DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0183
317
Authen, aſcendentibus defertur aqualiter pareruis, & maternis:
vt in Auth. de hared ab inteſt. S ſi igitur defunctis deſcendétes. collat.
ix. ADDITI0. Die quod hodie defuncto relicta matre, &
ſorore, vel fratre aliter ſucceditur: vt Authent. defuncto. Cod-eod.
Angel.
De SC.Orficiano. Tit iv.
318
pitis deminutione tale ius ſuccedendi tollatur. Tertiô qui ſunt
illi filij, qui ad hæreditatem matris admittuntur. Quartô ſubne-
ctit nouum caſum ad materiam ab inteſtato. Secunda ibi, Scien-
dum eſt. Tertia ibi, Nouiſſime. Quarta ibi, Si x pluribus.
n Per contrarium. id eſt, econtrario. nam Stit.j tractatum eſt
a Deminutione. qua
fiebat per agnatos ſu-
prà dictos in principio
iſtiusS.
bJ Quemadmodum.q.
Commodum dqui in ? vno honora-
ſentiés ſentiat tur, in alio grauetur; ſi
onus. f de iuroiur. leum qui in
princip.
e Eam. ſcilicet ma-
trem.
dJSimul. ſcum matre.
e Sorores. hoc caſu
eſt hodie idem quod
in ſequenti S vt in au-
thent de nuptiis. S. penul.
& S. & quoniam. col-
lat. iiij.
fy Legitima, quia ſunt
ſorores ex vtroque pa-
rente.
g Cognationis. quia
ſunt tantum ex matre
ſorores.
h J Proſpeximus. in ſuc-
ceſſione.
jJ Conſulere. ſin tuto-
re petendACeVRS.
ADDITIO. Et dic
petendo, ſcilicet intra
annum, vt hie. Et iſtam
opinionem dicit Ange-
lus eſſe communem, &
cam tenet tãquàm ma-
gis æquam, per l. ſciant.
Cod de leg. hared quam-
uis Bart. & doct. velint
quod teneatur perere
tatim cum poreſt, niſi
fuerit impedita legiti-
ma cauſa: ita quod an-
num non tranſeendat.
J Seituris eis. ſcilicet
matribus negligẽtibus.
aliàs non perdunt, veC.
qui pe tu l. cum à matri-
bus. & maioribus, aliàs
ſimiliter non perdunt:
vtC. ſi aduer. deli. b
anm ACCVRS.
aer mere i’ mpuberum. aliud ſi
facta intra an- puberes moriantur, ve
num nõ petie. Cod.eol. matres.
titAngel. m Vulgo quaſitus. niſi
mater ſit llſtris, Sie
ccõtrà: aliàs filius illu-
ſtri matri non ſuccedit,
vt Cod. ad Orfie. l.ſi qua
illuſtris. ADDITIO.
Idem ſi eſſet natus ex
damnato coitu: ſecûs ſi
ex concubina etiam il-
luſtri: vt per Angelum
hic.
bEt ſufficit eã
eſſe minorem
& ſine vlla deminutione a¬
liorum ſuorum ſucceſſionẽ ac-
cipere, excepta fratris, & ſoro-
ris perſona, ſiue ſola cognatio-
nis iura habentes: vt quemad-
modum b eam toti alij ordini
legitimo præpoſuimus, ita om-
nes fratres, & ſorores, ſiue legi-
timi ſint, ſiue non, ad capiendas
hreditates ſimul d vocemus:
ita tamen, vt ſi quidem ſolæ ſo-
rores agnatæ, vel cognatæ, &
mater defuncti, vel defunct
ſuperſint: dimidiam quidem
mater: alteram verd dimidiam
partem omnes ſorores habeant.
Si verô matre ſuperſtite, & fra-
tres, vel fratribus ſolis, vel etiam
cum ſororibus, ſiue legitimaf,
ſiue ſola cognationis iura ha-
bentibus inteſtatus quis, vel in-
teſtata moriatur: in capita diſtri-
buatur eius hœreditas.
Qua filie ſuo impuberi intra anni
ſpatium tutorẽ petere neglexerit,
ab eius ſucceſſione (ſi intra puber-
tatem deceſſerit) prorſus fit aliena.
6. Sed quemadmodum nos
matribus proſpeximus P: ita eas
oportet ſuæ ſoboli conſulerei:
ſcituris eis l, quôd ſi tutores li-
beris non petierint, vel in locú
remoti, aut excuſati intra an-
num petere neglexerint, ab eo-
rum impuberuml morientium
ſucceſſione meritô repellentur.
Filio non tantum legitimo: ſed
etiã vulgô quaſito mater ſuccedit.
7. JLicèt autem vulgô quaſi-
tus ſit filius, filiave: poreſt ta-
mẽ ad bona eſus mater ex Ter-
tylliano ſenatuſcõſulto admitti.
DE SENATVSCONSVL.
to Orficiano a.
DE SENATVSCONSVLTO OR-
e Cõtinuatio.
ficiano.
ViſumS eſt tit. ſuperiori, qualiter mater ſuccedat filiis per ſena-
TITVLVS IV.
Filius, & nepos veniunt ad hare-
ditmtẽ matris & auiæ ab inteſtato
ex ſenatuſcõſulto Orficiano. ARE.
Er contrarium R au-
tem liberi ad bona
l matrum? inteſtatarum
admittuntur ex ſenatuſconſul-
ro Orficiano, quod Orficio,
& Rufo conſulibus factum eſt,
diui Marci temporibus: & data
eſt tam filio, quâm filiæ legiti-
ma hreditas, etiam ſi alieno
iuri ſubiecti ſint: & præferun-
tur r conſanguineiss, & agna-
tis defunctæ matris.
1. Sed cum ex hoc ſenatuſ-
conſulto nepotes, & neptes ad
auiæ ſucceſſionem legitimo iu-
re non vocarentur, poſteà hoc
conſtitutionibust principali-
bus emendatum eſt, ve ad ſi-
militudinem filiorum, filiarum-
que, & nepotes , & neptes
vocentur.
Succeſſio ex Tertylliano, vel
Orficiano non tollitur minima ca-
pitis deminutione.
2. Sciendum autem eſt, hu-
iuſmodi ſucceſſiones, quæ ex
Tertylliano, & Orficiano ſena-
tuſconſultis deferuntur, capitis
deminutione non perimi, pro-
pter illam regulam , qua no-
u hereditates legitimæ capitis
deminutione non pereunt; ſed
ill ſolæ z qu ex lege duode-
cim tabularum a deferunturb.
Etiam filius vulgo quæſitus ad
hæreditatem matris admittitur.
3. J Nouiſſime ſciendû eſt, etiã
illos liberos qui vulgô quaſiti
ſunt, ad matris hœreditatem, ex
hoc ſenatuſconſulto admittie.
Quotiens pluribus legitimis ha-
redibus delata eſt hareditas, non
adeuntium portio adeuntibus ac-
creſcit. quod accreſcendi ius ad hæ-
redes quoque transfertur.
prætorias ſucceſſiones, vr ibi.
qualiter mater filio ſue-
cedit, nunc dicit cõtrà.
Vnde verſus:
Matri ſuccedes ô nate
per Orficianum.
Inuidiã portat econtrà ?
Tertyllianum.ACCVR.
O J Liberi. ſtricté poni-
tur pro filiis tantûm: vt
Jeo. S.j. ver. ſed ci. alias
contrà, vt ff. de ver ſign.
l liberorum.
p JMatrum. ingenua-
rum, vel libertinarum:
vt ffeodem. l’j- j. reſponſ-
Imô & ancillarum, du-
modô ſit ſibi facta mo-
ra in fideicom libertate
prſtanda: vi Cod olfi.
qLegitima. non quia
lege duodecim tabula-
rum daretur, imô dene-
gabatur: vt ſuprà, tit. jain
prine. ſed ſenatuſe. dat,
quod vicem legis obti-
net:ve j-de except.S. hae
exempli cauſa.
r JEt praferuntur. ſeili-
cet filij.
ſ Conſanguineis id eſt,
cognatis. ACCVRS.
A IT to. Alibi ex-
ponitur, cõſanguineis,
id eſt, fratribus. v ljC.
cod titu, & illa commu-
niter tenetur. Angel.
t Constitutionibus.
quas non habemus.
Poſteà hoc conſtitu-
tionibus. Valentiniani,
Th. & Arcadij cum de-
minutione certe partis,
vt dictum eſt in S. item
vetuſtas. CVtAC.
u J Nepotes. idem in
aliis deſcendentibus ex
hac linea dicam. J Sed
quid ſi nepos iſte fuit
cõceptus poſt mortem
auiæ? Reſp. vt S.de hare.
qua ab inteſta.Scum au-
tem. diximus.
x J Capitis deminutio-
ne. ſe. minima. nam per
alias omne ius etiã co-
gnationis tollitur: vs
ſuprà, de cap. demi. S.
quod autem.
y JRegulam cuius te-
nor eſt hic, & ff de capi.
deminutio l.tutelas. j. reſ.
2J Sed illa ſola. contrà,
ff’vnde li fin. in fin. Sol.
Hic dicit, ſola, vt ex-
a An autem in
correlatiuis
ſeruetur equa-
litas, vide Bar.
in A. 2 Co de dec.
libra. Angel.
3 De quo, &
item libelli ſu-
per eo forma-
tione, quotque
itidé, vt com-
petat, requirã-
pura ille agua
Rofeoait in lit.
7 parte.
* Id eſt, qua
ex nouis legib-
dantur, vt ex
ſenatuſe. Ter-
tyl. & Orfi. &
l tutelas.in fif-
de cap dim.
Egid. Per.
cludat eas tantum qu ex ſenatuſconſulto deferuntur: non
a J Ex lege duodecim tabularumlic ffeod. ad ſenatuſe. Tertylian.
& Orfie l.i.S. capitis, ſic ffde ſuis, & legi.l capitis.
tuſconſ Tertyllianum: videamus nunc, qualiter filij ſuccedit matri.
quod fit per ſenatuſconſultum Orficianum.
a Senatuſconſulto Orficiano. Hoc ſenatuſcõſulto filius ſuccedit
matri, & quamuis matri cognatus ſit, non adgnatus, matris tamẽ
agnatis præfertur. Eius auctores fuêre D.Marcus, & Cõmodus
oratione in ſenatu habita, aut per cãdidatos recitata.l ſacratiſſi-
miffad Tertyll. Aliud vero eius S. C.caput refertur à Paulo lib.
iiij. ſent ad legem Caniniam. Caſſiodorus inl. de Conſulibus. Orfi-
cio, & Rufo Coſſinquit, Impp.ne quid bonitati deeſſet, ſeuerio-
res quaſque leges nouis conſtitutionibus temperarunt. Cvrac.
Er contrarium. Totus iſte titulus diuiditur d in quatuor
partes. Primô ponit qualiter filij ad hœreditaté matris, &
nepotes ad hereditatem auiæ admittantur. Secundô nuquid ca-
b5 Deſeruntur.Quare magis lege duodecim tabulari data ha-
reditas perditur per capitis deminutionem minimam, quam ſe-
natuſconſulto delata? Reſp. quia illa aguatis defert. qua agna-
ſultum filio qui matri eſt cognatus, & cognatio non tollitur
per capitis deminutionem miimamvv s de legagnatut S-i¬
e Vutgo quaſiti quia non habent certum patremvt S de nupe.
Sſi aduerſus. multô magis in naturali tantûm: vr Caol pen.
tunc enim cum legitimis ab inteſtato non veniunt: ſecûs in
naturalibus ex licita conſuetudine procreatis:vt C.eo. pen-
e J Admitii. Nunquid hodie ſuccedit vulgô bquaſitus? Vide-
tur quod nont in Authen quibus modis natur effic ſui. vltim. 4.
Sed tamen diſtingue, aut eſt ex tali coitu qui poſſit damnari,
c
vt inceſtus, adulterij, nefarij, & ſimilis: quo caſu non ſuceedit, ce
cum
tio per capitis deminutionein minimam tollitur, at ſenatuſcõ-
dJ Hareditatem.ſci vna cum legitimis, niſi erat mater il luſtris: bEx inceſtno-
ſo, adultero,
vel nefario cõ
tubitu nati ma
tri non ſuoce.
lunt: alij vul-
go queſiti ſue-
cedunt.
Authen, aſcendentibus defertur aqualiter pareruis, & maternis:
vt in Auth. de hared ab inteſt. S ſi igitur defunctis deſcendétes. collat.
ix. ADDITI0. Die quod hodie defuncto relicta matre, &
ſorore, vel fratre aliter ſucceditur: vt Authent. defuncto. Cod-eod.
Angel.
De SC.Orficiano. Tit iv.
318
pitis deminutione tale ius ſuccedendi tollatur. Tertiô qui ſunt
illi filij, qui ad hæreditatem matris admittuntur. Quartô ſubne-
ctit nouum caſum ad materiam ab inteſtato. Secunda ibi, Scien-
dum eſt. Tertia ibi, Nouiſſime. Quarta ibi, Si x pluribus.
n Per contrarium. id eſt, econtrario. nam Stit.j tractatum eſt
a Deminutione. qua
fiebat per agnatos ſu-
prà dictos in principio
iſtiusS.
bJ Quemadmodum.q.
Commodum dqui in ? vno honora-
ſentiés ſentiat tur, in alio grauetur; ſi
onus. f de iuroiur. leum qui in
princip.
e Eam. ſcilicet ma-
trem.
dJSimul. ſcum matre.
e Sorores. hoc caſu
eſt hodie idem quod
in ſequenti S vt in au-
thent de nuptiis. S. penul.
& S. & quoniam. col-
lat. iiij.
fy Legitima, quia ſunt
ſorores ex vtroque pa-
rente.
g Cognationis. quia
ſunt tantum ex matre
ſorores.
h J Proſpeximus. in ſuc-
ceſſione.
jJ Conſulere. ſin tuto-
re petendACeVRS.
ADDITIO. Et dic
petendo, ſcilicet intra
annum, vt hie. Et iſtam
opinionem dicit Ange-
lus eſſe communem, &
cam tenet tãquàm ma-
gis æquam, per l. ſciant.
Cod de leg. hared quam-
uis Bart. & doct. velint
quod teneatur perere
tatim cum poreſt, niſi
fuerit impedita legiti-
ma cauſa: ita quod an-
num non tranſeendat.
J Seituris eis. ſcilicet
matribus negligẽtibus.
aliàs non perdunt, veC.
qui pe tu l. cum à matri-
bus. & maioribus, aliàs
ſimiliter non perdunt:
vtC. ſi aduer. deli. b
anm ACCVRS.
aer mere i’ mpuberum. aliud ſi
facta intra an- puberes moriantur, ve
num nõ petie. Cod.eol. matres.
titAngel. m Vulgo quaſitus. niſi
mater ſit llſtris, Sie
ccõtrà: aliàs filius illu-
ſtri matri non ſuccedit,
vt Cod. ad Orfie. l.ſi qua
illuſtris. ADDITIO.
Idem ſi eſſet natus ex
damnato coitu: ſecûs ſi
ex concubina etiam il-
luſtri: vt per Angelum
hic.
bEt ſufficit eã
eſſe minorem
& ſine vlla deminutione a¬
liorum ſuorum ſucceſſionẽ ac-
cipere, excepta fratris, & ſoro-
ris perſona, ſiue ſola cognatio-
nis iura habentes: vt quemad-
modum b eam toti alij ordini
legitimo præpoſuimus, ita om-
nes fratres, & ſorores, ſiue legi-
timi ſint, ſiue non, ad capiendas
hreditates ſimul d vocemus:
ita tamen, vt ſi quidem ſolæ ſo-
rores agnatæ, vel cognatæ, &
mater defuncti, vel defunct
ſuperſint: dimidiam quidem
mater: alteram verd dimidiam
partem omnes ſorores habeant.
Si verô matre ſuperſtite, & fra-
tres, vel fratribus ſolis, vel etiam
cum ſororibus, ſiue legitimaf,
ſiue ſola cognationis iura ha-
bentibus inteſtatus quis, vel in-
teſtata moriatur: in capita diſtri-
buatur eius hœreditas.
Qua filie ſuo impuberi intra anni
ſpatium tutorẽ petere neglexerit,
ab eius ſucceſſione (ſi intra puber-
tatem deceſſerit) prorſus fit aliena.
6. Sed quemadmodum nos
matribus proſpeximus P: ita eas
oportet ſuæ ſoboli conſulerei:
ſcituris eis l, quôd ſi tutores li-
beris non petierint, vel in locú
remoti, aut excuſati intra an-
num petere neglexerint, ab eo-
rum impuberuml morientium
ſucceſſione meritô repellentur.
Filio non tantum legitimo: ſed
etiã vulgô quaſito mater ſuccedit.
7. JLicèt autem vulgô quaſi-
tus ſit filius, filiave: poreſt ta-
mẽ ad bona eſus mater ex Ter-
tylliano ſenatuſcõſulto admitti.
DE SENATVSCONSVL.
to Orficiano a.
DE SENATVSCONSVLTO OR-
e Cõtinuatio.
ficiano.
ViſumS eſt tit. ſuperiori, qualiter mater ſuccedat filiis per ſena-
TITVLVS IV.
Filius, & nepos veniunt ad hare-
ditmtẽ matris & auiæ ab inteſtato
ex ſenatuſcõſulto Orficiano. ARE.
Er contrarium R au-
tem liberi ad bona
l matrum? inteſtatarum
admittuntur ex ſenatuſconſul-
ro Orficiano, quod Orficio,
& Rufo conſulibus factum eſt,
diui Marci temporibus: & data
eſt tam filio, quâm filiæ legiti-
ma hreditas, etiam ſi alieno
iuri ſubiecti ſint: & præferun-
tur r conſanguineiss, & agna-
tis defunctæ matris.
1. Sed cum ex hoc ſenatuſ-
conſulto nepotes, & neptes ad
auiæ ſucceſſionem legitimo iu-
re non vocarentur, poſteà hoc
conſtitutionibust principali-
bus emendatum eſt, ve ad ſi-
militudinem filiorum, filiarum-
que, & nepotes , & neptes
vocentur.
Succeſſio ex Tertylliano, vel
Orficiano non tollitur minima ca-
pitis deminutione.
2. Sciendum autem eſt, hu-
iuſmodi ſucceſſiones, quæ ex
Tertylliano, & Orficiano ſena-
tuſconſultis deferuntur, capitis
deminutione non perimi, pro-
pter illam regulam , qua no-
u hereditates legitimæ capitis
deminutione non pereunt; ſed
ill ſolæ z qu ex lege duode-
cim tabularum a deferunturb.
Etiam filius vulgo quæſitus ad
hæreditatem matris admittitur.
3. J Nouiſſime ſciendû eſt, etiã
illos liberos qui vulgô quaſiti
ſunt, ad matris hœreditatem, ex
hoc ſenatuſconſulto admittie.
Quotiens pluribus legitimis ha-
redibus delata eſt hareditas, non
adeuntium portio adeuntibus ac-
creſcit. quod accreſcendi ius ad hæ-
redes quoque transfertur.
prætorias ſucceſſiones, vr ibi.
qualiter mater filio ſue-
cedit, nunc dicit cõtrà.
Vnde verſus:
Matri ſuccedes ô nate
per Orficianum.
Inuidiã portat econtrà ?
Tertyllianum.ACCVR.
O J Liberi. ſtricté poni-
tur pro filiis tantûm: vt
Jeo. S.j. ver. ſed ci. alias
contrà, vt ff. de ver ſign.
l liberorum.
p JMatrum. ingenua-
rum, vel libertinarum:
vt ffeodem. l’j- j. reſponſ-
Imô & ancillarum, du-
modô ſit ſibi facta mo-
ra in fideicom libertate
prſtanda: vi Cod olfi.
qLegitima. non quia
lege duodecim tabula-
rum daretur, imô dene-
gabatur: vt ſuprà, tit. jain
prine. ſed ſenatuſe. dat,
quod vicem legis obti-
net:ve j-de except.S. hae
exempli cauſa.
r JEt praferuntur. ſeili-
cet filij.
ſ Conſanguineis id eſt,
cognatis. ACCVRS.
A IT to. Alibi ex-
ponitur, cõſanguineis,
id eſt, fratribus. v ljC.
cod titu, & illa commu-
niter tenetur. Angel.
t Constitutionibus.
quas non habemus.
Poſteà hoc conſtitu-
tionibus. Valentiniani,
Th. & Arcadij cum de-
minutione certe partis,
vt dictum eſt in S. item
vetuſtas. CVtAC.
u J Nepotes. idem in
aliis deſcendentibus ex
hac linea dicam. J Sed
quid ſi nepos iſte fuit
cõceptus poſt mortem
auiæ? Reſp. vt S.de hare.
qua ab inteſta.Scum au-
tem. diximus.
x J Capitis deminutio-
ne. ſe. minima. nam per
alias omne ius etiã co-
gnationis tollitur: vs
ſuprà, de cap. demi. S.
quod autem.
y JRegulam cuius te-
nor eſt hic, & ff de capi.
deminutio l.tutelas. j. reſ.
2J Sed illa ſola. contrà,
ff’vnde li fin. in fin. Sol.
Hic dicit, ſola, vt ex-
a An autem in
correlatiuis
ſeruetur equa-
litas, vide Bar.
in A. 2 Co de dec.
libra. Angel.
3 De quo, &
item libelli ſu-
per eo forma-
tione, quotque
itidé, vt com-
petat, requirã-
pura ille agua
Rofeoait in lit.
7 parte.
* Id eſt, qua
ex nouis legib-
dantur, vt ex
ſenatuſe. Ter-
tyl. & Orfi. &
l tutelas.in fif-
de cap dim.
Egid. Per.
cludat eas tantum qu ex ſenatuſconſulto deferuntur: non
a J Ex lege duodecim tabularumlic ffeod. ad ſenatuſe. Tertylian.
& Orfie l.i.S. capitis, ſic ffde ſuis, & legi.l capitis.
tuſconſ Tertyllianum: videamus nunc, qualiter filij ſuccedit matri.
quod fit per ſenatuſconſultum Orficianum.
a Senatuſconſulto Orficiano. Hoc ſenatuſcõſulto filius ſuccedit
matri, & quamuis matri cognatus ſit, non adgnatus, matris tamẽ
agnatis præfertur. Eius auctores fuêre D.Marcus, & Cõmodus
oratione in ſenatu habita, aut per cãdidatos recitata.l ſacratiſſi-
miffad Tertyll. Aliud vero eius S. C.caput refertur à Paulo lib.
iiij. ſent ad legem Caniniam. Caſſiodorus inl. de Conſulibus. Orfi-
cio, & Rufo Coſſinquit, Impp.ne quid bonitati deeſſet, ſeuerio-
res quaſque leges nouis conſtitutionibus temperarunt. Cvrac.
Er contrarium. Totus iſte titulus diuiditur d in quatuor
partes. Primô ponit qualiter filij ad hœreditaté matris, &
nepotes ad hereditatem auiæ admittantur. Secundô nuquid ca-
b5 Deſeruntur.Quare magis lege duodecim tabulari data ha-
reditas perditur per capitis deminutionem minimam, quam ſe-
natuſconſulto delata? Reſp. quia illa aguatis defert. qua agna-
ſultum filio qui matri eſt cognatus, & cognatio non tollitur
per capitis deminutionem miimamvv s de legagnatut S-i¬
e Vutgo quaſiti quia non habent certum patremvt S de nupe.
Sſi aduerſus. multô magis in naturali tantûm: vr Caol pen.
tunc enim cum legitimis ab inteſtato non veniunt: ſecûs in
naturalibus ex licita conſuetudine procreatis:vt C.eo. pen-
e J Admitii. Nunquid hodie ſuccedit vulgô bquaſitus? Vide-
tur quod nont in Authen quibus modis natur effic ſui. vltim. 4.
Sed tamen diſtingue, aut eſt ex tali coitu qui poſſit damnari,
c
vt inceſtus, adulterij, nefarij, & ſimilis: quo caſu non ſuceedit, ce
cum
tio per capitis deminutionein minimam tollitur, at ſenatuſcõ-
dJ Hareditatem.ſci vna cum legitimis, niſi erat mater il luſtris: bEx inceſtno-
ſo, adultero,
vel nefario cõ
tubitu nati ma
tri non ſuoce.
lunt: alij vul-
go queſiti ſue-
cedunt.