DE AEDIFICIIS TVXLICIS.
53
VIL Ad Circos, aliaque ad ludos pertinentia Etrufcorum ae-
dificia , nunc gradum facio. Primum Livii adferre teftimonium la-
bet , qui in ipfo ortu Vrbis , Romulum Confualia , nempe ludos
para fle Neptuno Equeftri folemneis , quanto adparatu tum fciebat
aut poterat, narrat co. Spectaculorum exempla ab Etrufcis defumta
memorat idem Livius, qui haec de Tarquinio Prifco (») : Ludos opu-
lentius injlrulhufque, quam priores \eges, jecit . Tum primum circo ,
qui nunc Maximus dicitur , defgnatus locus eji : loca dinjtfa 'Patribus ,
Equit ibufque : ubi fpetlacula fibt qutfque facerent , fori adpellati . Speffa-
qjere jureis duodenos ab terra fpeffacula alta fushnentibus pedes : ludicrum
juit , equi pugilefque ex Etruria maxime adciti : folemnes deinde annui
manfere ludi , Romani Magnique njarie adpellati . Tufcis Ipeftaculo-
rum rtudiolifiimis hanc lpfam gloriam tribuit Tacitus (3) : Adames
quoque non abhorrui fle fpeFl acutorum obi eB amentis , pro fortuna , quae tum
erat, eoque a Tufcis adcitos hijlriones , a Tufcis equorum certamina , &
poffeffa Achaia Afiaque ludos curules editos. Quamquam hodie, quod
fetam , nec rudera , nec veftigia veterum Circorum in Etruriae ur-
bibus fuperfint 5 eorum tamen imaginem & fpeCtacula exhibent
Etrufcae urnae fepulcrales apud Demptarum Tabula LXIX. &£
in meo Mufeo Etrufco Tabula CLXXX. adlatae : quas cumL*
obfervationibus illuflrarem , non pauca de ludis Equeftribus , Cu-
rulibus , Gladiatoriis & Scaenicis Etrufcorum adtuli , quae ftiper-
vacaneum eft nunc repetere (4).
VIII. Praeter Circos , fuere in Etruriae opulentis urbibus
Theatra : quod perfpicue docent Etrufcae gentis tum fculpta , tum
picta monumenta. Quod fpeCtat ad fcaenicos ludos, videmus in
his nobis propofitum profeaenium (*), Hiftriones, Comoedos, Salta-
tores , Mimos , homines perfonatos cum mu licis inftrumentis (*;,
ofcilla columnis impolita (7; , pulpitum, & in eo viros & feminas
fabulas repraelentantes , necno.i Ludiones ad tibicinis modos faltan-
tes. Spectamus etiam Pugiles certantes, armatis certo manibus: quod
etiam clarius coartabit prifeorum monumentorum fide , quae in-
ferius adducam. Tragoedias , celebres earum Scriptores habui fle
Tufcos, in confeflo elt («; . Romani bellis detenti, a-c feverioribus
utentes moribus, Scaenicos ludos ab Etrufcis fero didicere, quorum
epocham adnotanaum cenfuic Livius, nempe V. C. anno eccxxcix.
C. Sui-
(1) Lib. I. 9. (<5) Apud Dempfterum Tabula XVII.
(2; Lib. I. 35. XXVII. XXIX. LXI V.
(3) Annal. Lib. XIV. (9) In parergo addito Operi Dempfteriano
(4) Vide Toni. II. pag. 109. & a pag. Tom. I. in fine Praefationis.
374. ad pag. 378. (8) Vide M. Varronem Lib. IV. de Ling.
(5) Mufci Etrufci Tom. I. Tab. clxxxvi. Latina.
53
VIL Ad Circos, aliaque ad ludos pertinentia Etrufcorum ae-
dificia , nunc gradum facio. Primum Livii adferre teftimonium la-
bet , qui in ipfo ortu Vrbis , Romulum Confualia , nempe ludos
para fle Neptuno Equeftri folemneis , quanto adparatu tum fciebat
aut poterat, narrat co. Spectaculorum exempla ab Etrufcis defumta
memorat idem Livius, qui haec de Tarquinio Prifco (») : Ludos opu-
lentius injlrulhufque, quam priores \eges, jecit . Tum primum circo ,
qui nunc Maximus dicitur , defgnatus locus eji : loca dinjtfa 'Patribus ,
Equit ibufque : ubi fpetlacula fibt qutfque facerent , fori adpellati . Speffa-
qjere jureis duodenos ab terra fpeffacula alta fushnentibus pedes : ludicrum
juit , equi pugilefque ex Etruria maxime adciti : folemnes deinde annui
manfere ludi , Romani Magnique njarie adpellati . Tufcis Ipeftaculo-
rum rtudiolifiimis hanc lpfam gloriam tribuit Tacitus (3) : Adames
quoque non abhorrui fle fpeFl acutorum obi eB amentis , pro fortuna , quae tum
erat, eoque a Tufcis adcitos hijlriones , a Tufcis equorum certamina , &
poffeffa Achaia Afiaque ludos curules editos. Quamquam hodie, quod
fetam , nec rudera , nec veftigia veterum Circorum in Etruriae ur-
bibus fuperfint 5 eorum tamen imaginem & fpeCtacula exhibent
Etrufcae urnae fepulcrales apud Demptarum Tabula LXIX. &£
in meo Mufeo Etrufco Tabula CLXXX. adlatae : quas cumL*
obfervationibus illuflrarem , non pauca de ludis Equeftribus , Cu-
rulibus , Gladiatoriis & Scaenicis Etrufcorum adtuli , quae ftiper-
vacaneum eft nunc repetere (4).
VIII. Praeter Circos , fuere in Etruriae opulentis urbibus
Theatra : quod perfpicue docent Etrufcae gentis tum fculpta , tum
picta monumenta. Quod fpeCtat ad fcaenicos ludos, videmus in
his nobis propofitum profeaenium (*), Hiftriones, Comoedos, Salta-
tores , Mimos , homines perfonatos cum mu licis inftrumentis (*;,
ofcilla columnis impolita (7; , pulpitum, & in eo viros & feminas
fabulas repraelentantes , necno.i Ludiones ad tibicinis modos faltan-
tes. Spectamus etiam Pugiles certantes, armatis certo manibus: quod
etiam clarius coartabit prifeorum monumentorum fide , quae in-
ferius adducam. Tragoedias , celebres earum Scriptores habui fle
Tufcos, in confeflo elt («; . Romani bellis detenti, a-c feverioribus
utentes moribus, Scaenicos ludos ab Etrufcis fero didicere, quorum
epocham adnotanaum cenfuic Livius, nempe V. C. anno eccxxcix.
C. Sui-
(1) Lib. I. 9. (<5) Apud Dempfterum Tabula XVII.
(2; Lib. I. 35. XXVII. XXIX. LXI V.
(3) Annal. Lib. XIV. (9) In parergo addito Operi Dempfteriano
(4) Vide Toni. II. pag. 109. & a pag. Tom. I. in fine Praefationis.
374. ad pag. 378. (8) Vide M. Varronem Lib. IV. de Ling.
(5) Mufci Etrufci Tom. I. Tab. clxxxvi. Latina.