Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0164
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
279 Inſtitutionum lmperialium Libij.

lib. l.decem. & ffeodem.

l ſed & ſi non ſeruus. Si autem vt ſuum

proptium legatarius manumitteret, tunc nullam patitur falci-
aHodie tamẽ diam legatarius?. & ita hæc pretia deducuntur, vt Falcidiam

eſt claru, quod non patiantur:vt ffeoder
de legato li-

bertatis, & e Ex quibus legibus nota,
io non detra- um alterum tantum
ntur Falcidia eſt defalcabile, quod de
Auth. ſimliter. illo Falcidia pro vtro-
Co. que deducitur, ſecus au-
tem ſi diuerſis eſſet le-
gatum, vr not gl.in Aut.
ſimiliter. Cod eod. An-
gel.
aJ Ratio habeatur. ha-
bita ſe. aſtimatione re-
rum, non ex affection:
ſed communi eſtima-
tione:vt ffeo.l. pretia.
b 5 Pro rata. vt ira
quartam detrahat hæ-
res, ſi nihil ei dimiſerat
teſtator. vel ſi aliquid e¬
rat reſiduum penes eu,
adhuc detrahat ad ſup-
pletionem, vel quintã,
vel etiam milleſimam:
vt ffeo. l.in quantitate.S.
fin. & facit ad hoc Cod.
codem liij & ffeodem. l.
Plautius.
c Fingamus. retente
caſu quod habebat in
bonis quadringenta.
d J Octaua. ſcili qua-
dringentorum, qu eſt
quinquagina: & ita ha-
bebit heres prima quin-
quaginta, & hac alia
a quinquaginta detracta,
miſſum dicl- & ſie centum, & ſic
tur, quia olin
pendebat ex quartam.
fide hredis. e JQuingentos. retento
Agid Per. caſu quod habebat in
t inquibuſdã bonis
exemplaribus
ſolum legitur,
e ſdei oniſſe ſie b ſemel poſitum verl

mel poſitum, de offi procon. l.. Item

* Fideicom-

m.lſi ſeruus. & l.Iulians.ADDITIO.
t, quod quando vni legantur duo, quo-

reliquo ita ratio habeatur ,
vt ex eo quarta pars apud hre-
dem remaneat; tres verô partes
inter legatarios diſtribuantur,
pro rata ſcilicet portione eius
quod cuique eorum legatum
fuerit. Itaque ſi fingamus qua-
dringentos aureos legatos eſſe;
& patrimonij quantitatem, ex
qua legata erogari oportet, qua-
dringentorum eſſe; quarta pars
legatariis ſingulis debet detra-
hi. quod ſi trecentos quinqua-
ginta legatos fingamus; octa-
uad debet detrahi. Quõd ſi
quingentos legauerit, initio
quinta, deinde quarta detrahi
debet f. Antè enim detrahen-
dum eſt quod extra bonorum
quantitatem eſt: deinde quod
ex bonis apud heredem rema-
nere oportet.

DE FIDEICOMMISSA-
riis J hœreditatibus. & ad ſena-
tuſconſultum Trebel-
lianum.

quadringentos, & ſic legauit vltra quàm haberet cẽtum.
f Detrahi debet. improprie autem pouitur detrahi quoad
id quod excedit, & proprie quoad quartam quæ eſt in bonis: &

uim, proprie, & impropriè ponitur, vt fff.
not quod hac Falcidia ceſſat im multis

proprie, & im¬ caſibus quos dicas vt diximus in l. teſtamento, in gloſſ-j. Cod. ad

proprie
poni.

poteſt leg. Falci & in Auth de hared & Fal S.hine nobis coll. j. Etiſti ca-

in fideicommiſſarium. Quintô, qualiter ex ſenat
gaſiano heres inſtitutus porerat detrahere quartã &
cto iure hares rogatus de tota hœreditate reſtituer
rent actiones pro rata in fideicommiſſarium, ſti

280

uſconſul. Pe-
qualiter di-
nda, vt tranſi-
pulatio inter-

ponebatur, ſi hares volebat adire: ſi verô recuſabat, ex dicto ſe.

TITVLVS XXIII.
Fideicommiſſa ab haredis fide

nomen acceperunt: quia licet nul-
la iuris neceſſitate, ſed ſolo fidei
pudore olim præstarentur, hodie
tamen ad iuris noceſſitatem reda-

cta ſunt.

Vnc tranſeamus
ad fideicommiſſ.
ſed prius eſt vt
de hareditatib. j
fideicommiſſariis

videamus.
1.Sciendum itaque eſtom-
nia fideicommiſſa primis tem-
poribus infirma fuiſſe; quia ne-
mo inuitus cogebatur preſtare
id de quo rogatus erat. Qui-
bus l enim non poterant a h¬
reditatem, vel legata relinque-
re, ſi relinquebant, fidei com-
mittebant eorum qui capere ex
teſtamento poterant hredita-
tem. & ideô fideicõmiſſa appel-
lata ſunt, quia nullo vinculo i
iuris: ſed tantum pudore eorum,
qui rogabantur, continebantur.

natuſcõſult, cogebatur.
Sextô, Iuſtinianus iſta
luo ſenatuſconſulta z¬
quiparat, & omnia qua
ſenatuſconſultum Pe-
gaſian ſtatuit, artribuit
ſenatuſconſul. Trebel-
lian. tanquam anti-
quiori. 5 Septimô cir-
ca materiam fideicom-
miſſorum certos caſus
dubitales pont. Se-
cunda ibi, Poſteà. Ter-
tia ibi: Inprimis. Quar-
ta ibi, Reſtituia. Quin-
ta ibi: Sed quia hare-
des. Sexta ibi: Sed quia
ſtipulationes. Septima
ibi: Nihil autem in-
tereſt. CASVS. Do-
mine, multa iam dixi-
ſtis nobis circa mate-
riam legarorum: pro
Deo, dicatis mihi quid
proponitis in hac ma-
teria facere? Ad hoc re-
ſpond. Amice, certè ex
quo expedita eſt ma-
teria legatorum, nunc
ad fideicom. tranſeun-
dum eſt, & primô de fi-
deicom. haereditatibus
breuiter videamus. Et
hæc dicuntur vſque ad
illum verſicul. ſciendum
eſt. in quo pone caſum
ſie: Domine, video
quod vultis tractare

!Que eti,

à talibus in l.
eiu. ad Trbel.
fiduciariz di-
Cuntur ex for-
maqua & ha-
res fdutia.
ius; id eſt .
deicommiſſa-
tius.

ſus parent in his verſ. Falcidiam ceſſare facit pars debita natis.
Dos, miles, vetitum, libertas, ſponte ſolutum, Res vetita vendi, pie-
tas, & chartula, crimen: Ac hares ſi non faciat inuentaria, ſubſit.
ADDITIO. Nota diligenter hos verſus, ex quibus habes, quod
Falcidia ceſſat in xj. caſibus. Primô, in bonorum ſubſidio libe-
ris relicto. Secundo, in legato dotis, quando videlicet maritus
vxori dotem ſuam legat. Terti, in teſtamonto militis. Quartô,
quando teſtator prohibuit illam detrahi. Quintô, in libertati-
bus relictis. Sexto, quando hares non ignorans patrimonium
defuncti, ſponte ſoluit, non retenta Falcidia. Septimô, quando
teſtator aliquam rem legat, & prohibet illam à legatario alie
nari. Octauo, in legatis ad pias cauſas relictis. Nono, in legato
chartularum, ſiue inſtrumentorum, quando videlicet aliquis
legat inſtrumenta prædiorum aliquorum, quod quidem lega-
tum affert vrilitatem probationis, qua defalcari non poreſt.
Decimo, ceſſat Falcidia propter crimen, ſiue delictum hredis,
qui tacitum legatum perſonæ incapaci ſoluit. Vltimo, quando
ares inuentarium facere non curauit.

c Falcidia in
xj caſibus.

DE FIDEICOMMISSARIIS, &c.

d Cõtinuatio.
* Sumitur hic
Falcidia im-
proprie, vt
comprehendat
Trebell. Ægi.
Per.

Itinianus d poſt tractatum legatorum, de lege Falcidia prius
ai deitammiſs raetauit quia ler Falin legarii prius
fuit inuenta quam in fideicommiſſis, ſecundum P. Vel ſic: Dictum eſt
de leg ſed quia de fideicommiſſis ſumus pollciti dicere: vt ſuprà, de
leg S. ſed ne in primis- ideo de fideicommiſſis tractemus. Et quia fi-
leicomiſſorum aliud generale, aliud ſpeciale, generale vero dignius,

de generali primo videamus, vt infra, eodem in princip. & infra,
tit. jin princip. ACCVRSIVS.

Vne tranſrmus l Totus iſte tit diuiditur in ſeptem par-
tes, Primo ponit qualiter iure vetuſtiſſimo non de neceſ-
ſitate, ſed verecundia quadam fideicommiſſa praſtabantur. Se-

AAN rA A .. s
cundô, quomodo tempore Auguſti certis perſonis ex neceſſita-
te prſtabantur:vel etiam de iure prætorio. Tertiô,

fideicommiſſum fieri debeat, vt valeat.
erat hæreditas, quod ex ſenatuſcon tran

quomodo

ſibant actiones omnes

Quaro qu’ado reſtituta,

de fideic. hœred dicatis mihi modô, ſi placer, qualiter erant in-
troducta fideicoin. & qualiter ſic appellabantur?Ad hoc reſpon.
Amice, ſcire debes quod olim omnia fideicom. tam generalia
quam ſpecialia primitiuis temporibus infirma erant: quia ne-
mo inuitus huiuſmodi fideicom. de quibus erat à teſtatore ro-
gatus, ſoluere cogebatur, & pro filiis ſpuriis, & cateris non ca-
pacibus, quibus teſtatores non poterant hreditates, & legata
in teſtamento ſuo relinquere, fuerunt fideicom. introducta. vn-
de ſub hac tutela relinquebant. nam fidei eorum qui capere po-
terant ex teſtamhareditatem, committebant, & ide fideicom.
appellata ſunt:quia nullo vinculo iuris innodata erant, ſed tan-
tum pudori corum committebant teſtatores huinſmodi fidei-
com ſoluere: ſed non cogebantur. & ita hoc vſque ad tempus
diui Aug. obtinebat:poſteà verô pius diuus Auguſt. gratia per-
ſonarum capacium, quia fideicom. defraudabantur, motus, fi-
deicomm.huiuſmodi ad iuris neceſſitatem induxit, vnde quia
aliquando per fidem ſuam, vel per ipſius principis ſalurem ali-
quis rogatus non ſoluebat fideicom.ideô propter magnã quo-
rundam perfidiam, qui fidem implere recuſabant, præcepit con-
ſulibus, vt ipſi auctoritatem ſuam interponerent: & quia hoc
iuſtum videbatur, & populo expediebat, paulatim conuerſum
eſt in aſſiduam iuriſdictionem: & per proceſſum temporis fa-
uor fideicomm in tantum augebatur, vt etiam proprius prtor
circa huiuſmodi ſideicommiſſ. crearetur, quem fideicommiſſa-
rium prætorem appellabant. Et hc dicuntur vſque ad illumS.
im primi. 1 1 LC.
g Sciendum itaque eſt.q. d. tractaturis nobis de fideicommi,, iſi tamen
quia corum apud antiquos aliter ſe habet tractatus, ne quid ipſis à patre re
antiquitatis penitus ignoretur: itaque dicamus de fideicom- iti eſet ab
miſſ generalibus, & ſpecialibus: vi argumento ſuprà, de teſtam uan
in princip. ſum nam tune
l t uius vt ſpuris, & in his nihil innouatur, nam nec hodie uuen gpe
valet fideicommiſſum-vt ffde iur fiſclnon intelligitur S j i & ula tude ju-
i & Cod de natu dib lit ; & Cod ad lg Falei l-etiam ſecun. vi d meuà
dun Azo Sunt & ali. qui capere non poterant, nec poſlunt n inen eſe
ve ffde leg. S legari diximus. & in his omnibus nilil innouatur, is aa quod
vt in muliere qua tranſit ad ſecunda vota intra tempus luclus ipis à iure te-
cuiab extraneo relinqui non poteſt-vr Co.de inceſt nup.l ſi qu inqui pron.
inceſti & C de ſec-nup.lj. tumnon ſi.!
ſ ubl eon non porerant. Quod tamen hodie cum fidei. qua raiore

CI-A...I..... E..... I.N,ian nlacet. poſint cfier
commiſſa ſint iuris extraordinarij, ſiue, vt Iuſtinian. placet, poſſint cur,

a LVrVe a’ citr inſtiui
ordinarij, in fraudem legum fieri certé nullo modo poteſt. i,vide per
CVIAC..2 :... apolau 7 au
i Nullo vinculo. id eſt, nulla actione, ſed per officium indi¬ qus inat, &

L... 1. L..1 .a.... . ...I... .. .i.... t’a. .nte
cis: vt ff-de ver ſigl pecunia verbum. .acionis. ....N.

Perſona
 
Annotationen