DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0202
37.
399
leum qui.S fin. & S. de donainter vi. & vxol. ſi ſponſus. in princip. &
l. ſed interim. Sidem Marcellus.
a Tua eſt. ratione propinquitatis...
a ipe vſu pu¬ b Ripa flumini. qu quo ad vſum a ſunt publicæ. IOAN. ſed
blica: proprie quo ad proprietatem ſunt eorum qui poſſident propè: vt Inſtit.eo.
tate, vicinord, riparum.
c Continenti agro.
agrum vocat locum
adiacentem flumini:
vt ſuprà eod l. inſula in
fin. & j. de flu. & ne
quid in flu, publ. l. pen.
b Litora pu¬ Sic ergo litora qu
blica. alicui agro propinqua
Verba Labeo- ſunt, publica ſunt ſic &
ns. mari proxima ſunt pu-
t Publicu pro blica c. id eſt, publicé
publice com- communia: vt Inſtit.eo.
muni S. & quidem. & S. lito-
rum & S. eodl quod in
litore.
Verba Lebeo¬ d Ea tua eſt. ratione
nis. vicinitatis. AcCVRS.
e 5 Propemodumnam
eius proprietas non eſt
publica, ſed eius vſus:
& ſic non eſt differen-
d Inſule ſol tia inter hanc d & illã
tangentis & qu ſolum tangit. Vel
diuite onentis die quod & huius pro-
rentia. prietas eſt publica: &
ſic differt ab illa que
tangit ſolum: & prope
eſt philoſophicum tẽ-
peramentum.
f Paulus facit S.codl.
inſulAcCVRS.
g Quem agrum.
Il airtaraur quaſi dir-
cat nihil intereſt.
i Si id quod. a liàs, ſi
id quod, &c. & tunc dic,
ſi, id eſt, quamuis. &
quod ſubiicit publicum
eſt, ſcilicet ratione v¬
ſus. & in fine ſi habes
ſine non: dic, debet ra-
tione vſus: ſi cum non,
dic, ratione proprieta-
tis:vt S. eod. ladeo. Sin-
ſula aliàs ſicut id quod
in publico natum aut
inædificatum publi-
cum non eſt: ita inſu-
la publica debet eſſe: &
eſt tunc ſimilitudo e
per contrarium, vt &
ibi, Lazarus ſimiliter
malACCVRS.
Vm pragnans.
CASVS. Prœ-
nans ancilla legata
e Similitudo
per contrariû.
f. Dominium
iure ciuili ad¬ g¬
quiritur vſu-
capione.
Vſucapio nõ
Idem accidet in his literis quas
tu dumtaxat rei gratia miſero:
veluti ſi petieris à me, vtite alicui
commendarem, & cas commen-
datitias tibi miſero literas.
1. Si qua inſula in flumine
propria tua eſt, nihil in ea pu-
blici eſt. PAVLVS. Imô in e0
genere inſularum, rip fluminie,
& litora mari proxima, publica
ſunt: non ſecus atque in conti-
nenti agro idem iuris eſt.
2. Si qua inſula in flu-
mine publico proximaru fundo
-ſ ea tua eſtd. PAVLVS.
Videamus ne hoc falſum ſit de
ea inſula, qu non ipſi alueo
fluminis cohœret, ſed virgultis
aut alia qualibet leui materia ita
ſuſtinetur in flumine, vt ſolum
eius non tangat, atque ipſa mo-
uetur. hæc enim propemodum-
publica, atque ipſius fluminis eſt
inſula.
3. PAVLVSI. Si inſula
in flumine nata, tua fuerit, deinde
inter eam inſulam & contrariam
ripam alia inſula nata fuerit:
menſura eo nomine erit inſtruen
da à tua inſula, non ab agro tuo
propter quem é ea inſula tua fa-
cta fuerir nam quid intereſt, qua-
lis ager ſit, cuius propter propin-
quitatem poſterior inſula cuius
ſit quœratur h?
4. Labeo libro codem: Si
id quod! in publico innatum
aut ædificatum eſt, publicum
eſt: inſula quoque qu in flumi-
ne publico nata eſt, publica eſſe
debet.
LXVI. VENVLEIVS libro ſexto
In terdictoruni.
eſt Titio vel ei vendita: vel Titius vſucepit eam. poſtea peperit.
dicitur quod partus eſt eius cuius eſt ancilla tempore quo pepe-
x vpapOOP rit: & ſic Titij erit.FRANc.
eſt ſine peſſeſ-
ſione.
a J Aut vſucapta. Legend. vendita. Fieri enim non poreſt, vt que
h Amittere & apud Titium concepit, pariat apud eu qui vſucepit, cum vſuca-
retinere con
traria.
i Contrario
eadem eſt di
ſciplina, co-
pio ancille ſaltem vnius anni ſit, pariendi vero tempus ad ſum-
mum ſit rrmenſium, vt conſtat ex Nou.J6CVIAC.
q Fiet partus.vt & C.de liber caul placuit. Sed contra S. qui po.
in pigno.ha. l potior.S. ſi de futux. Sed ibi in pignore, vt ibi diximus:
gnitione, poſ- hic in dominio.AccVR.
ſeſſione, ſeu
potentia & iu-
ris deciſione.
vno enim co-
gnito
cognoſcitur:
DE ADQVIRENDA VEL AMIT. &c.
Dixit qualiter iure gentium adquiritur dominium: nunc qualiter
aliu iure ciuili f, id eſt, per vſucapionem:qua cum non ſit ſine poſſeſſione:
vt j ti. l.ſine poſſ. de ea pramittit & not quod hic dicit amittenda,
quod fieri po¬ ſed h Ceod dicit retinenda: quod in idem recidit: quia contrariorum
teſt in vno cor eadem eſt diſciplina.
trariorum, hoc
A!
fit in altero:
deciſio vnius,
Oſſeſſio.J CASVS. Dicit vnde dicatur poſſeſſio. Sccun-
dô dicit de effectu poſſeſſionis. nam ex poſſeſſione de-
alterius quoo; ſcendit dominium. nam animalia fera ſtatim dum capimus, &
deciſioſeruata incipimus poſſidere, eorum efficimur domini. Dat & alia exem-
tamẽ cuiuſque
contrarij qua-
litate.
pla. ADIPISCIMVR. J Adquirere poſſumus poſſeſſ. per
adde noſmetipſos. pupillus autem & furioſus non poſſunt adquirere
Euerardum in poſſ. ſine tutoris auctoritate: cum tutoris autem auctoritate poſ-
loco à contra- ſunt. Ophilius autem corrigit in pupillo, dicés quod pupillus po-
riis.
T....... S. ona a trit
teſt adquirere poſſeſetiam ſine tutore: dum tamen habeat intel-
Digeſtorum Liber xlj. Tit ij.
CVen pregnans mulier legara,
aut vſucapta, aliõve quo-
quo modo alienata pariat: eius
fiet partus l, cuius eſt ea *, qui
emeſetur: non cuius tunc fuiſ-
ſet, cum conciperet.
DE ADQVIRENDA
vel amittenda f poſ-
ſeſſione.
TITVLVS II.
Placet definitio lij Galli, Poſſeſſio
eſt vſus rei, ſi modo vſum accipias pro
detentione, ſiue, vt in his libris ſcriptum
eſt duobus locis, detentatione, non pro eo
quod Graci xpor dicunt. ab vſu enim hu-
iuſmodi plurimum poſſeſſio diſtat. plures
eadem rem pro ſolido poſſidere non poſ-
ſunt, vti ea pro ſolido poſſunt. Seruitutes &
forum non poſſidemus, eis vtimur tamen.
& hic vſus in ſeruitutibus, quia tangi non
poſſunt, pro poſſeſſione eſt. Aquiritur autem
poſſeſſio corpore & animo Amittitur etiam
ſolo animo, non corpore ſolo, quia animo
retinetur, ſiue propoſito, vt loquitur lex
47. alibi voluntate, affectione. Graciet-
iam varie un, voue, t eé, poppées.
Dominium longè aliter, poteſt enim ad-
quiri ipſo iure, & non amittitur nudo ani-
moCVIAC.
Appellata eſt poſſeſſio à pedum
poſitione: & ab ea olim incepit domi-
nium: & hodie incipit ab his quæ in
nullius bonis ſunt. BART.
1. PAVLVS libro quinquagenſimo-
quarto ad Edictum.
Oſſeſſio appella-
ta eſt, vt & La-
beo ait *, à ſe-
dibus, qua-
ſi poſitio: quia
prà ſi certum pet. l. ij. S. appellata.
nendi ſibi. 2. Vel ſecundum Azo.
400
lectum.SI VIR. Poſſeſ nudam fundi donauit vir vxori: & ceſſit
ei nunquid ipſa poſſidere dicatur queritur & videtur quod poſſi-
deat, cûm poſſeſſio ſit facti, quod tolli non poteſt per ius ciuile,
quod inhibet dona inter virum & vxorem fieri.Item & alia ratio-
ne donatio inhibetur inter virum & vxorem. ideo, ne pauperior
vnus eorum efficiatur
propter ali. ſed in no-
ſtro caſu ſi diceres non
adquiri poſ. mulieri:
tamen vir amiſiſſet.
melius eſt ergo vt di-
camus eam poſſe ad-
quiri mulieri.ITEM
ADQVIRIMVS. Supra
dixit per nos quri
poſſnobis: nunc dicit
* fient.
t qua.
*cum emite-
retur.
per quas alias perſonas
nobis quaratur. & tex.
eſt ſatis planus vſque
ad S. veteres. VETE-
RES. Heres futurus
nunquã poteſt adqui-
rere poſſ. alicuius rei
hereditarie per ſeruum
hereditarium. ſed ſi le-
gati ſint mihi plures
ſerui vel donati vel vé-
diti, & poſſ vni? poſtea
incepi habere, per iſtu
poſſum adquirere poſ-
ſeſſionem aliorumſS1
EX PARTE. Si teſtator
vni heredum pralega-
uit ſeruum, poteſt ad-
quirere poſſeſſille he-
res per talem ſeruum
fundi hereditarij.idem
& ſi teſtator habebat
ſeruu communé cum
vno he redum. nam per
talem ſeruum poteſt
heres adquirere poſ-
ſeſſionem fundi here-
ditarij. PER PROCV-
RATOREM.J Per pro-
curatorem, item per
tutorem ſiue curato-
rem adquiritur nobis
poſſeſsio, ſi noſtro no-
mine accipiant: ſed ſi
ſuo, numquam adqui-
ritur nobis. & verum
eſt quod dixi nobis
qucri, ſi noſtro nomi-
ne accipiant. Si enim
nobis non quritur,
cur queretur? eis non:
quia non habuerunt
animum ſibi querendi:
nec is qui tradit, habet
poſſeſl. cum eam ami-
ſit. ergo dicendum eſt
quod nobis qurantSI IVSSERIM. Enumerat quoſdam caſus in
quibus nobis adquiratur poſſ-etiam ſine apprehenſione noſtra.
MVNICIPES. JMunicipes per ſe nihil dicuntur poſsidere, cm nõ
poſsint conſentire. & dic commodé, cûm nec forum nec baſilicam
dicantur poſsidere:ſed promiſcué vti. Per ſeruum autem commu-
nem peculiariter adquiſitum poſsidere & vſucapere poſſunt, licét
quidam contra:cum nec ipſos ſeruos dicantur poſsidere. Sed con-
trarium eſt verum. nam & poſsidere & vſucapere poſſunt. Item
poſſeſoio adquiri poteſt eis per ſeruu eorum, & per liberam
perſonam abeis poſſeſſam. & hoc dicit hic Scum l.ſeqFRANC.
l A ſedibus. aliàs a pedibus. Et tunc ſi habeas ſedium, re-
ſpicit finem dictionis poſſeſsio: quia ibi ſedebant. aliàs ſi à pe-
dibus, & habeas tunc pedum: ſic reſpicit principium. & hœc
bona: vt ſubiicit: & hic eſt alluſio vocabuli, quaſi compo-
ſitio ſeu deriuatio vocabuli, vel deſcriptio vocabuli. ſic & ſu-
.. V. S, appellata. Definiri c autem poreſt
ſic ſecundum IOAN. I. Poſſeſsio eſt ius quoddam rem deti-
rcunum A z0. duobus modis. primo ſic. jInrorofalia
Poſſe sio eſt ius quodan quo quis ren corpois
terpretatiué ſibi habet. 3. Tu dic, & idem Azo poſtea dixit: poisrdentur.
Poſſeſsio eſt corporalis rei retentio corporis & animi, iuris ad-
miniculo concurrente. De corporali ideô dicit: quia incorpora-
lia d proprié non poſsidentur: vt j eod. l. ii. in princip & j. tit. re
j. l ſequitur. 3 ſi viam. Item retentio dicitur propter idquod ſta-
tim hic ſequitur, corporis e & animi: propter id quod eſt jl ii. & amitenda
in prin. Iuris adminiculo ideo, quia ius operatur & in adquiren- ius operatu-
da,
ne adquirenda
l In arche.
Omitend.
Poſſeſsi (in-
quit Elius
Gallus apud
Feſtumjeſt ius
poſsidedi fun-
ll, non ipſe
emadnont p
* Vide Ale ib.
diſpun. 1.1.
& lib.2. Dua-
re lib t. diſpu-
ta.tap.19. Ho-
to cap. 20. o¬
ſerua,
a Poſſeſsio an
à ſedis, anà
pedis poſitio-
ne.
b Alluſio vo-
cabuli quid.
e Poſſeſsionis
de finitio.
e Poſſe siode-
tinetur corpot
& animo.
ſIn poſſeſsio-
t