DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.31587#0182
174 TRACTATllS I. l I B. VI.
per lilum motam5quem lucis aliqua portio producit, ideo lux iila in corporis mi-
neraiis Spiritu inclusa,Hcet exigua,& quaii scintilla tantum, corpus iuum perpe-
tuarccupit,&:moreignis,terream &c aqueam ejusdem dispontionem superare,
Spiritu suo mediante,contendit, ac totum lllud subj edtum rebelle suas voltintati
&naturas subjicere. Sicintegram domum prjesentia unicas ignis scinrillte con-
ssagrare &in ssammam reduci videmus. Nam lucis scintillain corpore minerali
laborare non deiinit, quousque paulatim vidtrix evadens, totam sui corporis
maslam,in suamnaturam,a£fivam quaiitatem &: splendorem reducan quemad-
modummaurigenerationeperspicuius demonstratur. Namiicetinprimordio
ejus subjediumiit lux animae quastgrostiis quidam & obscurus carcer , in quo
fortistimis quast catenis detmeeur,ita utin stio centro vix movere percipiatur,at'
tamen succestii temporis paulatim inftuentiarum lucidarum , usque ad terrte
centrumpenetrantium,virtutes adsutim auxiliumallicit; imd etiamipsum cor-
pusminerale lioc idem magnetica sua virtute prsestare videtur ; unde quolibit
anno,&:qualibethora,licetmsenstbiliter , crescit anim^mineralis vigcr, &:se-
cundumincrementiejusdem gradus redditur quoque illud corpus perfedfius,
fulgidius & ftxius. Ex quibus manifestum est,mineralia occulte vivere, essentia-
liter vigescere, 6c ad perfedfionis fastigium, quamvis lente, properare & subli-
mari,contra prxdidforum Philosophorum asserdojpiem,qui ab iis vitam & incre-
mentumtollerevoluerunt. Nonigiturimprudenter fecerunt Phyiofophi Chymtci
duplicemmateriammineralem, quarum«»dwmasculam, stmplicem &: puram
sulphur,tinduram,ignem,Solem,&agentemvocaverunt, & dttY&m fceimnam,
argentum vivum,aquam,sputumlunx,lunam dcpatientem: per prtorem intelle-,
xerunt,animam ejus cum elemento ignis,per fofiertorem, spiritum vaporosum,
quem secundum augmentationem animaf suse ignea^ dixerunt in operatione
Hermetica &c nattxrali Lvnam crefcentem.Exmutua igi turhorum conjundtione ftt
corpusmetallicumcLijuslibet speciei; differentiaquespecierummineraliumftt
ex majori vel minori sulphuris & argenti vivi parte. Nam st minor sulpliuris por-
tio,& major aqua*,ad mineralis composttionem concurrit , generatur ex illa
composttionecorpusaliquodmetallicumexillis, quorum feptem ennmerantur
tpccicSyAurnm scilicet,aut argentumyXitfkmbum, autsiamumyaut cuprumy autfer-
rnm,aut argentum vivim, quod CMercu*ium vocant vulg&rem. Si verd quantitas
sulphuris in composttione superatquantitatem aquas,oriuntur ejustnodi mixtio-
ne corpora illa mineralia, quas non sunt de numero septem prsedi&orum metal-
lorum,putafdici & cxterafriabilia. Observandumautemhic est , & quidemdi-
ligentistime, quodquantd liberioresa pollutione tenebrarLim heterogenei-
tatisirregularitatestintmineraliumcujulq; speciei sulphur & Mercurius, tanto
punus,perfedtius, &:preciostus minerale utriusque speciei producatur. Con-
cludimusigitur, quod ,st materia passivasit grosta,fuliginosa,& crasta, ac forma
ej us adtiva e di verso exigua & debilis,qualis compositio in terrae visceribus repe-
iritur,tunc eacomposttorumspecies oriatur, quxmineralis & metallica Arxbtbut
nuncupatur: Ea quideunquas ex terra & aqua conssatun sed quoniam ipsa terra
in ejus composttione praHominatur,ideo.vitaseuanima ejus in carcere opaciili-
mo &denststimo concatenataesbundenecsenstbiIitermovere,vcliiipropatula
agerepercipitur.Depardculari cujuslibetmineralisnatura&proprietate
medicinali,tam occulta quam manifesta,in voluminis
sequentis tradtatu quartoplemiis
7 agemus.
C A-
per lilum motam5quem lucis aliqua portio producit, ideo lux iila in corporis mi-
neraiis Spiritu inclusa,Hcet exigua,& quaii scintilla tantum, corpus iuum perpe-
tuarccupit,&:moreignis,terream &c aqueam ejusdem dispontionem superare,
Spiritu suo mediante,contendit, ac totum lllud subj edtum rebelle suas voltintati
&naturas subjicere. Sicintegram domum prjesentia unicas ignis scinrillte con-
ssagrare &in ssammam reduci videmus. Nam lucis scintillain corpore minerali
laborare non deiinit, quousque paulatim vidtrix evadens, totam sui corporis
maslam,in suamnaturam,a£fivam quaiitatem &: splendorem reducan quemad-
modummaurigenerationeperspicuius demonstratur. Namiicetinprimordio
ejus subjediumiit lux animae quastgrostiis quidam & obscurus carcer , in quo
fortistimis quast catenis detmeeur,ita utin stio centro vix movere percipiatur,at'
tamen succestii temporis paulatim inftuentiarum lucidarum , usque ad terrte
centrumpenetrantium,virtutes adsutim auxiliumallicit; imd etiamipsum cor-
pusminerale lioc idem magnetica sua virtute prsestare videtur ; unde quolibit
anno,&:qualibethora,licetmsenstbiliter , crescit anim^mineralis vigcr, &:se-
cundumincrementiejusdem gradus redditur quoque illud corpus perfedfius,
fulgidius & ftxius. Ex quibus manifestum est,mineralia occulte vivere, essentia-
liter vigescere, 6c ad perfedfionis fastigium, quamvis lente, properare & subli-
mari,contra prxdidforum Philosophorum asserdojpiem,qui ab iis vitam & incre-
mentumtollerevoluerunt. Nonigiturimprudenter fecerunt Phyiofophi Chymtci
duplicemmateriammineralem, quarum«»dwmasculam, stmplicem &: puram
sulphur,tinduram,ignem,Solem,&agentemvocaverunt, & dttY&m fceimnam,
argentum vivum,aquam,sputumlunx,lunam dcpatientem: per prtorem intelle-,
xerunt,animam ejus cum elemento ignis,per fofiertorem, spiritum vaporosum,
quem secundum augmentationem animaf suse ignea^ dixerunt in operatione
Hermetica &c nattxrali Lvnam crefcentem.Exmutua igi turhorum conjundtione ftt
corpusmetallicumcLijuslibet speciei; differentiaquespecierummineraliumftt
ex majori vel minori sulphuris & argenti vivi parte. Nam st minor sulpliuris por-
tio,& major aqua*,ad mineralis composttionem concurrit , generatur ex illa
composttionecorpusaliquodmetallicumexillis, quorum feptem ennmerantur
tpccicSyAurnm scilicet,aut argentumyXitfkmbum, autsiamumyaut cuprumy autfer-
rnm,aut argentum vivim, quod CMercu*ium vocant vulg&rem. Si verd quantitas
sulphuris in composttione superatquantitatem aquas,oriuntur ejustnodi mixtio-
ne corpora illa mineralia, quas non sunt de numero septem prsedi&orum metal-
lorum,putafdici & cxterafriabilia. Observandumautemhic est , & quidemdi-
ligentistime, quodquantd liberioresa pollutione tenebrarLim heterogenei-
tatisirregularitatestintmineraliumcujulq; speciei sulphur & Mercurius, tanto
punus,perfedtius, &:preciostus minerale utriusque speciei producatur. Con-
cludimusigitur, quod ,st materia passivasit grosta,fuliginosa,& crasta, ac forma
ej us adtiva e di verso exigua & debilis,qualis compositio in terrae visceribus repe-
iritur,tunc eacomposttorumspecies oriatur, quxmineralis & metallica Arxbtbut
nuncupatur: Ea quideunquas ex terra & aqua conssatun sed quoniam ipsa terra
in ejus composttione praHominatur,ideo.vitaseuanima ejus in carcere opaciili-
mo &denststimo concatenataesbundenecsenstbiIitermovere,vcliiipropatula
agerepercipitur.Depardculari cujuslibetmineralisnatura&proprietate
medicinali,tam occulta quam manifesta,in voluminis
sequentis tradtatu quartoplemiis
7 agemus.
C A-