17g TRACTATUSI.LIB.VL
tateexigua,acciditfortassisexhac<*g>7/#ak&:corporispemirbatio.Utigitur qti^-
libctprxdidbarumquaiitatum proportioin pondere vel saltejustitiacontinea-
tur, ^«p/cxrequiritur ad totius compoiiu conlervatioriem^/r^/2/ww/videlicet
Jpirituale seu a:thereum&: cvrporatelcuelementare: Spiritmle llludpabulumcor.-
pus lngredituivautmediante corpore tenui&invssibili, aerenepe,autmedian-
te corpore crasso & vihbili; cuiulrnodi est nutnmentu lllud vulgarejanimale ne-
pe & vegetabile: Alimetu iliud invihbile in se retinet lucis solaris & spirit 9 sethe-
re.i portione aiiquam,quaSpiritus vitales in animalis venis arterialibus delitesce-
tesmirssice &oranimomentoreficiutur; hujusmodiigiturpabulu^ernempein
respiratione ad mtimu cordis thaiamu attrahitur, partesq; ejus essentialiores re-^
cipiuntur ad spirituu vitaliu refedione : reliqux verd quaii excrementitix & su-
perssLiar,nempesublfantiaaquatica,magisip(ius aeris,expiratur.In alimento etia
ej us visibili dc corporali,quod aut animale aut vegetabile iolet esse,duplex repe-
ritur (libjeffu, aptu ad utramqj atqualitatem palcenda j quoru unu efl: denatura
cceli ,quod rei nutrientis pars essentialis seu astherea, humidu nepe radicale cum
calido ejus innato,dicitur jaliud ess: de natura elemento.ru,nempe corporalior e-
jus pars,ex quo elicitur & secernitur elementi ignis portio,ad humoris cholerici
inrenutrienda nutntionem propriam; ssmiliter elementi aeris subflantia,qua
sanguis animalis nutritur,& illa elementi aqu^,cujus appossdone pituit^ natura-
lis substantia conservaturigrossiores deniq> alimeti melancholia fortificat:cum-
q; ex his elemetis universs corporis animalis coposstio flat,necesse est,ut ejus par-
tes sohdiores a subtilioribus corporis nutrimeti partibus extrahantur ad ejus co«
servatione in statu & vigore corporis naturalis &: optime diipossti, & utgrossior
&foeculentiorejusdeportio,tanquainutilis,autperviscera autperurinasexpel-
latur.Hinc est,quod ex defefhihujusmodi alimenti elemetaris marcescit corpus
animale.imo debileredditur,&: viribus prorsus dejedtisintabe concidit, quem-
admodu iis accidit,qui fame urgentur acutissima. Ex his igitur manifestu evadit
verissimu esse lllud vetus Philofophorum axioma: Similia nempefimilibMqaudere&na-
turanonemendarhmsiinnatttrafuaproprta. Concludimus deniq;, quod, sscteatune
materia sstpurior &: subtilior, quamilla vegetabiliu, luxq; essentialispotentior,
opus 16ge pulchnus &: nobilius producatur,quam est illud vegetabile,quod ani-
mal appeliatur,in quo aer & ignis mififice operantur. De pecuharium animaliu
virtutibus tam occultis quam manifestis in volum. z.T ra<ft. 4. tradfabimiiSi
C A P U T VII.
Vndefpecierum creaturarum differentta}&curahee ahisfint caltdioreSy
frtgidw res} h umidtores & ficciores ?
Niversalem reru omniil differentiam proeuldubioab ani-
mabusseii formis ea^um essentialibus, quas substantiales iucis
scintillas, spirituiinclusas supra appellavimus, prossuere certum
estjcum materia pef se solummodo in potentia iit, neq; ih adum
prodiicatur,nissluce infdrmetur; has aute formas nonntilli Phi-
losophi lnfuentias appellant,quas per elementu terre descendeh-
tes uiq; ad cjus centrum penerrant,more ram vario,&: ratione tam diversa,ut ge-
nerationes diversasinterras VisceTibusperdiveriasimpressionesproducaht.Hu-
jiismodi,inqiiam,anima lueida facit totumssme qua nulla reperitur in corpore a-
dio .T rahit lgitur ex ereaturse cerraignem,&:exaquaipiritiimilliimlevem &:ssa-
tuosuni, quem dieimus aeremssta ut, ss in creatura iit magna terrse quantitas,
exiguaaquse,cUmValid.acalidi essentialisportionemixtiohes efficiehte, tunce-
lementiim ignis se in cdmposstione illa demonstrabit,&: dominiurii habebit: Sed
flexiguusfuentcalorinpssedidaterrxmensura, &: aquse parum, terra habebit
domi-
tateexigua,acciditfortassisexhac<*g>7/#ak&:corporispemirbatio.Utigitur qti^-
libctprxdidbarumquaiitatum proportioin pondere vel saltejustitiacontinea-
tur, ^«p/cxrequiritur ad totius compoiiu conlervatioriem^/r^/2/ww/videlicet
Jpirituale seu a:thereum&: cvrporatelcuelementare: Spiritmle llludpabulumcor.-
pus lngredituivautmediante corpore tenui&invssibili, aerenepe,autmedian-
te corpore crasso & vihbili; cuiulrnodi est nutnmentu lllud vulgarejanimale ne-
pe & vegetabile: Alimetu iliud invihbile in se retinet lucis solaris & spirit 9 sethe-
re.i portione aiiquam,quaSpiritus vitales in animalis venis arterialibus delitesce-
tesmirssice &oranimomentoreficiutur; hujusmodiigiturpabulu^ernempein
respiratione ad mtimu cordis thaiamu attrahitur, partesq; ejus essentialiores re-^
cipiuntur ad spirituu vitaliu refedione : reliqux verd quaii excrementitix & su-
perssLiar,nempesublfantiaaquatica,magisip(ius aeris,expiratur.In alimento etia
ej us visibili dc corporali,quod aut animale aut vegetabile iolet esse,duplex repe-
ritur (libjeffu, aptu ad utramqj atqualitatem palcenda j quoru unu efl: denatura
cceli ,quod rei nutrientis pars essentialis seu astherea, humidu nepe radicale cum
calido ejus innato,dicitur jaliud ess: de natura elemento.ru,nempe corporalior e-
jus pars,ex quo elicitur & secernitur elementi ignis portio,ad humoris cholerici
inrenutrienda nutntionem propriam; ssmiliter elementi aeris subflantia,qua
sanguis animalis nutritur,& illa elementi aqu^,cujus appossdone pituit^ natura-
lis substantia conservaturigrossiores deniq> alimeti melancholia fortificat:cum-
q; ex his elemetis universs corporis animalis coposstio flat,necesse est,ut ejus par-
tes sohdiores a subtilioribus corporis nutrimeti partibus extrahantur ad ejus co«
servatione in statu & vigore corporis naturalis &: optime diipossti, & utgrossior
&foeculentiorejusdeportio,tanquainutilis,autperviscera autperurinasexpel-
latur.Hinc est,quod ex defefhihujusmodi alimenti elemetaris marcescit corpus
animale.imo debileredditur,&: viribus prorsus dejedtisintabe concidit, quem-
admodu iis accidit,qui fame urgentur acutissima. Ex his igitur manifestu evadit
verissimu esse lllud vetus Philofophorum axioma: Similia nempefimilibMqaudere&na-
turanonemendarhmsiinnatttrafuaproprta. Concludimus deniq;, quod, sscteatune
materia sstpurior &: subtilior, quamilla vegetabiliu, luxq; essentialispotentior,
opus 16ge pulchnus &: nobilius producatur,quam est illud vegetabile,quod ani-
mal appeliatur,in quo aer & ignis mififice operantur. De pecuharium animaliu
virtutibus tam occultis quam manifestis in volum. z.T ra<ft. 4. tradfabimiiSi
C A P U T VII.
Vndefpecierum creaturarum differentta}&curahee ahisfint caltdioreSy
frtgidw res} h umidtores & ficciores ?
Niversalem reru omniil differentiam proeuldubioab ani-
mabusseii formis ea^um essentialibus, quas substantiales iucis
scintillas, spirituiinclusas supra appellavimus, prossuere certum
estjcum materia pef se solummodo in potentia iit, neq; ih adum
prodiicatur,nissluce infdrmetur; has aute formas nonntilli Phi-
losophi lnfuentias appellant,quas per elementu terre descendeh-
tes uiq; ad cjus centrum penerrant,more ram vario,&: ratione tam diversa,ut ge-
nerationes diversasinterras VisceTibusperdiveriasimpressionesproducaht.Hu-
jiismodi,inqiiam,anima lueida facit totumssme qua nulla reperitur in corpore a-
dio .T rahit lgitur ex ereaturse cerraignem,&:exaquaipiritiimilliimlevem &:ssa-
tuosuni, quem dieimus aeremssta ut, ss in creatura iit magna terrse quantitas,
exiguaaquse,cUmValid.acalidi essentialisportionemixtiohes efficiehte, tunce-
lementiim ignis se in cdmposstione illa demonstrabit,&: dominiurii habebit: Sed
flexiguusfuentcalorinpssedidaterrxmensura, &: aquse parum, terra habebit
domi-