Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0139
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
229 De pupillari ſubſtitutione Tit. xvi.

:12
e ſo ftss & nihilomidus pativr iaun lena
uuiil vuiiceunqupint habbér-e eeel ſe ſ pluressa
ſubſtitutos niſi in duobus caſibusvt in teſtamento militis & at
rogatoris: ve ffao.l. ſed ſi plures. in arrogatore. & S.ad ſubſtitutos.
in fin. ACCVRS.
bJ Moribus aliàse ma-
ioribus: vt Cod de impu.
& aliis ſubſtitu. I. huma-
nitatis.
e tatis. vt maſculi
ante quatuordecim an-
nos; fœminz autem an-
te duodecim annos. ff.
de teſtam l. qua atate. &
ſuprà, qui mantmittere,
non poſſunt. S. cum ergo-
d J Excitati ſenos Iu-
ſtinianus.
e j Conſtitutionem. Co.
de impub. & alis ſubſti-
tutionibus. l. humanita-
tis
a Ad exemplum. Ra-
a Subſtitutio- tione? ſucceſſionis duo
nun plura, vel tantum ſunt genera ſub
pauur gene ſtitutionum. Ratione
ia fepe tu,ra perſonarun tria vulga-
tione ſucceſ-ris, pupillaris, Iuitinia-
ſionis vnum nea. Ratione ſcripturæ
peſtper quatuor: na vel primus
ſonarum tia caſus exprimitur, vel
generaiſeriptu ſecundus, vel vterque,
r quatuor. Iecunous, ver vrerque,
vel neuter.CVIAC.
f Certas perſonas. ſcil.
filios mente captos ſi
habeant: aliàs fratres

filius, & ante pubertatẽ deceſ-
ſerit: ipſi filio ? ſit hœres ſubſti-
tutus. nam moribus inſtituru
eſt, vt çûm eius etatis filij ſint,
in qua ipſi ſibi teſtamentum fa-
cere non poſſunt, parentes eis
faciant.

lua ratione poteſt pater filio im-
puberi pupillariter ſubſtituere, ea-
dem poterit filio furioſo, aut mente
capto exẽplarem ſubſtitutionẽ ſa-
cere. itque ſicuti pupillaris puber-
tate adueniente expirat:ita exem-

plaris furore ſedato, & ſanitate

mentis reſtituta euaneſcit.

t. Qua ratione excitati d, e¬
tiam conſtitutionemt in noſtro
poſuimus Codice, qua proſpe-
ctum eſt, vt ſi qui mente capti
habeant filios, vel nepores, vel
pronepotes cuiuſcunque ſexus

230

ita haredem ſcribere poteſt S.j niſi mater ſit in medio, quo caſu
iure fideicommiſſi valer, ſi pubes iam factus decedat inſtitutus:
vt Cod.eodeml precibus tuis. Si verô paganus, ſiue non miles fa-
ciat eã, valet iure directo, ſi moritur inſtitutus in xtate pupilla-
ri. Si vero poſteà, tunc aut per hae verba fit, ſubſtituo ilum: &

2. JIgitur in pupillari ſubſti-
tutione ſecundum præfatii mo-
duml ordinata duo quodam-
modo ſunt teſtamenta; alte-
rum patris, alterum filij*, tan-
quam ſi ipſe filius ſibi haredem
inſtituiſſet: aut cette vnum te-
ſtamentum eſt duarum cauſa-
rum:id eſt, duarum hareditatu.

Poteſt pater facere ſubſtitutionẽ
pupillarẽ filio ſeparatim, elauſam,
& ſignatam: & diſponere quod nõ
aperiatur viuo filio: qua diſpoſitio
valet ettam ſi non fuerit per ſe ita
clauſa, & ſignata. ARET.

3. J Sin autem quis ita formi-
doloſus ſit, vt timeat ne filius
ſuus pupillus adhuc, eo quôd
palam ſubſtitutum acceperit,
poſt obitum eius periculo inſi-
diarum ſubiaceat e: vulgarem
quidem ſubſtitutionemP palâm
facere, & in primis teſtamenti

tune trahitur ad fidei-
commiſſari umevt ff ad
Trebellianum. l. Scauola.
aut per hec verba, te in-
ſtituo: & ſi deceſſeris
quandocunque, tibi Il-
lum facio hœredem. ..a
hæc non valet: vt ff eo¬ t Dictio que-

.. ...tL dammodo eſt
dem. l. verbis ciuilibui. nota impro-
AceVRS.. prietatis:
i Qua. ſcilicet pupil-hie, & l in ſuis.
laris fde li & poſ-
e J Adoleuerit. Item hu. Gl. in l ſi ne
finitur arrogatione im- n a a&id
puberis: vi f de adoptis- po gi
nibus. l. nec ei. in fine P. t Et ſicut pa-
. Item ſi patris ns fuit ter poreſ ee
hœreditas aditavt ffeo- re filio impu-
den l ſed plures. S i beti reſamen

tumrita eriam
ax aſſe, Iten ſi naſci- poreſ ee

tur poſthumus teſtato- eligere ſepul-
ri: vt ffeodem. l. ſi pater turamut habe-
filium impu. 4. Item per tur nee de vxe.
ſecundum teſtamétum, onſfaole ſaper
quod tamen valetvt fr vrs detſpn
eodem l ſi quis eum, qui. ru-
S. fnal. 5. Item ſi teſta¬ a Subſtitutie
mẽtum paternum rum- pupillaris
patur per querelam in uot modis fi-
totum,aliud ſi pro par- et eſt ratio.
te: vr ſfeodem,l. in ſub- quia cnne in-

b Ade vrea mẽte capti:aliàs quoſ-
teris exhare cunque volet: vt in di-
datisuvel exiu cta lhumanitatis, con-
teritis, vnu ta¬ tinerur. ADDITI0.
tummodo ſub Etiã ſupradictis exiſtẽ-

ſtituere po- tibus, qui ſunt ſpurij, vel

liceat eis, etſi puberes ſint, ad
exemplum a pupillaris ſubſtitu-
tionis certas perſonas f ſubſti-
tuere: ſin autem reſipuerints,
eãdem ſubſtiturionem infirmari

ſitutione filil, & de inoſ ediit a ae-
ficioſo teſtamento. l. Papi gatus non ſu-
nianusS ſed net impube- nm ex defe-
2 ci. ces ca-... .l, ctu tatis te-
ris filij. Sed contra tabu. ſariſed & ex
las bonorum poſſeſſio alio defectu,

mota non facit pupil- quia eſt ſubie-

partibus ordinare debet. Illam
autem ſubſtitutionem, per quã
& ſi hæres extiterit pupillus, &
intra pubertatẽ deceſſerit, ſub-

teſt. Angel. naturales tantûm, aut
etiam mente capti.Ang.
g J Reſipuerint. i. cûm
compotes mentis, vel
ſani facti fuerint.
h Ad exemplum & ita
hc vocatur exempla-
ris ſubſtitutio. Vnde vt
plené de his habeas no-
titiam, diſtingue quin-
que genera ſubſtitutio-
num: quia alia eſt vul-
garis, alia pupillaris, alia exemplaris, alia breuiloqua, alia cõpen-
e Subſiturio dioſa Prima ſe vulgaris c ſubdiuiditur:qui a alia expreſſa d,vt
pes vulgatis que fit verbis negariuis:vt ſi hares nõ erit. Titius erit hares: vr
Suuſſitun ſuprà proxi Alia tacita, qua fit verbis afirmatiuis:vt his, vos in-
vulgaris ex uicem ſubſtituovt ffde hared. inſtituend. l. cum in teſtamento. S.
preſſa fit ver- j. Item hæc, quiſquu érit mihi hares, ſit filio meo impuberi ha-
bis negariuis res: vuffeoden. lqui liberis Shac verba & haec e vulgaris adita
tarita affama hareditate expirattvr Cod eodempoſt aditam. Secunda fau-
e Subſitonie tem, ſcilicet pupillaris, ſimiliter ſubdiuiditur: quia alia expreſſa,
vulgaris adita quæ fit verbis affirmatiuis:vt hic, ſi hres eris, & morieris in pu-
hareditate ex pillari tate, Titius ſit heres: vt ſuprà proxi. Alia tacitaſcilicet
l’Suuſtituro l vulgariter tatum pupillo ſubſtituatur: quo caſu tacita ſub
isia io inteligitur pupilaris ſie & ſub pupilari tacita vulgaris inteli-
eſt cxorei, pitur vt ſfeode lnam hoc iure in princip & Cod de impube & alis
alla tauita. ſubſtitut. l quamuis & hec adueniente pubertate expirat: vt in
g Subſtitutio fine huiusS Tertia é; ſcilicet exemplaris, ſie ideo dicitur;
exemplaris quia ad exemplu pupillaris eſt inducta, vt hie dicitur, in h mul-
qu u cur ita tis tamen differut. r. Quia hac etiam maioribus fitſed ila ta
l uuuſitutioo tum impuberibus. Item vſque ad certam etatem fit pupillaris.
nis exéplau,, ſcil. vſque ad decimumquar tum annum, vel duodecimum an-
& pupillaris num in fœmina: vt j. eod. S. maſculo. vel etiam minus tempus
differentia. certum, non maius: vt ffoodem. l. ſi ita quis ſubſtituerit. & l in
pupillari. at hæc exemplaris in incertum. 3. Item in hac ſcilicet
exemplari, certæ perſone ſubſtituuntur: vt Cod eodee l hunani-
tatis. in pupillari autem quilibet poreſt ſubſtitui. Quarta au-
tem:id eſt, breuiloqua i, fit ita;duobus hœredibus inſtituris: Vos
uiloqua vti inuicem ſubſtituo: etſi ambo pupilli ſunt nan quatuor ſubſti-
tutiones his verbis breuibus comprehenduntur: & appellat lex
l alias, ia& & hanc reciprocaim ſubſtitutionem: vt ff. eodem. nam l hociure.
infà. 5iQuinta: ſcilicet compendioſal, ſit his verbis aliquo in-
l Subſtitutio ſtituto: quandocunque deceſſerit, Titium ſubſtituo. & ſi quidem
ndioſa hoc fiat à milite pupillor valer iure directorquã
docunque decedat inſtitutus: veff de militari teſta nente. lamiles
Inſtitut.

ſancimus: & hoc ad exemplû
pupillaris ſubſtitutionis: quæ
poſtquam pupillus adoleueritl,
iufirnatur.

Facta pupillari ſubſtitutione,
cenſentur duo teſtamenta, vel vnũ
duarum hareditatum. AET.

i Subſtituti
reu
fiar.

ſtitutus vocatur : ſeparatim
in inferioribus partibus ſcribe-
re debet, eamque partem pro-
prio linos, propriaque cera cõ-
ſignare, & in priore parte teſta-
menti cauere , ne inferiores ta-
bulæ viuo filio, & adhuc impu-
bere aperiantur. Illud palam
eſt, non ide minus u valere

cuntur quoad quidquia duobus fit nam inſtituitur hares duo-
bus: patri ſcilicet, & filio. Item duarum hœreditatum. Vnum ve-

larem ſubſtitutionem ctus alteri po-
ceſſare: quia ibi non teſtat, eui per
quaritur de viribus te piarii ſuait-
ſtamenti:vt ff. eodem. le tur potuit pro
ex duobus. . final. & de uidere: ſecun-
inofficioſo teſtamento. l.- dum Chriſto.
lius. S. i.
l Prafatum modum.
ve ſuprà eodem, in prin-
cipio.
m Duo quodammods.
J Nota quod duo di-

c Subſtiturio-
nis pupillaris
duo ſunt quo-
dammodor te-

rô dicitur; quia ab vno factum. & facit ad hoc, ffeodem.l. pa ſtamenta & v¬
tris, & filij & ffde cõditioni & demõſtrationibus l.hac ſcriptura. & num: diuerſo

ſf de bonorum poſſeſſione ſecundum tabulas Lſi ita ſeripti.Sfin.

vt bonorum.

tamen reſpe-
u.

n Formidoloſus id eſt, timidus, & meticuloſus.
oJSubiaceat. quibus inſidiis eum ſubiiceret ſubſtitutus, vt ha-
beret eus hœreditaten vt fecit Zacharellus.
pJ Subſtitutionem. ſcum ipſa inſtitutione. nam hie eſt ordod, d’Ordo hic eſt

vt primô inſtitutio, ſecúdô vulgaris ſubſtiturio, terti pupillaris

fiatvr ſuprà eodem ti in princ.
q Vocatur. qu eſt pupillaris.

t Scribere. vel etiam alia charta:quia & hoc fieri poteſt: vt ff.

eo. l. patris, & filj.

ſ( Proprio lino linum appellat ipſam chordulã, qua fit de li-

inſtitutioni,
& ſulſtirurio
num,vr primo
loco fiat inſti-
tutio: ſecudo
ſubſtitutio vul
garis: tertio-

no: videmus fieri iu literis domini Papæ: in quibus chordulis pupillaris.

teſtamenti appouebantur ſeptem ſigilla de cera. Et ideo dicit,
proprio lino: quia ſi alieno, vindicaret dominus f, & ita aperi-

e Linum in te
ſtamento quld
ſit.

retur: & conſilium legis nullum eſſet.2. Vel dic proprio:id eſt, ſe¬ fDoctores cõ-
parato ab aliis partibus teſtamenti. Sed nonne magis inſidiabi¬ trà propter pu

tur ſubſtitutus, cûm tantam cõſtructionem:id eſt, ordinationem
videbit, & proprer ſe? Reſpond. hoc ignorabit an propter ſe, an
propter alium facta fuerit illa ordinatio.AcCVRS.
ADDITIO. Nec ide inualidabitur iſtud conſilium:quia ſub
expreſſa vulgari tacita pupillaris contineatur: quia illud verum,

liçam vril ra
tem, ad ſimili-
tudinent tigni
iniuctivt per
Ioann. Fab. &
Angel. hic.

niſi de mente tacita, vel expreſſa teſtantis cõtrarium appareat:

vt hic. & l iam hoc iure ff.eo.

t JCauere idem eſt, & ſi hoc non caueat, dum tamen ſeparatim

ſignet. ACCVRS.

uS Non ideo minus quaſi dieat, diximus quod ſi caute fieri po-
teſt. ed ſi non ita fecerit, nunquid valerideô minus? Reſpond.

nou ideo minus, &c.vt dicit.

HHH

2 a Tabu
 
Annotationen