Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0066
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
83

nimaca de interueniat, vtputà ſi aliquis de cognatis in ſeruitu-
té redactus fuerit:tue in caſu ilto ius cognationis amittite& li-
cét poſteà beneficio manumiſſionis ad libertaté peruenerit:nõ
tamen ius cognationis recuperabit. Et non ſolum maxima ſed
etiã media ca de ius cognationis perimitur: veluti ſi quis in in-

ſulã deportatus fuerit.
Nã eriã in iſto caſu ius
cognationis amittit. Et
hat vſque ad illum S.
eum autem. Fran. de Are.
a Quol autem dicun
eſt. ſuprà tit prox.Sfi.
b Cognatio. id eſt, ius
cognationis à pratore
inductum, ex quo ad
bon. poſſ. vocantur per
vnde cognati, infrà de
here. qua ab inte. S. ad-
monendi.
JNã ſi maxima. Ma-
xima & media ſimilis
eſt morti;atque ideô vt
mors: ita ius ſanguinis
vtraque minutio peri-
mit. Igitur mater mea
mihi mater eſſe deſinit
me ſeruo, aut peregrino
effectol. ij jff.ad Ter-
tyl. CvAc.
c Cognationis. i. ? ius
ſuccedendi, & ad tute-
lam vocandi perit: ſed
ipſa cõſanguinitas non
perit: vt ff de reg-iur.l.
iura ſanguinis. cum ſit
de iure P naturali: ve
ſuprà, de iur. nat. S. pen.
contrà, & ſuprà de nupt.
illud contrà. Sed qua-
liter cognatis defertur,
imô agnatis: vtS. tit.j.
in prine. Reſpond. poſt

aCognationis
ius pro iure
ſuccedendi.¬

taliàs, quod ſi.

bCognationis
ius neque pa-
c, neque de-
licto tolli po-
teſt-licet effe-
tus ex eo iu-
te proueniens
coërceri, ſeu
tolli poſſit.

eſt a, manere cognationis ius
etiam poſt capitis deminutio-
nem: hoc ita eſt, ſi minima ca-
pitis deminutio interueniat:
manet enim cognatio b. Nam ſi
maxima a capitis deminutio in-
terueniat, ius quoque cogna-
tionis perit: vtputà ſeruitute
alicuius cognati: & ne quidem
ſi manumiſſus d’fuerit, recipit
cognationem. Sed & ſi in inſu-
lamt quis deportatus ſit, co-
gnatio! ſoluitur.
Tutela defertur proximiori in
gradu: & ſi plures ſunt de eodem
gradu, defertur ad omnes hoc dicit.
Aretinus.
7. JCum autem ad agnatos
tutela pertineat S: non ſimul ad
omnes pertinet; ſed ad eos tan-
tûm qui proximiores gradu
ſunt: vel pſi plures eiuſdem gra-
dus ſunt, ad omnes pertiner: ve-
luti ſi plures i fratres ſunt qui
vnum gradum obtinent, pari-
ter ad tutelam vocantur.

DE LEGITIMA PA-

tronorum tutela.
TITVLVS XVII.

Inſtitutionum Imperialium Lib. j.

& alia, qua appellatur legitima: ſcilicet tutela patronorum:i
ea tractaturus ſubdit de legitima patronorum tutela peo.
X cadem Diuiditur a in ſex partes. PrimdCu-
e libertoru patronis deferatur. Secundo quomo.
& eſt legitima à lege xij tabul. proueniens. Terti

Patroni ad libertorum tutelam
ex ſententia legis xi-tabula. vo-
cantur: cum ipſi inteſtatis libertis
ſuccedant. Vnde par eſt, vt is onus
tutelæ ſubeat, ad quem hareditatis
emolumentum pertinet.

Xeadé l lege duo-
decim tabularum,
libertorum & li-
bertarum tutela ad
parronos m, liberoſque eorum
pertinet. Quæ & ipſa’legitima?
tutela vocatur: non quia nomi-
natim in ea lege de hac tutela
caueatur: ſed quia perinde acce-
pta eſt per interpretationem P;
atque ſi verbis legis introducta
eſſer. Eo enim iplo quod hære-
ditates libertorum, libertarum-
que, ſi inteſtati deceſſiſſent, iuſ-
ſerat lex ad patronos, liberoſ-
ve eorum pertinere: credide-
runt veteres y, voluiſſe le-
gems, etiam tutelas ad eos per-
tinere: cûm & agnatos quos ad
hœreditatem lex vocatt, eoſ-
dem & tutores eſſe iuſſerit u:

84

t qualiter tutela aj
do vocatur:
illud per ra-
tionem probat. Quart
cõfirmat per exéplum.
Quints exéplum pro-
at per rationem. Sexts
rationem declarat. Se-
cunda ibi: Qua & ipſa.
Tertia ibi E nu-
Quarta ibi, Cum& ¬
gnats. Quinta ibi Qui-
plerüque Sexta ibi, Iaus
autem. Areti. CASVS.
Domine, quare inten-
ditis hic tractare de le-
gitim pa tutela? Ad hoe
reſp.Imper. Amice tra-
ctauimus de legitima
agn tutela, qua ex ver-
bis, & ſentétia legis rij-
tabularum deſcediſed
quia legitim patron tu-
te ex mente eiuſdem le-
gis ad patronos, & li-
bertos eorum pertinet,
idcirco de ea hic tracta-
re intendimus. Et hc
eadem tutela, legitima
ſicuti ſuperior appella-
tur. Non tamen ideô le-
gitima dicitur, quôd ali-
quid de ea nominatim
in verbis legis aij abu-
lar. expreſsé fuiſſet in-
troductum. Sed domi-
ne, pro Deo, qua ratio
mouit iuriſcõſultos ad
talem interpretationem
faciendam? Ad hocreſp.
Imperator: Amice,ht

agnatos: vt infrà de
here qua ab inteſt S. admonondi.
dJ Si manumiſſus, aliud ſi reſtitutus, ſecúdûm Ioan ve ffad Ter-
tull.j S filio, qui mortis contra. & C de ſen paſ.l fin contra, & ffde
tontra tabl.jS fi& l ijcontr qItẽ contr eſt in eo, quod hic
dicit tolli ius cognationis per maximam, & mediam capitis de-
min ffde reb. dub.l ſi d eognatis. Sed aliud in legaro, in quo ver-
titur ius naturale:vt ffeol legatum. Vel ibi loquitur de cogna-
tione iuris ciuilis qu per adoptionẽ conſtituiturvt j de legit.
agna ſuc. S. per adop. & ff de adop.l qui in adopt. Hic vero de natu-
ralicognarione, u fra gra taiſin l mn fpeiſts Sil & ſie ibide
minima capit de loquitur. Item contràt, j de ſerui cogn in fi.
leſon Soi hie loquirturin his qui prind fuerunt liberi & po
ſteà ſerui: quod f eorum delicto contingir: vnde non debent
habere commodum: ve ff ſolu matri. lſi ab hoſtibus. Sj, & ffde
minol. Papinianus ibi indignum, &c.licet ibidem illa ratio corri-
gatur. ibi verô ſemper fuerut ſerui.Vel illa noua corrigit iſtam-
cuperauit. nam ex Graca conſtitutione illa eſt extracta, vt ibi dicitur.
e Reſtituus ed d ſi in inſulam. hic ponit exemplum de media: ſed ſu-
reoapenat bo pra modo poſuit exemplum de maxima.
Petvrorem fT Cognatio id eſt,ius cognarionis-vt S proxi S diximus.
ſerus ſide a Cun auten. JCasvs. Vos dixiſtis mihi ſuprà in tit praced.
bigz aqacdee , n autem ICCsSvs. Vos dixiſtis mihi ſuprà in tit pracec.
ereti. in princ. quod tutela impuberum agnatorum ad agnatos ex le-
rCommodum ge xij tabul pertinet. Pone ergo, quod plures ſint agnati ex di-
ex eo ſentire uerſis gradibus conſtituti: nunquid ſcilicet ad omnes pertine-
nemo deber bit teip quod quod dictum eſt turelam ad’agnatos
ſ quo delie pertinere, non intelligendum eſt quod ad omnes pertineat: ſed
ad eos tantûm qui ſunt in proximiori gradu conſtituri: vnde ſi
plures ſunt, qui eundem gradum cognationis obtineant, veluti
plures fratres:omnes ex lege rij. tabul.ad tutelam vocantur. Et
hæc dicuntur vſque ad fin huius tit. Francde Aret.
tJ’erimeat ve ſprrrit l i reſpon.
S Gradu facit adhunc saffde leg ijl ſi plures & infr de leg. agn.
emendatoai ſueS ſi plures, Hodie ver hic
quo per lege, S-corrigitur:quia æqualiter tam ad agnatos, quam cognatos de-
intelligitur id fertur tute la ſieut g’hœreditas:vt in Authen, de hared ab inteſta.
omne quoque Sex his, collat- ix. AniI Io. Et ſic lex noua corrigens vnum
cotrectu, quiod ex ſpecificatis à lege veteri, cenſetur etiam corrigere aliud:
co depen¬ vrnvaas a lege veteri, cenſetur etiam corrigere aliud: vt
dr, & cauſan hie, & lſi quis ſeruo C de fur & per Ange-in S-i ſupr de iure natu.
al eo haber.i S Si plures. alias iſti duo verſiculi deſunt: Si plures fratres
vt hic datio ſunt, qui vnum gradum obtinent, pariter ad tutelam vocantur.

tuel exor ſed ego habeo. AcCVRSIVS.
dium habuit

ab hereditate. DE LEGITIMA PATRONO-

l 2f de legit.
tutor. rum tutela.

h Cõtinuatio. Quia ’ ſuprà viſum eſt de legitima agnator tutela: & quia eſt

e Eſt & ratdo
diferétiz ſe-
cudumChriſt.
quia reſtitutie
intelligitur ve
fiat pleno u¬
re ur dlſi. ſed
manumiſſio
delet tantum
nubeculã ſer-
uitutis, l. ma-
numiſſiones ſf.
de iuſti & iur.
dIbi, ſi reſti-
tutus fuerit
omnia iura re

g Correcto, &

fuit ratio, qu mouit Iuriſconſultos. Lex enim xij. tabula. iuſ-
ſit hœreditates libertorum, & libertarum ad patronos, & libe-
ros eorum pertinere, ſi inteſtati deceſſiſſent: vnde eo ipſoçredi-
derunt iuriſconſulti veteres, quod lex xij. tabul. vellet, quod
etiam eorum tutela ad patronos, & liberos ſimiliter deberet
pertinere. & ad iſtam tacitam voluntatem prſumendam tali
ratione mouebantur, quia lex xij, tabularum proximos agna-
tos ad hreditates agnatorum ab inteſtato mortuorum vocat:
& coſdem agnatos ad impuberum agnatorum tutelam vocat.
conſimiter ergo & in caſu propoſito dicebant quodſeuri pa-
troui, & liberi eorum ad ſucceſſiones libertorum ab inteſtato
ex lege xij tabularum vocantur: ita debere eos ex mente ciuſ-
dem legis ad onus adminiſtrationis tutelæ vocari:quia plerum-
que vbi eſt ſucceſſionis emolumentum, ibi & onus tutelæ eſſe
debet. Sed domine pro Deo, quare dixiſtis, plerumque? Ad hoc
reſpondet lmperator. Ideo autem plerumque diximus: quia ſi
aliqua femina filium ſuum impuberem manumiſerit, ipſa
quidem ad ſucceſſionem eius ab inteſtato vocatur:alius tamen
quam ipſa, ciuſdem tutor erit. hoc dicit vſque ad finem FRan-
CISCVS ARET.
e JEx eadem.ſiper interpretationemenon ex verbis eius, vt ſub-
iicit, vt ffde legi. tu, l. tutola.j. respon. AccvRS.
l S Libertorum. ſimpuberum. c11
m Ad patronos. quocunque modo manumittentes:niſi libertas
detur à lege: vt ffde legitull tutela vſque adS fi. AccvRs.
nS Qua & ipſa quaſi dicat, non ſolum alix quadam legitima
ſunt ſed & iſta.
OT Lgituma ſex mente legis, non b ex verbis non tamnn
tiſdant, niſi eorum perſon ſint vulgares, & minus honeſta: ,
aut modus tutele: quia magnum patrimonium, vel magna,
tute la nimis aut perſona quia ſuſpetta ee nondigees pai-
lun, vel non honeſtaraut cauſa admitatid eſt recipiat ſatia,
tionemvvffeeol.legitimos. S ii& i. licet alij legitimi indiſtincte
ſatiſdent. vt infrà, de ſatiſdaatu. Sj.
p Per interpretationem. ſ iuriſconſultorum.
J Per interpretationem. ſcilicet legis xij-tabularum. Cviac.
Lex.xijtab vt infr. de ſuc libjreſpon.
J Veteres.ſſapientes. ..1
J Veeres eertus Setus tilius Pa Flius Cvac.
Legem. ſeandem xij. tabularum....:
JEien egen ee det itoularumn ut infa de lugi a ſue
ceſ..j...2....
’’ijuſſerit.vt S de legiagnatut-i repon & ſie notabis hie quod

vbi eſt cadem nquitas, idem ius debet ſtatui: ſie ffad leg Aquil

l. illud. & f-de furt.lj.Sj.



r
7

t

a Plrum
 
Annotationen