Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0047
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
45

uia ſuprà dixit de his, qui ſunt in poteſtate dominorum: ides
ſubiungit de his, qui ſunt in poteſtate parentum: vt promiſerat ſu-
prà titul---Art :.I Iii...
N poteſtate.I Totus iſte titul. diuiditur in quatuor partes.
ElE y prind pornit ditun in genere qui ſunt liberin noſtra
poteſtate. J Secunde
definitionem nuptiaru,
vel matrimonij Tertib,
qui habent filios in po-
teſtate. 5 Quartô, ex
pradictis infert ſpeciſi-
cando, quod primô di-
xerat. Secunda ibi: Nu-
ptia. Tertia ibi, Ius au-
tem. Quarta ibi, Qui igi-
tur. CASVS. Aeceſſi
ad Iuſtinianum, & que-
ſiui ab eo, Domine, vos
vultis tractare de patria
poteſtate, dicatis ergo
mihi, qui ſunt in parria
poreſtate? Ad hoc reſp.
luſtinianus dicens, In
poteſtate noſtra ſunt
liberi, quos ex iuſtis nu-
ptiis procreauimus. Sed
quid, domine? Iam vi-
apun-z cl deo qui ſunt in pat po-
multa enim deo qui ſunt in par pr
leainhie te dieatis mihl quideſt
iem diſſerit. matrimonium, ſeu nu-
pti? Ad hoc reſluſti-
nianus, quod nuptiæ ſi-
ue matrimonium, eſt
viri, & mulieris con-
iuctio, indiuiduam vitæ
retinens conſuetudinem. & hoc vſque ad illum S. Ius autem
FRANC. ACCVRS.
a JIn poteſtate. Hoc verbum multis modis ſumitur: vt ſupr.
prox. tit diximusSS..E.....
bJEx iuſtis que ſint iuſta, dicitur infr. tit prox.
Et ideo ab e Nuptit& dieuntur ab obnubendo; id eſt, velandoiquia ve-
eaporius, qua latæ incedere debent vt ait IſidSed matrmonium dicitur ided,
à patre deno¬ quia mulier nubit, vt mater fiat ?. & hœc duo nomina(licèt di-
minatur: quia uerſis rationibus lidem ſignãt. Item coniugium, & connubium,
nio, ſutt & conſortiü vt ſf de rit nupdin to iure S-hoe caput. licét hoc vl
minnne part timum quandoque inter ſeruos accipiatur: vr Co de ſer, fugl.
tüoneroſa: in fi. inter quos propriè dicitur contubernium:vt Cde inceſt nupt.
partu doloro- l.cum aneillis.
ſa, & poſt par d’ Coniunctio animorú, non corporum tantûm b: vt ffade reg.
un labor iur lnuptias,. & illa coniunctio animord ſignificat vnioné, que
aat afa de conſitit inter Deun & iuſtam animan. Vnde Apoſtolus: ui
ex liteu. adharet Deo, vnus ſpiritus eſt cum eo. Reliquun: ſcilicet coniun-
bHac Glvide ctio corporum, deſignat conformitatem, quæ conſiſtit in carne
tur male dice-inter Chriſtum, & ſanctam Eccleſiam, id eſt humanum genus.
E lel Vnde Euangeliſta, Verbum carofactum eſt & mbitauit in nobi.
a l dee Aootrryo Vide cap debitum erà d bigamu.
anppis ffde re e J Indiuiduam quoad affoctionẽ:ſic ſup. de iuſti & iu in prin.
iud & 27 42. Actu enim plerumque fit ſeparatio tam iure veteri, quàm nouo
n pine v permittéte: vt C.de repul cõſenſu in princ. & in Authen de nupt.
Andiuiduun Jſ ergo col iy in Auth ut li ma, & aui quia vero col vi,
nium affetu. JSed nunquid d’hanc affectionem habet aliquis ad concubinã
at non actu. quandõque? Certè ſic: & ideô adiicias huic definitioui, diuini, &
d Indiuidua humani iuris communicatio:vt ffade ritnupt.l.j. Diuini: quiat
ietione la eiuſdem ſecte debent eſſe, vt non ſit vnus Chriſtiauus, & alter
ai r en eſ Imlerru c d ul ian puis Hunmani, quia t ſoronvin ſe
un t quitur vxor:vt ffad munilfi S ij. Sed ſecûs eſt in concubina, vel
communica. qualibet minus legitima vxore:vt ffad munil.de iure. S. fin. li-
to iuris diui- cet cõcubinatus de iure permittẽte ſic ffade cõcl.in cõcubinatu- in
n& humani fi Neque raler oppoſtio de matre ad filiu; quia lbi no eſt ta-
cuſe reut lis cõſuetudo qualis ad vxoré: vt Jait j & ergo. & in Auth quo-
gionis eſſe de mo opor epiſc .j.coll j & S. volumus autem ibi Sed aut ſolæ, &e.
bent. Ius autem JCAS VS. Domine, dicatis mihi, ſi placet, quorum
Vor forum proprium eſt ius par.ppoAdhoc reſpo lus pa po quod in liberos
quitur habemus proprium eſt ciuium Romanorum, i liberorum om-
taie ſe. nium de om imp. Nullienim alij homines ſunt, quitale pore-
ceret genera. ſtatem habeant in liberos, qualen nos habemus. Sed domine,
lis. Iem nec dicatis mihi, qui ſunt in pat por.Ad hoc reſpon. Iuſt. Amice, di-
atihabitio po ximus quõd illi sut in poreſt noſtra, quos de iuſtis nuptis pro-
dei, ſequens creauimus Ex hoc igitur maniſeſte liquet quid’il,qui ex re &
ſel ve in r legitima vx re tua naſeuntur in tua poreſtate sit vtpropri tui
de mno & he filij & qui ex filto tuo, & vxore eius naſeútur, vt nepores: & idé
veraniſi ſimul eſt in pronepote, & ceteris deinceps per maſculinai liueã de-
cun patre a- ſcendentibus. Sed quãquã dixerim nepotes natos ex filio in
gat vel conue. tua eſſe poteſtate-ſecus tamen in nepotibus natis ex filia-SNa
lus pmris qui ex alia uauaſcuntu in poteſtatre tua on ſunt ſeud in pore.
poreſtatis c ſtate patris eorum. & hec dicuntur vſque ad fi-tit Frãc. de Aret.
ſilit in o f Iuus autem-quod conſiſtit in ſepten. . Primô:quia neceſſi

N poreſtate a no¬l
ſtra ſunt liberi no-
ſtri, quos ex iuſtisb
nuptiis procreaui-
ov mus.
1. Nuptiœ autem, ſiue ma-
trimonium, eſt viri & mulieris
coniunctio d, indiuiduam * vi-
taæ conſuetudinem retinens.
Patria poteſtas iure Romano in-
ſtituta fuit: ſoliſque Romanis pro-
pria, ac peculiaris eſt.
2. 5 lus autem poteſtatis,
quod in liberos habemus, pro-
prium eſt ciuium Romano-
rum8. Nulli enim alij p ſunt
homines, qui talem in liberos
habeant poteſtatem, qualem
nos habemus.
Fili ex legitimis nuptiis progeni-
ti, omneſque per filiori ſtipitem de.
ſcendentes, in patrua ſunt poteſtate:

t vide in hue
locum Ali. l.

ibus. tate famis pater filiu vendere poteſt, vel obligare: vt Coil de pa.
Inſtitut.

De nuptiis. Titx.

46

qui fi diſl ij. Secundô, quia ab eo in ius vocari nõ poreſt;vrC.
de in ius voc. l.fi. 3. Tertiô, quia nec cum eis agendo iudicium
habere poſſumus: vt f-de iud.l. l.lis.4. Quartô:quia per eõ acqui-
rimus: ve j per quas perſo no. acqui S.j. Quintô: quia in iudicio
contra alium ſine licentia noſtra eſſe non poteſt:ve C. de boque

ex filia vero nati, nequaquam.
3. JQui igitur exte, & vxore
tua naſcitur: in tua! poteſtate
eſt. Item qui ex filio tuo, & v¬
xore eius naſcitur, id eſt, nepos
tuus, & neptis, eque in tua ſunt
poteſtate: & pronepos, & pro-
neptis, & deinceps cæteri. Qui
autem ex filia tua naſcuntur; in
poteſtate tua non ſunt h: ſed in
parris eorum.

DE NVPTIIS.
TITVLVS X.
Maſculi decimumquintum an-
num attingentes, & fœminæ deci-
mumtertium, iuſtas coeut nuptias:
quas in patria poieſtate conſtituti,
non niſi patre aſſentiente contrahe-
re poſſunt: modo talis ſit pater qui
Ieonſenſun praſtare valeat.

Vſtas autem nuptias inter ſe

factus eſt hares:vt ffde acquir harelſi quis mihi. . iuſsi, yde li.
exhl ſi eum. In ſecundo eadem auxilia locu habent, & plura, ſci-
licet rei vindicatio de iure Ro-vt ff-de rei vind. l.j. S.j. In tertio,

locu habet interdictum de lib. ho exhi.

Quiritum:vt ff.de rei vend li. S.jj & de lib exhi l. jj reſp. Acevx.

libe.Ifi. S. j.? 6. Sextô, a ltem niſi in
quia eo inuito ſua bo- cauſa cririna-
na aduentitia admini¬ , vel in caſi-

.. bus, vbl parri
ſtramuxs ur infr per quas non quairtur

perſons quis..j. Quidã vſusfru, ſecun-
tamen dixerunt, quod dun Ang. bie.
alimẽta adinuicem hoc Item niſi ſit
iure praſtantur: quod tutor aicuius,

T vel proeur.
falſum eſt: cûm in b e¬ qui gneralter.

mancipatis ctià hoe ſit de preur. liu 6
vi ffide lib ag. l. ſi quis à la....
lberis. in prin. y. Ité ci-b Alere etiam
uilis obligatio inter eos emancipatum

c, filium pater
eſſe non poteſt: vt j de cogmrtt vee-

mutil ſtip. S. item inutilis. contrà eman-
sEEtc & octau?, vtpoſ- cipatus patré.
ſim perere filiu in mea crde heeſe-
poteſtate Circa d’quod piutn ſeia
diſtingue qa aut à nul- u de tooi iu
lo detinetur, aut abali- bus delictis, fi-
quo:volens, an inuitus. lius qui eſt in
Primo caſu peram eum poteſtate pa-
per officium iudiçis: ff. tis, non excu-

d li hue au- laſrn paeres.

tem. & priudiciali a- & in delictis
clione in rem agam: vt atrocioribus
J. de act. S. praiudicia. m’tius punitur
les, non interdicto, niſi licet nõeuu
LurV AII ſetur in toti:
in caſu: vr ſi volo eú a¬

.. vi ſfe de reg iur.
diue hreditatẽ, in qua ladea. Petr. de

Bel. Pertica hic.
t In ſeriptis
quibuſdam ex-
empla, legitur.
de iuſtit nuptits.
d Pater filium

Itẽ actio in rem de iure

a JProprium eſt ciuium. lam inde à Romulo moribus receptu. an, & quemad-

l patre furioſo-f-de his, qui ſunt ſui, vel al iur atque ideô pupil
laris ſubſtitutio, qu fit iure patri poreſtatis, etiam moribus

recepta eſt. CVIAC.

modum vin.
dicare poſſit.

g Romanorum id eſt, omnium, qui ſunt de Rom.imp. aliz ve-

rô gentes quedã vt ſeruos tenent filios.
ſus abſolutos, vt Francigenx: ideô caut

, vt Sclaui:ali vt pror-
e dicit infrà, talẽ qualem.

ADDIT1O. Dum dicit quod filij Francigenarum non ſunt in
poteſtate parentum: adde quod hanc gl. in hoc reputat vnicam
& ſingul. Bal-in cj. Sſi duos fratres. alias ille Seſt cj-in ti de fra.
de nouo beinue. Hanc etiam gl. Bal. cõmendat in c.j an maritus
ſucce. vxo in benef & vide totit in lpen fi-char. C qui teſt fa, poſ.

& in dc.j. an mari ſucc vxo. in benefi.d

licit Bal. quod iſta gl-eſt

ſingul. Et eam etiã dicit ſingu-laſad hoc quod rex Franci non

eſt ſub imperio Romano. Iaſ.

h JEt vxore. aliud ſi ex concubina: vt j.tit. j.S fin. vel inceſto
coitu natus:vt auth quib modnat effi. leg collat vjSSfin.

i JIn tua. ſi tamen tu ſis tui iuris, non
adu l. ſic euenlet.
e Non ſunt quia qui naſcuntur, patris

aliàs, vt ffad leg. Iu. de

familiam ſequuntur: ve

infr de legag.ttuS.j.tA3.j r0 Et in hoc ſequitur conditionem

patris: vt ffde ſtathol. cum legitima.

daaaes

iu&

DE NVPTIIS.

S Suprà e tiprox in prin. dictum eſt, quod in poteſtate noſtra ſunt
liberi noſtri, quos ex iuſtis nuptiis procreauimus: ides hic ſubiungi-
tur inter quos dicta iuſta nuptia contrahantur. Ar.

Vſtas autem Iſte tit diuiditur in viijp.

e Hanc contl-
nuationem ſe-
quuntur Pe de
Bel. Pertica. &
i.... Angehic.
artes. T In prima ponit,

qui poſſunt contrahere matrimonium: & qualiter: ſubiiciẽdo

de filio, & filia furioſi. Secunda ibi, Ergo non omnes. vbi ponit

generaliter, & ſpecialiter quaſdam eſſe
poteſt eſſe matrimonium. ſinter aſcens

perſonas inter quas ne
lentes, & deſcendentes.

5 Tertia ibi, Inter eas vbi ponit inter quas perſonas ex collate-
ralibus etiam cõiunctis per adoptionem poreſt fieri, & nõ fieri
matrimouium. J Quarta ibi, Aufinitatis. vbi ponit inter quas
perſonas non poteſt fieri matrimonium ratione adfinitatis.
4 Quinta ibi, Illud certum. vbi ponit qualiter matrimoniu pro-
hibetur ratione ſeruilis cognationis. JSexta ibi, Sãt & alia, vbi
ponit generaliter, quaſda eſſe alias perſonas, inter quas non
poteſt conſtitui matrimoniſ, Septima ibi, Si aduerſus. vbi an-

nullat matrimonia contracta cõtra iuri!

is pracepta, & quicquid

ſecutum eſt exinde: & punit contra facientes. T Octaua ibi, Ali-
quando, vbi ponit de filis naturalibus, & quomodo poſſunt le.
gitimari.Itẽ prima pars principalis diuiditut in tres partes. Nã
in prima ponit dictum generale. In ſecunda illud declarat. In
tertia determinat incidétem queſtionem Secunda ibi, Maſculi.

BBB 4

Tertia
 
Annotationen