DOI Artikel:
Fabiański, Marcin: O jezuickim nagrobku biskupa Andrzeja Trzebickiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20621#0148
13- Domenico Guidi, nagrobek Giacinty Conti, fragment. Parma, kościół San Rocco
(fot. Soprintendenza per il Patrimonio Storico Artistico e Demoetnoantropologico di Parma e Piacenza)
ruchliwe muskelmany uwalniają się od spowijających
je całunów przewiązanych festonami z dębiny, z
widocznymi żołędziami, drugą zaś ręką podtrzy-
mują zwisające girlandy z liśćmi palmowymi i kwia-
tami, głównie róż. Anatomia większości tych rzeźb
figuralnych zachowuje poprawność, choć proporcje
odbiegają od klasycznych, a faktura nie została
zróżnicowana. Niszę wieńczy uskrzydlona główka
anielska na tle konchy, odpowiednik wieńczącej in-
skrypcję czaszki ze skrzydłami nietoperza. Warto
zaznaczyć, że putta, hermy i główki anielskie nie
zostały opracowane od góry, inaczej niż popiersie,
co w połączeniu z bardziej sumarycznym modelun-
kiem i niezbyt udanymi proporcjami postaci dzie-
cięcych, miejscami wyrzeźbionymi wręcz niezgrab-
nie, prowadzi do wniosku o udziale różnych wyko-
nawców.
Całe pole środkowe nagrobka ujmuje stojąca
przed trzonami lizen para ukazanych w kontrapo-
ście, klasycyzujących wielkich figur alegorycznych
z atrybutami w postaci berła oraz kielicha. Idealizo-
wane głowy tych postaci widnieją na tle muszli, jak
gdyby konchowego sklepienia pozostałego po nie-
istniejących niszach. Powierzchnia tych posągów
została zróżnicowana całym wachlarzem środków
technicznych, dzięki czemu, a także dzięki formie
fałdów oraz staranności opracowania powierzchni
także od góry, figury te przypominają biust portre-
towy, odbiegając od niego między innymi znacznie
silniejszą idealizacją twarzy.
Zarówno monumentalna architektura tła, jak i
kontrastowe zestawienie materiałów z niewielką ilo-
ścią akcentów barwnych, ciężkie girlandy kwiatowe
oraz ornament chrząstkowy kartusza raczej konty-
nuują dotychczasowe osiągnięcia miejscowego śro-
dowiska artystycznego37, niż wytyczają nowe kie-
runki, zwłaszcza jeśli porównać pomnik ze współ-
czesnymi dziełami Baltazara Fontany w Europie
Środkowej, Domenica Guidiego, Pierre’a Legrosa i
innych rzeźbiarzy w Rzymie38. W szczególności ani
sama architektura monumentu, inaczej niż równie
rozłożysta fasada kolegiaty Św. Anny, ani układ
rzeźb nie zachęcają do ukośnego oglądania pomni-
ka, który widziany od frontu, albo w lekkim skró-
37 Daranowska-Łukaszewska, o.c., s. 182.
38 Por. M. Karpowicz, Baltazar Fontana, Warszawa
1994; J. Pascal, Pierre Legros: sculpteur romain, Gazette des
beaux-arts, 135: 2000, s. 189—214; Wittkower, o.c., s. 433—
442.
141
(fot. Soprintendenza per il Patrimonio Storico Artistico e Demoetnoantropologico di Parma e Piacenza)
ruchliwe muskelmany uwalniają się od spowijających
je całunów przewiązanych festonami z dębiny, z
widocznymi żołędziami, drugą zaś ręką podtrzy-
mują zwisające girlandy z liśćmi palmowymi i kwia-
tami, głównie róż. Anatomia większości tych rzeźb
figuralnych zachowuje poprawność, choć proporcje
odbiegają od klasycznych, a faktura nie została
zróżnicowana. Niszę wieńczy uskrzydlona główka
anielska na tle konchy, odpowiednik wieńczącej in-
skrypcję czaszki ze skrzydłami nietoperza. Warto
zaznaczyć, że putta, hermy i główki anielskie nie
zostały opracowane od góry, inaczej niż popiersie,
co w połączeniu z bardziej sumarycznym modelun-
kiem i niezbyt udanymi proporcjami postaci dzie-
cięcych, miejscami wyrzeźbionymi wręcz niezgrab-
nie, prowadzi do wniosku o udziale różnych wyko-
nawców.
Całe pole środkowe nagrobka ujmuje stojąca
przed trzonami lizen para ukazanych w kontrapo-
ście, klasycyzujących wielkich figur alegorycznych
z atrybutami w postaci berła oraz kielicha. Idealizo-
wane głowy tych postaci widnieją na tle muszli, jak
gdyby konchowego sklepienia pozostałego po nie-
istniejących niszach. Powierzchnia tych posągów
została zróżnicowana całym wachlarzem środków
technicznych, dzięki czemu, a także dzięki formie
fałdów oraz staranności opracowania powierzchni
także od góry, figury te przypominają biust portre-
towy, odbiegając od niego między innymi znacznie
silniejszą idealizacją twarzy.
Zarówno monumentalna architektura tła, jak i
kontrastowe zestawienie materiałów z niewielką ilo-
ścią akcentów barwnych, ciężkie girlandy kwiatowe
oraz ornament chrząstkowy kartusza raczej konty-
nuują dotychczasowe osiągnięcia miejscowego śro-
dowiska artystycznego37, niż wytyczają nowe kie-
runki, zwłaszcza jeśli porównać pomnik ze współ-
czesnymi dziełami Baltazara Fontany w Europie
Środkowej, Domenica Guidiego, Pierre’a Legrosa i
innych rzeźbiarzy w Rzymie38. W szczególności ani
sama architektura monumentu, inaczej niż równie
rozłożysta fasada kolegiaty Św. Anny, ani układ
rzeźb nie zachęcają do ukośnego oglądania pomni-
ka, który widziany od frontu, albo w lekkim skró-
37 Daranowska-Łukaszewska, o.c., s. 182.
38 Por. M. Karpowicz, Baltazar Fontana, Warszawa
1994; J. Pascal, Pierre Legros: sculpteur romain, Gazette des
beaux-arts, 135: 2000, s. 189—214; Wittkower, o.c., s. 433—
442.
141