Hofmann, Donat; Hofmann, Donat [Hrsg.]: Donati A Transfiguratione Domini e Clericis Regularibus Scholarum Piarum Introductio In Philosophiam Universam Veterem & novam Exegeticam & Dialecticam (Band 3): Philosophiae partem Physicam seu naturalem complectens (Lindaviae, 1768) [VD18 90669282]

ejus divisione, &J5 attributis communibus. 27
* In scholis ex Ariftotelis mente duplicis gene-
ris qualitates (ita enim vocant) corpori naturali
tribuunt * primas, & fecundas: primas appellant eas,
quas elementis praecipue conveniunt, & praeter ele-
menta reliquis corporibus, suntque ex illorum sen-
tentia hae qnatuor : calor, frigus, ficcitas & bumiditas:
fecundas b eunt eiTe reliquas omnes, ut sunt: Colo-
res, [ani, odores, fapores, & qualitates taftiles, v.g.
rities, mollities; aliaeque omnes, ut raritas, densttas,
gravitas, elaterium &c. Sed totam hanc dodtrinam
esse admodum sublestam, & cum ipsa Aristotelis hy-
pothesi pure imaginariam, multisque locis falsam,
infra saipe videbimus. Nunc ad veram , & physi-
cam corporum considerationem quod attinet:
1. Experientia mansfefta probat prima, & comma-
nijfma corporum omnium attributa esfe ea , quee retulimus:
siquidem certo videmus, (a) unumquodque corpus
in partes eousque dividi posse, ut sensus nostros
particulae, ex ea divisione , reda&ae , tandem sub-
terfugiant; videmus etiam , (b) corpora pleraque
omnia humori, & pinguedini, & aliis id genus re-
bus accessum, sactem aliquem, prsebere, quod fieri
non pollet, nisi cavitatulas aliquas haberent, qui-
bus partes aliorum corporum humidas, pingues,
atque viseosas &c. aliquomodo exciperent; vide-
mus denique (c) nullum esse corpus, quod non ali-
quomodo saltem, aliud longiore, aliud breviore
tempore ; atque aliud hanc , aliud aliam mutatio-
nem recipiat, quando, & ipsa saxa tempore cava-
ri, & exedi comperimus. Reste igitur conficimus,
has esse tres primas, & communissimas corporum,
physice spestatorum, affe&iones. Ceterum

2. Ratio