DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0076
103
2.. .
a 5Idem & in pluribus per omniavt ſuprà, niſi quia hîc à te-
ſtatore non potuit ſeribi quis gereret: cum nihil dixerit de tu-
tela, nam non daretur ex inquiſitione, ſi eſſent reſtamentarij:vr
S.de Attil. tuto.j. respon.
Seiendi.. Diuiditur d in quatuor partes. Primô quod officia-
lis conuenitur ſubſidia-
ria actione. Secundô
quãdo, & in quibus ca-
ſibus teneatur. Terti
ad hœredes
Quartô ponit nouum
caſum: videlicet quod
tutor coitur ſatiſdare.
Secúda ibi: Subſidiaria.
Tertia ibi, Que quidem.
Quata ibi, uibus con-
ſtitutionibus. Aretinus.
CASVS. Domine, iam
video in quibus caſi-
bus turores ſatiſdatio-
nem rem pupilli ſal-
uam fore, interponere
debeant. Pone modô,
quod nõ fuerit pupillis
per tutores benè cau-
tum: qualiter in defe-
ctum tutorum, vel hde-
iuſſorum ab eiſdem re-
ceptorum ſubueniatur
iplis pupillis? Reſpon-
det Imp. Amice, in hoc
caſu optimum remediu
beneficio legis iplis pu-
pillis indulgetur. Scire
enim debes, quod non
ſolûm tutores, vel cura-
tores ex admitiſtratio-
ne ſua pupillis, veladul-
tis, vel furioſis, vel ce-
teris qui in curatione
ſunt, tenẽtur: ſed etiam
in magiltratus, qui hu-
iuſmodi ſatisdationem
a tutoribus, vel curato-
ribus accipiunt, vtilis a¬
extendit.
debet. Idem & in pluribus a ex
inquiſitione datis comproban-
dum eſt:id eſt, vt maior pars eli-
gere poſſit, per quem admini-
ſtratio fiat.
Qui tenetur recipere ſatiſda-
tionem à tutore, ſi non recipit, vel
minus idoneam, tenetur ſubſidia-
ria actione, quæ etiam tranſit con-
tra haredes. Et poteſt tutor, vel cu-
rator cogi ſatisdare etiam captis
pignoribusARET.
2. Sciendum autem eſt, non
ſolûm tutores, vel curatores pu-
pillis, vel adultis, cteriſque8
perſonis ex adminiſtratione re-
rum teneri; led etiam in ens qui
ſatisdationem accipinnt , ſub-
ſidiarian actionem eſſe, que
vltimum cis præſidium poſſit
afferre. Subſidiaria autema-
ctio in eos datur, qui aut omni-
no à tutoribus, vel curatoribus
ſatisdari non curauerunt, aut
non idoneè t paſſi ſunt caueri
Que quidem tam ex pru-
dentum reſponſisl, quam ex
conſtitutionibus Imperiali-
bus etiam in hredes coruim
extenditur.
Inſtitutionum Imperialium Lib. j.
terius, & poſteà magiſtratus in ſubſidiu. ff.de am-
e uet poſles maeittrarus d ſa idiſ i ſae ainait
alterius parte tenetur, tamẽ poſt magiſtratum:
vt ſuſpectû remouendû non remouit, vel tard.
mouendo iura pupilli prodidit, vel non
caueantl tutores, vel curato-
res, pignoribus captis coër-
ceantur .
Actione ſubſidiaria non tenen-
tur, qui tantum dant tutores: ſed
qui ſatisdationem exigunt.
4. J Neque autem prafectus
vrbin, neque prætor, neque
praſes prouinciæ, neque quiſ-
quam alius, cui tutores dandis
ius eſt, hac actione tenebitur:
ſed hi tantummodô , qui ſa-
tisdationem exigere ſolent?.
DE EXCVSATIONIBVS
tutorum, vel curatorum.
TITVLVS XXV..
Liberorũ numerus hic ſcriptus
à tutelæ munere vacattone pra-
ſtat: adoptiui vero liberi ita demi
ad excuſationem proſunt, ſi à quo-
pin aſcendentium adoptati ſint;
non eta ſi ab extraneo. Item nepo-
tes ex ſiio præmortuo proſunt.
p Xeuſantur autem
tutores, & cura-
104
utl ucius.
. vn!
ſeicer ſi uuoe
de remouit velree
eregit ſatiſdationen a
pupli ſalui forſe ure
videreteù non ſoludnn
& ſe d diui um le
is pe Secundo caſu eu-
uenitur primô gerés, ſe-
cundo magiſtratus, ter.
tio non gerens: niſi in
dictis quatuor caſibus:
vbi conuenitur erian,
qui nõ geſſit ante ma-
giſtratum:vr C. de diui.
tute li & ſfde admitu-
to.l etiam & l. Emilius.
in fin. & l. tres tutores. de
hoe dixi in l.jjffde tut &
ra. diſtra. & l. j. Codi
tranſat. ADBITIO.
Et not. quod in omni-
bus prædictis caſibus
pupillus conueniẽs tu-
torẽ, prfertur cxteris
creditoribus.l. dabimus.
ff de priuilegis credit. ſe-
cus ſi conueniat iudi-
ceml.j. S priuilegiumff.
de magiſtra con. Accvn.
f Idone. aduerbium
eſt: & facit ad hoc, ff.de
magiſt. conue.l.j. S.ſcien-
dum. & Sexigere.
g Qa. ſeil, tutelaa-
ctio lubſidiaria, vel ne-
gotiorum geſtio, vt di-
ximus.
h Reſponſis. vt fe de
mag. conue. l. j.S. ſcien-
dum eſt & l.quod ad ha-
redem.
i Ex conſtitutionibus.
ctio ſubſidiaria dabitur:
que quidem actio ſub-
ndiaria vltimum huiuſ-
modi pupillis, vel adul-
tis poiſit preſtare ſubſi-
dium. Et hc actio ſubſidiaria non ſolum aduersus illos cõpe-
tit qui non idonea cautionem à tuto-vel cur. exponi paſſi ſunt:
nec ſolum aduersus magiſtratus datur, ſed etiã tam ex pruden-
tumreſponſis, quam ex conſtitutionibus principis in hredes
coru extenditur: nec immerit. In eiſdem enim conſtitutionib.
exprese cauetur, vt tutores, vel curatores ad prdictam ſatiſda-
tionem interponendam per pignorum captionem coërceãtur.
vnde cûm ipli magiſtratus ſibi legis beneficio poterãt ab huiuſ-
modi periculo cauerenon eſt mirú, ſi ipli, & etiam eorum hæ.
redes pro ſua negligétia teneantur. Scire tamen debes, quod ne-
que præfectus vrbis, neque prtor, neque prſes prouinciæ, ne-
que aliquis alius qui ius dandi tutores haber, pradicta actione
ſubſidiaiia pupillis, vel adultis, vel cateris in curatione exiſten-
tibus tenebuntur: ſed ſolum hi qui huiuſmodi ſatisdationem
accipere ſolent. Et hc dicuntur vſque in fitit. Franc.
b Cateriſque vt furioſis, & mente captis: vs Stit. j.S furioſi. &
S. ſed & mente captis.
Accipiuntvt magiſtratus. quod dic vt dicemus j.eod.S.neque
autem.
dE,. ſpupillis, & ſiilibus.AcVRS.
3. J Quibus conſtitutioni-
bus * & illud exprimitur, vt niſi
e Subſidiaria.ſ. tutel vtilis contra eum qui malum dederit
tutorem:vel vrilis negotiorum geſtorum, quando malû curato-
rem. Nam eadem vtilis in magiitratum datur , que in admini-
ſtratorẽ directa datur: & vſure veniunt vt in prima; vr ff.de ma-
giſtr con.lfi.& C eo.pe. Subſidiaria auten dicitur pnalis apti-
tudine, vt legis Aquili actio dicitur penalis aptitudine:vr j.
ad leg. Aquil. S his autem. Nam nec illa ſemper pœnalis eſt: nec
hac ſemper in ſubſidium datur:quia quadõque agitur antequã
conueniatur omnes tutores:vtcolligitur ex his que dicuntur in
hac glo-circa fi JQuare ad horum euidentiam diſtingue d:
tut
fnir vi’tor. vel enrarnr anrn.. .......1.
fuit vn tutor, vel curator, aut plures. Primo caſu cõuenitur prius
tutor, vel curator, & poſteà magiſtratus, vt hic. Si verô plures: &
tunc aut omnes geſlerunt tutelam,aut curam, aut nullus, aut al-
ter tantum. Primo caſu omnes conueniantur ante magiſtratû:
vt ſde admi.tu.l. Lucius. i.S pe & de magiſtrcon l duo. In ſecudo
idemm vt ff de adminiſt tut l.ſi plures. . In tertio ſubdiſtingue, aut
fuit diuila tutelæ adminiſtratio per iudicem, vel teſtatorem, aut
aPrimo caſu pro ſua geſtione quilibet tenetur. & non pro al-
vt Co. de mag. con-lij. &
in aliis Gracis conſti-
tutionibus: ſed aliter
hres teuetur qui de
dolo, & lata culpa tau-
tûm: aliter defunctus, qui etiam de leui culpa tenetur: vt ffde
mag conl. non ſimiliter.
Quibus conſtitutionibus ſ. Grœcis.
l5 Caueant. rem pupilli ſaluam fore.
m Coirceantur facit ad hoc, ffde adminiſtra, tutol. jjjreſpon &
ff. de dam infect-l iiu. S.i. t & f. de lib. agnol ſi quis à liberis Sſi
quis ex his. & Cod.de ſuſpect. tut l iij. & f de vent. inſpil.j.S quid
ergo.
n Vrbi. ſ. Romanæ, per excellentiam:vt ſupr de iur natur. S.ſed
quoties. Item facit ad hunc Sff-de magiſtr. con. l.j. Sed contrà eſt,
ff de admi tutl. Emilius. b Sed diſtingue tria genera iudicum.
quidam poſſunt dare tutorem, & nõ exigere ſatisdationem: de
quibus hic loquitur. Alij & dare, & exigere, de quibus ibi dicit d.
Alij exigere, & non dare: vt tabelliones, & aliquis miles iuſti-
ti, cui talia committuntur: & iſti tenentur in ſubſidium: vt S.
de Attil tut. .pen. & fde mag conlfi. Item eſtimatores patri-
monij pupillorum, propter quorum prauam altimationem vi-
liores fideiuſſores accepti ſunt: vt ff de mag. con l.S. diuus, qui
erant dandi pro rei qualitate: vt ffde in ius vocan. l.j. & qui ſa-
tisdare coga l ſi vero.S.j.
OJ Dandi ſe tantum.
a Si hi tantummode. in prouinciis duumuiri, aut defenſores:in
vrbe, ſcriba, aut is quem prator in hoc delegauerit: lj. & iij-f
rem pup. ſal forl. vlt.C. de mag-conue CVIAC.
tores variis ex
auſis; plerunque
tamen propter
p Solent. alias debent: ſed iſti nec debent, nec ſolent, vtdixi-
mus.
DE EXCVSATIONIBVS TVT O¬
rum, vel curatorum.
De excuſationibus tutorum, vel curatorum nunc dicit:quod ſupr-
quib. mod. tut fin. S. fin promiſit. Aceur. Vel continua ſie, ſecundum
Proc. Quia ſupr. viſum eſt de tuto. & curat & quia hi variis ex
cauſis excuſari ſolẽt: ideô meritô ſubdit de excuſationibus tutorum,
vel curatorum l’oRc.
ſ euſamur Torus iſte irn diuiditur l’in ſedein pares.
a
, Prima ponit qualiter quis excuſetur à tutela propter nu-
merum liberorum, Secuda ibi, Item diuus qualiter exculetuE
!1
almô ibidiel-
tur magiſtran
municipalem
non poſſe co-
gere quenn-
uere captis pi
gnoribus. Ve-
tum ibi agiut
de magiſtratu
municipali.
bGloſſ- in dl.
Amiluus. eſt
ſimilis huic.
c ludicum tria
genera.
dEt ſi differãt
accipere ſatiſ-
dationem, vel
expedire pro-
ceſſum, yt hot
onus tranſeat
d ſucceſſore,
poterunt con-
ueniri in ſyn-
dicatu: ut dl.
IS. ſcindu. Ia.
ſtimato-
res bonoru
pupilli quatt
nus teneãtu-
fDiuiſio.
2.. .
a 5Idem & in pluribus per omniavt ſuprà, niſi quia hîc à te-
ſtatore non potuit ſeribi quis gereret: cum nihil dixerit de tu-
tela, nam non daretur ex inquiſitione, ſi eſſent reſtamentarij:vr
S.de Attil. tuto.j. respon.
Seiendi.. Diuiditur d in quatuor partes. Primô quod officia-
lis conuenitur ſubſidia-
ria actione. Secundô
quãdo, & in quibus ca-
ſibus teneatur. Terti
ad hœredes
Quartô ponit nouum
caſum: videlicet quod
tutor coitur ſatiſdare.
Secúda ibi: Subſidiaria.
Tertia ibi, Que quidem.
Quata ibi, uibus con-
ſtitutionibus. Aretinus.
CASVS. Domine, iam
video in quibus caſi-
bus turores ſatiſdatio-
nem rem pupilli ſal-
uam fore, interponere
debeant. Pone modô,
quod nõ fuerit pupillis
per tutores benè cau-
tum: qualiter in defe-
ctum tutorum, vel hde-
iuſſorum ab eiſdem re-
ceptorum ſubueniatur
iplis pupillis? Reſpon-
det Imp. Amice, in hoc
caſu optimum remediu
beneficio legis iplis pu-
pillis indulgetur. Scire
enim debes, quod non
ſolûm tutores, vel cura-
tores ex admitiſtratio-
ne ſua pupillis, veladul-
tis, vel furioſis, vel ce-
teris qui in curatione
ſunt, tenẽtur: ſed etiam
in magiltratus, qui hu-
iuſmodi ſatisdationem
a tutoribus, vel curato-
ribus accipiunt, vtilis a¬
extendit.
debet. Idem & in pluribus a ex
inquiſitione datis comproban-
dum eſt:id eſt, vt maior pars eli-
gere poſſit, per quem admini-
ſtratio fiat.
Qui tenetur recipere ſatiſda-
tionem à tutore, ſi non recipit, vel
minus idoneam, tenetur ſubſidia-
ria actione, quæ etiam tranſit con-
tra haredes. Et poteſt tutor, vel cu-
rator cogi ſatisdare etiam captis
pignoribusARET.
2. Sciendum autem eſt, non
ſolûm tutores, vel curatores pu-
pillis, vel adultis, cteriſque8
perſonis ex adminiſtratione re-
rum teneri; led etiam in ens qui
ſatisdationem accipinnt , ſub-
ſidiarian actionem eſſe, que
vltimum cis præſidium poſſit
afferre. Subſidiaria autema-
ctio in eos datur, qui aut omni-
no à tutoribus, vel curatoribus
ſatisdari non curauerunt, aut
non idoneè t paſſi ſunt caueri
Que quidem tam ex pru-
dentum reſponſisl, quam ex
conſtitutionibus Imperiali-
bus etiam in hredes coruim
extenditur.
Inſtitutionum Imperialium Lib. j.
terius, & poſteà magiſtratus in ſubſidiu. ff.de am-
e uet poſles maeittrarus d ſa idiſ i ſae ainait
alterius parte tenetur, tamẽ poſt magiſtratum:
vt ſuſpectû remouendû non remouit, vel tard.
mouendo iura pupilli prodidit, vel non
caueantl tutores, vel curato-
res, pignoribus captis coër-
ceantur .
Actione ſubſidiaria non tenen-
tur, qui tantum dant tutores: ſed
qui ſatisdationem exigunt.
4. J Neque autem prafectus
vrbin, neque prætor, neque
praſes prouinciæ, neque quiſ-
quam alius, cui tutores dandis
ius eſt, hac actione tenebitur:
ſed hi tantummodô , qui ſa-
tisdationem exigere ſolent?.
DE EXCVSATIONIBVS
tutorum, vel curatorum.
TITVLVS XXV..
Liberorũ numerus hic ſcriptus
à tutelæ munere vacattone pra-
ſtat: adoptiui vero liberi ita demi
ad excuſationem proſunt, ſi à quo-
pin aſcendentium adoptati ſint;
non eta ſi ab extraneo. Item nepo-
tes ex ſiio præmortuo proſunt.
p Xeuſantur autem
tutores, & cura-
104
utl ucius.
. vn!
ſeicer ſi uuoe
de remouit velree
eregit ſatiſdationen a
pupli ſalui forſe ure
videreteù non ſoludnn
& ſe d diui um le
is pe Secundo caſu eu-
uenitur primô gerés, ſe-
cundo magiſtratus, ter.
tio non gerens: niſi in
dictis quatuor caſibus:
vbi conuenitur erian,
qui nõ geſſit ante ma-
giſtratum:vr C. de diui.
tute li & ſfde admitu-
to.l etiam & l. Emilius.
in fin. & l. tres tutores. de
hoe dixi in l.jjffde tut &
ra. diſtra. & l. j. Codi
tranſat. ADBITIO.
Et not. quod in omni-
bus prædictis caſibus
pupillus conueniẽs tu-
torẽ, prfertur cxteris
creditoribus.l. dabimus.
ff de priuilegis credit. ſe-
cus ſi conueniat iudi-
ceml.j. S priuilegiumff.
de magiſtra con. Accvn.
f Idone. aduerbium
eſt: & facit ad hoc, ff.de
magiſt. conue.l.j. S.ſcien-
dum. & Sexigere.
g Qa. ſeil, tutelaa-
ctio lubſidiaria, vel ne-
gotiorum geſtio, vt di-
ximus.
h Reſponſis. vt fe de
mag. conue. l. j.S. ſcien-
dum eſt & l.quod ad ha-
redem.
i Ex conſtitutionibus.
ctio ſubſidiaria dabitur:
que quidem actio ſub-
ndiaria vltimum huiuſ-
modi pupillis, vel adul-
tis poiſit preſtare ſubſi-
dium. Et hc actio ſubſidiaria non ſolum aduersus illos cõpe-
tit qui non idonea cautionem à tuto-vel cur. exponi paſſi ſunt:
nec ſolum aduersus magiſtratus datur, ſed etiã tam ex pruden-
tumreſponſis, quam ex conſtitutionibus principis in hredes
coru extenditur: nec immerit. In eiſdem enim conſtitutionib.
exprese cauetur, vt tutores, vel curatores ad prdictam ſatiſda-
tionem interponendam per pignorum captionem coërceãtur.
vnde cûm ipli magiſtratus ſibi legis beneficio poterãt ab huiuſ-
modi periculo cauerenon eſt mirú, ſi ipli, & etiam eorum hæ.
redes pro ſua negligétia teneantur. Scire tamen debes, quod ne-
que præfectus vrbis, neque prtor, neque prſes prouinciæ, ne-
que aliquis alius qui ius dandi tutores haber, pradicta actione
ſubſidiaiia pupillis, vel adultis, vel cateris in curatione exiſten-
tibus tenebuntur: ſed ſolum hi qui huiuſmodi ſatisdationem
accipere ſolent. Et hc dicuntur vſque in fitit. Franc.
b Cateriſque vt furioſis, & mente captis: vs Stit. j.S furioſi. &
S. ſed & mente captis.
Accipiuntvt magiſtratus. quod dic vt dicemus j.eod.S.neque
autem.
dE,. ſpupillis, & ſiilibus.AcVRS.
3. J Quibus conſtitutioni-
bus * & illud exprimitur, vt niſi
e Subſidiaria.ſ. tutel vtilis contra eum qui malum dederit
tutorem:vel vrilis negotiorum geſtorum, quando malû curato-
rem. Nam eadem vtilis in magiitratum datur , que in admini-
ſtratorẽ directa datur: & vſure veniunt vt in prima; vr ff.de ma-
giſtr con.lfi.& C eo.pe. Subſidiaria auten dicitur pnalis apti-
tudine, vt legis Aquili actio dicitur penalis aptitudine:vr j.
ad leg. Aquil. S his autem. Nam nec illa ſemper pœnalis eſt: nec
hac ſemper in ſubſidium datur:quia quadõque agitur antequã
conueniatur omnes tutores:vtcolligitur ex his que dicuntur in
hac glo-circa fi JQuare ad horum euidentiam diſtingue d:
tut
fnir vi’tor. vel enrarnr anrn.. .......1.
fuit vn tutor, vel curator, aut plures. Primo caſu cõuenitur prius
tutor, vel curator, & poſteà magiſtratus, vt hic. Si verô plures: &
tunc aut omnes geſlerunt tutelam,aut curam, aut nullus, aut al-
ter tantum. Primo caſu omnes conueniantur ante magiſtratû:
vt ſde admi.tu.l. Lucius. i.S pe & de magiſtrcon l duo. In ſecudo
idemm vt ff de adminiſt tut l.ſi plures. . In tertio ſubdiſtingue, aut
fuit diuila tutelæ adminiſtratio per iudicem, vel teſtatorem, aut
aPrimo caſu pro ſua geſtione quilibet tenetur. & non pro al-
vt Co. de mag. con-lij. &
in aliis Gracis conſti-
tutionibus: ſed aliter
hres teuetur qui de
dolo, & lata culpa tau-
tûm: aliter defunctus, qui etiam de leui culpa tenetur: vt ffde
mag conl. non ſimiliter.
Quibus conſtitutionibus ſ. Grœcis.
l5 Caueant. rem pupilli ſaluam fore.
m Coirceantur facit ad hoc, ffde adminiſtra, tutol. jjjreſpon &
ff. de dam infect-l iiu. S.i. t & f. de lib. agnol ſi quis à liberis Sſi
quis ex his. & Cod.de ſuſpect. tut l iij. & f de vent. inſpil.j.S quid
ergo.
n Vrbi. ſ. Romanæ, per excellentiam:vt ſupr de iur natur. S.ſed
quoties. Item facit ad hunc Sff-de magiſtr. con. l.j. Sed contrà eſt,
ff de admi tutl. Emilius. b Sed diſtingue tria genera iudicum.
quidam poſſunt dare tutorem, & nõ exigere ſatisdationem: de
quibus hic loquitur. Alij & dare, & exigere, de quibus ibi dicit d.
Alij exigere, & non dare: vt tabelliones, & aliquis miles iuſti-
ti, cui talia committuntur: & iſti tenentur in ſubſidium: vt S.
de Attil tut. .pen. & fde mag conlfi. Item eſtimatores patri-
monij pupillorum, propter quorum prauam altimationem vi-
liores fideiuſſores accepti ſunt: vt ff de mag. con l.S. diuus, qui
erant dandi pro rei qualitate: vt ffde in ius vocan. l.j. & qui ſa-
tisdare coga l ſi vero.S.j.
OJ Dandi ſe tantum.
a Si hi tantummode. in prouinciis duumuiri, aut defenſores:in
vrbe, ſcriba, aut is quem prator in hoc delegauerit: lj. & iij-f
rem pup. ſal forl. vlt.C. de mag-conue CVIAC.
tores variis ex
auſis; plerunque
tamen propter
p Solent. alias debent: ſed iſti nec debent, nec ſolent, vtdixi-
mus.
DE EXCVSATIONIBVS TVT O¬
rum, vel curatorum.
De excuſationibus tutorum, vel curatorum nunc dicit:quod ſupr-
quib. mod. tut fin. S. fin promiſit. Aceur. Vel continua ſie, ſecundum
Proc. Quia ſupr. viſum eſt de tuto. & curat & quia hi variis ex
cauſis excuſari ſolẽt: ideô meritô ſubdit de excuſationibus tutorum,
vel curatorum l’oRc.
ſ euſamur Torus iſte irn diuiditur l’in ſedein pares.
a
, Prima ponit qualiter quis excuſetur à tutela propter nu-
merum liberorum, Secuda ibi, Item diuus qualiter exculetuE
!1
almô ibidiel-
tur magiſtran
municipalem
non poſſe co-
gere quenn-
uere captis pi
gnoribus. Ve-
tum ibi agiut
de magiſtratu
municipali.
bGloſſ- in dl.
Amiluus. eſt
ſimilis huic.
c ludicum tria
genera.
dEt ſi differãt
accipere ſatiſ-
dationem, vel
expedire pro-
ceſſum, yt hot
onus tranſeat
d ſucceſſore,
poterunt con-
ueniri in ſyn-
dicatu: ut dl.
IS. ſcindu. Ia.
ſtimato-
res bonoru
pupilli quatt
nus teneãtu-
fDiuiſio.