DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.28160#0150
i44 THECA VITT. ETV%. LVCENSIS
etsi primo adspe£lu consentanea videri possit 3 tamen ad veritatem
dilueidius adstruendam, perlubet pensiculatius nunc expendere, re-
li£lo do£lis viris hac in re non parvi momenti selefHore 6c seve-
riore calculo.
111. Primum igitur aio 3 quod protoma ipsa in medio Cru-
cis in eo orbiculo ? seu clypeolo sculpta , Salvatorem minime expri-
mere poteil 3 sive Triutnphatorem , sive Pontificem Maximum , sive
etiam Regem. Siquidem in omnibus monumentis tum Occiden-
talis, tum Qrientalis Ecclesiae , quoties imago vel integra , vel di-
rnidiata Chniti lesu seu pi£la, seu ebore , aut aere sculpta propo-
nitur , caput eius non puro ac simplici nimbo , circulove glo-
rioso , ut in hoc eftypo , sed nimbo crucigero semper ornatur 3
quod ornamenti genus servatur etiam in numis Imperatorum no-
vae Vrbis CPlitanae, qui ad eorum Christianam fidem & pieta-
tem testandam , ex altera parte Christi imagine decorantur 3 qua-
propter lam a saeculo quarto speciosus ille , iisdemque acceptisti-
mus titulus to~ $^o%p/<r7ou, Dei amantis, usurpari coepit. Etsi enim
in eburneis Tabuiis Hierothecii Cortonensis spedetur protoma Chri-
sti Redemptoris nudo capite , sine nimbo 3 Crux tamen post illud
6c ems humeros ita sculpta est , ut indicet nullum esse maius, au-
gustius , 6c insignius ornamentum eius capitis 6c divinissimae eius
Humanitatis , quam ipsum Crucis suae adorabile lignum , in quo
idem amantistimus Dominus pro humani generis salute se obtulit
aeterno Fatri hostiam puram 6c immaculatam , Sacerdos idem 6c
Vi£lima . Nec obstat quod in vertice tiarae , quam ea protoma
gestat, parva Crux, tanquam decus 6c ornamentum ere£!a, &c im-
posita adpareat . Eam enim in numis aliisque sacris monumentis
praeferunt in capitis coronamento ac diademate CPlitani Impera-
tores , atque etiam non raro , ut mox ostendam , Augustae Fe-
minae. Ulud insuper adnotandum , quod imago Christi Domini
re£k> mtegroque corporis habitu, non vero aliquantulum sinistror-
sum indmato Sc obverso , ut in hac Lucensi icone manifestc-»
adparet , constanter exhibetur tum in priscis monimentis Ecclesiae
Sancdae Laiinae , uti videre est in singulis emblematis , ac prae-
seitim in piduris musivo opere elaboratis , atque etiam in pluri-
mis Qrientalis Ecdesiae Graece, quae superius a me adlata sunt,
imaginibus sacris . Duo insuper alia valde eius opinioni obstant ,
nimirum manuuni pestus , 6c vestium cultus 3 iorma etiam ac
multa ex unionibus ac margaritis iisdem adiunda ornamenta. Quo-
ties in vetustis sacris utriusque Ecclesiae monumentis CHRISTVS
DOMINVS3 vel uti summus Sacerdos, vel uti Rex pacificus, mortis
' &
etsi primo adspe£lu consentanea videri possit 3 tamen ad veritatem
dilueidius adstruendam, perlubet pensiculatius nunc expendere, re-
li£lo do£lis viris hac in re non parvi momenti selefHore 6c seve-
riore calculo.
111. Primum igitur aio 3 quod protoma ipsa in medio Cru-
cis in eo orbiculo ? seu clypeolo sculpta , Salvatorem minime expri-
mere poteil 3 sive Triutnphatorem , sive Pontificem Maximum , sive
etiam Regem. Siquidem in omnibus monumentis tum Occiden-
talis, tum Qrientalis Ecclesiae , quoties imago vel integra , vel di-
rnidiata Chniti lesu seu pi£la, seu ebore , aut aere sculpta propo-
nitur , caput eius non puro ac simplici nimbo , circulove glo-
rioso , ut in hoc eftypo , sed nimbo crucigero semper ornatur 3
quod ornamenti genus servatur etiam in numis Imperatorum no-
vae Vrbis CPlitanae, qui ad eorum Christianam fidem & pieta-
tem testandam , ex altera parte Christi imagine decorantur 3 qua-
propter lam a saeculo quarto speciosus ille , iisdemque acceptisti-
mus titulus to~ $^o%p/<r7ou, Dei amantis, usurpari coepit. Etsi enim
in eburneis Tabuiis Hierothecii Cortonensis spedetur protoma Chri-
sti Redemptoris nudo capite , sine nimbo 3 Crux tamen post illud
6c ems humeros ita sculpta est , ut indicet nullum esse maius, au-
gustius , 6c insignius ornamentum eius capitis 6c divinissimae eius
Humanitatis , quam ipsum Crucis suae adorabile lignum , in quo
idem amantistimus Dominus pro humani generis salute se obtulit
aeterno Fatri hostiam puram 6c immaculatam , Sacerdos idem 6c
Vi£lima . Nec obstat quod in vertice tiarae , quam ea protoma
gestat, parva Crux, tanquam decus 6c ornamentum ere£!a, &c im-
posita adpareat . Eam enim in numis aliisque sacris monumentis
praeferunt in capitis coronamento ac diademate CPlitani Impera-
tores , atque etiam non raro , ut mox ostendam , Augustae Fe-
minae. Ulud insuper adnotandum , quod imago Christi Domini
re£k> mtegroque corporis habitu, non vero aliquantulum sinistror-
sum indmato Sc obverso , ut in hac Lucensi icone manifestc-»
adparet , constanter exhibetur tum in priscis monimentis Ecclesiae
Sancdae Laiinae , uti videre est in singulis emblematis , ac prae-
seitim in piduris musivo opere elaboratis , atque etiam in pluri-
mis Qrientalis Ecdesiae Graece, quae superius a me adlata sunt,
imaginibus sacris . Duo insuper alia valde eius opinioni obstant ,
nimirum manuuni pestus , 6c vestium cultus 3 iorma etiam ac
multa ex unionibus ac margaritis iisdem adiunda ornamenta. Quo-
ties in vetustis sacris utriusque Ecclesiae monumentis CHRISTVS
DOMINVS3 vel uti summus Sacerdos, vel uti Rex pacificus, mortis
' &