DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.31587#0181
DE CREATURIS COELI ELEMENTARIS. 173
causam eorum materialem ponunt in genere jiriateriam fumosam,miO;am ex va-
poreaqueo &exhalatione terrestri. Materiam vero eoruminspecie,quampro-
pinquam &r propriam vocaverun tifilphur & argemum vivum fecerunt,conclude-
tesgeneraliter.causameorumeificientem esetriplicem: Caloremsciiicetcoe-
lestem,terreum & aqueum ad invicem commiscentem, ac gradatim ea in terrx ?liniust
venis concoquentem; namfundus terra: pretioiiiTimus est,cumm ejus viscera o~ ?toLo~
mnes inssuentise ccelestes conssuant, & satis eflicdx circa terrse centrum genera-
turcaloradmetallagemmasquepreciosaspraducendas. Deindevirtutemfor- dim»
mativam metallicam & mineralem,in materia existentem,a stellarum & ccelesti
lumine,cujuscalorhomogeneacongregat, acseparatabinvicemheterogenea,
denvari asserunt. Ultima cauia est mutua virtutum coelestium atque terre-
stnumproportio, efficaxadsubigendam atqueinformandammateriam metal-
licam,quia secundiim omnes,ccelum est pater, terra vero mater omnium mine-
ralium,tanquamfcetumeaintrasuaviiceragestans. Nos autemhoc inlocose-
cundiim incentionemnostram,de mineralium origine primiim, & deinde de il-
lorumvita,incremento, & multiplicajione paucis, ex nonnullorum prsedidto-
rum Philoiophorumtradids agemus. Supra n libripr&cedentis capitulo qua Yto de-
claravimus,s^p^y^/4renatumesseex Spintutenebrarum ecoeli Empyreiviice-
ribus deorsum primo die extjjusamm, $l retentainipso lucis ejusdem coeli essen-
tialis portione ; Similiter corpusv.getabtle, ex Spiritutenebrarum e mediocoelo
deorsum lucis pr^sentia &virtute propulsatarum,& ex luce ejusdemsecundaria»
atque ssc etiam corpm mtnerde&a Spiritu tenebrarum infimicceli conssari dixi-
musjcum scintilla quadamlucisdebilissimce,quamtertianamappellavimus. Na
in tertss creationis dieiprimordio,luxsecundicceli,secudaria di&a, deorsumpe-
netravit,&in triplicem massam tenebrosam,m infima regionem depuisam ac re-
verberatam,egit. Sed quia due partes illius massie,quarum una e regionesuperio-
ri,& altera e media subter lapla est,sufficientem lucis quantitatem a luis regioni*
bus rapuerunt udeo ressduaistius rnassse pars,huic regioni infimce propria, lnsuis
etiamvssceribus aliquam quantitatem hujusmodi Kicis persequentis, &alucis
secundarice fonte promanantis amplexa est. At quia lucis disposstio est natu-
raliter,attenuare, (unde,quo major erit ejus proportio6cvis,eo tenuiora &subti-
liorareddetcorpora) & quoniamlux in csteris ccelis fortior & potentior est,
quam in ccelo insimo,ideo lucis tertianae portiones no sufficiunt,ad densos & re-
bellestenebrarum infimarum Spiritussubtiliandos & depurandos : Undfit,ut
vincat omnimodo in hujussnodi mistione materia,formaque lucis misere & per-
petuoincarceretunn hujulmodi materiae ventre,propter nimiam pororuu in
ejus corporeconstricfionemseuexiguitatem, acmagnam Spiritus viscoss tena-
citatem: Hinc corporis ejus grossities,gravitas & sohditasjhinc etiam ejusdem a-
ninne viventis,relpe£tucorporis,substantiigpaucitas,&Spiritusipssusinagilitas,
generandi & multiplicandi difficultas seu insenssbilitas, & putativa ipssus sterili-
tas. Nampartibusheterogeneis tenebrosaspurcitiecircumvolutiSjContamina-
taanimaejusimpediturin motusuo, proptersuiSpintus densstatem,&fortem
partium suarum corporalium compossnonem, ac indomitam corporis duritiem
soiidamque congelationem. Nimis igitur exigua est lucis inclulx virtus cale-
fa<ftiva,ad frigoris corpons mineralis inj urias propulsandas, quare more vegeta-
bilium evidenter vivere aut crescere non percipitur,nec valet ejus anima, in iuo
Spintugrossiori inclusa, caputsuumsupertemesuperficiem exaltare,&versus
locumluumnaturalemexemplo plantarumtendere 5 tumquiadebiliorestejus
quamvegerabiliumvirtus,tumetiam,quiafirmioribus vinculis in corporismi-
neralis centro clauditur &retinetur. At quia cujuslibet rei corporalis appeti-
tus est,adperfedionis metam tendere, & cumnulla acquiripossit perfedtio, nisi
Y 3 P er
1
causam eorum materialem ponunt in genere jiriateriam fumosam,miO;am ex va-
poreaqueo &exhalatione terrestri. Materiam vero eoruminspecie,quampro-
pinquam &r propriam vocaverun tifilphur & argemum vivum fecerunt,conclude-
tesgeneraliter.causameorumeificientem esetriplicem: Caloremsciiicetcoe-
lestem,terreum & aqueum ad invicem commiscentem, ac gradatim ea in terrx ?liniust
venis concoquentem; namfundus terra: pretioiiiTimus est,cumm ejus viscera o~ ?toLo~
mnes inssuentise ccelestes conssuant, & satis eflicdx circa terrse centrum genera-
turcaloradmetallagemmasquepreciosaspraducendas. Deindevirtutemfor- dim»
mativam metallicam & mineralem,in materia existentem,a stellarum & ccelesti
lumine,cujuscalorhomogeneacongregat, acseparatabinvicemheterogenea,
denvari asserunt. Ultima cauia est mutua virtutum coelestium atque terre-
stnumproportio, efficaxadsubigendam atqueinformandammateriam metal-
licam,quia secundiim omnes,ccelum est pater, terra vero mater omnium mine-
ralium,tanquamfcetumeaintrasuaviiceragestans. Nos autemhoc inlocose-
cundiim incentionemnostram,de mineralium origine primiim, & deinde de il-
lorumvita,incremento, & multiplicajione paucis, ex nonnullorum prsedidto-
rum Philoiophorumtradids agemus. Supra n libripr&cedentis capitulo qua Yto de-
claravimus,s^p^y^/4renatumesseex Spintutenebrarum ecoeli Empyreiviice-
ribus deorsum primo die extjjusamm, $l retentainipso lucis ejusdem coeli essen-
tialis portione ; Similiter corpusv.getabtle, ex Spiritutenebrarum e mediocoelo
deorsum lucis pr^sentia &virtute propulsatarum,& ex luce ejusdemsecundaria»
atque ssc etiam corpm mtnerde&a Spiritu tenebrarum infimicceli conssari dixi-
musjcum scintilla quadamlucisdebilissimce,quamtertianamappellavimus. Na
in tertss creationis dieiprimordio,luxsecundicceli,secudaria di&a, deorsumpe-
netravit,&in triplicem massam tenebrosam,m infima regionem depuisam ac re-
verberatam,egit. Sed quia due partes illius massie,quarum una e regionesuperio-
ri,& altera e media subter lapla est,sufficientem lucis quantitatem a luis regioni*
bus rapuerunt udeo ressduaistius rnassse pars,huic regioni infimce propria, lnsuis
etiamvssceribus aliquam quantitatem hujusmodi Kicis persequentis, &alucis
secundarice fonte promanantis amplexa est. At quia lucis disposstio est natu-
raliter,attenuare, (unde,quo major erit ejus proportio6cvis,eo tenuiora &subti-
liorareddetcorpora) & quoniamlux in csteris ccelis fortior & potentior est,
quam in ccelo insimo,ideo lucis tertianae portiones no sufficiunt,ad densos & re-
bellestenebrarum infimarum Spiritussubtiliandos & depurandos : Undfit,ut
vincat omnimodo in hujussnodi mistione materia,formaque lucis misere & per-
petuoincarceretunn hujulmodi materiae ventre,propter nimiam pororuu in
ejus corporeconstricfionemseuexiguitatem, acmagnam Spiritus viscoss tena-
citatem: Hinc corporis ejus grossities,gravitas & sohditasjhinc etiam ejusdem a-
ninne viventis,relpe£tucorporis,substantiigpaucitas,&Spiritusipssusinagilitas,
generandi & multiplicandi difficultas seu insenssbilitas, & putativa ipssus sterili-
tas. Nampartibusheterogeneis tenebrosaspurcitiecircumvolutiSjContamina-
taanimaejusimpediturin motusuo, proptersuiSpintus densstatem,&fortem
partium suarum corporalium compossnonem, ac indomitam corporis duritiem
soiidamque congelationem. Nimis igitur exigua est lucis inclulx virtus cale-
fa<ftiva,ad frigoris corpons mineralis inj urias propulsandas, quare more vegeta-
bilium evidenter vivere aut crescere non percipitur,nec valet ejus anima, in iuo
Spintugrossiori inclusa, caputsuumsupertemesuperficiem exaltare,&versus
locumluumnaturalemexemplo plantarumtendere 5 tumquiadebiliorestejus
quamvegerabiliumvirtus,tumetiam,quiafirmioribus vinculis in corporismi-
neralis centro clauditur &retinetur. At quia cujuslibet rei corporalis appeti-
tus est,adperfedionis metam tendere, & cumnulla acquiripossit perfedtio, nisi
Y 3 P er
1