Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Oth.]; Trattner, Johann Thomas von [Oth.]; Patruban, Martin Marcus [Oth.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

D E I G N E.

53

mercurium contrahi, frigorisque incre-
mentum notare; id vero nec in omnibus
vniuerlim ssuidorum generibus obtinere,
nec in eodem ssuidorum genere eadem
quantitate euenire. Caussam igitur phae-
nomeni particuiarem ratus, hanc accura-
tius peruestigandamsumsi. Obseruationum
insignis numerus ad haec fere capita redi-
bat: i. Nulla vnquam in oleis seu stiila-
titiis, seu expressis sola extractione ther-
mometri, quin nec aere, follibus in ther-
mometrorum bulbos impulso, mutatio eue-
niebat: olea in experimentum vocata fue-
re oleum oliuarum, lini, terebinthinae, ci-
namomi, cariophyllorum, citri, guiaci,
aurantiorum, cumini, anisi , aliaque pe-
ne omnia, quae apud mercatores huiates
venum proflant. 2. Minor in aqua, maior
in spiritu vini, maior adhuc in spiritu salis
amoniaci, in liquore anodino minerali
Hoffmani, maximus in spiritu nitri dulcis
thermometri descensus erat. 3. In iisdem
his ssuidis, quo maior aeris contra thermo-
metrorum bulbos impulsus erat, aut quo
magis haec suis liquidis exemta agitaban-
tur, eo maior eueniebat quoque thermo-
metrorum descensus; denique thermome-
tra huiusmodi ipsss ssuidis aperto in aere
inserta ante, tum sub antliae campanam
collocata, aere educto, et refrigerata
erant, et horum pondere bilance proba-
toria examinato, quum longiori tempore
in vacuo seruata essent, plus ponderis,
D 3 quaru