DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0638
1251
a J Amplius non peti. id eſt petendum: & cu
Ratam rem haberi.
melius dixiſſet orationem......
a J Amplius non peti. Con. l. verbum amplius. 82. inf. de verbor ſi-
gnificat. Vide ſeript. ad l. 12.S. minus. infrà de verb ſig. CVIAC.
b Accipiebat. obſeure tamen. AtcVRS.
c Iudicium. id eſt,
lis conteſtata.
d Non cõmitti. Tar-
diûs a ergo hc ſtipu-
latio amplius non pe-
ti, committitur: quam
il la rem ra ha que ſta-
tim committitur vbi
quis ratum non habet:
VtS. ep, l. procurator.
S. ſi quis, & l. quo enim.
SfiItem ſi dicam qua-
documque à me petie-
ris, tibi dabo xaliàs ſi
non dederox, promit-
to xx. committo pœ-
nam ſtatim cum petis,
etiam extra ciudiciu.
arg. S. de verb. obli. l. ſi
x. cum petiero. Iteim ad
hoc S. de in ius voc. l.
quamuis. d & de teſt. l.
ſi is qui. Sed contrà
C. de tranſact. l. ſi quis
maior. Solu vtibi. e Itẽ
arg. contrà fs. de ſol. l.
cum mihi. S j. & de in-
offi-teſt. l. Papinianus.6
S meminiſſe. & de bon.
li. l. in ſeruitutem. & l.
qui cum maior. S. accu-
ſaſſe. & C. de his quib-
vt indig. l. alia. quibus
dicitur etiam poſt lit.
conte. licere deſiſtere.
Item arg contrà hS. de
ver. obli ſtipulatio iſta.
S ſed quatenus. vbi qua-
liſqualis controuerſia
ſufficit in ſtipulatione
habere licere. AdI-
TIO. Dic ſecundûm
Bart. quod aliud eſt in
ſtipulatione habere li-
cere: vt ibi. aliud in ſti-
pulatione amplius non
peti: vt hîe.
e 5 Compenſatione. &
ſic propter verba &
propter actum com-
mittitur:vt hic, & S. eo.
l. quo enim. in fin. & ſic
ccontra deficit propter
ſolutio: ſocus ſi nullum iſtorum adeſt.
PAVL. DE CAST.
xV. IDEM libro quartodecimo
ad Plautium.
Aplis tnon peri a a a ver-
bum Labeo ita accipiebat,
ſi iudicio petitum eſſet. Si autem
in ius eum vocauerit, & ſatis iu-
dicio ſiſtendi cauſa acceperit, iu-
dicium c tamen cœptum non
fuerit: ego puto non committi d
ſtipulationem Amplius non peti.
hic enim non petit, ſed petere
vult. ſi verô ſoluta eſſet pecunia,
licet ſine iudicio, committitur ſti-
pulatio. nam & ſi quis aduerſus
petentem compenſatione dedu-
ctionéve vſus ſit:recte dictum eſt
petiſſe eum videri, & ſtipulatio-
nem cõmitti amplius non petiI.
nam & heres qui damnatus ſeſte)
non petere, ſi horum quicquam
feciſſet l, ex teſtamento tenetur.
Si ſoluitur indebitum falſo procu-
ratori, ſtatim poteſt agi ex hacſtipu-
latione, vt vel reſtituat, vel faciat do-
minũ ratificare, vt ab eo repeti poſſit.
PAVL.
XVI. POMPONIVS libro tertib
ex Plautio.
Sl indebitum procuratori a ſo-
lutum ſit, agi lſtatim ex hac
ſtipulationel aduerſus procura-
torem poteſt, vt ratum habeat
dominus: vt poſſit dignoſcim *,
vtrûmne domino condici debeat
id quod indebitum ſolutum ſit, ſi
is ratum habeat: an verô procu-
ratori condicendum ſit, ſi domi-
vrrumque: vt arg. S. eod. l. non tantum.
J Amplius non peti. ſtipulationem horum verborum. & facit
S. eod.l. quo enim.S fi qualiter ſtipulatio concipiatur, habes j. eodl.
procurator. in fin
g Damnatus eſt. in teſtamento.
h
Feciſſet. quia compenſauit, vel deduxit.
Si indebitum procuratori. Vide ſcripta ad l.8. C. de condict. in-
deb. CVIAc.
Iindebitum. CASVS. Credens te mihi teneri ad c. ſoluiſti
Titio accipienti nomine meo. Et promiſit quod iſtaim ſolu-
tionem habebo ratam. tandem vidiſti quod nihil mihi debueras:
& ſie indebirum ſolutum vis condicere condict. indebiti. quari-
tur à quo condicas? & dicitur quod ſi habeo ratam ſolutionem
factam Titio: tunc à me condices. ſi non habeo ratam, tune à Ti-
tio condices poteris igitur agere contra Titium ex ſtipula de ra-
to, vt faciat me habere ratum. & ſi faciat, tunc teneor condict.
inde ſed ſi non, tune ipſe tenetur. SI PROCVRATOR. JFalſus
procurator nomine meo petiit fundum à te, & promiſit de rato.
tandem ſuccubuit. poſtea iſtum fundum vendidi alij: & induxi
emptorem in poſſ. licet non vacuam- tandem emptor rei vendi.
petiit à te fundum. dicitur quod ſtipulatio de ratô committitur
contra falſum procuratorem. FR. ACCVRS.
1 5 Sit. ſine iudice.
J Agi. aliàs eſt, an agi, &c. aliàs deeſt an.
l Ex ea ſipulatione promiſit enim quod faceret dominum rem
racam habere.
m DignoſciſicS. ſi quis cau. liſi eum, J Et no. quod quidam li-
bri habent, vt poſſit dignoſci vtrûmne domino, &c.Alij, vt poſſit do-
mino condici: ſed vtrûmne domino, &c. & vtrumque eſt bonum.
n J Non habeat. & certè ſic eſt dicendum: & hoc ſi habuiſti
neg. geſt. l. ſi pupilli. S. item quaritur.
0 Habiturum. & ſuccubuit tandem.
Fundum. & induxit in poſſeſſionem
S. de fun. dol ſi fundum. & ibi notaui.
nus ratum non habeatP.
Factum eius qui cauſam habet à
me, cenſetur factum meum. PAVL.
1. Si procurator fundum
petiſſet & cauiſſet, vti adſolet, ra-
tam rem dominum habiturume:
deinde dominus poſtea eundem
fundum P vendidiſſer, eumque
emptor peteret : ſtipulationem
ratam rem haberi committi f Iu-
lianus ſcribits.
Ratihabitio poteſt fieri pro parte
ſuper re diuiſibili: & tunc pro illa
tantum impedit ſtipulationem com-
mitti: & in alternatiua ſi electio per-
tinet ad creditorem, & aliquis eius
nomine petat partem vnius ex alter-
natiuis, deinde ratificetur petitio: cen-
ſetur illa res electa: vt ſic altera pars
debeat peti: non autem altera res.
PAVL.
VII. MARCELLVS libro vicenſimo
primo Digeſtorum.
Vm debitore decem?
creditoris nomine Titius V
egit, partem petitionis ratam ha-
buit dominus, dicendum eſt
obligationis partem conſumptãt:
quemadmodum ſi decem ſtipu-
latus eſſet aut d egiſſer, cre-
ditorque non totum, ſed partem
geſtæ rei comprobaſſet. idcircoS
ſi ex ſtipulatu Decem aut Stichũ,
vtrum ego voluero: abſente me Ti-
tius domino quinque petiiſſet: in-
ſecuta ratihabitione recte actum
videri!.
Stipulatio quæ ad particulare in-
tereſſe committitur, poteſt ſapius com-
mitti. BART.
.
fundi.
Conſumptam. ſ. quam ratam habuit.
z
b JQuemadmodum. ſ. pars obligationis
C
caſu.
e Exegiſſet. ſ. procurator.
ex toto erit facta electio.
decem aut Stichum.
h Ex ſtipulatu. id eſt, ex ca ſtipulatione qua fuit ſtipulatus
i J Videri. & electis v non debebitur Stichus, ſed alia v. vts. de
condit. inde l ſi non ſortem S.fin. & de leg.j ſi ex toto. S. fin, qu ſunt uit pro parte
contrà. Erat enim hic electio ſtipulatoris: vtS. de procu. l. ſi is & non poteſt:vel
de verb obl l ſi quis ſtipulatus. Item ad l. iſtam eſt ſimile S. re. amot.
l de rebus. Sed ar. contrà d Sde admi. tu. l.cum quaritur. & de pro-
cur. lin cauſa. in princip. ADDIT1O. Die quod ibi loquitur in
vero procuratore: hic in falſo. 2. Vel dic quod non poreſt pro
parte ratum haberi procuratore inuito: vt lcontraria ſed eo vo- ratore.
1252
m dixit verbum, l an, aliàs plana eſt: & facit S. de condic. indebit. l ſi procurator. & de
, licet non vacuam: ve
q Petere, rei vindi-
catione.
r Committi. Quid ſi
vendiderit antequam
certior fieret de facto
procur. Nam erſi ratu
poſtea habet: non tamẽ
videtur nocere ei cui
prius tradidit. Vnde vi-
detur teneri procu fal¬.
ſus: niſi a dicas retro¬ a Ratihabitie
trahi ratihabitionem retrorrahitur
5 Ite quid ſi vendadiſ-au meiiove
ſet ante ſententiam la ditionis. arg.l.
tam inter procuratorẽ, ſi qui offirenti.
& cum à quo petebat? in fieſujde ſo-
videtur idem b. lui quod oi-
ſS Iulianus ſcribit ni¬ drado aut po-
JIulianus ſcribit
JErvIT tius Odofredo,
hil c enim intereſt, Raymundo &
ipſe petat ſiue alius Guillelmo, &
pro coquia vtrobique Partolo diſpli-
non habet ratum quod t Quod in ſu-
eſt geſtumad quod eſt perio quaſt.
S. de verb. oblig. l. ſi ſer-t Paria sõt pe-
uum. S. j. ibi, idémque tere, & vt alius
fiet, &c. petat noſtro
Vm debitore.JCA nomine.
Crn,doier primé?
mutuaueram tibi x. ta-
dem falſus procurator
nomine meo egit con-
tra te ad illax. & pro-
miſit me habere ratu.
tandem habeo ratum
in v non in aliis v dici-
tur quod pars obliga-
tionis consupta eſt per
meam ratihabitionem.
Idem eſt ſi iſtax. ani-
mo nouandi ſtipulatus
eſt meus procurator, &
poſtea x.exegit, & pro-
miſit me ratum habi-
turum. Nam ſi habe
ratum, in v tãtum pars
obliga. conſumpta eſt.
Tertiô:promiſiſti mihi
Stichum aut x quod
volam. abſente me Ti-
tius tanqui meus pro-
curator exegit à te v. &
promiſit me ratum ha-
biturum. dicitur quod
ſi habeo ratum, extincta eſt obligatio in v.FR. AcCVRS.
t Cum. Tres ſunt caſus pares. Primus, quando procurator
falſus egit, & in totum ſuccubuit. Alter, quando animo nouandi
totum debitum domini ſtipulatus eſt. Tertius eſt, quando totum
debitum domini exegit, & in omnibus promiſit debitori de rato:
& domlnus habuit tantûm ratum pro parte. AccVRS.
u Debitore. i cum eo qui debebat x. animo nouandi.
x Decem. genitiui caſus, ac ſi diceret, cum debitore libri, vel
y Titius. vt procurator ſine mandato.
Dominus. aliam petiit in iure à debitore.
conſumitur.
Stipulatus. domino debita animo nouandi.
2. 3 .. .
l 5 Aut pro &-vel exegiſſet extra ius: ve differatjà præcedenti
f J Partem rei nouationis, vel exactionis.
g JIdcirco. quia cadem debet eſſe ratio totius ad partem, nam
dRat haberi
geſt per pro-
curatorem in-
ita. Pro parte
ratum haberi
non poreſt
quod geſtum
à vero procu-
lente,
a J Amplius non peti. id eſt petendum: & cu
Ratam rem haberi.
melius dixiſſet orationem......
a J Amplius non peti. Con. l. verbum amplius. 82. inf. de verbor ſi-
gnificat. Vide ſeript. ad l. 12.S. minus. infrà de verb ſig. CVIAC.
b Accipiebat. obſeure tamen. AtcVRS.
c Iudicium. id eſt,
lis conteſtata.
d Non cõmitti. Tar-
diûs a ergo hc ſtipu-
latio amplius non pe-
ti, committitur: quam
il la rem ra ha que ſta-
tim committitur vbi
quis ratum non habet:
VtS. ep, l. procurator.
S. ſi quis, & l. quo enim.
SfiItem ſi dicam qua-
documque à me petie-
ris, tibi dabo xaliàs ſi
non dederox, promit-
to xx. committo pœ-
nam ſtatim cum petis,
etiam extra ciudiciu.
arg. S. de verb. obli. l. ſi
x. cum petiero. Iteim ad
hoc S. de in ius voc. l.
quamuis. d & de teſt. l.
ſi is qui. Sed contrà
C. de tranſact. l. ſi quis
maior. Solu vtibi. e Itẽ
arg. contrà fs. de ſol. l.
cum mihi. S j. & de in-
offi-teſt. l. Papinianus.6
S meminiſſe. & de bon.
li. l. in ſeruitutem. & l.
qui cum maior. S. accu-
ſaſſe. & C. de his quib-
vt indig. l. alia. quibus
dicitur etiam poſt lit.
conte. licere deſiſtere.
Item arg contrà hS. de
ver. obli ſtipulatio iſta.
S ſed quatenus. vbi qua-
liſqualis controuerſia
ſufficit in ſtipulatione
habere licere. AdI-
TIO. Dic ſecundûm
Bart. quod aliud eſt in
ſtipulatione habere li-
cere: vt ibi. aliud in ſti-
pulatione amplius non
peti: vt hîe.
e 5 Compenſatione. &
ſic propter verba &
propter actum com-
mittitur:vt hic, & S. eo.
l. quo enim. in fin. & ſic
ccontra deficit propter
ſolutio: ſocus ſi nullum iſtorum adeſt.
PAVL. DE CAST.
xV. IDEM libro quartodecimo
ad Plautium.
Aplis tnon peri a a a ver-
bum Labeo ita accipiebat,
ſi iudicio petitum eſſet. Si autem
in ius eum vocauerit, & ſatis iu-
dicio ſiſtendi cauſa acceperit, iu-
dicium c tamen cœptum non
fuerit: ego puto non committi d
ſtipulationem Amplius non peti.
hic enim non petit, ſed petere
vult. ſi verô ſoluta eſſet pecunia,
licet ſine iudicio, committitur ſti-
pulatio. nam & ſi quis aduerſus
petentem compenſatione dedu-
ctionéve vſus ſit:recte dictum eſt
petiſſe eum videri, & ſtipulatio-
nem cõmitti amplius non petiI.
nam & heres qui damnatus ſeſte)
non petere, ſi horum quicquam
feciſſet l, ex teſtamento tenetur.
Si ſoluitur indebitum falſo procu-
ratori, ſtatim poteſt agi ex hacſtipu-
latione, vt vel reſtituat, vel faciat do-
minũ ratificare, vt ab eo repeti poſſit.
PAVL.
XVI. POMPONIVS libro tertib
ex Plautio.
Sl indebitum procuratori a ſo-
lutum ſit, agi lſtatim ex hac
ſtipulationel aduerſus procura-
torem poteſt, vt ratum habeat
dominus: vt poſſit dignoſcim *,
vtrûmne domino condici debeat
id quod indebitum ſolutum ſit, ſi
is ratum habeat: an verô procu-
ratori condicendum ſit, ſi domi-
vrrumque: vt arg. S. eod. l. non tantum.
J Amplius non peti. ſtipulationem horum verborum. & facit
S. eod.l. quo enim.S fi qualiter ſtipulatio concipiatur, habes j. eodl.
procurator. in fin
g Damnatus eſt. in teſtamento.
h
Feciſſet. quia compenſauit, vel deduxit.
Si indebitum procuratori. Vide ſcripta ad l.8. C. de condict. in-
deb. CVIAc.
Iindebitum. CASVS. Credens te mihi teneri ad c. ſoluiſti
Titio accipienti nomine meo. Et promiſit quod iſtaim ſolu-
tionem habebo ratam. tandem vidiſti quod nihil mihi debueras:
& ſie indebirum ſolutum vis condicere condict. indebiti. quari-
tur à quo condicas? & dicitur quod ſi habeo ratam ſolutionem
factam Titio: tunc à me condices. ſi non habeo ratam, tune à Ti-
tio condices poteris igitur agere contra Titium ex ſtipula de ra-
to, vt faciat me habere ratum. & ſi faciat, tunc teneor condict.
inde ſed ſi non, tune ipſe tenetur. SI PROCVRATOR. JFalſus
procurator nomine meo petiit fundum à te, & promiſit de rato.
tandem ſuccubuit. poſtea iſtum fundum vendidi alij: & induxi
emptorem in poſſ. licet non vacuam- tandem emptor rei vendi.
petiit à te fundum. dicitur quod ſtipulatio de ratô committitur
contra falſum procuratorem. FR. ACCVRS.
1 5 Sit. ſine iudice.
J Agi. aliàs eſt, an agi, &c. aliàs deeſt an.
l Ex ea ſipulatione promiſit enim quod faceret dominum rem
racam habere.
m DignoſciſicS. ſi quis cau. liſi eum, J Et no. quod quidam li-
bri habent, vt poſſit dignoſci vtrûmne domino, &c.Alij, vt poſſit do-
mino condici: ſed vtrûmne domino, &c. & vtrumque eſt bonum.
n J Non habeat. & certè ſic eſt dicendum: & hoc ſi habuiſti
neg. geſt. l. ſi pupilli. S. item quaritur.
0 Habiturum. & ſuccubuit tandem.
Fundum. & induxit in poſſeſſionem
S. de fun. dol ſi fundum. & ibi notaui.
nus ratum non habeatP.
Factum eius qui cauſam habet à
me, cenſetur factum meum. PAVL.
1. Si procurator fundum
petiſſet & cauiſſet, vti adſolet, ra-
tam rem dominum habiturume:
deinde dominus poſtea eundem
fundum P vendidiſſer, eumque
emptor peteret : ſtipulationem
ratam rem haberi committi f Iu-
lianus ſcribits.
Ratihabitio poteſt fieri pro parte
ſuper re diuiſibili: & tunc pro illa
tantum impedit ſtipulationem com-
mitti: & in alternatiua ſi electio per-
tinet ad creditorem, & aliquis eius
nomine petat partem vnius ex alter-
natiuis, deinde ratificetur petitio: cen-
ſetur illa res electa: vt ſic altera pars
debeat peti: non autem altera res.
PAVL.
VII. MARCELLVS libro vicenſimo
primo Digeſtorum.
Vm debitore decem?
creditoris nomine Titius V
egit, partem petitionis ratam ha-
buit dominus, dicendum eſt
obligationis partem conſumptãt:
quemadmodum ſi decem ſtipu-
latus eſſet aut d egiſſer, cre-
ditorque non totum, ſed partem
geſtæ rei comprobaſſet. idcircoS
ſi ex ſtipulatu Decem aut Stichũ,
vtrum ego voluero: abſente me Ti-
tius domino quinque petiiſſet: in-
ſecuta ratihabitione recte actum
videri!.
Stipulatio quæ ad particulare in-
tereſſe committitur, poteſt ſapius com-
mitti. BART.
.
fundi.
Conſumptam. ſ. quam ratam habuit.
z
b JQuemadmodum. ſ. pars obligationis
C
caſu.
e Exegiſſet. ſ. procurator.
ex toto erit facta electio.
decem aut Stichum.
h Ex ſtipulatu. id eſt, ex ca ſtipulatione qua fuit ſtipulatus
i J Videri. & electis v non debebitur Stichus, ſed alia v. vts. de
condit. inde l ſi non ſortem S.fin. & de leg.j ſi ex toto. S. fin, qu ſunt uit pro parte
contrà. Erat enim hic electio ſtipulatoris: vtS. de procu. l. ſi is & non poteſt:vel
de verb obl l ſi quis ſtipulatus. Item ad l. iſtam eſt ſimile S. re. amot.
l de rebus. Sed ar. contrà d Sde admi. tu. l.cum quaritur. & de pro-
cur. lin cauſa. in princip. ADDIT1O. Die quod ibi loquitur in
vero procuratore: hic in falſo. 2. Vel dic quod non poreſt pro
parte ratum haberi procuratore inuito: vt lcontraria ſed eo vo- ratore.
1252
m dixit verbum, l an, aliàs plana eſt: & facit S. de condic. indebit. l ſi procurator. & de
, licet non vacuam: ve
q Petere, rei vindi-
catione.
r Committi. Quid ſi
vendiderit antequam
certior fieret de facto
procur. Nam erſi ratu
poſtea habet: non tamẽ
videtur nocere ei cui
prius tradidit. Vnde vi-
detur teneri procu fal¬.
ſus: niſi a dicas retro¬ a Ratihabitie
trahi ratihabitionem retrorrahitur
5 Ite quid ſi vendadiſ-au meiiove
ſet ante ſententiam la ditionis. arg.l.
tam inter procuratorẽ, ſi qui offirenti.
& cum à quo petebat? in fieſujde ſo-
videtur idem b. lui quod oi-
ſS Iulianus ſcribit ni¬ drado aut po-
JIulianus ſcribit
JErvIT tius Odofredo,
hil c enim intereſt, Raymundo &
ipſe petat ſiue alius Guillelmo, &
pro coquia vtrobique Partolo diſpli-
non habet ratum quod t Quod in ſu-
eſt geſtumad quod eſt perio quaſt.
S. de verb. oblig. l. ſi ſer-t Paria sõt pe-
uum. S. j. ibi, idémque tere, & vt alius
fiet, &c. petat noſtro
Vm debitore.JCA nomine.
Crn,doier primé?
mutuaueram tibi x. ta-
dem falſus procurator
nomine meo egit con-
tra te ad illax. & pro-
miſit me habere ratu.
tandem habeo ratum
in v non in aliis v dici-
tur quod pars obliga-
tionis consupta eſt per
meam ratihabitionem.
Idem eſt ſi iſtax. ani-
mo nouandi ſtipulatus
eſt meus procurator, &
poſtea x.exegit, & pro-
miſit me ratum habi-
turum. Nam ſi habe
ratum, in v tãtum pars
obliga. conſumpta eſt.
Tertiô:promiſiſti mihi
Stichum aut x quod
volam. abſente me Ti-
tius tanqui meus pro-
curator exegit à te v. &
promiſit me ratum ha-
biturum. dicitur quod
ſi habeo ratum, extincta eſt obligatio in v.FR. AcCVRS.
t Cum. Tres ſunt caſus pares. Primus, quando procurator
falſus egit, & in totum ſuccubuit. Alter, quando animo nouandi
totum debitum domini ſtipulatus eſt. Tertius eſt, quando totum
debitum domini exegit, & in omnibus promiſit debitori de rato:
& domlnus habuit tantûm ratum pro parte. AccVRS.
u Debitore. i cum eo qui debebat x. animo nouandi.
x Decem. genitiui caſus, ac ſi diceret, cum debitore libri, vel
y Titius. vt procurator ſine mandato.
Dominus. aliam petiit in iure à debitore.
conſumitur.
Stipulatus. domino debita animo nouandi.
2. 3 .. .
l 5 Aut pro &-vel exegiſſet extra ius: ve differatjà præcedenti
f J Partem rei nouationis, vel exactionis.
g JIdcirco. quia cadem debet eſſe ratio totius ad partem, nam
dRat haberi
geſt per pro-
curatorem in-
ita. Pro parte
ratum haberi
non poreſt
quod geſtum
à vero procu-
lente,