DOI Artikel:
Frazik, Józef Tomasz: Zagadnienie sklepień o przęsłach trójpodporowych w architekturze średniowiecznej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20353#0067
64. Lincoln, katedra, rzut (według Webba rys. R. Frazikowa).
i pozwalają przyjąć jego datowanie, tzn. czas zam- tny" (ryc. 65, schemat A)258. Dalej Franki podaje,
knięty między rokiem 1192—1210255. Sklepienia ze nie zostało nigdzie powtórzone, co by świadczyć
chóru św. Hugona w Lincoln, podobnie jak w na- miało, że odrzucono je ze względów estetycznych,
wach bocznych w Heisterbach, są fenomenem swego jak bez zastrzeżeń można przyjąć bez mała
czasu i na terenie wyspy unikatem, a ich niespokojna^ wszystkie argumenty, które przytacza Franki na
nietypowa forma zyskała im miano crazy vault*5e — popracie wysuniętej przez siebie daty, tak trudno
zwariowane, dziwne, odbiegające od normy lub zgodzić się z jego twierdzeniem, że sklepienia owe
eccentric — ekscentryczne (ryc. 64)257. Franki opisuje nie zostały nigdzie powtórzone. Stanowisko Frankla
ich rzut następująco: „Narysuj prostokąt ABCD jest wynikiem niezupełnie poprawnego odczytania
zbliżony w proporcjach jak 1 : 2, następnie nakreśl przez niego budowy sklepienia. Przede wszystkim
środkową linię EF, przedstawiającą żebro przewo- błąd zasadniczy tkwi w rozpoczęciu konstrukcji ry-
dnie, i podziel ją na trzy części, oznaczając punkty sunku (który jest dowodem, jak autor pojmował
podziału przez M i N. Jeśli połączymy punkt M budowę sklepienia) od żebra przewodniego259; po
z A, B i C, później N z C, D i B, rzut jest komple- pierwsze — ono nie jest podstawowym elementem
sklepienia, po drugie, nie jest prostą, biegnącą z za-
chodu na wschód, a odstępy między zwornikami są
nierówne. Na ten drugi fakt przy innej okzaji zwraca
\^<Q\I B uwagę sam Franki, wyciągając dość naiwny wniosek,
że jest to swego rodzaju prymitywizm towarzyszący
pierwowzorowi, a tym samym jest to jeszcze jeden
argument więcej na utrzymanie pierwszeństwa trój-
65. Lincoln, schemat budowy sklepień w chórze Św. Hugona.- promienia wymyślonego przez architekta chóru,
A. według Frankla. — B. według autora (rys. R. Frazikowa). Geoffroya de Noyers260. Owe żebro przewodnie
255 Tamże, s. 97—98 oraz 100. większym stopniu jest świadomym wynikiem lub nie uświado-
256 Nazwał je tak po raz pierwszy R. Willis (1800—1875) mionym wyrazem stylistycznego rozpoznania i ogólnej koncep-
tami;?, s. 97). cji historycznej..." (L. Kalinowski, Treści artystyczne i ideowe
257 Tamże. kaplicy Zygmuntowskiej, Studia do dziejów Wawelu II, Kraków
258 Tamże. 1960, s. 9 oraz przypis 1 na s. 27).
259 „Każdy bowiem opis dzieła sztuki w mniejszym lub 280 Franki, The „crazy" Yaults..., s. 101.
61
i pozwalają przyjąć jego datowanie, tzn. czas zam- tny" (ryc. 65, schemat A)258. Dalej Franki podaje,
knięty między rokiem 1192—1210255. Sklepienia ze nie zostało nigdzie powtórzone, co by świadczyć
chóru św. Hugona w Lincoln, podobnie jak w na- miało, że odrzucono je ze względów estetycznych,
wach bocznych w Heisterbach, są fenomenem swego jak bez zastrzeżeń można przyjąć bez mała
czasu i na terenie wyspy unikatem, a ich niespokojna^ wszystkie argumenty, które przytacza Franki na
nietypowa forma zyskała im miano crazy vault*5e — popracie wysuniętej przez siebie daty, tak trudno
zwariowane, dziwne, odbiegające od normy lub zgodzić się z jego twierdzeniem, że sklepienia owe
eccentric — ekscentryczne (ryc. 64)257. Franki opisuje nie zostały nigdzie powtórzone. Stanowisko Frankla
ich rzut następująco: „Narysuj prostokąt ABCD jest wynikiem niezupełnie poprawnego odczytania
zbliżony w proporcjach jak 1 : 2, następnie nakreśl przez niego budowy sklepienia. Przede wszystkim
środkową linię EF, przedstawiającą żebro przewo- błąd zasadniczy tkwi w rozpoczęciu konstrukcji ry-
dnie, i podziel ją na trzy części, oznaczając punkty sunku (który jest dowodem, jak autor pojmował
podziału przez M i N. Jeśli połączymy punkt M budowę sklepienia) od żebra przewodniego259; po
z A, B i C, później N z C, D i B, rzut jest komple- pierwsze — ono nie jest podstawowym elementem
sklepienia, po drugie, nie jest prostą, biegnącą z za-
chodu na wschód, a odstępy między zwornikami są
nierówne. Na ten drugi fakt przy innej okzaji zwraca
\^<Q\I B uwagę sam Franki, wyciągając dość naiwny wniosek,
że jest to swego rodzaju prymitywizm towarzyszący
pierwowzorowi, a tym samym jest to jeszcze jeden
argument więcej na utrzymanie pierwszeństwa trój-
65. Lincoln, schemat budowy sklepień w chórze Św. Hugona.- promienia wymyślonego przez architekta chóru,
A. według Frankla. — B. według autora (rys. R. Frazikowa). Geoffroya de Noyers260. Owe żebro przewodnie
255 Tamże, s. 97—98 oraz 100. większym stopniu jest świadomym wynikiem lub nie uświado-
256 Nazwał je tak po raz pierwszy R. Willis (1800—1875) mionym wyrazem stylistycznego rozpoznania i ogólnej koncep-
tami;?, s. 97). cji historycznej..." (L. Kalinowski, Treści artystyczne i ideowe
257 Tamże. kaplicy Zygmuntowskiej, Studia do dziejów Wawelu II, Kraków
258 Tamże. 1960, s. 9 oraz przypis 1 na s. 27).
259 „Każdy bowiem opis dzieła sztuki w mniejszym lub 280 Franki, The „crazy" Yaults..., s. 101.
61