DOI Artikel:
Mossakowski, Stanisław: Pałac Krasińskich w Warszawie (1677 - 1699)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19943#0169
39. P. Yingboons, projekt ratusza, fasada (według Yingboonsa, fot. W. Gumuła)
(Paolo Marucelli, ok. r. 1642)274, który był mu znany
z ryciny w dziele Ferreria (ryc. 40)275. Również
rzymska, bo nawiązująca do sztuki Berniniego, jest
kompozycja kartusza herbowego trzymanego przez
postacie alegoryczne276 oraz ogólny schemat kolum-
nowego portalu wraz z balkonem, bardzo rozpow-
szechniony w w. XVII, a wzorowany na portalach
pałacu Cancelleria, reprodukowanym w traktacie
Vignoli277. Do nielicznych motywów północnych za-
liczyć należy zaprojektowane, lecz nie wykonane wa-
zony attyki, szczególnie popularne w architekturze
pałaców francuskich i stamtąd zapewne przejęte
przez Tylmana278. Północna także jest płaskość po-
działów architektonicznych i częściowo dekoracji
fasady, zbliżająca ją do budowli holenderskich po-
łowy XVII stulecia, a zwłaszcza do dzieł Jacoba van
Campen279.
Podobną genezę jak fasada pałacu posiadają rów-
nież podziały i szczegóły dekoracji elewacji ogrodo-
wej. Odmienna zasada kompozycji całości, polega-
jąca na przeciwstawieniu głównej bryły i jakby do-
stawionych do niej, silnie występujących ryzalitów.
Schlosses von Stockholm, Festschrift Heinrich Wólfflin, Miinchen
1924, s. 252—53 i fig. 5 na s. 253).
274 Por. R. Wittkower, Art and Architecture in Italy,
s. 359 oraz Golzio, o.c., fig. 139 na s. 143. Na związek obramień
okiennych pałacu Krasińskich z oknami tej rzymskiej budowli
zwrócił uwagę już C. Gurlitt, Warschauer Bauten aus der Zeit
der sachsischen Kónige, Berlin 1917, s. 41.
275 Por. Ferrerio, o.c., tabl. 11. Dzieło to posiadał
Tylman w swoim księgozbiorze, por. przypis 213.
276 Pierwowzorem tej kompozycji jest kartusz herbowy
umieszczony nad wejściem do Scala Regia w Watykanie (por.
R. Wittkower, Gian Lorenzo Bernini, the Sculptor of the
Roman Barogue, London 1955, s. 229—230), na co zwrócił
uwagę już T. Mańkowski (Prace Schlutera w Wilanowie,
s. 161).
277 Por. J. Barozzi da Vignola, Regola delli cinąue
ordini d’architettura, Venezia b.r., tabl. 36. Dzieło Vignoli po-
siadał Tylman w swoim księgozbiorze, por. Mossakowski,
Księgozbiór Tylmana, poz. 81.
278 Wazony takie występują w szeregu pałaców francus-
kich w. XVII z pałacem wersalskim na czele (por. odpowiednie
rozdziały i ilustracje w Hautecoeur, o.c., t. I—II). Tyl-
manowi mogły być znane chociażby ze współczesnych sztychów,
np. J. Marota.
279 Por. Kunstgeschiedenis der Nederlanden, t. II, s. 33—70,
fig. 10 i 12.
164
(Paolo Marucelli, ok. r. 1642)274, który był mu znany
z ryciny w dziele Ferreria (ryc. 40)275. Również
rzymska, bo nawiązująca do sztuki Berniniego, jest
kompozycja kartusza herbowego trzymanego przez
postacie alegoryczne276 oraz ogólny schemat kolum-
nowego portalu wraz z balkonem, bardzo rozpow-
szechniony w w. XVII, a wzorowany na portalach
pałacu Cancelleria, reprodukowanym w traktacie
Vignoli277. Do nielicznych motywów północnych za-
liczyć należy zaprojektowane, lecz nie wykonane wa-
zony attyki, szczególnie popularne w architekturze
pałaców francuskich i stamtąd zapewne przejęte
przez Tylmana278. Północna także jest płaskość po-
działów architektonicznych i częściowo dekoracji
fasady, zbliżająca ją do budowli holenderskich po-
łowy XVII stulecia, a zwłaszcza do dzieł Jacoba van
Campen279.
Podobną genezę jak fasada pałacu posiadają rów-
nież podziały i szczegóły dekoracji elewacji ogrodo-
wej. Odmienna zasada kompozycji całości, polega-
jąca na przeciwstawieniu głównej bryły i jakby do-
stawionych do niej, silnie występujących ryzalitów.
Schlosses von Stockholm, Festschrift Heinrich Wólfflin, Miinchen
1924, s. 252—53 i fig. 5 na s. 253).
274 Por. R. Wittkower, Art and Architecture in Italy,
s. 359 oraz Golzio, o.c., fig. 139 na s. 143. Na związek obramień
okiennych pałacu Krasińskich z oknami tej rzymskiej budowli
zwrócił uwagę już C. Gurlitt, Warschauer Bauten aus der Zeit
der sachsischen Kónige, Berlin 1917, s. 41.
275 Por. Ferrerio, o.c., tabl. 11. Dzieło to posiadał
Tylman w swoim księgozbiorze, por. przypis 213.
276 Pierwowzorem tej kompozycji jest kartusz herbowy
umieszczony nad wejściem do Scala Regia w Watykanie (por.
R. Wittkower, Gian Lorenzo Bernini, the Sculptor of the
Roman Barogue, London 1955, s. 229—230), na co zwrócił
uwagę już T. Mańkowski (Prace Schlutera w Wilanowie,
s. 161).
277 Por. J. Barozzi da Vignola, Regola delli cinąue
ordini d’architettura, Venezia b.r., tabl. 36. Dzieło Vignoli po-
siadał Tylman w swoim księgozbiorze, por. Mossakowski,
Księgozbiór Tylmana, poz. 81.
278 Wazony takie występują w szeregu pałaców francus-
kich w. XVII z pałacem wersalskim na czele (por. odpowiednie
rozdziały i ilustracje w Hautecoeur, o.c., t. I—II). Tyl-
manowi mogły być znane chociażby ze współczesnych sztychów,
np. J. Marota.
279 Por. Kunstgeschiedenis der Nederlanden, t. II, s. 33—70,
fig. 10 i 12.
164