DOI Artikel:
Mossakowski, Stanisław: Pałac Krasińskich w Warszawie (1677 - 1699)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19943#0180
48. Tylman z Gameren, pałac w Puławach, projekt ryzalitu od strony dziedzińca. Gabinet Rycin Bibl. UW, sygn. 98
(fot. ze zbiorów Instytutu Urbanistyki i Architektury)
Krasińskich, widzimy na projekcie pałacu Rejów
w Przecławiu (1690)347. W polach przyczółków wień-
czących ryzality występuje zazwyczaj dekoracja
rzeźbiarska składająca się z ozdobnego kartusza
unoszonego przez postacie alegoryczne348; w pałacu
w Puławach (1671—77) ma ona nawet charakter
wielofigurowej sceny (ryc. 48), podobnie jak w pa-
łacu Krasińskich349. Również dwukondygnacjowe
galerie arkadowe nie są czymś wyjątkowym w twór-
czości Tylmana. Ujęte dwoma ryzalitami, pojawiają
się one w projekcie fasady pałacu Radziwiłłowskiego
w Warszawie (po r. 1673 a przed r. 1697)350, a między
planów, tabl. III/2 i V), przedstawiające projekty pałacu z h.
Prawda i nie zidentyfikowanej kamienicy.
347 Rysunek zaginął w czasie wojny. Jest znany z repro-
dukcji w pracy Makowieckiego (Archiwum planów, tabl.
m/i).
348 Por. rysunki nr 44 i 45 (pałac Kotowskich), nr 70 i 74
(pałac Sandomierski), nr 73 (pałac Radziwiłłowski), nr 91 (pałac
Gnińskich), nr 134 (pałac kard. Radziejowskiego, zapewne
w Nieborowie) oraz trzy projekty nie zidentyfikowanych bu-
dowli (pałace z h. Prawda i h. Lis oraz kamienica) opublikowane
trzema ryzalitami znajdujemy je w kilku projektach
rozwiązania elewacji pałacu Lubomirskich, zwanego
Sandomierskim w tymże mieście (między 1681
a 1696)351. Projekty elewacji tej ostatniej budowli są
zresztą bardzo podobne do fasady pałacu Krasińskich
i stanowią jej najbliższą analogię w całej twórczości
Tylmana (ryc. 49).
Liczne elementy dekoracji architektonicznej i rze-
źbiarskiej pałacu posiadają z kolei swoje odpowied-
niki w innych budowlach i projektach architekta.
Szczególnie często stosuje on np. rusty ko-
wane cokoły pod pilastrami352, attykę balustradową
przez Makowieckiego, Archiwum planów, tabl. III/2, IV/1
i V.
349 Por. rysunki nr 98 i 99.
350 Por. rysunek nr 73.
351 Por. rysunki nr 70, 74, 79 i 80.
352 Por. rysunki nr 77 (pałac Sandomierski), nr 92 i 93
(pałac Gnińskich), nr 155 i 159 (nie zidentyfikowany pałac,
przypuszczalnie jeden z projektów pałacu Sandomierskiego)
oraz nie zachowane projekty cytowanych pałaców z h. Prawda
i z h. Lis.
175
(fot. ze zbiorów Instytutu Urbanistyki i Architektury)
Krasińskich, widzimy na projekcie pałacu Rejów
w Przecławiu (1690)347. W polach przyczółków wień-
czących ryzality występuje zazwyczaj dekoracja
rzeźbiarska składająca się z ozdobnego kartusza
unoszonego przez postacie alegoryczne348; w pałacu
w Puławach (1671—77) ma ona nawet charakter
wielofigurowej sceny (ryc. 48), podobnie jak w pa-
łacu Krasińskich349. Również dwukondygnacjowe
galerie arkadowe nie są czymś wyjątkowym w twór-
czości Tylmana. Ujęte dwoma ryzalitami, pojawiają
się one w projekcie fasady pałacu Radziwiłłowskiego
w Warszawie (po r. 1673 a przed r. 1697)350, a między
planów, tabl. III/2 i V), przedstawiające projekty pałacu z h.
Prawda i nie zidentyfikowanej kamienicy.
347 Rysunek zaginął w czasie wojny. Jest znany z repro-
dukcji w pracy Makowieckiego (Archiwum planów, tabl.
m/i).
348 Por. rysunki nr 44 i 45 (pałac Kotowskich), nr 70 i 74
(pałac Sandomierski), nr 73 (pałac Radziwiłłowski), nr 91 (pałac
Gnińskich), nr 134 (pałac kard. Radziejowskiego, zapewne
w Nieborowie) oraz trzy projekty nie zidentyfikowanych bu-
dowli (pałace z h. Prawda i h. Lis oraz kamienica) opublikowane
trzema ryzalitami znajdujemy je w kilku projektach
rozwiązania elewacji pałacu Lubomirskich, zwanego
Sandomierskim w tymże mieście (między 1681
a 1696)351. Projekty elewacji tej ostatniej budowli są
zresztą bardzo podobne do fasady pałacu Krasińskich
i stanowią jej najbliższą analogię w całej twórczości
Tylmana (ryc. 49).
Liczne elementy dekoracji architektonicznej i rze-
źbiarskiej pałacu posiadają z kolei swoje odpowied-
niki w innych budowlach i projektach architekta.
Szczególnie często stosuje on np. rusty ko-
wane cokoły pod pilastrami352, attykę balustradową
przez Makowieckiego, Archiwum planów, tabl. III/2, IV/1
i V.
349 Por. rysunki nr 98 i 99.
350 Por. rysunek nr 73.
351 Por. rysunki nr 70, 74, 79 i 80.
352 Por. rysunki nr 77 (pałac Sandomierski), nr 92 i 93
(pałac Gnińskich), nr 155 i 159 (nie zidentyfikowany pałac,
przypuszczalnie jeden z projektów pałacu Sandomierskiego)
oraz nie zachowane projekty cytowanych pałaców z h. Prawda
i z h. Lis.
175