Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata (Lyon, 1627)

INSTITVTANE VOCANDA SINT HEC LEGVM
cunabula, (vt luſtinianus appellat) an Inſtitutiones.

Tſi inter multos iamdiu obtinuerit Inſtituta vocari hec iuriſpru-
dentiæ elementa, quippe cum & Sypontinus Instituta interdum de-
creta legum, atque ſanctiones diei affirmet, & ita luſtintanus opus
ſuum elementorum inſeripfiſſe(id, quod & ipſe agnoſcit Sabellicu)
in Pandecti Graci legatur, Ivrõr Ieuavod, (id, quod
in Budæanis Inſtitutionibus adnotatum vidi)nos tamen Lauren-
V tium Vallenſem, atque alos humanitatis proſeſſores magu ſequi-
mur: qui inſtituta interpretantur bonos mores confilio, & ratione ſumptos, domeſticâmque
diſciplinam: que literis non mandantur; ſed obſeruantur communi opinione virorum bono-
rum per quandam conſuetudinem. vnde & apud Valerium Maximum titulus eſt, De in-
ſtitutis antiquis, quaſi de moribus antiquis. & Quintilianus lib.i. Inſtitutionũ oratoriarum;
Nam is, inquit, de Chryſippo loquens, quanquam triennium nutricibus dederit: tamen ab illis
quoque formandam quàm optimis inſtitutis mentem infantium iudicat. cur autem ad literas
non pertineat atas, que ad mores iam pertinet? eandem rem appellans inſtituta, & mores.
Hæc Quintil. Inſtitutiones autem ſunt praceptiones, quibus inſtituuntur, & docentur homi-
nes: vt ſunt libri ab eodem Quintiliano inſcripti, Inſtitutiones oratoriæ; à Lactantio, Inſti-
tutiones diuinæ; ab Eraſmo, Inſtitutio principis Chriſtiani; ab Aldo, Inſtitutiones Gramma-
ticæ, & ita ab aliis multis auctoribus: vt hine ſelicet hoc opus Inſtitutiones dici intelligas,
quod præceptiones, ac documenta quadam, ſeu elementa totius legirimæ ſcientiæ contineat,
quibus iam inde ab initio cupida legum iuuentus imbuatur. Quarum & Politianus Miſ-
cellancorum cap. 84. commeminit, his verbis: Infttutiones hæ, quæ vocantur in iure ciuili,
luſtiniani principus nomine eduæ: ſed à Triboniano tamen, doctiſque alis viri compoſite,
etam Grace ſeriptæ ſub eodem prorſus intellectu reperiuntur, mſi quod ritus quidam, conſue-
tudinéſque Romanorum veteres rvbertus aliquanto, & laxius in Gracoipſo, quam in Latine
codice referuntur, vt peregrinis hominibus, atque à Romanorum more, conſuetudinéque alie-
ni, res tota penitus innoteſceret. Hactenus ille. Quorum te voluimus monitum, humaniſſime
lector nt cum iuriſprudentia, verborum quoque peritiam tibt adſciſcas. Vale.

FINIS.