26
Et, ut suspiciosi esse solent, quibus res minus sunt secundse, non desunt, qui cogitent,
nobis ideo fortasse succensere amplissimum vestrum Senatum, quod Ursinus 4) provinciam
oblatam detrectavit. Sed cuinam, quseso, alienam culpam prsestent tot pii exules, tot viri docti,
tot ingenui adolescentes ? Deinde cur Ursino, liomini admodum valetudinario et fere etc., vitio
detur, si longinquas peregrinationes, ad quas eum varii morbi plane ineptum reddunt, vitat?
Principem autem quis non lioc nomine laude dignum iudicet, quod Theologum de Palatinatu
meritum bene, morbis confectum, ä parente 5) sibi commendatum, quem solum habet Grermanum,
benigne ad se invitat his prsesertim temporibus, quibus solus iu Germania täm multis potentissimis
hostibus se opponit?
Cum igitur ita anxios nos silentium vestrum reddat, libera nos, quseso, tu, vir humanissime,
istis curis et sollicitudinibus et vias ipse connnonstra, quibus vestrorum hominum studia demereri
nobis possimus. Princeps in hac urbe Scholam Ulustrem instaurat. 6) In Belgio magna est
ignavia ordinum, ita ut nullus sanse mentis Principi nostro sit author, ut se illi tragoedise ad-
misceat. 7) Dominus te, Vir prsestantissime, ab omni malo tueatur. Vaie.
NEOSTADII 4 Aprilis 1578.
Scribo ista per amanuensem meum, adolescentem probum, quem Genevam mitto, ex quo de rebus nostris
omnia cognosces.
2.
Daniel Tossanus an Pfarrer Abrahani Mnsculns.
Aus Neustadt nacli Bern, 1579.
Cod. Bern. A. 30, 31.
Handelt von religiösen Sctunähschriften gegen die Schweiz und von den Bergischen Anathematismen,
welche der Landgraf Wilhelm, der Fürst von Anhalt, und die Städte Strassburg, Speier, Worms, Frankfurt
und Nürnberg nicht anerkennen wollen.
Salutem et pacern ä Domino et servatore nostro Jesu Christo. Valde mihi gratum fuit,
Vir prsestantiss. et frater honorande, quod ex literis tuis ad Brandolfum vestrum 8) cognovi, te
mei memoriam cum non obscura testiticatione benevolentise retinere, deinde tuum iudicium cum
meo plaue . congruere, qui incredibiliter ä temerariis consiliis, ex quibus plus mali hauritur,
quäm fructus decerpitur, abhorreo. Cave igitur credas, eum, de quo scribis, aliquid commercii
mecum aut cum meis collegis habere, nisi aliquando, quod rarö fit, obvius nos salutet. Curavi
tamen, eum per viros graves, qui plus apud eum, quäm ego, possunt, moneri, ut ab huiusmodi
libellis famosis abstineat, prsesertim adversus eam Renrp., quse de Ecclesiis bene semper merita
est, et impune nunquäm lacessitur. Utinam täm industrii et seduli essemus in vinculo pacis
conservando, quäm sedulus et improbus est Sathanas in eo dissolvendo ! Quando, qusesius (so,
vielleiclit: qusesumus) arctius complecti nos mutuö debuimus, quam his temporibus, quibus totus
fere mundus in nos conspirat? Verum, ut maxime politici quidam irrequieti homines saniora
consilia non audiant, non par est, vel pastores vel ecclesias alienam culpam prsestare aut inter
sese dissidere, quanquam iam intelligo, iam plane deposuisse illum cogitationes de Apologia
edenda et alia ratione, ea nimirum, qua. utendum censes, nempe per literas, apud quosdam
Reip. vestrse proceres reditum in gratiam qusesiturum. Ista raptim scripsi et tibi signiticare
volui.
I, 1. 2
Et, ut suspiciosi esse solent, quibus res minus sunt secundse, non desunt, qui cogitent,
nobis ideo fortasse succensere amplissimum vestrum Senatum, quod Ursinus 4) provinciam
oblatam detrectavit. Sed cuinam, quseso, alienam culpam prsestent tot pii exules, tot viri docti,
tot ingenui adolescentes ? Deinde cur Ursino, liomini admodum valetudinario et fere etc., vitio
detur, si longinquas peregrinationes, ad quas eum varii morbi plane ineptum reddunt, vitat?
Principem autem quis non lioc nomine laude dignum iudicet, quod Theologum de Palatinatu
meritum bene, morbis confectum, ä parente 5) sibi commendatum, quem solum habet Grermanum,
benigne ad se invitat his prsesertim temporibus, quibus solus iu Germania täm multis potentissimis
hostibus se opponit?
Cum igitur ita anxios nos silentium vestrum reddat, libera nos, quseso, tu, vir humanissime,
istis curis et sollicitudinibus et vias ipse connnonstra, quibus vestrorum hominum studia demereri
nobis possimus. Princeps in hac urbe Scholam Ulustrem instaurat. 6) In Belgio magna est
ignavia ordinum, ita ut nullus sanse mentis Principi nostro sit author, ut se illi tragoedise ad-
misceat. 7) Dominus te, Vir prsestantissime, ab omni malo tueatur. Vaie.
NEOSTADII 4 Aprilis 1578.
Scribo ista per amanuensem meum, adolescentem probum, quem Genevam mitto, ex quo de rebus nostris
omnia cognosces.
2.
Daniel Tossanus an Pfarrer Abrahani Mnsculns.
Aus Neustadt nacli Bern, 1579.
Cod. Bern. A. 30, 31.
Handelt von religiösen Sctunähschriften gegen die Schweiz und von den Bergischen Anathematismen,
welche der Landgraf Wilhelm, der Fürst von Anhalt, und die Städte Strassburg, Speier, Worms, Frankfurt
und Nürnberg nicht anerkennen wollen.
Salutem et pacern ä Domino et servatore nostro Jesu Christo. Valde mihi gratum fuit,
Vir prsestantiss. et frater honorande, quod ex literis tuis ad Brandolfum vestrum 8) cognovi, te
mei memoriam cum non obscura testiticatione benevolentise retinere, deinde tuum iudicium cum
meo plaue . congruere, qui incredibiliter ä temerariis consiliis, ex quibus plus mali hauritur,
quäm fructus decerpitur, abhorreo. Cave igitur credas, eum, de quo scribis, aliquid commercii
mecum aut cum meis collegis habere, nisi aliquando, quod rarö fit, obvius nos salutet. Curavi
tamen, eum per viros graves, qui plus apud eum, quäm ego, possunt, moneri, ut ab huiusmodi
libellis famosis abstineat, prsesertim adversus eam Renrp., quse de Ecclesiis bene semper merita
est, et impune nunquäm lacessitur. Utinam täm industrii et seduli essemus in vinculo pacis
conservando, quäm sedulus et improbus est Sathanas in eo dissolvendo ! Quando, qusesius (so,
vielleiclit: qusesumus) arctius complecti nos mutuö debuimus, quam his temporibus, quibus totus
fere mundus in nos conspirat? Verum, ut maxime politici quidam irrequieti homines saniora
consilia non audiant, non par est, vel pastores vel ecclesias alienam culpam prsestare aut inter
sese dissidere, quanquam iam intelligo, iam plane deposuisse illum cogitationes de Apologia
edenda et alia ratione, ea nimirum, qua. utendum censes, nempe per literas, apud quosdam
Reip. vestrse proceres reditum in gratiam qusesiturum. Ista raptim scripsi et tibi signiticare
volui.
I, 1. 2