DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0690
2 : ....
171 Digeſtorum Liber xxxiiij. Titiiij. 1372
a Conueniri. Cab herede, ſeilicet vt totum ſoluat. arn nſa ...9
b Tun..ſe. tempore teſtamenti. & ſic non eſt contrà. ſed con-
ſonat ſup. de leg iij.lnomen. Sfilia. & hoc ſit vel non ſit facta no-
uatio:vt & S, de lég. ij.l. cum filius heres meus. Sed nõnne vide-
. tur exe giſſe a teſtator, cû accepto tulerit, & nouauit: hac a¬
a Exegiſſe vi-tur exegiſſe teſtator cſ accepto tulerit, & nouauit: hc enim
daro, & poſtea deceſſit teſtator, & poſtea Titius? Certé ſecun-
dûm meram ſubtilitatem vtrique videtur obligatus heres, i.he-
redi Titij, & Sempronio, ſed ſecundum aquitate diſtinguitur.
aut heres fecit moram Titio,antequam ipſe Titius moreretur,
aut non. Primo caſu ad heredé Titij tranſmittitur exacti ¬
paria b sütvt S de pact.
detur, qui ac-
cepto tulit, & lſi vnus. S. ſed ſi ſtipula-
nouauit.
nis
do.
tus? Reſpon. ſecus in
b Solutionis ficta c ſolutione, vt
acceptilatio-
ſimilitu
hîc, quam vera, vbi vi-
detur mutaſſe volun-
t Ficta ſolu- tarem: & ſup. eod. l. non
tionis & veræ ſolum . liberatio. & S.
differentia.
ea. l. in princip. Sed
certé imô, quocun-
que modo extingui-
tur, videtur fieri nul-
lum: vt ſup-eod. lſi id,
quod. Sed ibi nulla re-
manebat petitio: hîc
ſic noua, qua originẽ
habet ex veteri: vt ſup.
de legat. ij. l cum filius.
. heres. Item contra
S. de alilegat.l. Mela.S.
j. Solut. ibi. Item con-
trà ſuprà proxi. respon,
quia & ibi tempore
mortis: ſed ibi acceſ-
ſorium prime. Item
contra S de opt. legat. l.
na. Sol. vt ibi. & fa-
cit ſup. de alim. leg. me-
dico. in princ. & de leg.
ii l. Iulianus. S fin.
DE ADIMEN-
dis vel transferendis
legatis vel fidei-
ampliat ſummæ poſſit conue-
niri a. Reſpondit, id duntaxat
legatum videri, quod tune de-
buiſſet:ſi tamen manſit in ea vo-
luntate teſtator, que tunc fuiſſet.
DE ADIMENDIS VEL
TRANSFERENDIS
legatis vel fideicom-
miſſis.
TITVLVS IIII.
Quia de dandis legatis fideicommiſſis
ſatis egit, par erat, tradi etiam aliquid de
eis adimendis. Et legata quidem non adi-
muntur ipſo iure, niſi eodem teſtamẽto vel
codicillis confirmatis, & ciuilibus contra-
riiſ, verbis, beneficio autem ex eptionis,
& per epiſtolam adempta, & nuda, vel ta-
cita voluntate, & quibuſcunque verbis,
non valent-Fideicommiſſa ipſo iure adimi-
tur quacunque voluntate, quocunque ſer-
mone, quia in his præcipue voluntas domi-
minatur, in legatis rigor & diligentia iu-
ris ciuilis: adeô vt in legatis verba ſi ſint
perſpicua, non admittatur quaſtio volun-
tatis, in fideicommiſſis admittatur. lxxv.l.
xcv de legat.iij.lſi alij de vſufr. leg. l.
cum virum. C.de fideicommiſſ. Trans-
latio plus eſt, quam ademptio: nam & ad-
emptionem & dationem in ſe cõtinet, adi-
mit enim vni, quod det alij, vel ab vno,
quod det ab alio, vel rem vnam, vt pro ea
det aliam, vel cauſam legati, vt adſcribat
aliam. CVIAC.
Ademptio partis ſubſtantialis
non valet.BART.
1. PAVLVS libro tertio ad
Sabinum.
Vi, actu legato, iter
adimat, nihil adi-
mit: quia nunquam
.
actus ſine itineree
eſſe poteſt d.
Si præcedit oratio negatiua, di-
..115
ctio, prter, ponit illud, de quo prius
erat diſpoſitumBART.
II. POMPONIVS libro quinte
ad Sabinum.
Vndo legato, adimi ita poteſt:
Frnomnaii prarer vſinfru-
ctum neque do, neque lego,vt v¬
ſusfructus in legato relinquatur.
1. Sed & fructust adimi po-
teſt f, vt proprietas relinquatur.
2. JItem pars fundi legati adi-
mi poteſt.
gati, & repellitur Se-
pronius. Secundô, ac-
cipit legatum Sem-
pronius, & non here-
des Titij. Sed retento
eodem caſu pone Ti-
tium deceſſiſſe ante
diem legati cedétem,
id eſt, ante mortem
teſtatoris: certé ſoli
Sempronio debetur
tunc legatum, non at-
tẽto vtrum heres fue-
rit in mora, vel non. &
idem eſt in iſto alio
caſu. Gaius inſtituit ſi-
bi heredem Martinu,
& rogauit eum per fi-
deicommiſſum, vt re-
ſtitueret hereditatem
Titio pupillo, aut ma-
tri eiuſdé pupilli reſti-
tueret, ſi pupillus de-
cederet ante reſtitutã
ſibi dictam heredita-
tem. nã ſi puer deceſ-
ſiſſet ante diem legati
6
ſiue fideicommiſſi ce-
dentem, matri ſu de-
betur dicta hereditas.
Si autem deceſſiſſet
puer poſt diem ce-
détem fideicommiſſi,
tranſmittitur fideicõ-
miſſum ad heredes e¬
iuſdem pueri: nec re-
commiſſis.
i, actu. Ad euidentiam huius legis nota, quod iter
ius eundi & ambulandi, ducendi iumentum, vel ve-
Qui igitur habet iter, non propter hoc habet actu: ſed
qui habet actum, bene habet iter: ſcilicet quoad commoditaté
eundi & ambulandi, non quoad ſeruitutem itineris. Sunt enim
actus & iter du ſeruitutes & diuerſe, ſunt ergo tria: iter, quod
eſt ſeruitus: & actus, quod eſt alia ſeruitus: & iter, icommoditas
eundi & ambulandi, quam habet ille, qui habet actum, & illa
commoditas non eſt ſeruitus per ſe. CASvS. Pone quod legaui
tibi actum, & poſtea ademi tibi iter, i commoditatem eundi &
ambulandi certè non valet ademptio: quia nquam poreſt eſſe
actus ſine itinere, i ſine commoditate eundi & ambulãdi. Quod
auté prædicta ſint vera, probatur Inſti.de ſerui & ij. & ſuprà ſi
ſeru vinllocisi r de erceprei iu dilmater Sſi quis iter Vrv.
2cItinere.i.d commoditate.ACCVR.
hli peceir dſ’eſ poreſ sed nonne duxe ſunt ſeruitures, & mula eſt alia:
ieris. Ves de ſeru ruſtipradi.L. Siter & S. actus-& ſi ſer vind!. loci. S.1.
e Actus poreſt ergo vna adimi poteſt:vt S. de ſer. vrba. pradi. l. ſi ades. ſicut vfus-
eſſe ſine itine fructus, & vſus:vt S.de vſu & habil per ſeruum. ibi, ſed ſi de fru-
e Ve A a uueſpo duplex f eſt iter Vnum, quod eſt per ſe ſeruitusaliud
ſpecies ſunt quod nõ eſt ſeruitus ſed commoditas, qu ineſt in actu, de quo
diuerla ſerui hc dicitur. Aut ergo de hoc adimendo ſenſit, & non poteſt ſe-
tutum. parari:ſieut g nec ſuperficies à ſolotvt ſup. de act. & oblig. l. obli-
fter duplex gasinum fereS plané.Aut de co, quod eſt ſeruitus, & non poreſt,
tSuperſieies a qui ilud non legauitvt jau lil d ſi itai certé poſſun tibi
oli ſpiaai leegaui ibi fane certe poulun tio
non poteſt. poſtea adimere proprietatem eiuſdem fundi, & relinquere
tibi vſumfructum: & econtra, tibi poſſum adimere vſumfructu,
& relinquere tibi proprietatem. Irem, & partem eiuſdem fundi
poſſum tibi adimere, & partem tibi relinquere.VIV.
hFructus, pars CJEt fructus quia b eſt pars rei:vt ſup. de vſufrut liij. & ſic be-
eſt re’ P ne conſonat cum ſequenti caſu. VIV.. 2a
i Fructus vt le. fSqAdimi poteſt ſicut i legari:vt ſuprà tit. jl. non ſolumin prin. &
gari,ita & adi- facit ſup de vſu habil per ſeruum.ibi, ſed ſi de fructu, &c..
pi poteſt. rIquis ita,) CAsvs. Gaius ita legauit in teſtaméto ſuo Titio
quiritur vtrûm mora fuerit facta per heredé in reſtituenda he-
J eſt ius ſolius eundi & ambulandi, cum alio non, &reditate dicto puero, an nõ. vtputa re ipſa mora ſubſecuta pro-
ducendi iumentum vel vehiculum. Actus autem eſtpter minoris perſonã Sed ſi ita legaſſet, Gaius heres meus Ti-
tio fundum dato: & ſi non dederis Titio, Sempronio dato: cer-
te ita demum debetur Sẽpronio dictus fundus, ſi dies legati di-
cti fundi non ceſſiſſet in perſona Titij, purà quia Titius deceſ-
ſiſſet ante diem dicti legati cedentem, id eſt, ante mortem Gaij
teſtatoris, à tempore enim mortis teſtatoris cedit dies legati:vt
C. de caduc. tollenl. vnica.S.j. (SI QVIS ITA. Gaius ita legauit,
Titio heres meus dato fundum: & ſi Titius eúdem fundum le-
gauerit, vel alienauerit, heres meus eundem fundum Seio da-
to. certé ſi Titius alienet poſtea dictum fundum, oueratus erit
heres ad dandum Seio fundum, vel eius eſtimationem, & non
Titius:quia fideicommiſſum Seio dandum, non eſt relictum à
Titio, ſi ipſe Titius alienaſſet fundum: ſed ſub ea cõditione ab
herede legatum eſt Seio. Ad hoc ergo,vt heres nõ ſuſtineat di-
ctum grauamen, debebit exceptionẽ doli proponere cõtra Ti-
tium fundú petẽtem ex legato, donec ipſe Titius caueat ei he-
redi de non alienando fundo. SI QVIS PLVSQVAM.) Legaui
tibixx. & poſtea ademi xl.certe valet ademptio inxx quia mi-
nor ſumma ineſt maiori. Sed ſi legaui tibi vſumfructuin fundi
mei, & adimam poſtea tibi iter, non valet adẽptio, nec vitiatur
legatum vſusfructus, & idem eſſet, ſi legaſſem tibi proprietaté
fundi, & adimerẽ poſtea iter. SI DVOBVS.) Legaui Titio albo
fundum, & Titio nigro domum, & poſtea ita dixi: Quod Titio
dedi, ei adimo: & ita non apparet, cui Titio adimerẽ. certé vtri-
que Titio debetur legatum & idé euenit in dando legato nam
ſi lego Titio, & nõ apparet, de quo Titio, neutri Titio debetur
legatum. Sed pone quod Titio albo legaui fundum purè, & ei-
dem legaui eundem fundum ſub conditione: & poſtea ita dixi,
Titio fundum, quem ſub conditione ei legaui, heres meus ne
dato. certè ex nulla ratione debetur fundus Titio, niſi ſpeciali-
ter dixiſſem, velle me eum Titium accipere purè le gatu. ſCo-
DITIO LEGATI.JSticho ſeruo meo dedi in teſtamẽto liberta-
tem ſub conditione, ſi nauis ex Aſia venerit. nunquid poſſum ei
adimere dictam conditionem, vt ita purè remaneat liber?rEt di-
cunt Iulian. & Papinian quod non, & reddunt talem rationem,
fundum do lego: & ſi Titius deceſſerit, Seio Sẽpronio heres quia conditio nõ datur, ſed adſcribitur. illud auté quod adſcri-
meus dare damnas eſto. Certé recté videtur legatum trãſlatum bitur non poreſt adimi, ſed illud tãtum quod datur. verius tamé
in perſonam Seij Sempronij, ſcilicet, vt ſi Titius moriatur poſt- eſt quod adimi poſit conditio, ve inſpciamus porius ſenſum
ea antequam accipiat legatum, id eſt, accipere velit, herede nõ teſtatoris, quam verba, & quod dictum eſt in ſtatulibero, habet
exiſtéte in mora, habere debeat legatum Seius Sempronius. ſedlocum etiam in legato, & in hereditate, ſub conditione relicto,
& ſi iam tempore teſtaméti, mortuo dicto Titio, cui legauerat& relictaſCvM TiTIO. Seius legauit in teſtamento ſuo c.Ti-
dictus Gaius puré eundem fundum, tranſtulerit teſtator in Se- tio,& eidem Titio in codicillis ita legauit. Titio lduntarat &
ium Semproniumdebetur Seio Sempronio dictus fundus. Sed non amplius heres meus datocerte non poterit petere Titius
quid, ſi ita dixit teſtator Fundum heres meus Titio dato, aut ſivltra l. quaſi alial. ſint ei adempta. NON SOLVM. Le-
Titius deceſſerit antequam accipiat dictû fundum, Sempronio gaui tibi c. vel reliqui tibi nomine fideicommiſſi c. certe ita
bene
171 Digeſtorum Liber xxxiiij. Titiiij. 1372
a Conueniri. Cab herede, ſeilicet vt totum ſoluat. arn nſa ...9
b Tun..ſe. tempore teſtamenti. & ſic non eſt contrà. ſed con-
ſonat ſup. de leg iij.lnomen. Sfilia. & hoc ſit vel non ſit facta no-
uatio:vt & S, de lég. ij.l. cum filius heres meus. Sed nõnne vide-
. tur exe giſſe a teſtator, cû accepto tulerit, & nouauit: hac a¬
a Exegiſſe vi-tur exegiſſe teſtator cſ accepto tulerit, & nouauit: hc enim
daro, & poſtea deceſſit teſtator, & poſtea Titius? Certé ſecun-
dûm meram ſubtilitatem vtrique videtur obligatus heres, i.he-
redi Titij, & Sempronio, ſed ſecundum aquitate diſtinguitur.
aut heres fecit moram Titio,antequam ipſe Titius moreretur,
aut non. Primo caſu ad heredé Titij tranſmittitur exacti ¬
paria b sütvt S de pact.
detur, qui ac-
cepto tulit, & lſi vnus. S. ſed ſi ſtipula-
nouauit.
nis
do.
tus? Reſpon. ſecus in
b Solutionis ficta c ſolutione, vt
acceptilatio-
ſimilitu
hîc, quam vera, vbi vi-
detur mutaſſe volun-
t Ficta ſolu- tarem: & ſup. eod. l. non
tionis & veræ ſolum . liberatio. & S.
differentia.
ea. l. in princip. Sed
certé imô, quocun-
que modo extingui-
tur, videtur fieri nul-
lum: vt ſup-eod. lſi id,
quod. Sed ibi nulla re-
manebat petitio: hîc
ſic noua, qua originẽ
habet ex veteri: vt ſup.
de legat. ij. l cum filius.
. heres. Item contra
S. de alilegat.l. Mela.S.
j. Solut. ibi. Item con-
trà ſuprà proxi. respon,
quia & ibi tempore
mortis: ſed ibi acceſ-
ſorium prime. Item
contra S de opt. legat. l.
na. Sol. vt ibi. & fa-
cit ſup. de alim. leg. me-
dico. in princ. & de leg.
ii l. Iulianus. S fin.
DE ADIMEN-
dis vel transferendis
legatis vel fidei-
ampliat ſummæ poſſit conue-
niri a. Reſpondit, id duntaxat
legatum videri, quod tune de-
buiſſet:ſi tamen manſit in ea vo-
luntate teſtator, que tunc fuiſſet.
DE ADIMENDIS VEL
TRANSFERENDIS
legatis vel fideicom-
miſſis.
TITVLVS IIII.
Quia de dandis legatis fideicommiſſis
ſatis egit, par erat, tradi etiam aliquid de
eis adimendis. Et legata quidem non adi-
muntur ipſo iure, niſi eodem teſtamẽto vel
codicillis confirmatis, & ciuilibus contra-
riiſ, verbis, beneficio autem ex eptionis,
& per epiſtolam adempta, & nuda, vel ta-
cita voluntate, & quibuſcunque verbis,
non valent-Fideicommiſſa ipſo iure adimi-
tur quacunque voluntate, quocunque ſer-
mone, quia in his præcipue voluntas domi-
minatur, in legatis rigor & diligentia iu-
ris ciuilis: adeô vt in legatis verba ſi ſint
perſpicua, non admittatur quaſtio volun-
tatis, in fideicommiſſis admittatur. lxxv.l.
xcv de legat.iij.lſi alij de vſufr. leg. l.
cum virum. C.de fideicommiſſ. Trans-
latio plus eſt, quam ademptio: nam & ad-
emptionem & dationem in ſe cõtinet, adi-
mit enim vni, quod det alij, vel ab vno,
quod det ab alio, vel rem vnam, vt pro ea
det aliam, vel cauſam legati, vt adſcribat
aliam. CVIAC.
Ademptio partis ſubſtantialis
non valet.BART.
1. PAVLVS libro tertio ad
Sabinum.
Vi, actu legato, iter
adimat, nihil adi-
mit: quia nunquam
.
actus ſine itineree
eſſe poteſt d.
Si præcedit oratio negatiua, di-
..115
ctio, prter, ponit illud, de quo prius
erat diſpoſitumBART.
II. POMPONIVS libro quinte
ad Sabinum.
Vndo legato, adimi ita poteſt:
Frnomnaii prarer vſinfru-
ctum neque do, neque lego,vt v¬
ſusfructus in legato relinquatur.
1. Sed & fructust adimi po-
teſt f, vt proprietas relinquatur.
2. JItem pars fundi legati adi-
mi poteſt.
gati, & repellitur Se-
pronius. Secundô, ac-
cipit legatum Sem-
pronius, & non here-
des Titij. Sed retento
eodem caſu pone Ti-
tium deceſſiſſe ante
diem legati cedétem,
id eſt, ante mortem
teſtatoris: certé ſoli
Sempronio debetur
tunc legatum, non at-
tẽto vtrum heres fue-
rit in mora, vel non. &
idem eſt in iſto alio
caſu. Gaius inſtituit ſi-
bi heredem Martinu,
& rogauit eum per fi-
deicommiſſum, vt re-
ſtitueret hereditatem
Titio pupillo, aut ma-
tri eiuſdé pupilli reſti-
tueret, ſi pupillus de-
cederet ante reſtitutã
ſibi dictam heredita-
tem. nã ſi puer deceſ-
ſiſſet ante diem legati
6
ſiue fideicommiſſi ce-
dentem, matri ſu de-
betur dicta hereditas.
Si autem deceſſiſſet
puer poſt diem ce-
détem fideicommiſſi,
tranſmittitur fideicõ-
miſſum ad heredes e¬
iuſdem pueri: nec re-
commiſſis.
i, actu. Ad euidentiam huius legis nota, quod iter
ius eundi & ambulandi, ducendi iumentum, vel ve-
Qui igitur habet iter, non propter hoc habet actu: ſed
qui habet actum, bene habet iter: ſcilicet quoad commoditaté
eundi & ambulandi, non quoad ſeruitutem itineris. Sunt enim
actus & iter du ſeruitutes & diuerſe, ſunt ergo tria: iter, quod
eſt ſeruitus: & actus, quod eſt alia ſeruitus: & iter, icommoditas
eundi & ambulandi, quam habet ille, qui habet actum, & illa
commoditas non eſt ſeruitus per ſe. CASvS. Pone quod legaui
tibi actum, & poſtea ademi tibi iter, i commoditatem eundi &
ambulandi certè non valet ademptio: quia nquam poreſt eſſe
actus ſine itinere, i ſine commoditate eundi & ambulãdi. Quod
auté prædicta ſint vera, probatur Inſti.de ſerui & ij. & ſuprà ſi
ſeru vinllocisi r de erceprei iu dilmater Sſi quis iter Vrv.
2cItinere.i.d commoditate.ACCVR.
hli peceir dſ’eſ poreſ sed nonne duxe ſunt ſeruitures, & mula eſt alia:
ieris. Ves de ſeru ruſtipradi.L. Siter & S. actus-& ſi ſer vind!. loci. S.1.
e Actus poreſt ergo vna adimi poteſt:vt S. de ſer. vrba. pradi. l. ſi ades. ſicut vfus-
eſſe ſine itine fructus, & vſus:vt S.de vſu & habil per ſeruum. ibi, ſed ſi de fru-
e Ve A a uueſpo duplex f eſt iter Vnum, quod eſt per ſe ſeruitusaliud
ſpecies ſunt quod nõ eſt ſeruitus ſed commoditas, qu ineſt in actu, de quo
diuerla ſerui hc dicitur. Aut ergo de hoc adimendo ſenſit, & non poteſt ſe-
tutum. parari:ſieut g nec ſuperficies à ſolotvt ſup. de act. & oblig. l. obli-
fter duplex gasinum fereS plané.Aut de co, quod eſt ſeruitus, & non poreſt,
tSuperſieies a qui ilud non legauitvt jau lil d ſi itai certé poſſun tibi
oli ſpiaai leegaui ibi fane certe poulun tio
non poteſt. poſtea adimere proprietatem eiuſdem fundi, & relinquere
tibi vſumfructum: & econtra, tibi poſſum adimere vſumfructu,
& relinquere tibi proprietatem. Irem, & partem eiuſdem fundi
poſſum tibi adimere, & partem tibi relinquere.VIV.
hFructus, pars CJEt fructus quia b eſt pars rei:vt ſup. de vſufrut liij. & ſic be-
eſt re’ P ne conſonat cum ſequenti caſu. VIV.. 2a
i Fructus vt le. fSqAdimi poteſt ſicut i legari:vt ſuprà tit. jl. non ſolumin prin. &
gari,ita & adi- facit ſup de vſu habil per ſeruum.ibi, ſed ſi de fructu, &c..
pi poteſt. rIquis ita,) CAsvs. Gaius ita legauit in teſtaméto ſuo Titio
quiritur vtrûm mora fuerit facta per heredé in reſtituenda he-
J eſt ius ſolius eundi & ambulandi, cum alio non, &reditate dicto puero, an nõ. vtputa re ipſa mora ſubſecuta pro-
ducendi iumentum vel vehiculum. Actus autem eſtpter minoris perſonã Sed ſi ita legaſſet, Gaius heres meus Ti-
tio fundum dato: & ſi non dederis Titio, Sempronio dato: cer-
te ita demum debetur Sẽpronio dictus fundus, ſi dies legati di-
cti fundi non ceſſiſſet in perſona Titij, purà quia Titius deceſ-
ſiſſet ante diem dicti legati cedentem, id eſt, ante mortem Gaij
teſtatoris, à tempore enim mortis teſtatoris cedit dies legati:vt
C. de caduc. tollenl. vnica.S.j. (SI QVIS ITA. Gaius ita legauit,
Titio heres meus dato fundum: & ſi Titius eúdem fundum le-
gauerit, vel alienauerit, heres meus eundem fundum Seio da-
to. certé ſi Titius alienet poſtea dictum fundum, oueratus erit
heres ad dandum Seio fundum, vel eius eſtimationem, & non
Titius:quia fideicommiſſum Seio dandum, non eſt relictum à
Titio, ſi ipſe Titius alienaſſet fundum: ſed ſub ea cõditione ab
herede legatum eſt Seio. Ad hoc ergo,vt heres nõ ſuſtineat di-
ctum grauamen, debebit exceptionẽ doli proponere cõtra Ti-
tium fundú petẽtem ex legato, donec ipſe Titius caueat ei he-
redi de non alienando fundo. SI QVIS PLVSQVAM.) Legaui
tibixx. & poſtea ademi xl.certe valet ademptio inxx quia mi-
nor ſumma ineſt maiori. Sed ſi legaui tibi vſumfructuin fundi
mei, & adimam poſtea tibi iter, non valet adẽptio, nec vitiatur
legatum vſusfructus, & idem eſſet, ſi legaſſem tibi proprietaté
fundi, & adimerẽ poſtea iter. SI DVOBVS.) Legaui Titio albo
fundum, & Titio nigro domum, & poſtea ita dixi: Quod Titio
dedi, ei adimo: & ita non apparet, cui Titio adimerẽ. certé vtri-
que Titio debetur legatum & idé euenit in dando legato nam
ſi lego Titio, & nõ apparet, de quo Titio, neutri Titio debetur
legatum. Sed pone quod Titio albo legaui fundum purè, & ei-
dem legaui eundem fundum ſub conditione: & poſtea ita dixi,
Titio fundum, quem ſub conditione ei legaui, heres meus ne
dato. certè ex nulla ratione debetur fundus Titio, niſi ſpeciali-
ter dixiſſem, velle me eum Titium accipere purè le gatu. ſCo-
DITIO LEGATI.JSticho ſeruo meo dedi in teſtamẽto liberta-
tem ſub conditione, ſi nauis ex Aſia venerit. nunquid poſſum ei
adimere dictam conditionem, vt ita purè remaneat liber?rEt di-
cunt Iulian. & Papinian quod non, & reddunt talem rationem,
fundum do lego: & ſi Titius deceſſerit, Seio Sẽpronio heres quia conditio nõ datur, ſed adſcribitur. illud auté quod adſcri-
meus dare damnas eſto. Certé recté videtur legatum trãſlatum bitur non poreſt adimi, ſed illud tãtum quod datur. verius tamé
in perſonam Seij Sempronij, ſcilicet, vt ſi Titius moriatur poſt- eſt quod adimi poſit conditio, ve inſpciamus porius ſenſum
ea antequam accipiat legatum, id eſt, accipere velit, herede nõ teſtatoris, quam verba, & quod dictum eſt in ſtatulibero, habet
exiſtéte in mora, habere debeat legatum Seius Sempronius. ſedlocum etiam in legato, & in hereditate, ſub conditione relicto,
& ſi iam tempore teſtaméti, mortuo dicto Titio, cui legauerat& relictaſCvM TiTIO. Seius legauit in teſtamento ſuo c.Ti-
dictus Gaius puré eundem fundum, tranſtulerit teſtator in Se- tio,& eidem Titio in codicillis ita legauit. Titio lduntarat &
ium Semproniumdebetur Seio Sempronio dictus fundus. Sed non amplius heres meus datocerte non poterit petere Titius
quid, ſi ita dixit teſtator Fundum heres meus Titio dato, aut ſivltra l. quaſi alial. ſint ei adempta. NON SOLVM. Le-
Titius deceſſerit antequam accipiat dictû fundum, Sempronio gaui tibi c. vel reliqui tibi nomine fideicommiſſi c. certe ita
bene