DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0200
351 Inſtitutionum Imperialium Libiij. 352
eſt, ſ opponatur excepto ideo quia deſiit eſſe vineulum natura-
le, vel ciuile. Nam quadam exceptiones proponuntur etiã quã-
do vtrumque vinculum adeſt:vr Macedoniani, & Velleiani.Sut
1 Obligatio enim effectualisa obligationis du radices: vna naturalis ſeili-
effeſtnalis ha- cet
bet radicen ter ſeruos & hare naru-
aaturalem, & ralis dicitur:vr f de pac.
t Solutio fie. l.j.S.adeb-hec radix cõ-
ri debet ſecun trario cõſenſu tollitur,
düum ciuilia iu vt ff.de ſol. l. Stichum.S.
ta umas. naturalis quia nihil na-
turale, &c vf ſde reg.iu.
l. nibil tam, ſed hæc na-
turalis vim non habet
exigendi: impedit tamẽ
t ideſt, pri¬ ſoluti repetitionem: v
ma cuae. ffde fideiuſ l fideiuſſor.S.
fdaiuſſor. Huic quando-
que accedit ciuilis etiã
radix: qua illi naturali
faciem dat, vel formã,
to in quibuſ- vel veſtem, vt poſſir pa-
dam cauſis. rere actionem.Et hc
Veluti excõ ciuilis tollitur contra-
nentionibus rio ciuili actu, non na-
uris gu rurali, vr per acceptila-
S obigato tionem: viinfrà, quis.
ciuilis tollitur
per acceptila- item per acceptilationem.
tionem, & ſen Item per ſentẽtiam, re-
tentian. manente naturali: ſed
hoc non eſt ipſo iure,
ſed per exceptionem:vt
ffde cond. indebil. Iulia-
e Sentétia eſt nus. ſententia enim
tlulue pra
mod. tol oblig. S.j. aliàsS.
que conſenſu naſcitur que inter omnes fieri poteſt eria in-
adſtringimur alicuius rei? ſol-
uend ſecundûmP noſtræ ci-
uitatis iura.
Ponit primam diuiſionem obli-
gationum: quia aliquæ sût ciuiles:
alique pratoriæ.
1. Omnium autem obliga-
tionum ſumma e diuiſio d’in
duo genera deducitur: namque
aut ciuiles ſunt, aut prætoriæ.
JCiuiles ſunt, qua aut legi-
bus conſtitut , aut certe
iure ciuili comprobatt f ſunt.
JPrætoriæ ſunt, quas prætor
ex ſua iuriſdictione cõſtituitg,
quæ etiam honorari vo-
cantur.
Ponit ſecudam diuiſionem obli-
gationum, que eſt quadruplex.
2. J Sequens diuiſio! in qua-
tuor ſpecies diuiditur. Aut enim
ex contractu ſunt, aut ex quaſi
de iure ciuili. eſt de iure ciuili, cû omnia iudicia ſint de iure ciuili:vt diximus
ſupr de iure natu S-ius autem in gla vt sit, &c per lffde orig. iur.l.
d Obligatio ci
S.hu legibus latis, verſi hac diputatio. Et hiæc u ciuilis nõ adhœ-
uilis quibuſdã ret ſeruis, cûm nihil ſint inſpecto iure ciuili: vt f. de regu iur. l ſer
perſonis non
adharer.
uitutem, & l. quod attinet.Itẽ filio cõtra patrem, vel econtrà non
naſcltur: vt ff. de cond. l. frater à fratre. cum inter eos non poſ-
ſit eſſe iudicium: ftde iudicllis. iure ciuili impediẽte, ratione
patriæ poteſtatis: vt ſupr de pat. pot Sius auté.ACCVRSIVS.
ADDITIO. Hodie tamen in aduentitiis forte naſcitur ciuilis
obligatio, quamuis durante parria poreſtate contra eum non
e Et idem ait exerceatur S. Angel.
Pald.
a (Rei. vel etiam facti, quia verbum, rei, gentrale eſt: vt ffſi cert.
peta jain f.& ff de verb.ſigni l.reiADDITI0. JNot appella-
tione rei factum contineri:ex quo dixerunt aliqui, quod ſi ſtatu-
to caueatur, quod pro quacunque re petita ſoluatur ſolidus pro
libra, quod habebit locum in facto petito, quod verum limitat
hic Bald. quãdo tale factum petitum erat æſtimabile:vt librum
ſcribi, domum ædificati, & foſſam fodi. Si autem eſſet ineſtima-
bile, vt facere vxorem conſentire:tune nihil eſſet ſoluédú, quia
verba ſtatuti debent intelligi in caſu poſſibilihoc eſt, quo res
eſtimari poſſitl non ſolum ffde actio. & obliga & leg.ſi ideo. Cod.
de hus, quib vt indig. Chriſtophor.
FHac partieu¬ b JSecundum iſtud ſecundum, poteſt teferri ad totã definitio-
la definitio¬ nemq.dobligatio ſic definitur ſecundum ura Romana, i-ſecú-
nis, ſecundum,
quô referenda
it.
du leges, & ſic ciuilis & naturalis hic ſimul definitur. 2. Vel dic,
quod refertur tantûm ad principium, ſ-iuris vinculum. Et quod
dicit, quo adſtringimur ſcilicet quandõque: vt quando eſt ciuilis
& naturalis. quadôque nõ:vr quãdo eit naturalis ſola, vel ciuilis
ſola. & ſecudûm hoc qualibet definitur hic:non etiam natura-
lis, vel ciuilis ſola 3. Vel dic, quod ponitur remotiuè hc dictio,
ſecundum, quaſi dicat, illa obligatio eſt iuris vinculum: qua
eſt ſecundûm ius, non contra ius. ff.
neraliter. & l veluti, & ſecundum
de verbobligation lge-
oc refertur ad primum.
4. Vel dic, quod refertur tantum ad illam dictionem, ſoluenda.
Solutio ſe¬ nam ſecundum iuss ſunt faciendæ ſolutiones, vt res que
cudum ius fa¬ bona ſoluatur vt fſi certum peta. lacu quid. & ff-commo ii. ſi
cienda eſt.
h Solutio iu-
re fit, quoties
res eque bona
congruo loco,
& tempore, e¬
reddia. Item congruo loco & tempore: ve ſt de ſolu.l ſi ſoluturus.
Item de euictione promitti debetalias nõ videtur ſoluere, vr f.
de verborum obligat. l. Iulianus S qui fundum. & j de condict. cau.
dalfnal a de euictiol ij.
dices fiat ſolutio:aliter non valet ſententra, nec ſolutio fier de-
Item per comperent es actiones, & iu-
uitione pro, bet v ſ à mon competen audin.
miſla,
compe-
tenti actione,
& iudice, ſol-
nitur.
Omnim autelASVS. Obligarionis poſita definitione,
hic ponit eius duplicẽ diui quæ patet in litera:dum tamen ſcia-
tur, quod prima diuiſio ſumitur reſpectu iurium à quibus pro-
cedit obligatio qulibet: ſecunda vero procedit à cauſis propter
quas introducuntur obligationes: quia omnis obligatioit ex
contractu, vel quaſi, &c. Franc.de Aretio.
i Summa pro c Summa, ideett,prima. 2. Vel ſumma:id eſt, breuis ſic ſupr. de
primo, velbre- iur, perſo-in prine.
ui.
E Diuiſionis
deſinitio.
eſt enim quandôque maior:
..A* IRE .:A t uunuoque maior: ve infeo. Sfn.
dl Diuſies bDiuiſo l eſt iunuumerahis marerie beeuis con-
poſitio: & diuiſio ad multa facit: vt diximus in prox. S penull.
e Legibuus. vt legis? Aquiliæ obligatio vt infr de leg A
prin. Icẽ de pauperie per leg- xii tabffiſi quad pau, fei..
Item furti nec manifeſti:vt jde ooua lur aas eill
g Aquil. ia
l- jreſp.
iecus autem t
de furto manifeſto: quia illa obligatio eſt pratoria: vt infr. a
vt mpr. de
perpe. & temp. act 5 furti quoque.
contractu l:aut ex maleficio m,
aut ex quaſi maleficioP.
Obligationes ex contractu ſunt
in quadruplici differentia. Ang.
Prius eſt, vt de his qu ex
contractu ſunt, diſpiciamus.
Harum que P quatuor ſunt
ſpecies. Aut enim re cõtrahun-
tur , aut verbis r, aut literiss,
aut conſenſu t: de quibus ſin-
gulis diſpiciamus.
QVIBVS MODIS RE
contrahitur obligatio.
TITVLVSXV.
Mutuum ex eo dictum quid de
meo tuum fiat, in his rebus tantum
conſiſtit, quas numero, pondere, vel
menſura constantes, in hoc da-
mus, vt eorum fiat à quibus re-
cpiuntur, & ad nos non illa ipſa,
ſed eiuſdem qualitatis aliæ reuer-
tantur.
f Iure ciuili comproba-
t. vt ſunt obligatio-
nes iure gẽtium inuen-
tæ: vt ſuprà, de iure nat.
Sius autem. quæ à iure
ciuili ſunt comprobate:
vt ff de tuſti & iure. l. ius
ciuile.
g Constuuitvt o¬
bligatio ex furto mani-
feſto:vt infr. de perpe. &
tempo. act. S. j. Item ex
rapina, & vbicunque
prator aliquam obliga-
tionem inducit:vt patet
per multos titulos:vtf.
de iuſli & iur. lius au-
tem ciuile. Sius pratorii.
h, Lonroria quiapre
tores honores gerebãt,
quod dic vt ſupr. de iu.
natu. S pratorum.
i SSequens diuiſio. ſei-
licet obligationum.
l JEx contractu. vt in-
frà vſque ad tit. de oblig.
qua ex quaſi contractu.
I Ex quaſi contratu.
vt infr. de oblig. ex quaſt
contractu. Sequẽtes duo
tit vſque ad quartum lib ſunt communes. ſci per quas perſono.
acqu& quot mo. tol oblig.
a Obligatis
es cule le.
tibus coni-
tu qua .
a di-
cantuu di.
b Obligatis.
nes iure ciui
comprobat
qua dicantu
c Obligati
nes Praton
qui etun
m 5 Aut ex maleficio vt infr.de obliex malefic. vſque ad titudé
obliex quaſi malefic.
n JEx quaſi maleficio.vt infr.de obligex
aut ex varns figuris cauſarum, vt ffde
OJEx contractu. Proprièd ponitur qui
quaſi malefie. & ſubaudi.
act & oblig l. jin princip.
oad illos contractus vbi
hinc inde naſcitur obligatio: improprié quo ad alios: vt ffide
ver ſigl. Labeo ſic ffſi cer pe.l certi condictio. in princ & de offi pro-
con.& leg.l.. ADDITto. No. appellatione contractus intel-
ligi proprie contractum vltrô, citrôque
obligatorium, pro quo,
l Labeof de verb. ſignifi. Ex quo dicit Bald, quod ſi ſtatuto ca-
ueatur, quod qui nou petierit debitum ex contractu intrax.
an. cadat a iure ſuo, non habeat locum
in creditore ex mutuo,
quia ille non eſt propriè contractus, cum ſolum præcipiens
obligetur nou autem numerans. Chriſtoph.
p J Eque. vt ſupra. AcCVRSIVS.
q Re contrahuntur vt infr.tit prox.
r J Verbis.vt infrà tit. ij vſque ad tit. de lit.oblig.
ſ Literis vt infr de lit oblig.
t5 Conſenſu. vt infr. de oblig ex conſen cum ſequen tit. Sed qua
eſt diflerentia inter actionem, & obligationem. & contractum?
Reſp-contractus eſt verborum conceptio, vel cõſenſus, vt patet
fue verb.obli-l.ſtipulationum. Sſtipulatio. & eſt facti, vt ffde cura.
fur.l conſilio in fine. Obligatio eſt, qu inde naſcitur, argumentſf.
ſi cert petll uy circa ſinem. Actio eſt quod poſteà inde lurgit, &
ſie nullum eſt alterumevt ffde procurl.
licet.S. ea. & infrà, tit ij.
n princ. & hæc duo ſunt iuris,vt in definitionibus patet.
QVIBVS MODIS RE
CONTRA-
hitur obligatio.
Continuatio iſtius tit,ad pracedentem, patet ſuprà,tt. prox infi.Ang.
E contrahitur. Torus iſte titu, diu
tes. Primô ponit de mutuo. Secur
iditur! in quinque par-
ndô de indebito ſoluto.
Tertiô de commodato. Quartô de depoſito. Quintô de pi-
gnore daco. Secunda ibi in j ls quoque. Tertia ibi, Item u.
Quarta ibi, Pratereà. Quinta ibi iu . Creditor quoque. Casvs.
Domine ſuprà dixiſtis mihi, quod obligationu qu ex contra-
tu naſcutur, quaruor ſunt ſpecies. Quarum prima eſt, quod re
corrahitur obigatio. Domine, pro Deo dicatis mihi qualiter re
contrahitur obligatio?ét dommus Imp
era reſpõd, quod mutui
datione cõtrahitur obligatiore. Sed domine, pro Deo, in quibus
rebus cõſiſtit murui datioAd hoc reſp dominus Imperat quod
mutui datio conſiſtit in his rebus qua cr
onſiſtunt pondere, nu-
mero, & menſura: veluti vino, oleo frumento, &c. hoc eſt, in re-
bus iltis quæ ſunt ve quatitas, non vt ſpecies, quas res aut in nu-
merando, & hoc refertur ad pecuniã numeratã:aut in metien-
do, & hoc refertur ad vinum, oleum, & fr
trumentû, aut in appen-
dendo, & hoc refertur ad æs, auruu, & argentum;n hoc damus
vt accipientium fiant & de natura mutui eſt, ve non idẽ corpus
reddatur, ſed in eodem genere. Tranſit enim dominium rei mu-
tuatæ in accipientem:licet teneatur de corpore æquiualenti in
eodem
d Contraftus
proprié dici-
tur: vbi hine,
& inde naſci-
tur obligatio:
impropiie in
alils.
e Contractus,
obligatin, &
atio differit.
5 Diuiſi.
eſt, ſ opponatur excepto ideo quia deſiit eſſe vineulum natura-
le, vel ciuile. Nam quadam exceptiones proponuntur etiã quã-
do vtrumque vinculum adeſt:vr Macedoniani, & Velleiani.Sut
1 Obligatio enim effectualisa obligationis du radices: vna naturalis ſeili-
effeſtnalis ha- cet
bet radicen ter ſeruos & hare naru-
aaturalem, & ralis dicitur:vr f de pac.
t Solutio fie. l.j.S.adeb-hec radix cõ-
ri debet ſecun trario cõſenſu tollitur,
düum ciuilia iu vt ff.de ſol. l. Stichum.S.
ta umas. naturalis quia nihil na-
turale, &c vf ſde reg.iu.
l. nibil tam, ſed hæc na-
turalis vim non habet
exigendi: impedit tamẽ
t ideſt, pri¬ ſoluti repetitionem: v
ma cuae. ffde fideiuſ l fideiuſſor.S.
fdaiuſſor. Huic quando-
que accedit ciuilis etiã
radix: qua illi naturali
faciem dat, vel formã,
to in quibuſ- vel veſtem, vt poſſir pa-
dam cauſis. rere actionem.Et hc
Veluti excõ ciuilis tollitur contra-
nentionibus rio ciuili actu, non na-
uris gu rurali, vr per acceptila-
S obigato tionem: viinfrà, quis.
ciuilis tollitur
per acceptila- item per acceptilationem.
tionem, & ſen Item per ſentẽtiam, re-
tentian. manente naturali: ſed
hoc non eſt ipſo iure,
ſed per exceptionem:vt
ffde cond. indebil. Iulia-
e Sentétia eſt nus. ſententia enim
tlulue pra
mod. tol oblig. S.j. aliàsS.
que conſenſu naſcitur que inter omnes fieri poteſt eria in-
adſtringimur alicuius rei? ſol-
uend ſecundûmP noſtræ ci-
uitatis iura.
Ponit primam diuiſionem obli-
gationum: quia aliquæ sût ciuiles:
alique pratoriæ.
1. Omnium autem obliga-
tionum ſumma e diuiſio d’in
duo genera deducitur: namque
aut ciuiles ſunt, aut prætoriæ.
JCiuiles ſunt, qua aut legi-
bus conſtitut , aut certe
iure ciuili comprobatt f ſunt.
JPrætoriæ ſunt, quas prætor
ex ſua iuriſdictione cõſtituitg,
quæ etiam honorari vo-
cantur.
Ponit ſecudam diuiſionem obli-
gationum, que eſt quadruplex.
2. J Sequens diuiſio! in qua-
tuor ſpecies diuiditur. Aut enim
ex contractu ſunt, aut ex quaſi
de iure ciuili. eſt de iure ciuili, cû omnia iudicia ſint de iure ciuili:vt diximus
ſupr de iure natu S-ius autem in gla vt sit, &c per lffde orig. iur.l.
d Obligatio ci
S.hu legibus latis, verſi hac diputatio. Et hiæc u ciuilis nõ adhœ-
uilis quibuſdã ret ſeruis, cûm nihil ſint inſpecto iure ciuili: vt f. de regu iur. l ſer
perſonis non
adharer.
uitutem, & l. quod attinet.Itẽ filio cõtra patrem, vel econtrà non
naſcltur: vt ff. de cond. l. frater à fratre. cum inter eos non poſ-
ſit eſſe iudicium: ftde iudicllis. iure ciuili impediẽte, ratione
patriæ poteſtatis: vt ſupr de pat. pot Sius auté.ACCVRSIVS.
ADDITIO. Hodie tamen in aduentitiis forte naſcitur ciuilis
obligatio, quamuis durante parria poreſtate contra eum non
e Et idem ait exerceatur S. Angel.
Pald.
a (Rei. vel etiam facti, quia verbum, rei, gentrale eſt: vt ffſi cert.
peta jain f.& ff de verb.ſigni l.reiADDITI0. JNot appella-
tione rei factum contineri:ex quo dixerunt aliqui, quod ſi ſtatu-
to caueatur, quod pro quacunque re petita ſoluatur ſolidus pro
libra, quod habebit locum in facto petito, quod verum limitat
hic Bald. quãdo tale factum petitum erat æſtimabile:vt librum
ſcribi, domum ædificati, & foſſam fodi. Si autem eſſet ineſtima-
bile, vt facere vxorem conſentire:tune nihil eſſet ſoluédú, quia
verba ſtatuti debent intelligi in caſu poſſibilihoc eſt, quo res
eſtimari poſſitl non ſolum ffde actio. & obliga & leg.ſi ideo. Cod.
de hus, quib vt indig. Chriſtophor.
FHac partieu¬ b JSecundum iſtud ſecundum, poteſt teferri ad totã definitio-
la definitio¬ nemq.dobligatio ſic definitur ſecundum ura Romana, i-ſecú-
nis, ſecundum,
quô referenda
it.
du leges, & ſic ciuilis & naturalis hic ſimul definitur. 2. Vel dic,
quod refertur tantûm ad principium, ſ-iuris vinculum. Et quod
dicit, quo adſtringimur ſcilicet quandõque: vt quando eſt ciuilis
& naturalis. quadôque nõ:vr quãdo eit naturalis ſola, vel ciuilis
ſola. & ſecudûm hoc qualibet definitur hic:non etiam natura-
lis, vel ciuilis ſola 3. Vel dic, quod ponitur remotiuè hc dictio,
ſecundum, quaſi dicat, illa obligatio eſt iuris vinculum: qua
eſt ſecundûm ius, non contra ius. ff.
neraliter. & l veluti, & ſecundum
de verbobligation lge-
oc refertur ad primum.
4. Vel dic, quod refertur tantum ad illam dictionem, ſoluenda.
Solutio ſe¬ nam ſecundum iuss ſunt faciendæ ſolutiones, vt res que
cudum ius fa¬ bona ſoluatur vt fſi certum peta. lacu quid. & ff-commo ii. ſi
cienda eſt.
h Solutio iu-
re fit, quoties
res eque bona
congruo loco,
& tempore, e¬
reddia. Item congruo loco & tempore: ve ſt de ſolu.l ſi ſoluturus.
Item de euictione promitti debetalias nõ videtur ſoluere, vr f.
de verborum obligat. l. Iulianus S qui fundum. & j de condict. cau.
dalfnal a de euictiol ij.
dices fiat ſolutio:aliter non valet ſententra, nec ſolutio fier de-
Item per comperent es actiones, & iu-
uitione pro, bet v ſ à mon competen audin.
miſla,
compe-
tenti actione,
& iudice, ſol-
nitur.
Omnim autelASVS. Obligarionis poſita definitione,
hic ponit eius duplicẽ diui quæ patet in litera:dum tamen ſcia-
tur, quod prima diuiſio ſumitur reſpectu iurium à quibus pro-
cedit obligatio qulibet: ſecunda vero procedit à cauſis propter
quas introducuntur obligationes: quia omnis obligatioit ex
contractu, vel quaſi, &c. Franc.de Aretio.
i Summa pro c Summa, ideett,prima. 2. Vel ſumma:id eſt, breuis ſic ſupr. de
primo, velbre- iur, perſo-in prine.
ui.
E Diuiſionis
deſinitio.
eſt enim quandôque maior:
..A* IRE .:A t uunuoque maior: ve infeo. Sfn.
dl Diuſies bDiuiſo l eſt iunuumerahis marerie beeuis con-
poſitio: & diuiſio ad multa facit: vt diximus in prox. S penull.
e Legibuus. vt legis? Aquiliæ obligatio vt infr de leg A
prin. Icẽ de pauperie per leg- xii tabffiſi quad pau, fei..
Item furti nec manifeſti:vt jde ooua lur aas eill
g Aquil. ia
l- jreſp.
iecus autem t
de furto manifeſto: quia illa obligatio eſt pratoria: vt infr. a
vt mpr. de
perpe. & temp. act 5 furti quoque.
contractu l:aut ex maleficio m,
aut ex quaſi maleficioP.
Obligationes ex contractu ſunt
in quadruplici differentia. Ang.
Prius eſt, vt de his qu ex
contractu ſunt, diſpiciamus.
Harum que P quatuor ſunt
ſpecies. Aut enim re cõtrahun-
tur , aut verbis r, aut literiss,
aut conſenſu t: de quibus ſin-
gulis diſpiciamus.
QVIBVS MODIS RE
contrahitur obligatio.
TITVLVSXV.
Mutuum ex eo dictum quid de
meo tuum fiat, in his rebus tantum
conſiſtit, quas numero, pondere, vel
menſura constantes, in hoc da-
mus, vt eorum fiat à quibus re-
cpiuntur, & ad nos non illa ipſa,
ſed eiuſdem qualitatis aliæ reuer-
tantur.
f Iure ciuili comproba-
t. vt ſunt obligatio-
nes iure gẽtium inuen-
tæ: vt ſuprà, de iure nat.
Sius autem. quæ à iure
ciuili ſunt comprobate:
vt ff de tuſti & iure. l. ius
ciuile.
g Constuuitvt o¬
bligatio ex furto mani-
feſto:vt infr. de perpe. &
tempo. act. S. j. Item ex
rapina, & vbicunque
prator aliquam obliga-
tionem inducit:vt patet
per multos titulos:vtf.
de iuſli & iur. lius au-
tem ciuile. Sius pratorii.
h, Lonroria quiapre
tores honores gerebãt,
quod dic vt ſupr. de iu.
natu. S pratorum.
i SSequens diuiſio. ſei-
licet obligationum.
l JEx contractu. vt in-
frà vſque ad tit. de oblig.
qua ex quaſi contractu.
I Ex quaſi contratu.
vt infr. de oblig. ex quaſt
contractu. Sequẽtes duo
tit vſque ad quartum lib ſunt communes. ſci per quas perſono.
acqu& quot mo. tol oblig.
a Obligatis
es cule le.
tibus coni-
tu qua .
a di-
cantuu di.
b Obligatis.
nes iure ciui
comprobat
qua dicantu
c Obligati
nes Praton
qui etun
m 5 Aut ex maleficio vt infr.de obliex malefic. vſque ad titudé
obliex quaſi malefic.
n JEx quaſi maleficio.vt infr.de obligex
aut ex varns figuris cauſarum, vt ffde
OJEx contractu. Proprièd ponitur qui
quaſi malefie. & ſubaudi.
act & oblig l. jin princip.
oad illos contractus vbi
hinc inde naſcitur obligatio: improprié quo ad alios: vt ffide
ver ſigl. Labeo ſic ffſi cer pe.l certi condictio. in princ & de offi pro-
con.& leg.l.. ADDITto. No. appellatione contractus intel-
ligi proprie contractum vltrô, citrôque
obligatorium, pro quo,
l Labeof de verb. ſignifi. Ex quo dicit Bald, quod ſi ſtatuto ca-
ueatur, quod qui nou petierit debitum ex contractu intrax.
an. cadat a iure ſuo, non habeat locum
in creditore ex mutuo,
quia ille non eſt propriè contractus, cum ſolum præcipiens
obligetur nou autem numerans. Chriſtoph.
p J Eque. vt ſupra. AcCVRSIVS.
q Re contrahuntur vt infr.tit prox.
r J Verbis.vt infrà tit. ij vſque ad tit. de lit.oblig.
ſ Literis vt infr de lit oblig.
t5 Conſenſu. vt infr. de oblig ex conſen cum ſequen tit. Sed qua
eſt diflerentia inter actionem, & obligationem. & contractum?
Reſp-contractus eſt verborum conceptio, vel cõſenſus, vt patet
fue verb.obli-l.ſtipulationum. Sſtipulatio. & eſt facti, vt ffde cura.
fur.l conſilio in fine. Obligatio eſt, qu inde naſcitur, argumentſf.
ſi cert petll uy circa ſinem. Actio eſt quod poſteà inde lurgit, &
ſie nullum eſt alterumevt ffde procurl.
licet.S. ea. & infrà, tit ij.
n princ. & hæc duo ſunt iuris,vt in definitionibus patet.
QVIBVS MODIS RE
CONTRA-
hitur obligatio.
Continuatio iſtius tit,ad pracedentem, patet ſuprà,tt. prox infi.Ang.
E contrahitur. Torus iſte titu, diu
tes. Primô ponit de mutuo. Secur
iditur! in quinque par-
ndô de indebito ſoluto.
Tertiô de commodato. Quartô de depoſito. Quintô de pi-
gnore daco. Secunda ibi in j ls quoque. Tertia ibi, Item u.
Quarta ibi, Pratereà. Quinta ibi iu . Creditor quoque. Casvs.
Domine ſuprà dixiſtis mihi, quod obligationu qu ex contra-
tu naſcutur, quaruor ſunt ſpecies. Quarum prima eſt, quod re
corrahitur obigatio. Domine, pro Deo dicatis mihi qualiter re
contrahitur obligatio?ét dommus Imp
era reſpõd, quod mutui
datione cõtrahitur obligatiore. Sed domine, pro Deo, in quibus
rebus cõſiſtit murui datioAd hoc reſp dominus Imperat quod
mutui datio conſiſtit in his rebus qua cr
onſiſtunt pondere, nu-
mero, & menſura: veluti vino, oleo frumento, &c. hoc eſt, in re-
bus iltis quæ ſunt ve quatitas, non vt ſpecies, quas res aut in nu-
merando, & hoc refertur ad pecuniã numeratã:aut in metien-
do, & hoc refertur ad vinum, oleum, & fr
trumentû, aut in appen-
dendo, & hoc refertur ad æs, auruu, & argentum;n hoc damus
vt accipientium fiant & de natura mutui eſt, ve non idẽ corpus
reddatur, ſed in eodem genere. Tranſit enim dominium rei mu-
tuatæ in accipientem:licet teneatur de corpore æquiualenti in
eodem
d Contraftus
proprié dici-
tur: vbi hine,
& inde naſci-
tur obligatio:
impropiie in
alils.
e Contractus,
obligatin, &
atio differit.
5 Diuiſi.