DOI Artikel:
Mossakowski, Stanisław: Pałac Krasińskich w Warszawie (1677 - 1699)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19943#0171
41. A. Palladio, willa Antonini w Udine, przekrój poprzeczny (według O. Bertottiego-Scamozziego, fot. W. Gumuła)
leżą do motywów bardzo wówczas popularnych i sto-
sowanych zarówno w willach włoskich284, jak
i w pałacach francuskich285.
Odpowiednikiem bogatej kompozycji strony ze-
wnętrznej pałacu, a zarazem dalszym ciągiem jego
przestrzennego założenia, są reprezentacyjne wnę-
trza budowli. W ich ukształtowaniu poważną rolę
odgrywa monumentalna klatka schodowa umieszczo-
na pośrodku i składająca się z dwóch skrzydeł scho-
dów, z których każde posiada dwa biegi. W drugiej
połowie w. XVII schody takie nie należą do rzad-
kości. Już w w. XVI występują one w projektach
Michała Anioła286, a nieco później w budowlach
Palladia287 i Scamozziego288. W stuleciu następnym
284 Por. Venturi, o.c. XI, cz. 2, s. 595—96.
285 Por. Hautecoeur, o.c. II, s. 24, 43 i in.
286 projekt palazzo Altopascio (ok. 1518—20), por.
Ackerman, o.c., vol. V, s. 21 i vol. IV, tabl. 6 d.
287 Np. w palazzo Chiericati w Vicenzy, por. Palladio,
o.c., ks. II, s. 6.
288 Np. w willi Verlato w Villaverla czy w palazzo Rava-
schieri w Genui, por. Scamozzi, o.c., cz. 1, s. 287 i 265.
289 Por. Fremantle, o.c., s. 107—110 i fig. 123.
pojawiają się także w architekturze północnej, np.
w Holandii, gdzie Jacąues de la Vallee zastosował je
w pałacu Honselaarsdijk (od r. 1633)289. Do tego
typu podwójnych schodów dwubiegowych należy
wreszcie cały szereg klatek schodowych budowanych
w wielu krajach europejskich w w. XVII i XVIII,
jak np. schody w Palazzo di Brera w Mediolanie
(od r. 1651) Francesca Marii Ricchino (ryc. 46)290,
w Palazzo Madama w Turynie (od r. 1718) Filipa
Juvarry291, czy w zamku Klesheim pod Salzburgiem
(od r. 1702) Jana Bernarda Fischera von Erlach292.
W przeciwieństwie do klatki schodowej pałacu Kra-
sińskich, wymienione schody są jednak tak usytuo-
wane we wnętrzach pałaców, że przynajmniej jedna
29° por p Wittkower, Art and Architecture, s. 343
i Golzio, o.c., fig. 177 na s. 181.
291 Por. Golzio, o.c., fig. 654 na s. 643. Na podobień-
stwo tych schodów do klatki schodowej pałacu Krasińskich
zwrócił uwagę R. Przeździecki, Varsovie, Warszawa 1924,
s. 135.
292 por p Martin, Schloss Klesheim (Wiener Jahrbuch fur
Kunstgeschichte IV (XVIII), 1929, s. 175—195, fig. 4—5
i 10—13) oraz Sedlmayr, o.c., s. 193—194, tabl. 118.
166
leżą do motywów bardzo wówczas popularnych i sto-
sowanych zarówno w willach włoskich284, jak
i w pałacach francuskich285.
Odpowiednikiem bogatej kompozycji strony ze-
wnętrznej pałacu, a zarazem dalszym ciągiem jego
przestrzennego założenia, są reprezentacyjne wnę-
trza budowli. W ich ukształtowaniu poważną rolę
odgrywa monumentalna klatka schodowa umieszczo-
na pośrodku i składająca się z dwóch skrzydeł scho-
dów, z których każde posiada dwa biegi. W drugiej
połowie w. XVII schody takie nie należą do rzad-
kości. Już w w. XVI występują one w projektach
Michała Anioła286, a nieco później w budowlach
Palladia287 i Scamozziego288. W stuleciu następnym
284 Por. Venturi, o.c. XI, cz. 2, s. 595—96.
285 Por. Hautecoeur, o.c. II, s. 24, 43 i in.
286 projekt palazzo Altopascio (ok. 1518—20), por.
Ackerman, o.c., vol. V, s. 21 i vol. IV, tabl. 6 d.
287 Np. w palazzo Chiericati w Vicenzy, por. Palladio,
o.c., ks. II, s. 6.
288 Np. w willi Verlato w Villaverla czy w palazzo Rava-
schieri w Genui, por. Scamozzi, o.c., cz. 1, s. 287 i 265.
289 Por. Fremantle, o.c., s. 107—110 i fig. 123.
pojawiają się także w architekturze północnej, np.
w Holandii, gdzie Jacąues de la Vallee zastosował je
w pałacu Honselaarsdijk (od r. 1633)289. Do tego
typu podwójnych schodów dwubiegowych należy
wreszcie cały szereg klatek schodowych budowanych
w wielu krajach europejskich w w. XVII i XVIII,
jak np. schody w Palazzo di Brera w Mediolanie
(od r. 1651) Francesca Marii Ricchino (ryc. 46)290,
w Palazzo Madama w Turynie (od r. 1718) Filipa
Juvarry291, czy w zamku Klesheim pod Salzburgiem
(od r. 1702) Jana Bernarda Fischera von Erlach292.
W przeciwieństwie do klatki schodowej pałacu Kra-
sińskich, wymienione schody są jednak tak usytuo-
wane we wnętrzach pałaców, że przynajmniej jedna
29° por p Wittkower, Art and Architecture, s. 343
i Golzio, o.c., fig. 177 na s. 181.
291 Por. Golzio, o.c., fig. 654 na s. 643. Na podobień-
stwo tych schodów do klatki schodowej pałacu Krasińskich
zwrócił uwagę R. Przeździecki, Varsovie, Warszawa 1924,
s. 135.
292 por p Martin, Schloss Klesheim (Wiener Jahrbuch fur
Kunstgeschichte IV (XVIII), 1929, s. 175—195, fig. 4—5
i 10—13) oraz Sedlmayr, o.c., s. 193—194, tabl. 118.
166