DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3518#0327
!>k
al:,0t'»
#
^m^:
Antonini: nunt nomlna aquarum , qu<t ufibus
^terna urbit sormarum confirutlionibus adve&tt
sunt, indkemus. Que forma? arcuationes sunt,
& a Frontinianis etiam disferunt . Ad no-
stram mentem plane conducunt illa Cassio-
dori libro septimo, epistola sexta: ln fir-
mis autem i\omanis utrumque preecipuum efl ,
ut fabrica sit mirabilis, & aquarumsalubritas
fmgularis. Nimirum, inventa Sc probata per
aquilegem aqua ducebatur aut forma stru-
*aili , aut plumbeis fistulis , aut canahbus
ligneis, aut fidilibus tubis ; ut loquitur Pal-
ladius lib. IX. rei rusticce, cap. undecimo .
Isti tubuli seu canales sirma appellantur ,
quarum mentio in jure nostro frequentissi-
ma. Nec ignoro tamen formas tubulorum
imagmes appellari: sed & illud non igno-
ro , acutissimi viri expositionem ad hunc
au&oris locum non conducere.
pag. 60. ver. 4. (ex quibus apparet) *Ap-
pareret , quod alias legitur , melius est &
concinnius.
pag. 60. ver. s . ( ubi montium lateribus spe-
tus applkiti ) Supra : ubi inter amnern & fpe-
cum consisieret & liquaretur aqua. Immo per
specum pierumque Veteres aquam duxisie,
<juod tum necesse erat fieri, docemur aVi-
truvio libro VIII. cap. septimo , cum me-
dii montes erant inter mamia & caputfon-
tis. ,
pag. 61. ver. 2, (' & deliberare tanquam as-
fisientes ) PutO delibrare , quod a nonnullis'
typis editum. Sequitur: Jiqitte omnes diver-
sa in itrbem libra perveniunt ; llbi libra est
altitudo, ut supra etiam adnotamus.
pag. 63. ver. 4. [ Sed Veteres humiliore di-
reSiura perduxerunt 3 sive nondum ad fubtile ex-
ptorata &c. ] ( Sed Veteres humiliore direciu-
ra pcrduxerunt , sive nondum fubtili explorata
arte librandi. ) Probant llbri: ad fubtile ex-
phrata , &c. Non adeo male : sicuti nos
alias ad Q^ Serenum Sammonicum demon-
itraturi sumus.
pag. 66. ver. 8. [ ac proprio canali & no-
mine venit) h<e tres a Piscinis &c. ] ( ac fro-
prio canaU & nomine venit , & a Pifcinis in
eofdem arcus recipiuntur) Qiiidam hoc modo
referunt excusum : ^ic proprio canali & no-
mine venit hceres a pifcinis, &C. Scribo &ill-
terpungo : ^Ac proprio canali & nomine ve-
nit, Hne & a pifcinis in eofdem arcus recipiun-
tur. Quod explicatione non eget.
pag. 67. ver. 5. [ Prius tamen pars lulix
ad Spem veterem excesta Cafiellis Ccelii montis
dijsunditur ] (Priut tamm pars-Iulix ad Spem
yeterem excepta , Casiellis CCLII. montis ujt*.
busdijsunditur ) Habent editiones alia; : Frior
tamen pars Iuliie ad speciem veterem excepta ,
casiellis CCFII. montis usibus dijsunditur . Quod
per me licet incusent eruditissimi & accura-
tissimi viri . Nobis non placet illum Cyni-
cum imitari, & <xW«y Atfy j/a iv fAsa-v/j.si&a.
Caeterum receptacula publicarum aquarum
caftella vocabant, qux dhidicula veteres au-
€lores . Festus : Dividicula antiqui dicebant ,
qude nunc sunt cafiella, ex quibus a rivo com-
muni aquam quifque in suum sundum ducit l
Hesychius : JcaVg^A©-', soofAct. t&Vh ctvo , v$i
kclto pepovT©-*, ^ fj.se/£cvro$ -tt> u<Paf . Quar
vox in jure frequentissime occurrit . Fron-
tinus infra: Eft autem fere nunc inufu, cum
plures quinarise impetratx suerint 3 ne in viis
fiepius convulneretur una fisiula, ut excipiantur
in cafiellnm , e.v quo singuli suum modum reci-
piunt . Posteiiores Impp. conceptacula voca-
runt in lege secunda Cod. Theodos. Tit. de
Aquxdudu.
pag. 69. ver. I. [ Marcia autem parte fui
sofi Hortos Pallantianos in rivum , qui voca-
tur Herculaneus , dejicit fe per Ceelium . Du-
£sus ipsius, montis usibus nihil ut infirior fub-
minifirans, finitur &c. ] ( Martia .autem par-
te fui , post Hortos Pallantianos , in rivum ,
qui vocatur Herculaneus , dejicit fe per Cce-
lium . DuBus", ipsius montis usibus nihil utin-
firior subminifirans initur supra portam Cape-
nam. ) Optimus & acutissimus Rubenius in
ele&is suis hxc ita corrigit : DuBus ipsius
montis usibus nihil, at infirioribus ministrans ,
initur fupra portam Capenam . Si enim du-
dus ille per montem Coeiium , quomodp
eo inferior? Sententiaest: Aqua Martiaet-
si per Ca-Iium duda , tamen colli illi non
servit , sed tota & illibata fertur ad loca
subjeda . Pro initur tamen oritur exhibuC-
runt alii librorum.
pag. 69. ver. I. ( Pofi Hortos Pallantianos)
Mendose, Planciaws, quidam de vulgo re-
ferunt.
pag. 74. ver. I. ( in arcus , qui vocantut
Neroniani) Infra: Pofieaquam NeroImp.Clau-
diam opere arcuato assumpsit, exceptam usque
ad templum Divi Claudii perduxit , ut inde di-
ftribueretur &c. ErgO Neroniani arcus 3, fun-
datore Nerone .- quod absuide negat vir
dodtissimus , qui nescio quid de Grscorum
v/ipoi hic interpretadonis comminiscitur .
Hoc non ignoro , vspav Graecis esse locum
aqux irriguum . IndeNs/jJv^A/^^j quem
alii Rts&mwh dixere , quasi. a Nerone .
Quod
al:,0t'»
#
^m^:
Antonini: nunt nomlna aquarum , qu<t ufibus
^terna urbit sormarum confirutlionibus adve&tt
sunt, indkemus. Que forma? arcuationes sunt,
& a Frontinianis etiam disferunt . Ad no-
stram mentem plane conducunt illa Cassio-
dori libro septimo, epistola sexta: ln fir-
mis autem i\omanis utrumque preecipuum efl ,
ut fabrica sit mirabilis, & aquarumsalubritas
fmgularis. Nimirum, inventa Sc probata per
aquilegem aqua ducebatur aut forma stru-
*aili , aut plumbeis fistulis , aut canahbus
ligneis, aut fidilibus tubis ; ut loquitur Pal-
ladius lib. IX. rei rusticce, cap. undecimo .
Isti tubuli seu canales sirma appellantur ,
quarum mentio in jure nostro frequentissi-
ma. Nec ignoro tamen formas tubulorum
imagmes appellari: sed & illud non igno-
ro , acutissimi viri expositionem ad hunc
au&oris locum non conducere.
pag. 60. ver. 4. (ex quibus apparet) *Ap-
pareret , quod alias legitur , melius est &
concinnius.
pag. 60. ver. s . ( ubi montium lateribus spe-
tus applkiti ) Supra : ubi inter amnern & fpe-
cum consisieret & liquaretur aqua. Immo per
specum pierumque Veteres aquam duxisie,
<juod tum necesse erat fieri, docemur aVi-
truvio libro VIII. cap. septimo , cum me-
dii montes erant inter mamia & caputfon-
tis. ,
pag. 61. ver. 2, (' & deliberare tanquam as-
fisientes ) PutO delibrare , quod a nonnullis'
typis editum. Sequitur: Jiqitte omnes diver-
sa in itrbem libra perveniunt ; llbi libra est
altitudo, ut supra etiam adnotamus.
pag. 63. ver. 4. [ Sed Veteres humiliore di-
reSiura perduxerunt 3 sive nondum ad fubtile ex-
ptorata &c. ] ( Sed Veteres humiliore direciu-
ra pcrduxerunt , sive nondum fubtili explorata
arte librandi. ) Probant llbri: ad fubtile ex-
phrata , &c. Non adeo male : sicuti nos
alias ad Q^ Serenum Sammonicum demon-
itraturi sumus.
pag. 66. ver. 8. [ ac proprio canali & no-
mine venit) h<e tres a Piscinis &c. ] ( ac fro-
prio canaU & nomine venit , & a Pifcinis in
eofdem arcus recipiuntur) Qiiidam hoc modo
referunt excusum : ^ic proprio canali & no-
mine venit hceres a pifcinis, &C. Scribo &ill-
terpungo : ^Ac proprio canali & nomine ve-
nit, Hne & a pifcinis in eofdem arcus recipiun-
tur. Quod explicatione non eget.
pag. 67. ver. 5. [ Prius tamen pars lulix
ad Spem veterem excesta Cafiellis Ccelii montis
dijsunditur ] (Priut tamm pars-Iulix ad Spem
yeterem excepta , Casiellis CCLII. montis ujt*.
busdijsunditur ) Habent editiones alia; : Frior
tamen pars Iuliie ad speciem veterem excepta ,
casiellis CCFII. montis usibus dijsunditur . Quod
per me licet incusent eruditissimi & accura-
tissimi viri . Nobis non placet illum Cyni-
cum imitari, & <xW«y Atfy j/a iv fAsa-v/j.si&a.
Caeterum receptacula publicarum aquarum
caftella vocabant, qux dhidicula veteres au-
€lores . Festus : Dividicula antiqui dicebant ,
qude nunc sunt cafiella, ex quibus a rivo com-
muni aquam quifque in suum sundum ducit l
Hesychius : JcaVg^A©-', soofAct. t&Vh ctvo , v$i
kclto pepovT©-*, ^ fj.se/£cvro$ -tt> u<Paf . Quar
vox in jure frequentissime occurrit . Fron-
tinus infra: Eft autem fere nunc inufu, cum
plures quinarise impetratx suerint 3 ne in viis
fiepius convulneretur una fisiula, ut excipiantur
in cafiellnm , e.v quo singuli suum modum reci-
piunt . Posteiiores Impp. conceptacula voca-
runt in lege secunda Cod. Theodos. Tit. de
Aquxdudu.
pag. 69. ver. I. [ Marcia autem parte fui
sofi Hortos Pallantianos in rivum , qui voca-
tur Herculaneus , dejicit fe per Ceelium . Du-
£sus ipsius, montis usibus nihil ut infirior fub-
minifirans, finitur &c. ] ( Martia .autem par-
te fui , post Hortos Pallantianos , in rivum ,
qui vocatur Herculaneus , dejicit fe per Cce-
lium . DuBus", ipsius montis usibus nihil utin-
firior subminifirans initur supra portam Cape-
nam. ) Optimus & acutissimus Rubenius in
ele&is suis hxc ita corrigit : DuBus ipsius
montis usibus nihil, at infirioribus ministrans ,
initur fupra portam Capenam . Si enim du-
dus ille per montem Coeiium , quomodp
eo inferior? Sententiaest: Aqua Martiaet-
si per Ca-Iium duda , tamen colli illi non
servit , sed tota & illibata fertur ad loca
subjeda . Pro initur tamen oritur exhibuC-
runt alii librorum.
pag. 69. ver. I. ( Pofi Hortos Pallantianos)
Mendose, Planciaws, quidam de vulgo re-
ferunt.
pag. 74. ver. I. ( in arcus , qui vocantut
Neroniani) Infra: Pofieaquam NeroImp.Clau-
diam opere arcuato assumpsit, exceptam usque
ad templum Divi Claudii perduxit , ut inde di-
ftribueretur &c. ErgO Neroniani arcus 3, fun-
datore Nerone .- quod absuide negat vir
dodtissimus , qui nescio quid de Grscorum
v/ipoi hic interpretadonis comminiscitur .
Hoc non ignoro , vspav Graecis esse locum
aqux irriguum . IndeNs/jJv^A/^^j quem
alii Rts&mwh dixere , quasi. a Nerone .
Quod