DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.31587#0073
DE MACROCOSMI F ABRIC A. 6s
Hginemfecitj&parcemprivativamnodiumcauramconstituit:. Niiienim terra
in mundi cerro opifexpostiist'et,neqi ulla mundus spurcitie atit impuritate (qua-
leret, omniaquoquelucidaforent,diesqUeperpetuUselucesi:eret.Minime ltaqj
mirandumest,tOttantasqueinmundo hocinferiori corruptelas returnque mu-
tationesaccidere;quippe cstm in ejus centro seii corde corruptissima iila ruin^ <&
privationismater,mcestilm&obi'curum lllud separationis formarum &: essen-
tiarUmacreaturiscomposstisobiignaculumdelitescat, testisqlie & nuntms ve-
ridicus tyrannidis pneternaturalis elementiinrebusphystcis olim mformatisi-
bidemperpetuo collocetur. Hinc sanftissimtis Job -, Et tcrrntmebrG(ti(oof£riturcum
cbscuritAteivioKUS i &alibi i terramdemifertn & ob/Luritaie csfi dicitur; lmo hsec est
quasslocusperditionis,m quo Adamcum Eva e Paradiss gaudiis extermiiiatus
mortisinevitabilisssgnumiibiacCepit, heredibusreliquit. ElementUm vero i-
gnis est quass lgneus C herubmi gladiusddeo a ccelesti lpiritu vil' ratiis, ut ingres-
siimad vita: arborem,hoc est > ad nebtar lliud divinum & immortaie interclude-
retj&ommbusrmmortalitatem nimium sitientibus Vel subitam vel saltemin ex-
pectatam mortemmferret. Est demquecentralishamcongeries dirus tristitise <&
erroris,propterccecam & furtivam ejus conditionem, sodaiis,citm nonmodo
hominumfted&Dei Opt. Max. acintelligentiarumccelestium hostis , propter
horrendamstiamrebellionem,inVentrisejus meditullio includatur. Quareva:
nobismiseihs in terra,quibils tantamiseriarUmcaterva quotidieinssdiatur, tan-
tumque corporis animseque pericuhimsemper imminet! V os autem3o creaturx
cceIestes,veriquestiaVissImiParadisiincolte,Vos,inquam,6 ter & amplius fehcesi
acultrahiimanumcaptumbeati,quiatammiseris terumnarum vmculis perin-
elfabilem kicis potestatem hberi estis & immunes!
Quodautemadhujus masste centraiis disposstionem attinet, quamvis o-
mnes fcre Philosophi naturaleiil ejus qualitatem,ssccitatem este asterant, lllam-
quevelintineaprsedominari,frigiditatem Verb illius accidentalem & adsciti-
tiamplanestatuant;quippeqUteabaqutedisposstione Uaturali derivetnr ; ssta-
men&prarcedentem nostram intentionem, &naturasipsiuspossibilitatemac^
curatiusparumconssderemus,nihilista illorum phantassa avcritatis meta gra-
Vius aberrare peripiciemus. Cum enim naturalis lucis iedes esscntialis in miindi
peripheria existatjCalidiqj origo ab ej usdem lucis fonte dependear,nccdse est,ut
tenebrx,quie lucis stint Contrarium,atqj etiam frigiditas,quae caliditati opponi-
tur,locum asemvicemremotiotemsortiantur. Per consequens igitur, ut calidi
originalissedesestin ccelo supremo ; ssc frigidi primordiale habitacuhimest iil
centro ejiisdemphyssco,tanc]uaminloco remotiori: ETnde fit,ut magis natura-
literfrigiditasineopraMominetur, siccitasvero in eo magis adventitia existatj
hoc est,propter humiditatis naturalis abientiamin eo ioco dicun.tur terrse partes
sicca^j quiahumiditasfitextenlperiefrigiditatiscum caliditatis pordone ; qux
quidemcaliditaspropterrationes prasdictas nussam habet potestatem aut pos-
sessioneminilloloco. Prstereaneminemadebinsulsum futUrum puto, quinil-
ludcorpUsfrigidiusappellaVerit,cuinuilaOmninb caliditatis portio contingit;
sed certum est,in elemento aquas aliquam caliditatis aereie partem iil esse, quo-
niam humiditatemstiam,undeejus ssuiditas,ab ipso aere derivaVit, quem certis-
sime humidum & calidum este constat: AtVero cettumest, terramnecdeaere
participare,quia nullam in le ssuxibilitatem habet; neque veto ullum habet cum
igne Commercium,tum quod remOtissime ab ejus sphsera distat,tum etiam quod
aqua,quam igni conttariam faciiint,inter ipsam &c ignem interpomtur. Denique
cum terrasstrehqiiis elementislonge crasssor, &: vero frigiditatis dilposstiositj
res tamheterogeneas quam homogeneas condensare,infallibiliterquidemab
effeduprobatur,fngiditateminterra magisabundare* Terrse &ignis regione
hocmodo delineaVimus* 1 C A®
Hginemfecitj&parcemprivativamnodiumcauramconstituit:. Niiienim terra
in mundi cerro opifexpostiist'et,neqi ulla mundus spurcitie atit impuritate (qua-
leret, omniaquoquelucidaforent,diesqUeperpetuUselucesi:eret.Minime ltaqj
mirandumest,tOttantasqueinmundo hocinferiori corruptelas returnque mu-
tationesaccidere;quippe cstm in ejus centro seii corde corruptissima iila ruin^ <&
privationismater,mcestilm&obi'curum lllud separationis formarum &: essen-
tiarUmacreaturiscomposstisobiignaculumdelitescat, testisqlie & nuntms ve-
ridicus tyrannidis pneternaturalis elementiinrebusphystcis olim mformatisi-
bidemperpetuo collocetur. Hinc sanftissimtis Job -, Et tcrrntmebrG(ti(oof£riturcum
cbscuritAteivioKUS i &alibi i terramdemifertn & ob/Luritaie csfi dicitur; lmo hsec est
quasslocusperditionis,m quo Adamcum Eva e Paradiss gaudiis extermiiiatus
mortisinevitabilisssgnumiibiacCepit, heredibusreliquit. ElementUm vero i-
gnis est quass lgneus C herubmi gladiusddeo a ccelesti lpiritu vil' ratiis, ut ingres-
siimad vita: arborem,hoc est > ad nebtar lliud divinum & immortaie interclude-
retj&ommbusrmmortalitatem nimium sitientibus Vel subitam vel saltemin ex-
pectatam mortemmferret. Est demquecentralishamcongeries dirus tristitise <&
erroris,propterccecam & furtivam ejus conditionem, sodaiis,citm nonmodo
hominumfted&Dei Opt. Max. acintelligentiarumccelestium hostis , propter
horrendamstiamrebellionem,inVentrisejus meditullio includatur. Quareva:
nobismiseihs in terra,quibils tantamiseriarUmcaterva quotidieinssdiatur, tan-
tumque corporis animseque pericuhimsemper imminet! V os autem3o creaturx
cceIestes,veriquestiaVissImiParadisiincolte,Vos,inquam,6 ter & amplius fehcesi
acultrahiimanumcaptumbeati,quiatammiseris terumnarum vmculis perin-
elfabilem kicis potestatem hberi estis & immunes!
Quodautemadhujus masste centraiis disposstionem attinet, quamvis o-
mnes fcre Philosophi naturaleiil ejus qualitatem,ssccitatem este asterant, lllam-
quevelintineaprsedominari,frigiditatem Verb illius accidentalem & adsciti-
tiamplanestatuant;quippeqUteabaqutedisposstione Uaturali derivetnr ; ssta-
men&prarcedentem nostram intentionem, &naturasipsiuspossibilitatemac^
curatiusparumconssderemus,nihilista illorum phantassa avcritatis meta gra-
Vius aberrare peripiciemus. Cum enim naturalis lucis iedes esscntialis in miindi
peripheria existatjCalidiqj origo ab ej usdem lucis fonte dependear,nccdse est,ut
tenebrx,quie lucis stint Contrarium,atqj etiam frigiditas,quae caliditati opponi-
tur,locum asemvicemremotiotemsortiantur. Per consequens igitur, ut calidi
originalissedesestin ccelo supremo ; ssc frigidi primordiale habitacuhimest iil
centro ejiisdemphyssco,tanc]uaminloco remotiori: ETnde fit,ut magis natura-
literfrigiditasineopraMominetur, siccitasvero in eo magis adventitia existatj
hoc est,propter humiditatis naturalis abientiamin eo ioco dicun.tur terrse partes
sicca^j quiahumiditasfitextenlperiefrigiditatiscum caliditatis pordone ; qux
quidemcaliditaspropterrationes prasdictas nussam habet potestatem aut pos-
sessioneminilloloco. Prstereaneminemadebinsulsum futUrum puto, quinil-
ludcorpUsfrigidiusappellaVerit,cuinuilaOmninb caliditatis portio contingit;
sed certum est,in elemento aquas aliquam caliditatis aereie partem iil esse, quo-
niam humiditatemstiam,undeejus ssuiditas,ab ipso aere derivaVit, quem certis-
sime humidum & calidum este constat: AtVero cettumest, terramnecdeaere
participare,quia nullam in le ssuxibilitatem habet; neque veto ullum habet cum
igne Commercium,tum quod remOtissime ab ejus sphsera distat,tum etiam quod
aqua,quam igni conttariam faciiint,inter ipsam &c ignem interpomtur. Denique
cum terrasstrehqiiis elementislonge crasssor, &: vero frigiditatis dilposstiositj
res tamheterogeneas quam homogeneas condensare,infallibiliterquidemab
effeduprobatur,fngiditateminterra magisabundare* Terrse &ignis regione
hocmodo delineaVimus* 1 C A®