DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.21361#0206
Waldemar Komorowski
s. 287 (1641 r.). W 1642 r. odnawiano mieszkanie i po-
mieszczenia służbowe hutmana ratusznego: APKr,
AMK, rkps 1379, s. 129-130.
188 APKr, AMK, rkps 1746, s. 163, 150, 165. W stycz-
niu 1647 r. wypłacono „kamieniarzowi co w ratuszu
na sali w oknie dziury kował dla zapierania drągami".
W kwietniu „za papier i mąkę dla polepiania i próbo-
wania rozpadku muru na ratuszu, jeśli się będzie bar-
dziej rysował nad drzwiami". W maju 1649 r. kupiono
„7 klamer do spinania wieży ratusznej i na ganek".
189 W. Grabski, Średniowieczne przedproża domów kra-
kowskich, „Biuletyn Krakowski", 2, 1960, s. 33-34.
190 Więcej o ganku Banach, op. cit, s. 312-313, 329.
191 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 6.
192 Muczkowski, op. cit., s. 19.
193 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 14-15; Muczkowski,
op. cit, s. 19-21; Rożek, Mecenat..., s. 190-193.
194 Prace remontowe podjęto prawdopodobnie w 1671 r.,
wymieniając część konstrukcji i szalowanie, ukończo-
no zaś na przełomie lat 70. i 80. XVII w., kładąc nową
blachę ołowianą: APKr, AMK, rkps 2655, s. 213-214;
Molenda, op. cit., s. 55, 65.
195 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 15.
196 Szczegółowy opis prac i wydatków: APKr, AMK, rkps
1544, s. 7-13, 15-16. Odbudowa wieży była przedsię-
wzięciem kosztownym, pomocą finansową służył m.in.
przychylny miastu łan III Sobieski, przekazując indy-
widualne sumy pieniężne i wydając polecenie przeka-
zania dochodów z niektórych ceł na potrzeby odbudo-
wy. PPS, tom 2 (1586-1796), Kraków 1890, s. 576-577;
Rożek, Mecenat..., s. 193.
197 Muczkowski, op. cit., s. 20; Tomkowicz, Wieża dawne-
go ratusza..., s. 2; Rożek, Mecenat..., s. 192.
198 S. Solski, Architekt polski, [1690] wydali i wstępem po-
przedzili J. Burszta, C. Łuczak, Wrocław 1959, s. 33:
„W roku 1686 sławny Piotr Beber, budowniczy kró-
lewski, całą wieżę ratuszną krakowską, nie według
godności tego miasta przed kilkunastą lat postawioną,
wyniósł z sześcią pomocników na łokci 12 od murów,
nie opuszczając z niej 2 wielkich cymbałów zegaro-
wych po kilkadziesiąt cetnar ważących, i znacznej jej
wspaniałości przydał z ochroną znaczniejszą czasu
i kosztów rozlicznych na jej rozbieranie, spuszczanie,
powtórne ciągnienie i stawianie".
199 Banach, op. cit., s. 295.
200 Muczkowski, op. cit., s. 22.
201 A. Miłobędzki, Architektura polska XVII wieku,
Dzieje Sztuki Polskiej, t. IV/I, Warszawa 1980, s. 420.
Nie został zrealizowany bardziej zachowawczy pro-
jekt architekta dyletanta, rajcy Stefana Mechoniego,
nawiązujący w większym niż beberowski stopniu
do zwieńczenia wieży ratusza Głównego Miasta
Gdańska, por. Muczkowski, op. cit., fig. 17; Rożek,
Mecenat..., s. 192. jeden z wariantów projektu Me-
choniego przewidywał ustawienie na narożnikach
hełmu personifikacji Sprawiedliwości, Roztropności,
Miłości i Wiary.
202 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 217.
203 APKr, AMK, rkps 1763 (z roku 1658), s. 218: „pawi-
ment kamienny na ganku przed ratuszem"; s. 221-222:
poprawa dachu nad mieszkaniem hutmana; rkps 1765
(rok 1661), s. 195: jak poprzednio; rkps 1769 (rok 1665),
s. 121: poprawa wiązania dachowego; s. 132: „posadzka
kamienna przed Pańską Izbą"; s. 133: zmiana dachówki
na ratuszu.
204 APKr, AMK, rkps 1764, s. 195; rkps 1769, s. 120, 122,
133; rkps 1770, s. 242.
205 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 6-7. Rożek, Mecenat...,
s. 188 odnosi (zdaniem autora niesłusznie) opis do wy-
posażenia izby ławniczej. O Sebastianie Zacherli, rajcy
szczególnie dla miasta zasłużonym: J. Bieniarzówna,
J.M. Małecki, Dzieje Krakowa, tom 2. Kraków w wie-
kach XVI-XVIII, Kraków 1984, s. 202, 360, 362, 376.
206 APKr, AMK, rkps 1542, s. 39; Muczkowski, op. cit.,
s. 17, 19.
207 Pomiar Schmausa von Livonegg: Banach, op. cit.,
s. 303.
208 Miłobędzki, Architektura polska..., s. 249.
209 Muczkowski, op. cit., s. 19.
210 APKr, AMK, rkps 1542, s. 19. Nieruchomości..., s. 17.
211 APKr, AMK, rkps 1769, s. 132.
212 APKr, AMK, rkps 1544, s. 18.
213 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 18.
214 Ibidem, s. 18.
215 APKr, AMK, rkps 1544, s. 29.
216 Bieniarzówna, Małecki, op. cit., s. 446-447.
217 M. Rożek, Zniszczenia kulturalne Krakowa w czasie
drugiego najazdu szwedzkiego (1702-1709), [w:] Z prze-
szłości Krakowa, praca zbiorowa pod red. J.M. Małec-
kiego, Warszawa-Kraków 1989, s. 132-133.
218 Muczkowski, op. cit., s. 22.
219 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 19.
220 Ibidem, s. 19; Muczkowski, op. cit., s. 23.
221 J. Bieniarzówna, J.M. Małecki, Dzieje Krakowa, s. 446-
447, 461, 467, 535-536; J. Gierowski, Czasy saskie - jesz-
cze jedno spojrzenie, [w:] Kraków w czasach saskich,
„Rola Krakowa w dziejach narodu", 2, Kraków 1984,
s. 14, 17-19.
222 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 21.
223 Muczkowski, op. cit., s. 19.
224 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 20-21.
225 Ibidem, s. 20.
226 Ibidem, s. 21.
227 APKr, AMK, rkps 1384, s. 759-761; F. Klein, Stary Kra-
ków, „Rocznik Krakowski", 17, 1916, s. 76.
228 M.in. rewizje wiertelnicze z lat 1753 (APKr, AMK, rkps
1544, s. 39-40) i 1754 r. (rkps 1389, s. 282-284).
229 APKr, AMK, rkps 1390 (z 1765 r.), s. 117-118; rkps 1544
(z 1780 r.), s. 68: „Biorąc na dobrą uwagę reparacją tako-
wej wieży, to przed oczyma mając, że ta wieża z ciosów
200
s. 287 (1641 r.). W 1642 r. odnawiano mieszkanie i po-
mieszczenia służbowe hutmana ratusznego: APKr,
AMK, rkps 1379, s. 129-130.
188 APKr, AMK, rkps 1746, s. 163, 150, 165. W stycz-
niu 1647 r. wypłacono „kamieniarzowi co w ratuszu
na sali w oknie dziury kował dla zapierania drągami".
W kwietniu „za papier i mąkę dla polepiania i próbo-
wania rozpadku muru na ratuszu, jeśli się będzie bar-
dziej rysował nad drzwiami". W maju 1649 r. kupiono
„7 klamer do spinania wieży ratusznej i na ganek".
189 W. Grabski, Średniowieczne przedproża domów kra-
kowskich, „Biuletyn Krakowski", 2, 1960, s. 33-34.
190 Więcej o ganku Banach, op. cit, s. 312-313, 329.
191 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 6.
192 Muczkowski, op. cit., s. 19.
193 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 14-15; Muczkowski,
op. cit, s. 19-21; Rożek, Mecenat..., s. 190-193.
194 Prace remontowe podjęto prawdopodobnie w 1671 r.,
wymieniając część konstrukcji i szalowanie, ukończo-
no zaś na przełomie lat 70. i 80. XVII w., kładąc nową
blachę ołowianą: APKr, AMK, rkps 2655, s. 213-214;
Molenda, op. cit., s. 55, 65.
195 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 15.
196 Szczegółowy opis prac i wydatków: APKr, AMK, rkps
1544, s. 7-13, 15-16. Odbudowa wieży była przedsię-
wzięciem kosztownym, pomocą finansową służył m.in.
przychylny miastu łan III Sobieski, przekazując indy-
widualne sumy pieniężne i wydając polecenie przeka-
zania dochodów z niektórych ceł na potrzeby odbudo-
wy. PPS, tom 2 (1586-1796), Kraków 1890, s. 576-577;
Rożek, Mecenat..., s. 193.
197 Muczkowski, op. cit., s. 20; Tomkowicz, Wieża dawne-
go ratusza..., s. 2; Rożek, Mecenat..., s. 192.
198 S. Solski, Architekt polski, [1690] wydali i wstępem po-
przedzili J. Burszta, C. Łuczak, Wrocław 1959, s. 33:
„W roku 1686 sławny Piotr Beber, budowniczy kró-
lewski, całą wieżę ratuszną krakowską, nie według
godności tego miasta przed kilkunastą lat postawioną,
wyniósł z sześcią pomocników na łokci 12 od murów,
nie opuszczając z niej 2 wielkich cymbałów zegaro-
wych po kilkadziesiąt cetnar ważących, i znacznej jej
wspaniałości przydał z ochroną znaczniejszą czasu
i kosztów rozlicznych na jej rozbieranie, spuszczanie,
powtórne ciągnienie i stawianie".
199 Banach, op. cit., s. 295.
200 Muczkowski, op. cit., s. 22.
201 A. Miłobędzki, Architektura polska XVII wieku,
Dzieje Sztuki Polskiej, t. IV/I, Warszawa 1980, s. 420.
Nie został zrealizowany bardziej zachowawczy pro-
jekt architekta dyletanta, rajcy Stefana Mechoniego,
nawiązujący w większym niż beberowski stopniu
do zwieńczenia wieży ratusza Głównego Miasta
Gdańska, por. Muczkowski, op. cit., fig. 17; Rożek,
Mecenat..., s. 192. jeden z wariantów projektu Me-
choniego przewidywał ustawienie na narożnikach
hełmu personifikacji Sprawiedliwości, Roztropności,
Miłości i Wiary.
202 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 217.
203 APKr, AMK, rkps 1763 (z roku 1658), s. 218: „pawi-
ment kamienny na ganku przed ratuszem"; s. 221-222:
poprawa dachu nad mieszkaniem hutmana; rkps 1765
(rok 1661), s. 195: jak poprzednio; rkps 1769 (rok 1665),
s. 121: poprawa wiązania dachowego; s. 132: „posadzka
kamienna przed Pańską Izbą"; s. 133: zmiana dachówki
na ratuszu.
204 APKr, AMK, rkps 1764, s. 195; rkps 1769, s. 120, 122,
133; rkps 1770, s. 242.
205 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 6-7. Rożek, Mecenat...,
s. 188 odnosi (zdaniem autora niesłusznie) opis do wy-
posażenia izby ławniczej. O Sebastianie Zacherli, rajcy
szczególnie dla miasta zasłużonym: J. Bieniarzówna,
J.M. Małecki, Dzieje Krakowa, tom 2. Kraków w wie-
kach XVI-XVIII, Kraków 1984, s. 202, 360, 362, 376.
206 APKr, AMK, rkps 1542, s. 39; Muczkowski, op. cit.,
s. 17, 19.
207 Pomiar Schmausa von Livonegg: Banach, op. cit.,
s. 303.
208 Miłobędzki, Architektura polska..., s. 249.
209 Muczkowski, op. cit., s. 19.
210 APKr, AMK, rkps 1542, s. 19. Nieruchomości..., s. 17.
211 APKr, AMK, rkps 1769, s. 132.
212 APKr, AMK, rkps 1544, s. 18.
213 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 18.
214 Ibidem, s. 18.
215 APKr, AMK, rkps 1544, s. 29.
216 Bieniarzówna, Małecki, op. cit., s. 446-447.
217 M. Rożek, Zniszczenia kulturalne Krakowa w czasie
drugiego najazdu szwedzkiego (1702-1709), [w:] Z prze-
szłości Krakowa, praca zbiorowa pod red. J.M. Małec-
kiego, Warszawa-Kraków 1989, s. 132-133.
218 Muczkowski, op. cit., s. 22.
219 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 19.
220 Ibidem, s. 19; Muczkowski, op. cit., s. 23.
221 J. Bieniarzówna, J.M. Małecki, Dzieje Krakowa, s. 446-
447, 461, 467, 535-536; J. Gierowski, Czasy saskie - jesz-
cze jedno spojrzenie, [w:] Kraków w czasach saskich,
„Rola Krakowa w dziejach narodu", 2, Kraków 1984,
s. 14, 17-19.
222 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 21.
223 Muczkowski, op. cit., s. 19.
224 Grabowski, Dawne zabytki..., s. 20-21.
225 Ibidem, s. 20.
226 Ibidem, s. 21.
227 APKr, AMK, rkps 1384, s. 759-761; F. Klein, Stary Kra-
ków, „Rocznik Krakowski", 17, 1916, s. 76.
228 M.in. rewizje wiertelnicze z lat 1753 (APKr, AMK, rkps
1544, s. 39-40) i 1754 r. (rkps 1389, s. 282-284).
229 APKr, AMK, rkps 1390 (z 1765 r.), s. 117-118; rkps 1544
(z 1780 r.), s. 68: „Biorąc na dobrą uwagę reparacją tako-
wej wieży, to przed oczyma mając, że ta wieża z ciosów
200