Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Bearb.]; Trattner, Johann Thomas von [Bearb.]; Patruban, Martin Marcus [Bearb.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

de Igne. 141
aut carbonibus imponatur , * experientia
edocet, citius, maiusque frigus obtineri,
quam his non adhibitis: et vero duo tresue
caloris gradus addi huic mixto a ssamma
aut carbonibus suppositis debent, vt fun-
dantur niues ; fusa ex niuibus aqua quum
salem communem soluit, 14 proxime gra-
dibus thermometrum deprimit, quid mi-
rum igitur, calorem ipsum, vt ita dicam
frigus intendere ? Quum modicus huius ac-
cessus solutionem promoneat , qui frigus
10 aut n gradibus, multo igitur adauget
magis, quam accedens calor diminuerit.
Quum igitur in glaciei saliumque me-
diorum solutione enatum frigus solutione
accelerata , acceleretur, quum differen-
tium specie salium vnus maiorem altero
producat frigoris gradum , tum, quum
in aqua calente maiori quantitate solui-
tur, minorem, quum minori quantitate
in frigida, quod in nitro et sale communi
vidimus, quum quanto a solutione sicca
absunt magis quam humida, tanto illorum
solutione frigus enascatur magis intensum,
quod de sale communi dixeram, quum de-
nique qui spiritus frigidam cum glacie,
iidem cum aqua calentem solutionem ef-
ficiant, nemo inficias, reor, ibit , srigus
per ipsam solutionem, per ipsum ex soli-
do corpore in ssuidum transitum enasei,
lam vel ad ipsam naturam huius transitus
ressedlendo, patet vtique, non aliam hic
frigoris caussam esse, quam quod ssuidum
ali”