DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.31587#0180
ll
172 TRACTATUS I. L I B. VI.
varietates proportionum lpsarum deseendentium, diversa: diversarum rerumiil
terra fiunt generationes. diverfeque oriunturimprediones. His igitur eognitis
evidens reiinquitur,tellurem esse corporum tam ssmplicium, quam compossto-
rummatrem, gerentemeain principioante ipsorum productionem in visceri-
bus luis,non aliter^quam foemmasuum fcetum. De corporibus autem elemem
torumssmplicibus,iatisabundeinprtecedendbus egimus. Hic itaque de com-
posstorum differentiisssn qua bene dispossta scintillse qusedam lucis essentialis
assidue mfunduntur,paucis discurremus. Corpora igitur compossta&cmistain
qnwque comfofitionis(f>ecies generaliter digessereveteres; quarum dmfrtores am-
pleciuntur ccrporaimmmata; nam mi{kaprm&compofuionis(unr CMetenm, exfumis,
vaponbus,&exhaladonibus conssata, Secund& autem compositionis sunt metalU
& csetera mineralia: Species porrd pojiermes sunt ; nammista tertia compo-
sstionis (um vUntdt & vegetabilia; quarta (\xnt ammdia irration&ha 5 &C qmntdi seu ul-
timse,animal rationale,A??w> omnium creaturarum nobilissimus. Llnde &: assia
cum Cossiio majonssmssitudinedichis est Microcofmut. Harumautemcomposs-
torumspecierum alice suntperfeBemixtx,, cujusmodi sunt ipsa mineralia omnia
animataiunicaverd duntaxat est impersede mixta ; scilicetilla primae composs-
tionis meteororum genera ornnia comprehendens. Diligenter autem obier-
vanclumest,lucem ccelestem magis in corporibus perfecle mistis abundare j fir-
miusqueinillisretineri, quamin imperfede mistis; ssmiliteripsaminanimatis
uberioremessejqnamininanimatisperfecte mixtis j & animatamere sensstivain
illo dono coelesti ditiora esse, quam mere vegetabilia seu lrrationalia. Atque
hoc est illud,qiiod Philosophi inuere videntur,asserentes,std#/h/f//n'/s ignempra-
dmnnan infensitivis ignem aeri t&qmlem efse, w vegetattvis aqtum cum aere fmihbtu tru~
tinisponderari jin quibustamenaeris dignitas propter frigidam aquse dispolitio-
nem diminui tur; minerdia denique ex terra & aqua maxime comporn volant > quippe
ex quibus manifestum est, in hominibus ignem illumccelestem magis prxvalere,
quatcnus ssint intelledtivi; deindeinsensitivis aeteris, quatenusaer&ignisin
ii s pnedominatur,possea,hoc est gradu adhuc remissiori m vegetabilibus,quate-
nus ejus partes aereas ab aquas frigiditate contemperantur,& minimam denique
formas lucidas pattem in miiieralibus reperiri 5 quoniam terra aqua in ipsss do-
miniumhabent,&per consequens mmoremlgms portionem in eorum compo-
sstione admittunt.
C A P U T IV.
Decorpom inammatiperfeffie mifh ortu>
& ongme;
M shun-
ntm iriia
tnent, nci-
tur.
Augutel,
Chryfop,
lib.i.
Emineraliumvita,generatiohe&: vegetatione varisc ihter Phi-
losophias peritiores oriuntur opiniones : Nam alii absolute ne-
gant, ea habere vitam, vegetationem, nutritionem, generatio-
nem,autsemenaliquod generativum; sedipsain primo instanti
ex quatuor elementoru iiibstantia creari volunt,& ab illo termi-
no essentiamtantumodo habuisses Aln vero voiunt,ea occtike &:
secrete vivere,potestatemq; habere multiplicadi,incrementumq; assumendi,ac
dicunt,Spiritu illum vitam dante,a nimia materias luriditate&grossi.de impediri;
unde ipia potestate illa,virtutemq; naturale,quanaturaliter ditatur, 116 exerce-
re contendut. Omnes aute unanimi fere coseniu demineraliu materia tradates,
caulam.
172 TRACTATUS I. L I B. VI.
varietates proportionum lpsarum deseendentium, diversa: diversarum rerumiil
terra fiunt generationes. diverfeque oriunturimprediones. His igitur eognitis
evidens reiinquitur,tellurem esse corporum tam ssmplicium, quam compossto-
rummatrem, gerentemeain principioante ipsorum productionem in visceri-
bus luis,non aliter^quam foemmasuum fcetum. De corporibus autem elemem
torumssmplicibus,iatisabundeinprtecedendbus egimus. Hic itaque de com-
posstorum differentiisssn qua bene dispossta scintillse qusedam lucis essentialis
assidue mfunduntur,paucis discurremus. Corpora igitur compossta&cmistain
qnwque comfofitionis(f>ecies generaliter digessereveteres; quarum dmfrtores am-
pleciuntur ccrporaimmmata; nam mi{kaprm&compofuionis(unr CMetenm, exfumis,
vaponbus,&exhaladonibus conssata, Secund& autem compositionis sunt metalU
& csetera mineralia: Species porrd pojiermes sunt ; nammista tertia compo-
sstionis (um vUntdt & vegetabilia; quarta (\xnt ammdia irration&ha 5 &C qmntdi seu ul-
timse,animal rationale,A??w> omnium creaturarum nobilissimus. Llnde &: assia
cum Cossiio majonssmssitudinedichis est Microcofmut. Harumautemcomposs-
torumspecierum alice suntperfeBemixtx,, cujusmodi sunt ipsa mineralia omnia
animataiunicaverd duntaxat est impersede mixta ; scilicetilla primae composs-
tionis meteororum genera ornnia comprehendens. Diligenter autem obier-
vanclumest,lucem ccelestem magis in corporibus perfecle mistis abundare j fir-
miusqueinillisretineri, quamin imperfede mistis; ssmiliteripsaminanimatis
uberioremessejqnamininanimatisperfecte mixtis j & animatamere sensstivain
illo dono coelesti ditiora esse, quam mere vegetabilia seu lrrationalia. Atque
hoc est illud,qiiod Philosophi inuere videntur,asserentes,std#/h/f//n'/s ignempra-
dmnnan infensitivis ignem aeri t&qmlem efse, w vegetattvis aqtum cum aere fmihbtu tru~
tinisponderari jin quibustamenaeris dignitas propter frigidam aquse dispolitio-
nem diminui tur; minerdia denique ex terra & aqua maxime comporn volant > quippe
ex quibus manifestum est, in hominibus ignem illumccelestem magis prxvalere,
quatcnus ssint intelledtivi; deindeinsensitivis aeteris, quatenusaer&ignisin
ii s pnedominatur,possea,hoc est gradu adhuc remissiori m vegetabilibus,quate-
nus ejus partes aereas ab aquas frigiditate contemperantur,& minimam denique
formas lucidas pattem in miiieralibus reperiri 5 quoniam terra aqua in ipsss do-
miniumhabent,&per consequens mmoremlgms portionem in eorum compo-
sstione admittunt.
C A P U T IV.
Decorpom inammatiperfeffie mifh ortu>
& ongme;
M shun-
ntm iriia
tnent, nci-
tur.
Augutel,
Chryfop,
lib.i.
Emineraliumvita,generatiohe&: vegetatione varisc ihter Phi-
losophias peritiores oriuntur opiniones : Nam alii absolute ne-
gant, ea habere vitam, vegetationem, nutritionem, generatio-
nem,autsemenaliquod generativum; sedipsain primo instanti
ex quatuor elementoru iiibstantia creari volunt,& ab illo termi-
no essentiamtantumodo habuisses Aln vero voiunt,ea occtike &:
secrete vivere,potestatemq; habere multiplicadi,incrementumq; assumendi,ac
dicunt,Spiritu illum vitam dante,a nimia materias luriditate&grossi.de impediri;
unde ipia potestate illa,virtutemq; naturale,quanaturaliter ditatur, 116 exerce-
re contendut. Omnes aute unanimi fere coseniu demineraliu materia tradates,
caulam.