Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Oth.]; Trattner, Johann Thomas von [Oth.]; Patruban, Martin Marcus [Oth.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

54 D, I S S E R T A T I O
quam eadem ssuidi quantitas aperto in
aere amiserit, amisssse deprehendebantur.
Ad ssngula haec phaenomenorum ca-
pita attento, ea denique ooinio insedit,
amissi caloris caussam his vniuerssm Cali-
bus ssuidorum perspirationem esse. Vix
aliquantum perspirant o!ea, multum aqua,
plus spiritus vini, salis amoniaci, liquor
anodinus Hoflhiani, spiritus nitri dulcis:
eodem ordine thermometra his ex liquori-
bus extracta frigefiunt quoque. Vento ssan-
te, autaere follibus impulso perspiratio fi-
mul et frigus maius est; denique maior ei-
dem ssuido in vacuo perspirandi libertas
est, maius quoque in vacuo enascitur fri-
gus. Hic tantus frigoris cum perspiratio-
re nexus dubitare non fluit denique, hanc
illius caussam esse.
Sed neque ista tantummodo phaenome-
na sunt, quae demonstrent, calorem perspi-
ratione deperdi; cur in vase aperto maio-
rem caloris gradum ssuida sibi non adsu-
munt, quam quo ebulliunt? In digestore Pa-
pini clauso contra, multo magis incales-
cunt? niss quod primo casu, quantum ca-
loris noui acquiritur, tantumdem, plena
perspirandi libertate, amittatur iterum, in
digestore clauso, perspiratione impedita,
increscat calor.
Cur olea, quam aqua, aqua quam spiri-
tus vini, maiorem multo caloris gradum
sibi eodem ab igne adsumunt ? niss quia olea
multo difliciliusaqua, a iquanto difficilius
spiritu