Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Oth.]; Trattner, Johann Thomas von [Oth.]; Patruban, Martin Marcus [Oth.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

38

Dissertatio

aperto indicio, citius aerem eum, quem ab
aqua calente concipere poterat, expando-
nis gradum, quam mercurium attigisse.
Quo reliqua inter se conferrem ssuida,
vascula bina vitrea aequalia accepi , in
vnum vnius generis ssuidum, in alterum
ssuidum alterius generis volumine aequali
infudi, vasculis thermometra immisi, in
quibus ea erat bulborum, & quantitatis
mercurialis aequalitas , vt eidem aquae
calenti immissa aequalibus temporis inter»
uallis aequalem quoque graduum nume-
rum ascendendo conficerent, saltem gra-
dum vnum differentia, quae inter horum
ascensum intercedebat , non superaret.
Vasculis eumdem in lebetem collocatis
aquam calentem circumfudi, detexique,
celerrime post aerem calefieri mercurium,
post mercurium spiritum vini redificatissi-
mum, post hunc aquam, deinceps olea.
In examinandis vero solidis hanc ra-
tionem tenui; vasculis crassitierum ad sen-
sum aequalium ex diuersis materiis para-
tis aquam aequali quantitate infudi, huic
thermometra correspondentia, vti supra,
immisi; eodem in lebete collocatis vascu-
lis aquam calidam circumfudi, obseruaui-
que , quali in vasculo locatum thermome-
trum alterum suo ascensu praeuerteret.
Vt de metallis certior adhuc essem, glo-
bos metallicos ponderis aequalis in aqua
bulliente calefeci, in aequalem quantita-
tem ? -’<ae, aequali caloris gradu exsisten-
tem .