DOI Artikel:
Mossakowski, Stanisław: Pałac Krasińskich w Warszawie (1677 - 1699)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19943#0189
54. Rzym, kolumna Trajana, płaskorzeźba przedstawiająca muzę historii Klio (według sztychu P. S. Bartoliego, fot. W. Gumuła)
dobnie postać piszącej na tarczy Klio ma swoje
pierwowzory w reliefach kolumn Trajana i Marka
Aureliusza w Rzymie, dobrze znanych w w. XVII
dzięki wydawnictwom sztychowanym P. S. Barto-
liego (ryc. 54)429. Sam wjazd triumfalny Marka Wa-
leriusza nie może być wprawdzie uznany za naśla-
downictwo podobnych przedstawień w dziełach an-
tycznych430, od których różni go bardziej dynamicz-
ne ujęcie, lecz np. postać żołnierza prowadzącego
konie została skomponowana nie bez wpływu posągu
Polluksa na Kwirynale znanego chociażby ze szty-
chów w albumie A. Lafreriego431. Przede wszystkim
rycina ze znanego Tylmanowi albumu Perriera (o.c.,
tabl. 43), tym bardziej że warszawska płaskorzeźba, podobnie
jak wzmiankowana rycina, jest w stosunku do rzymskiego
reliefu odwrócona o 180°.
429 Por. P. S. Bartoli, Columna Antoniniana Marci Aurelii
Antonini ..., Romae 1672, tabl. 68, oraz tenże, Colonna Tra-
jana, Roma b.r., tabl. 58. Egzemplarz drugiego z cytowanych
tu dzieł, do których tekst objaśniający napisał sam Giovanni
Piętro Bellori, posiadał Tylman w swym księgozbiorze (por.
Mossakowski, Księgozbiór Tylmana, poz. 55).
430 Por. relief z łuku Tytusa na Forum Romanum, znany
dobrze między innymi z ryciny w dziele G. P. Belloriego,
jednak na dziełach antycznych wzorowana jest więk-
szość realiów, takich jak togi, pancerze, hełmy, tar-
cze i ich dekoracje432. W ten sposób antyczną treść
programu genealogicznego starano się wyrazić w mo-
żliwie najbardziej antycznej formie.
Do budowli starożytnych nawiązuje z kolei forma
architektoniczna pałacu Krasińskich, ściśle związana
z jego programem treściowym. Płaskorzeźby tympa-
nonów, przedstawiające zwycięstwo i triumf Marka
Waleriusza Korwina, są celowo ujęte przez pełne
treści antyczne motywy frontu świątyni i łuku
triumfalnego433, a podziały pionowe, wyraźnie wy-
Yeteres arcus Augustorum triumphis insignes ..., Romae 1690,
tabl. nlb., a także z ryciny Perriera, o.c., tabl. 2 i 44.
431 Por. A. Lafreri, Speculum Romanae magnificentiae,
Roma 1575, tabl. nlb.
432 Np. dekoracja tarczy Marka Waleriusza w formie pęku
jowiszowych błyskawic jest dokładnym powtórzeniem podob-
nych dekoracji tarcz widocznych na reliefach kolumny Trajana
w Rzymie (por. Bartoli, Colonna Trajana, tabl. 17, 77,
79—81 i 97) lub łuku Konstantyna w tymże mieście (por.
Perrier, o,c., tabl. 25).
433 O znaczeniu ideowym motywu frontu świątyni por.
przypis 228. Motyw łuku triumfalnego obszernie omówił
184
dobnie postać piszącej na tarczy Klio ma swoje
pierwowzory w reliefach kolumn Trajana i Marka
Aureliusza w Rzymie, dobrze znanych w w. XVII
dzięki wydawnictwom sztychowanym P. S. Barto-
liego (ryc. 54)429. Sam wjazd triumfalny Marka Wa-
leriusza nie może być wprawdzie uznany za naśla-
downictwo podobnych przedstawień w dziełach an-
tycznych430, od których różni go bardziej dynamicz-
ne ujęcie, lecz np. postać żołnierza prowadzącego
konie została skomponowana nie bez wpływu posągu
Polluksa na Kwirynale znanego chociażby ze szty-
chów w albumie A. Lafreriego431. Przede wszystkim
rycina ze znanego Tylmanowi albumu Perriera (o.c.,
tabl. 43), tym bardziej że warszawska płaskorzeźba, podobnie
jak wzmiankowana rycina, jest w stosunku do rzymskiego
reliefu odwrócona o 180°.
429 Por. P. S. Bartoli, Columna Antoniniana Marci Aurelii
Antonini ..., Romae 1672, tabl. 68, oraz tenże, Colonna Tra-
jana, Roma b.r., tabl. 58. Egzemplarz drugiego z cytowanych
tu dzieł, do których tekst objaśniający napisał sam Giovanni
Piętro Bellori, posiadał Tylman w swym księgozbiorze (por.
Mossakowski, Księgozbiór Tylmana, poz. 55).
430 Por. relief z łuku Tytusa na Forum Romanum, znany
dobrze między innymi z ryciny w dziele G. P. Belloriego,
jednak na dziełach antycznych wzorowana jest więk-
szość realiów, takich jak togi, pancerze, hełmy, tar-
cze i ich dekoracje432. W ten sposób antyczną treść
programu genealogicznego starano się wyrazić w mo-
żliwie najbardziej antycznej formie.
Do budowli starożytnych nawiązuje z kolei forma
architektoniczna pałacu Krasińskich, ściśle związana
z jego programem treściowym. Płaskorzeźby tympa-
nonów, przedstawiające zwycięstwo i triumf Marka
Waleriusza Korwina, są celowo ujęte przez pełne
treści antyczne motywy frontu świątyni i łuku
triumfalnego433, a podziały pionowe, wyraźnie wy-
Yeteres arcus Augustorum triumphis insignes ..., Romae 1690,
tabl. nlb., a także z ryciny Perriera, o.c., tabl. 2 i 44.
431 Por. A. Lafreri, Speculum Romanae magnificentiae,
Roma 1575, tabl. nlb.
432 Np. dekoracja tarczy Marka Waleriusza w formie pęku
jowiszowych błyskawic jest dokładnym powtórzeniem podob-
nych dekoracji tarcz widocznych na reliefach kolumny Trajana
w Rzymie (por. Bartoli, Colonna Trajana, tabl. 17, 77,
79—81 i 97) lub łuku Konstantyna w tymże mieście (por.
Perrier, o,c., tabl. 25).
433 O znaczeniu ideowym motywu frontu świątyni por.
przypis 228. Motyw łuku triumfalnego obszernie omówił
184