DOI article:
Gadomski, Jerzy: Malowidła ścienne z XVI wieku w Czchowie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.19943#0038
24. Czchów, scena główna — fragment (fot. W. Gumuła)
które miało miejsce w czasie trzyletniego pobytu
Papieża w Rzymie (1367—1370): miał on znaleźć
osobiście pod ołtarzem oratorium Sancta Sanctorum
Ptzy bazylice lateraneńskiej czaszki rzymskich apo-
stołów115. Wydarzenie to miało miejsce w ostatnich
latach okresu tzw. niewoli awiniońskiej, kiedy
Ze strony papieży następowały coraz energiczniejsze
Próby uniezależnienia swej polityki od kontroli
Francji i powrotu do pierwotnej siedziby papiestwa.
Odnalezienie czaszek śś. Piotra i Pawła uznano
Za ostateczny dowód, że Rzym jest właściwą stolicą
Papieży, a ceremonie związane z odnalezieniem
relikwii (2 marca 1368) trwały w Rzymie przez
25. Czchów, scena główna — fragment (fot. W. Gumuła)
dłuższy czas; Urban wzniósł na Lateranie cyborium
i polecił złotnikowi Giovanniemu Bartolo da Siena
wykonać relikwiarz na głowy książąt Kościoła116.
Relikwiarz ten stał się atrybutem papieża, wkłada-
nym w jego ręce na obrazach włoskich; czasem
zastępował go wizerunek głów śś. Piotra i Pawła,
jak na obrazie Simona dei Crocefissi i w polichromii
w Czchowie. Przedstawienie czchowskie zbliża się
do bolońskiego także dzięki motywowi adorujących
aniołów; ponadto obok głowy papieża umieszczono
tu tarczę, zawierającą pierwotnie niewątpliwie ele-
menty heraldyczne jego herbu, jak np. na jego
grobowcu w opactwie St. Yictor w Marsylii117 * *.
115 M. Chaillan, Le bienheureux Urbain V, Paris 1911,
174. — De Lanouvelle, o.c., s. 337—338. — F. Ca-
r°l et H. Leclercą, Dictionnaire d’archeologie chretienne et
de liturgie VIII, 2, Paris 1929, szp. 1618. — Kaftal, o.c.,
S2P- 993, przypis 1.
116 G. Mollat, Les papes d’Avignon, 1305—1378, Paris
1912, s. 360. — De Lanouvelle, o.c., s. 338. — Thieme
und Becker, o.c. XIV, Leipzig 1921, s. 108. — Relikwiarz
uległ zniszczeniu w r. 1799, znany jest z siedemnastowiecznego
opisu (Venturi, o.c. IV, 1906, s. 899, 923—924).
117 Grobowiec nie istnieje, został zniszczony w czasie
rewolucji w r. 1789; rysunek grobowca publikuje E. Miintz,
Le papę Urbain V. Essai sur l’histoire des arts a Avignon au XIVe
siecle (Revue Archeologiąue XIV B, Paris 1889, tabl. XXIV). —
Por. także Keller, l.c. — Herb Urbana V reprodukuje de La-
nouvelle, o.c., tabl. przy s. 14.
3*
35
które miało miejsce w czasie trzyletniego pobytu
Papieża w Rzymie (1367—1370): miał on znaleźć
osobiście pod ołtarzem oratorium Sancta Sanctorum
Ptzy bazylice lateraneńskiej czaszki rzymskich apo-
stołów115. Wydarzenie to miało miejsce w ostatnich
latach okresu tzw. niewoli awiniońskiej, kiedy
Ze strony papieży następowały coraz energiczniejsze
Próby uniezależnienia swej polityki od kontroli
Francji i powrotu do pierwotnej siedziby papiestwa.
Odnalezienie czaszek śś. Piotra i Pawła uznano
Za ostateczny dowód, że Rzym jest właściwą stolicą
Papieży, a ceremonie związane z odnalezieniem
relikwii (2 marca 1368) trwały w Rzymie przez
25. Czchów, scena główna — fragment (fot. W. Gumuła)
dłuższy czas; Urban wzniósł na Lateranie cyborium
i polecił złotnikowi Giovanniemu Bartolo da Siena
wykonać relikwiarz na głowy książąt Kościoła116.
Relikwiarz ten stał się atrybutem papieża, wkłada-
nym w jego ręce na obrazach włoskich; czasem
zastępował go wizerunek głów śś. Piotra i Pawła,
jak na obrazie Simona dei Crocefissi i w polichromii
w Czchowie. Przedstawienie czchowskie zbliża się
do bolońskiego także dzięki motywowi adorujących
aniołów; ponadto obok głowy papieża umieszczono
tu tarczę, zawierającą pierwotnie niewątpliwie ele-
menty heraldyczne jego herbu, jak np. na jego
grobowcu w opactwie St. Yictor w Marsylii117 * *.
115 M. Chaillan, Le bienheureux Urbain V, Paris 1911,
174. — De Lanouvelle, o.c., s. 337—338. — F. Ca-
r°l et H. Leclercą, Dictionnaire d’archeologie chretienne et
de liturgie VIII, 2, Paris 1929, szp. 1618. — Kaftal, o.c.,
S2P- 993, przypis 1.
116 G. Mollat, Les papes d’Avignon, 1305—1378, Paris
1912, s. 360. — De Lanouvelle, o.c., s. 338. — Thieme
und Becker, o.c. XIV, Leipzig 1921, s. 108. — Relikwiarz
uległ zniszczeniu w r. 1799, znany jest z siedemnastowiecznego
opisu (Venturi, o.c. IV, 1906, s. 899, 923—924).
117 Grobowiec nie istnieje, został zniszczony w czasie
rewolucji w r. 1789; rysunek grobowca publikuje E. Miintz,
Le papę Urbain V. Essai sur l’histoire des arts a Avignon au XIVe
siecle (Revue Archeologiąue XIV B, Paris 1889, tabl. XXIV). —
Por. także Keller, l.c. — Herb Urbana V reprodukuje de La-
nouvelle, o.c., tabl. przy s. 14.
3*
35