Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0142
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
ficiant, ſuppleta ſibi

235 Inſtitutionum Imperialium Liber ij

nitate obſeruata: poſteà fecit teſtamentum ſecundum ſimiliter
cum debita iuris ſolemnitate: & in ſecúdo teſtamento inſtituit
hœredem in certis rebus: & cûm feciſſet ſecundum teſtamẽtum,
adiecit, Volo quôd illud quod dixi in primo teſtamento, valeat.
In caſu iſto dubitarur vtrum primum teſtamẽtum videatur ru-
ptum per ſecûdum? Di-
ui Seuerus, & Antoni-
nus reſcripſerunt, pri-
mum teſtamentum per
ſecundum ſublatû eſſe,
licer in ſecundo teſta-
mento hares in certis
rebus ſit inſtitutus. &
verba cõſtiturionis pre-
dictorum principum
in hoc titulo inſerui-
mus, & ſunt verba con-
ſtitutionis hc: Impe-
ratores Seuerus, & An-
toni. Augu. Coccio Cã-
pano ſalutem; Dubitari
non oportet teſtamen-
tum ſecundo loco fa-
ctum, licèt in eo in re-
bus certis heres ſcriptus
ſir, perinde iure valere,
ac ſi certarum rerum
mentio in eo facta non
eſſer; ſed tanquam h¬
res eſſet ſimpliciter in-
ſtitutus. Veruntamen in
hoc caſu haæres ſcriptus
in ſecundo teſtamento
debet eſſe contentus re-
bus ſibi in ſecundo te-
ſtamento datis, ſi ſuf-
ficiant ad quartam to-
tius. vel ſi non ſuf-

inſtitutus fuit, primũ, cui hares eſt
vniuerſalis, tollitur teſtamẽtumeſin
autem ſecundis tabulis, vt priores
quoque vim obtinerẽt, iuſſerit teſta-
tor:tũc qui ex re certa ſcriptus eſt,
vniuer ſam hareditatem hæredi, qui
priori inſtitutus eſt teſtamẽto, reſti-
tuere tenetur.
3. 5 Sed & ſi quis? priore te-
ſtamento P iure perfecto, poſte-
rius que iure fecerit; etiam ſi
ex certis rebus t in eo hœre-
dem inſtituerit: ſuperius tamen
teſtamentum ſublatum eſſe, di-
ui Seuerus, & Antoninus Au-
guſti reſcripſerunt. cuius con-
ſtiturionis verba. & hic inſe-
ri iuſſimusé, cûm aliud quo-
que prtereà in ea conſtitutio-
ne expreſſum ſit: Imperatores f
Seuerus, & Antoninus Augu-
ſti Coccio Campano8. Teſta-
mentum ſecundo loco factum,
licet in eo certarum rerum
hœres ſcriptus ſit, perinde iure
valere!, ac ſi rerum mentio fa-
cta non eſſet: ſed teneri hœre-
dem ſcriptum , vt contentus
rebus ſibi datis, aut ſuppleta
quartal ex lege Falcidia a, ha-
reditatem reſtituat his qui in
priore teſtamento ſcripti fue-

quarta ex lege Falçidia
tenebitur vi fideicom-
miſſi hreditatem hæ-
redibus ſcriptis in priu-
re teſtamento reſtitue-
re: & hoc propter hac
verba inſerta in ſecúdo
teſtamento, quibus te-

216
23
cta etiam eſt conſtitutione Seueri in donationib,
tis & Se. Pegaſano in fideicommiſis, & cious cauſa mo-
in codicillis facis ab inteſtato. Hie locus lr utione Antont.
in fideicommiſſis. Cuiat MvLus indicat, eam obtinere

Vam * reſtarnr vnlir...
m Expreſſum eſt. Nam teſtator voluit primum teſta. manere.

& tamen nõ potuit.,i
rr. ARET. de iure iat tor i iſ
qua ex ſecundo teſta de
mento percipitura al
manet primum b
dicam in ſecnndo
inſtituo talẽ: quia mor-
tuus eſt quem inſtitue-
ram in primo. na ſi er-
rauit, remanet primus
heres, & legata ex vtro det
que praſtantur: ſcilicet i
à primo harede:vt ffde
hared. inſtit l final.
ADDIT1O. Et ſie ex
qualitate prafationis
colligitur cauſa finalis l

4. qAlio quoque modo teſta-
menta iure facta infirmantur:
veluti cûm is qui fecit teſta-
mentum capite deminutus ſit
O; quod quibus modis acci-
dat, primo libro retulimusP.
5. Hoc autem caſu irrita
fieri teſtamenta dicuntur, cum
alioquis & qu rumpuntur,ir-
rita fiant, & ea qu ſtatim
ab initio non iure fiunt, irrita
ſint. Sed & ea qu iure facta
ſunt, & poſteà per capitis demi-
nutionem irrita fiunt: poſſumus
nihilominus rupta dicere. Sed
quia ſanè commodius erat, ſin-
gulas cauſast ſingulis appella-
tionibus u diſtingui, ide qua-
dam non iure facta* dicuntur,
quadam iure facta rumpi , vel
irrita fieriE.

ſa

tunc ab ea licitum eſt
arguere. Ange.
n Hoc modo. ſe, tribus
modis: per arrogatio-
nem, & agnationem! v
ſuprà, eo. S.j. Item& per
ſecundi teſtamenti eõ-
poſitionem, vt ſupr. eod.
S poſteriore quoque vſque
huc.
O Deminutus ſit. licét
minima capitis demi-
nutione: vt ſupr.o non
tamen in fi ſ de iu co-
dic. l confciuntur. ſi poſt
factum teſtamentum. ſed
cõtrà, ſupr de milieſta.
Spenul. Sed illud ſpe-
ciale eſt in milite.
J Poteſt & alius modus
irritandi teſtamentum
adiici: quia per legem
quandoque caſſatur in

Capitis deminutione teſtatoris
iure ciuili irritum fit teſtamẽtum:
quod tamen, ſi teſtator mortis tem-
pore priſtinum ſtatum recuperarit,
iure pratorio cõualeſcit: & ex eo ſe-
cundim tabulas bonorum poſſeſſio
peti poteſt.

a Teſla
tar
etul ut?
uiom. ex ta¬ atimtoii,
cita tamen voluntate ic ii eli

’aollnite

ipſius diſpoſitionis: .

pius
ltur

torpis

re valer ine
vt ſi ſaiſ j
ideô quaaann e
de tſtanu-
Ex pr ſi..
n eſis

colipi

ii
cauſafnnli,
ſpoinonitei
teoque
ionefaſa,ii
iabinut di.
ſitioquia cu.

prefa-

inalis yi-

tiut diſpoitis
e ſ dediit

fifſde d¬

ſtator expreſſit vt prius
teſtamentum valeret.
Et his modis ſupradi-
ctis, videlicet arroga-
tione & ſui hœre. agna-
rione, & ſecundi teſta-
menti conſtitutione, te-

rant, propter inſerta verba ſe-
cundo teſtamento, quibus vt
valeret prius teſtamentum, ex-
preſſum eſtm: dubitari non
oporter. Et ruptum quidem te-
ſtamentum hoc modoP effi-

6. Non tamen per omnia
inutilia ſunt ea teſtamenta quæ
ab initio iure facta, per capitis
deminutionem irrita facta ſunt.
Nam ſi ſeptem teſtium ſignis

duobus caſibus: v in cl’timus taſus
authent vi cum deappel. eſ,quandoile
la cogno. S. ſi quu de pra¬el coonouit
dictis. & S. ſi vnum ex pun, in re.
parentib. coll. vij. ſtamento: te-

p Retulimus. vt ſupr. ſtatorem ino-

pia laboran.

2 Appellatio-
nis ſententia
ſecuta, vrrum
ex ea agatur,
an vero ex pri-
ma ſententia.
b Die quod
aut prima ſen-
tentia tẽporis
lapſu tõfirma-
tur (vtpote
quod appella-
tio deſeratur)
& agitur ex
prima. Aut cõ-
frmatur per
ſecundam: &
ex ea agitur:
Gloſ in l.hares.
vbi Bart. Codde
appell.
c Inſtitutus in
re certa nullo
dato cohœre-
de vniuerſali,
habetur
hrede, reie-
cta, ſeu non cõ
ſiderata rei
mentione.

pro:

ſtamẽtum iure factum
rumpi intelligitur, &c.
Cætera, qu in hoc ti-
tulo dicuntur, planiſſi-
ma ſunt.
a qSed & ſi quis. iſte
S. eſt lex, ff ad Trebel-
lianum. & incipit: Si
quis priore. ACCVRSIVS.
bqPriore teſtamẽto.J Nota hic arg pro ſententia appellatio-
nis:vtrum ex ea vel ex prima agatur. Sed contrà arg. Co. de dona
tionib.inter virum, & vxoré. Lex verbis. & ſimile poreſt notari in
l pen, eiuſdem titul . ACCVRS. ADDIT 0. Tu dic, quod
agitur ex prima in criminalibus. Idem in ciuilibus, ſi lapſu
temporis ſit cõfirmata: putà quia eſt appellatio deſerta:aliàs &
per ſecundam ſententiam, ſecudûm Ioa. Fab. agitur ex vtraque:
ſed ſecundûm Angelum ex ſecunda, ex qua etiã agitur, ſi ſit cõ-
traria prim.
cJEx certis rebus quia totum habet, licêt ex certa re ſit inſti-
tutus: & ideô rumpitur primum teſtamentum:vr hic, & ffade ha-
redibus inſtituẽdis.l.j. S. ſi ex fundo in gloſ inſtitutusAADITIO.
Et hoc verum quando in eodem teſtamento nõ eſt datus alius
cohresalias haberetur loco legatarij, præterquam in querela
inofficioſi teſtamenti:de quo dic vt per Angelum hîc.
dInſeri iuſſimus. hoc titulo ſtatim.
e S Aliud ſ quod expreſsé confirmari poreſt primi in ſecun-
do, & alio:ve paret in ſequentibus.
f qImperatores. ecce verba dictæ conſtitutionis. AccvRs.
Campano ſreſcripſerunt ſalutem.
f eo ſe ſceundo teſtamento.
i qValere. Accipe, dubitari non oportet, quod eſt infr.AccvR.
Scriptum. ſc.in ſecundo teſtanento.
l JSuppleta quarta ſe ſi res ſibi date non faciant quartam.
a JEt lege Falcidia. Lex Falcidia eſt de legatis. Cterum indu-

citur.

Per capitis deminutionem teſta.
mẽtum propriè fit irritum. Et lar-
go modo teſtamentum ruptum, vel
iniuſtum dicitur irritum: & econ-

ſignata ſunt a, poteſt ſcriptus
hares ſecundûm tabulas teſta-
menti bonorum poſſeſſionem
agnoſcere; ſi modô defunctus
& ciuis Romanus b & ſuæ po-
teſtatis mortis tempore fue-

de capit deminu. em non plue-
q Hoc autem caſu ſei-t .
licet cûm quis capite paſſus eſt fa-
deminuitura i tais
iruntur. ſeili pro¬ cundus caſ
rDeur ſeili pror eſl quudor
.: Lt c! ſtatorem al
lalioqui ſei ſ ina hoiubus e
proprié dicere velim, & pun non re-
largë. denit: tit iu-
t s Cauſs id eſt, differentias.. u.
ennnie annlariintla i i vſt nranriie nomi nibus. facitſſ quadamhar.
u J Singulis appellationibus.id eſt, propriis nominibus. & facitſf Aanmen
de ſup leg l LabeoS. fin..... tum virilus
x ( Non iure facta. d vt ſunt illa qua carent ſolennitate teſtiu. vauaur, pe
2. Vel quoniam teſtator non habuit teſtamenti factioné & fe pereye’
cit: vel quando filium in poreſtate conſtitutum prateriuit; vr laenu,
l- jeſf de iniu rup. teſta. --.-.nã nAr aona ſetundun u
y Rumpi. ſtribus modis: videlicet per arrogationẽ, per agnar tpl.
tionem, & per ſecundi teſtamenti compoſitionee v oua ls ſoe
2JIrritu fieri vt per capitis deminutionem teſtatorisvel quir duulns ſu.
do hares inſtiturus non adit hreditatem quia tunc teſtamen- eda.
tum conſtituitur irritumevtl. j. de iniuſt. teſta. ditones.
a SSignata ſunt. & poſteà teſtator capite deminutus eſt. uuy
b Ciuis Romanus vt quando maximam, vel mediam capitis
deminutionem paſſus fuerit, & poſteà reſtitutus.
cJ Sua poteſtatu. vt in minima. ACCVRS. AA.
a EE ſua poueſtatis Hae aute bo poſ eun re furura eſtial
nemo iure legitimo heres ſit, vt recte Vlp adicit in frag-enaildé
quidſit cum re, & ſine re explicat recté in ti de poſſdes vt ho
de appareat quid in lflis, é& Cdt moie teſilec ibi vebiu ooſ
poſſeû re acipere & in lpoſhumus ſile iiuſt iſt bonorP
leſionem acepere, remque obtinere & in la ſ uo ſiatbs eſ
ulenrt bonoren poſeſoretren labituron teseſt hatitre.
aut bona.Ambro.lib ix. Epiſt ad Clementianu. Sed ſunt hare.
des ſine re:ſunt & cum re. & dicuntur haœredes teſtatore viuen-
te, qui ſcripti ſunt, ſed ſine re.

a Futris
 
Annotationen