DOI article:
Samek, Jan: Nawrót do gotyku w sztuce Krakowa pierwszej połowy w. XVII
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20355#0090
9. Rudawa, kościół parafialny, widok od pd. wschodu (fot. W. Gumuła)
bliższej jego okolicy. Do dziś posiada je kościół
parafialny w Rudawie, wsi stanowiącej niegdyś
własność kapituły krakowskiej. W roku 1614 został
on odnowiony z inicjatywy miejscowego proboszcza,
ks. Wojciecha Purzyckiego51. Prowadzone wtedy
prace miały charakter gruntownej przebudowy, skoro
po nich kościół ponownie konsekrowano w r. 1617,
a Purzycki na obrazie wotywnym z r. 1624 przed-
stawiony został z modelem odbudowanej przez siebie
świątyni52. Przerobiono wówczas szczyty nad wsch.
ścianą prezbiterium i zach. nawy, dodając sterczyny
występujące w krakowskich rozwiązaniach tego typu
(ryc. 9)53.
W niektórych wypadkach, inaczej niż ma to
miejsce w Kolegium Nowodworskiego, naśladowano
tylko poszczególne elementy architektoniczne, np.
portale, co zaobserwować można w kaplicy Męki
51 J. Szabłowski, Powiat chrzanowski (Kat. zab. szt.
w Polsce I, Województwo krakowskie. Warszawa 1953, s. 124);
wiadomość ta oparta jest na wzmiance w wizytacji z r. 1617.
52 Tamże.
53 Szabłowski określa szczyt zach. jako „nowszy“
{tamże, s. 124). Ponieważ oba szczyty są wyraźnie widoczne
w modelu kościoła na obrazie fundacyjnym Purzyckiego,
Pańskiej przy kościele Franciszkanów. Powstała ona
w 1. połowie w. XV jako nawa boczna kościoła (ukoń-
czona w r. 1436)54. W w. XVII (około r. 1655)
kaplica uległa gruntownej przebudowie, w wyniku
której przystosowano ją do nowej funkcji55. Połą-
czono wtedy z kaplicą pomieszczenie przyległe od
wschodu, z którego wydzielona została murem za-
krystia dostępna przez dwa identyczne portale, wy-
konane z czarnego, dębnickiego marmuru (ryc. 10)56.
Posiadają one, biorąc pod uwagę czas powstania,
niezwykły wykrój — zamknięte są lukiem trój-
listnym ściętym. Profilowanie jest także odmienne od
stosowanego zwykle w tym okresie. Ograniczono się
tu do lekko cieniującego ćwierćwałka na wykroju
wewnętrznym oraz zaznaczenia profilem wykroju
zewnętrznego, pozostawiając więcej niż połowę
szerokości obramienia bez profilów. Znamienny jest
a proporcje i wątek cegły nie pozwalają odnieść ich do w. XVI,
łączyć je można tylko z przebudową w w. XVII.
54 K. Rosenbaiger, Dzieje kościoła oo. franciszkanów
w Krakowie w wiekach średnich (Bibl. Krak. 79, 1933, s. 138—
139).
55 Tamże
56 Tamże.
82
bliższej jego okolicy. Do dziś posiada je kościół
parafialny w Rudawie, wsi stanowiącej niegdyś
własność kapituły krakowskiej. W roku 1614 został
on odnowiony z inicjatywy miejscowego proboszcza,
ks. Wojciecha Purzyckiego51. Prowadzone wtedy
prace miały charakter gruntownej przebudowy, skoro
po nich kościół ponownie konsekrowano w r. 1617,
a Purzycki na obrazie wotywnym z r. 1624 przed-
stawiony został z modelem odbudowanej przez siebie
świątyni52. Przerobiono wówczas szczyty nad wsch.
ścianą prezbiterium i zach. nawy, dodając sterczyny
występujące w krakowskich rozwiązaniach tego typu
(ryc. 9)53.
W niektórych wypadkach, inaczej niż ma to
miejsce w Kolegium Nowodworskiego, naśladowano
tylko poszczególne elementy architektoniczne, np.
portale, co zaobserwować można w kaplicy Męki
51 J. Szabłowski, Powiat chrzanowski (Kat. zab. szt.
w Polsce I, Województwo krakowskie. Warszawa 1953, s. 124);
wiadomość ta oparta jest na wzmiance w wizytacji z r. 1617.
52 Tamże.
53 Szabłowski określa szczyt zach. jako „nowszy“
{tamże, s. 124). Ponieważ oba szczyty są wyraźnie widoczne
w modelu kościoła na obrazie fundacyjnym Purzyckiego,
Pańskiej przy kościele Franciszkanów. Powstała ona
w 1. połowie w. XV jako nawa boczna kościoła (ukoń-
czona w r. 1436)54. W w. XVII (około r. 1655)
kaplica uległa gruntownej przebudowie, w wyniku
której przystosowano ją do nowej funkcji55. Połą-
czono wtedy z kaplicą pomieszczenie przyległe od
wschodu, z którego wydzielona została murem za-
krystia dostępna przez dwa identyczne portale, wy-
konane z czarnego, dębnickiego marmuru (ryc. 10)56.
Posiadają one, biorąc pod uwagę czas powstania,
niezwykły wykrój — zamknięte są lukiem trój-
listnym ściętym. Profilowanie jest także odmienne od
stosowanego zwykle w tym okresie. Ograniczono się
tu do lekko cieniującego ćwierćwałka na wykroju
wewnętrznym oraz zaznaczenia profilem wykroju
zewnętrznego, pozostawiając więcej niż połowę
szerokości obramienia bez profilów. Znamienny jest
a proporcje i wątek cegły nie pozwalają odnieść ich do w. XVI,
łączyć je można tylko z przebudową w w. XVII.
54 K. Rosenbaiger, Dzieje kościoła oo. franciszkanów
w Krakowie w wiekach średnich (Bibl. Krak. 79, 1933, s. 138—
139).
55 Tamże
56 Tamże.
82