Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0117
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
185 Per quas perſonas cuique, &c. Titix. 186

tollitur vel reformatur, non debet eſſe incognitum:vt C. de ca-
du. tol.l. vnica. in f- 5.........L...
5 Olim quidé quidquid. Iure antiquo patri ſilius omnia adqui-
itetian caſtrenſaiaut quaſ caſtrenſi ſel prconſtitutionibus
priuilegiu hoc militie datum eſt, vt in caſtrenſi peculio filius

vt Cod-de bo. qua lib l vlt.ad finem. 5. Vel niſi quando pater no-
luit conſentire filio adeunti hœreditatem aliquam:vt C de bonis,
que lib.l fin, in fin, & S.j. 6. Vel niſi parente minus legitime
diuertente, bona filiis applicentur:vt in Auth. vt nuli iud S. quia
vero aliqui coll. ix. 7. Item quãdo pater cõtraxit inceſtas nuptias:

fa vicem patrisfa. obti-
neat: quo tamen non
omnino ius antiquum
abrogatur, ceſſatverins,
& in ſuſpenſo eſt, qua-
diu filius ſuo priuilegio
vtitur; proinde filio in-
teſtato mortuo, id non
adquiri patri; ſed non
adimi & iure peculij,
non iure hœreditatio à
patre occupari dicimus,
l. proponeb. l. hareditate.
de caſt pecl. 1Sſiis, qui
bona. de col. bo. l. vlt. ad
S.C. Tertyl. filio etiã de-
portato, id patri non
auferri. l.3. Cde o poſ-
tuonot pau Penique poteſtetià pa-
in vnaquaque ter quaſi dominus ca-
diſpoſitione ſtrenſi prædio ſeruituté
ſeruandus eſt, adquirere: non tamen
ſeeundum Ang imponere, ne contra
priuilegium faciat, lex
caſtrenſi. . 1. ffde caſtre
pec. & per omnia fere in
caſtrenſi peculio ſimi-
lis pater eſt domino cui
ſuis bonis ob diſſolu-

quidquid ad eos peruenerat
(exceptis videlicet caſtrenſibus
peculiis?) hoc parentibus ſuis
acquirebant ſine vlla diſtinctio-
neb: & hoc ita parentum fiebat,
vt etiam eſſet eis licentia, quod
per vnum, vel vnam eorum ac-
quiſitum eſſet, alije filio, vel ex-
traneo donare, vel vendere, vel
quocunque modo voluerant ,
applicare. Quod nobis inhuma-
num viſum eſt: & generali con-
ſtitutione demiſſa, & liberis pe-
percimus, & parentibus hono-
rem debitum reſeruauimus.
Sancitum etenim à nobis eſt, vt
ſi quid exres patris ei f obue-
niet, hoc ſecundûm antiquã ob-
ſeruationem totum parentiy ac-
quiratur. Que enim muidia
eſt , quod ex parris occaſione
profectum eſt, hoc ad eum re-

tuna acceſſerit, hoc in alium
perueniens, luctuoſum ei pro-
cedatl.

Pater filium emancipans, dimi-
diam vſusfructus aduenientium
fllio, remunerationis cauſa conſe-
quitur: qua loco trientis domini,
quem olim habebat, ſucceſſit.

2. J Hoc quoque m à nobis
diſpoſitú eſt & in ea ſpeciee,
vbir parens emancipando libe-
ros ſuos, ex rebus quæ acquiſi-
tionem patris effugiebant d, ſibi
tertiam partem retinere (ſi vo-
luerat)licentiam ex anterioribus
conſtitutionibus habebat, qua-
ſi pro pretio quodammodo d
emancipationis. Et inhumanum
quiddam accidebat, vt filius re-
rum ſuarum ex hac emancipa-

vt inAuth de inceſt nup.
S. j-coll ij. ADDIT10.
Et alios caſus vide per
Ange.hîc. in quibus o¬
mnibus licet nõ habeat
pater ius vſusfructus:
debet tamẽ habere cõ-

moditatem ipſius iuris

niſi de ipſa in pacto, vel
remiſſione fiat expreſſa
mentio, vt hic per eum.
R 5 Prospera fortuna.
Quid dicemus in dubiu
vnde prouenerit? Reſp.
quidamaex bonis patris
prſumitur habuiſſeſi-
cut* ſi vxor habet, præ-
ſumirur ex bonis mari-
ti:vt Cde donainter vi-
rum. & vxorem.L. etiam.
& ff. de dona. inter viri
& vxorem. l. Quintus.
Nos contrà. & diſtin-
gueP, an filius ſit dili-
gens, vel diues, & pater
inops, vel econtra:vt ex
bonis diligẽtis (aliàs di-
uitis) queſitum finga-
mus: vt C.arbitul ſi de-

tionem morum inter-
dictum eſt. Sic enim &
patri: id eſt, domino
caſtrenſi peculio inter-
dicitur ob priuilegium
militi. Iure antiquo
a Quod eſtve peculium paganum ſi-
umi denat ne vla diſtinctione in
neſteari a ias bonis eſt patris ſedcoz.
diſtingue an ſtit Conſtantini primum excepta ſunt bona materna, Gratiani,
detur à notis Valent. & Th. Arcadij: item & Hon. boua materni generis,
prope caſtra, Theodoſij & Valent. bona que ex matrimonio obueniut, Leo-
an alias: nis, & Auth. qua ex ſponſalibus. Iuſtiniani omnia aduentitia bo-

Calai ia na horum uamque honorum proprietas liberis conſeruatur.
poteſt intelli- CVIAC.
gi l. C de ca- a S Caſtrenſibus peculis. idem in quaſi caſtrenſibus etiam iure
fren, peelh2 veteri: vt ff de col bonl.i.S nec caſtréſe. nõ ſolûm iure nouovtC.
vbi latius de con que lil l’cni oporter exceptis & Seadem obſeruando. Eſt
Ainnioſ eau autem caſtrenſe, quod fliusfamilias à quolibet in caſtris acqui-
dem Ang. itnon acquiſiturus alias lvi ffie caſtren pecul, ſi forte. & lca-
bScilitet liti- ſrenſe. Quaſi caſtrẽſe eſt quod magiſtri liberalium artium, me-
te: & tune id dici, clerici, & aduocati, de publico acquirunt: vt C de inof-teſta.
uoud ir ad prin & Ce de epiſe, & clerit l ſacroſantta &y lcum lege.
proper labo, bV Sine va diſtinctione auuentitij, vel profectitij, proprietas, vel

rem, & indu¬ ustructis. .....
c Alij. ſ fratri:quod grauius eſſe videtur: vt C.de bonis, qua lib..

uertill? Quod autem ex alia cau-
ſa ſibi filiusfamiliàs acquiſiuit,
huius vſumfructum i parri qui-
dem acquirat; dominium autem
apud eum remaneat; ne quod ei

ſuis laboribus, vel proſpera for-

ſtriam, cenſe-
tur aduenti- lcum oportet.Sj.
aun prri uoeunque mode voluerant. Non eſt, voluerantin libr. ſeri-
at ex deli Pis CVIAC.
n,tpa vſ d conſtitutione vt Cod de bon que liber lcim oportet. Accvns.
tis nec patri e Ex re largé pone. i propter rem, vt fructus ex rebus patris,
quaritur, nee vel occaſione patris quocunque modo queſitam b: vt ffde in-
ſus eor tendio ruin nauf l i, S’u ſfde vſufuuct l in fideicommiſie S cum
tur: ſicut pouidius y de vul ſuibſtl ſed h ſe lvur-
nec cetera ad. ollidius & de vulg- ſubſt l ſed & ſi plures S in arrogato & de caſt.
uentitia- e l. pecu lſi ſorti. lſi caſtrenſe niſi aliunde filius ſit habiturus per
AcdellAng. ſe:vt ff de iure dotl vS ſi pater Et ſic ponitur ex re;id eſt, propter
Aduentitio remeff-de acquirend heredit l aditio infin. Arg. contrà, ff de pecu.
uvſufmuus leo tempore in fin. Argum ſimiliter contra, de actemptl Iulia-
us au ipſis usſi quil ſeruo, Accur. Aoprr oo Solu, dictio, ex, proprié,
Elis adquira- & ſtricté ſumpta denorat immediatum, vt ibiſecus ſi largé: vt
tur non patti hi. Baldus.
à Hoc conſi fEi. ſ ſilio.
lium vtile eſt Toorm parenti. Totum: i. ſolidum, & plenum, non deducta
pro filis quor proprierate. CVIAC.
ru patres ſunt r..CGI. ........
debitores, vt gJInuidia eſt. ſ filin qui acquiſiuit.
faciat eos r ly e- hy neuertt. cuaii dicat, nulla.
nunciare vſui- iS Vſuemfructum quem habet in aduentitiis, niſi c remiſerit devt
rutui aue. Cde lonis, qua lil lun oportet ſin autem res.a Vel niſi ab ali-
ſi loo aatn quo ſibi detur, vel relnquatur hoc pacto, vt ad patrem non per-
ſrauden cre tineat vſusfructus: vt in Auth.vt lic. mat. & auia. in prin coll. vii.
ditorû. Ad.2. Vel niſi ſuccedat filius vnà cum parre in hareditate fratris, vel
Pe. ſecundum ſororis:t in Auth.de har ab inte. veniS. ſi vero coll.ix. 4. Vel niſi
P. ſeruus denetur filiofamilias eo pacto, vt manumittatur ſtarim:

A A

funct. & ff de hare venl.
l. venditor ex hared S. ſed
vbi hare. ibi, pretii enim
hominis, &c. & ffad leg.
Fal. l. ſi hares inſtitutus.
in prin. ADDITIO.
Et hc eſt communis
ſecundûm Angelum, li-
cet Ioannes Faber hie
ſentiat contrarium: & mal: quia in dubio non præſumitur deli-
ctum:vt l. merito ff-pre ſocio. Ang.
lq Procedat. Collige peculiums aliud caſtrenſe, aliud quaſi ca-
ſtrenſe, aliud ruſticanum, ſiue paganum: quod ddiuiditur in!
profectitium, & aduentitium: vt C de inoffic teſtllfin in prin. de,
quibus omnibus dicitur in hoc titulo quid iuris ſit: y C. de be.
qua. li. l cum oportet...
1

l


tſone dominio pro parte tertia
defraudaretur: & quod honoris
ei ex emancipatione additum
eſt, quôd ſcilicet ſui iuris effe-
ctus eſt, hoc per rerum deminu-
tionem decreſceret ſ. Idebque

m Hoc quoque. ſ vt parentibus honorem ſeruemus, & filiis
parcamus.
nJ Dispoſitum eſt C.de bo qua lib.L. cum oportet. S. cm autem.
OV Specie. i.caſu. AccVRS.
pJVbi. i. in quo.
qJQua acquiſitionem patris effugiebant, id eſt, patti non acqui-
rebantur quantum ad proprietatem. J Sed ſecundume quae
tempora locum habebat, quod hîe dicitur? Secundûm antiqua!
non: quia ſola caſtrenſia, & quaſi non acquirebantur:de quibus!
nihil detinebat pater: ve C. de bon qua lib.l cum oportet. S.j. Se¬;
cundûm moderna verô non: quia non erat adhuc ſtaturum in
aduentitiis, vt non acquirantur patri tempore huius legis anti-
qu, que recitatur hic. Reſpond, quatuor iura hic ſucceſſiue
conſiderari. Antiquiſſimum, quo ſola caſtrenfia, vel quaſi non
acquirebantur: vt ſuprà Sj. Antiquum, vt tempore Conſtantini
quo res maternæ, & ex materna linea delate, vt non acquiran-
tur patri ſtatutum eſt: vC. de bonis maternis l.jii. & iij. Ter-
tium, quod hic recitatur:vt parer emancipans filium de his ma-
ternis tertiam teneat pro praemio. Quartum, quo cauetur, vt
omnia aduentitia acquirantur filiis quantum ad proprietatem:
parri quantûm ad vſumfructum- ex quo corrigitur illud quod
iure antiquo cautum erat: vt hic, & ſuprà jj & C.de bosqua lib.
l. cum oportet.
r(Conſtitutionibus. ſ. Conſtantini ante Iuſtinianum:vt recita-
tur, C.de bo qua lib.l. cum oportet.S.pen.
JPropretio quodammodo. Bene quaſi quodammodonam pretio
eſtimariemancipatio non poteſt. Conſtantinus huius iuris au-
ctor ait, muneris gratial.& 2. C. Th. de bon mater l cum opor-
tet. S cum autem.C.de bo qua lib.adqu. Muneris ergo gratia triẽs
dominij datur, auctore Conſtantino, vel, vt Iuſtiniano placer,
ſemis vſusfructus. quod ſi nulla fint aduentitia bona,ex quibus
patri triens aut ſemis conſeruari poſſit, an ex bonis poſteà qua-
ſitis parri aliquid concedatur, quaſtionis eſt:de qua nihil, quod
ſciam abIuſtiniano in ſuis libris definitum eſt: pertinet ad eam
tamen l. 5. C. Th.de mat. bo. CVIAC.
ſDecreſceret, arg. contrà. ſuprde le pat tu per totum. & C.de ca.
toll. vnicaS pro ſecundo. Acc. ADDITIO. Tu dic quôd onus
cum
 
Annotationen