Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0208
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
367 Inſtitutionum lmoerialium Liber iij. 368

Duo, pluréſve.JJCASVS. Dixi, Iuſtin. Domine, ſuprà dixiſtis
qualiter fiant duo rei ſtipu, ponatis, ſi placet, exempla de duo-
bus reis promittendi? Reſp. dominus Iuſtin dicens ſic: In duo-
bus reis ſtipulandi ſunt duo qui ſtipulantur ab eodem: ſed vbi
ſunt duo rei promittendi, vnus ſtipulatur à pluribus. Vnde
ſcire debes, quod duo
rei promittendi ita fiut.
ſi fuero ſtipulatus in
hune modum: Meui,
promittis mihi x. au-
reos, & ipſe reſpondet,
promitto, & poſteà ſi-
ne interuallo dixero
Seio, Sei, promittis mi-
hi coſdem x. aureos,
quos, ſtipulatus ſum à
Muio? & ipſe reſpon.
promitto: iſti ſunt duo
rei debendi, vel pro-
mittẽdi, ſunt enim duo
debitores debentes eau-
dem rem. Franciſcus.
a,Spondeo. hoc acto
vt fiant duo rer, & in
ſolidã:vv feo. lreos. Sfi.
a Spondeo. Vno ver-
bo, ſpondeo, contrahitur
obligatio, Cic. pro Ce-
cinna. Si quis quod ſpo-
pondit, qua in re verbo
ſe vno obligauit. Cv1A.
Ex huiuſmodi. JC A¬
sVS. Dixi, Iuſtin. iam
vidi qualiter fiant duo
rei ſtipulandi, & pro-
mittendi, pro Deo, di-
catis mihi, quis eſt ef-
fectus earum obliga-
tionum? Ad hoc reſp.
Iuſtin quod ex ſtipula.
huiuſmodi ſolidum ſin-
rulis debetur, ſup. reis
ipulandi, & ſoliduim
debent ſinguli, ſcilicet
rei promittédi, quia vterque corum in ſolidum obligatur: ſicut
ſingulis eorum ſtipul. ſolidum debetur: ſed licét in ſolidum te
neantur, vel ſolidum ſingulis debeatur, tamen vna res ſola in
obligatione vertitur: vnde ſi fuerint duo rei ſtipul. & ita duo
creditores, ſi tamen vnus eorum recipiat il lud quod deductum
erat in ſtipulationibus, ille qui recipit, perimit obligationem
ſingulorum: vnde ab altero reo ſtipulandi liberatur promiſſor
t d vner in eeiprrnmitenui, & ira duo débitores ciuſden
rei, ſi alter rem illam ſoluat, perimit oblig. illam, & liberatur al-
ter. Franc.
b Obligationibus. hoe refertur ad reos promittendi, & quod
ſequitur, & ſtipulationibus, ad reos ſtipulandi: vt probatur infrà
ſtatim.
C JEt ftipulationibus. Cum dixerit, ex huiuſmodi obligationibus,
fruſtrà adiicit, & ſtipulationibus, legẽdum, & ſtipulãtibusideõ-
que Theo. recte vertit us igçur non T mgm-
nn. In proximo etiam verſu legendum eſt, in vtraque enim.
Sententia autem huius S. emendata dicitur ab Iuſtiniano in
NouxeIx.quod ſecus eſt. Nam Nou. Iuſtiniani dat beneficiú
D. Hadriani eis qui ſe énſbue obligant. emendat igitur l.
reusff de duobus reis. non hane ſententiam. CvIAC.
a Obligatio c In vtraque. id eſt, vtriuſque obligatione. nam vnaa eſt
eadem poteſt quoad vnum effectum: vtffeo. Liij. infin, ſed plures ſunt, quia
eſſe vna, & plu plures tenentur, vt hîe.
res. d4 Alter, ſeilicet reorum ſtipulandi.
e 5Alter. ſeilicet reorum promittendi.
t Perimit obligationem il le qui accepit.
bLiberarecre-gS Liberat. ille Pqui ſoluit. Similis lectio, ſeu implicatio ver
ditorẽ impro- borum eſt, ffde arbil ſi duo. in prine. 2. Vel dic, quod quilibet
rrit dieitut iſtorum refertur ad vtrumque ſupradictu & poſſunt fieri in ſti-
itor, cum ens R v: a in nliiar onare nhlieriei- ffFI aaaa
ſouii. pulatione duo rei, & in quolibet genere obligadi vt ffe andé.
Ex duobus reis, &e. CASVS. Quaſiui à Iuſtinia, an vnus de
duobus reis promittendi aliter poſſit obligari, quam alius. Et
videtur quod non, quia videtur quod quitas omnimoda, ſiue
paritas debeat eſſe inter duos reos debendi. dicit tamen quod
ex duobus reis promittendi alter puré, & alter ſub conditione
obligari poteſt: putax fui ſtipulatus à Titio puré, & cadẽx. fui
ſtipulatus à Martino ſub conditione. Iſti duo intelliguntur eſſe
duo rei debendi& licet M. ſub conditione obligetur. non ide
minus petere potero illa x.à Titio, qui mihi pure eſt obliga-
e obligatio n squanquam adhuc pendeat conditio. & hoc dicit. Franc.
lgatio a ’poeſt. Sed nônne eſt hie imparitas? quod eſſe non deber:
oſit impar Poueſt. Sed & nonne eſt hic imparitas? quod eſſe non debet:
tatem cont- vffeel eandems ſedſi quis. Reſp ſecundum Mquod ibi regu-
nete. lariter dicltur, fallit hic, vt ffeol ſi ex duobus. fin. Alij, v P. di-

Duo, pluréſve rei promitten-
di ita fiunt; Maui, decem aureos
dare ſpondes? &, Set eoſdẽ decem
aureos dare ſpondu ſi reſpõdeant
ſinguli ſeparatim, Spondeo? .

Natura duorum reorum eſt vt
quilibet teneatur in ſolidũ: ſed v¬
nius ſolutione, & receptione, tolli-
tur obligatio vtriuſque. ARET.

1. JEx huiuſmodi obligatio-
nibus b, & ſtipulationibus a ſo-
lidum ſingulis debetur: & pro-
mittentes ſinguli in ſolidum te-
nentur. In vtraque t enim ob-
ligatione vna res vertitur, & vel
alter d debitum accipiendo, vel
alter t ſoluendo, omnium pe-
rimit obligationem , & omnes

liberat g.

Etiam diuerſitas temporis adie-
ca ſolutioni nõ facit ceſſare conſti-

tutionem duorum reorum. ARET.

2. J Ex duobus teis promit-
tendi, alius purè, alius in diem,
vel ſub conditione obligari po-
teſt h: nec impedimento erit
dies, aut conditio, quô minusi

cunt, quod hic non eſt imparitas cûm adueniente
vel die ambo aqualiter ten auttr, led nente con
remanet imparitas. quare ’ quo in quantirate debi
re que debetur, nor poreſt eſſe imparitss ve fi, ſeuta vel a Ethuier
poteſt, vt hie. & ffaod. l ſi ex auobus S svVol, led in alis omnen diſce.
i uo minus ſed a puaue ai
ueniente conditione ſo-
cium poterit conueni-
re mandati ſecundûn
quoſdã, vel verius neg.
geſt. vt Caodl i. Paré
ergo conſtitui bpoſſe
purè duos reos deben-
li, & quemlioer in ſo-
lidum conueniri: C.
eo j. Hodie contra er-
iam ſi hot actum eſt
expreſſimS, niſi altero
abſente, vel inope exi-
ſtente: vr in Authentade
duob. reis Sj. coll ij. & in
auth hoc ita, eodtit. Cod agnt
niſi renunciatunm puc aonouteris
ritili conſtitutioni: o mouue
C. de pact. lpen. & ſ d.
mino. l ſi iudex.

DE STIPVLA-
tione ſeruorum.
Suprà tit i &it pre. ASna poret
ced. diumeſt de ſtiprla- leleisie
tione liberarum perſona. qu’apr nr,
rum, verum quia interd elactirepra
ſerui ſtipulantur: ies de ſentat.A;u.
hu tractaturus, intrula l’er.
uit de ſtipulatione ſerue-

rum.

Eruus.J Totus
u iſte titulus diui-

ditur in tres partes. Pri-
mô, quod ſeruus ſtipu-
lando acquirit domino,
in cuiuſcumque perſo-
na ſtipulatio concipia-
tur. Secundô, excipit à regula, quod factum non acquiritur. Ter-
tiô, ſi ſint plures domini pro domnicis portionibus acquiritur.
Secunda ibi, Sed cum factum. Tertia ibi;Seruus communis. C a¬
SVS. Quſiui à Iuſtin. vtrûm ſerui haberent ius ſtipulandi, &
videbatur quod non, cûm ſtipulatio ſit actus ciuilis, & quan-
tum ad ius ciuile attinet, ſeruus pro mortuo habetur. & reſpon.
dominus Iuſtin, quod quamquam ſeruus quantum ad perſo-
nam ſuam propriam pro mortuo habeatur, ex perſona tamen
domini ſui poreſt habere ius ſtipulationis. Sed dicet aliquis,
Domine, hoc verum eſt, ſi ſeruus habet dominum: ſed quando
non habet dominum, putà dum hreditas iacet nunquid valet
ſtipulatio? Et reſp. Iuſtin, quod ſie, quia hreditas in caſu iſto
vicem domini ſuſtinet. vnde ſi ſeruus hœreditarius ante aditam
hreditatem ſtipuletur, acquirit hareditati, & ſic hœredi futu-
ro. Franc.
S Domini. qui dominus d caput eſt ſerui:vt j. de noxa.
nis ex ſua enim perſona nihil poreſt: vi ſade regu. iuris l. ſeruitu-
tem. l quod attinet niſi ex quo manumittitur: tunc enim incl-
pit habere caput:vt ffde cap demin l hodie. .....C......... .
lSInpleriſque, hoe proptereà dieit: quia e haeroditati furtun e Hardirr
ieri non poieſt, niſi ir yribus eaſbns, d fur lhardiarit pon po à
& lſeq. Item propter vſumfructum, qui ſeruo haœreditario pro¬ non por
mitti non poreſt, vt hæreditati quæratur: vt feodl vſusfrutus.
ADDITI O. Et eſt ratio, ſecundûm Docto. quia ſine perſona
cui arcedit, deberi non poteſt......... f Hareditas
ms Defuncti non hæredis; vt hie, & S de haredi inftit. S. ſeruut. ,ue defin.
f de acquir rer doml hareditas.2 Et que ſit ratio quare l per¬ i peſonan,
ona ne defuni d mon hareſis iuſtiuet die ou de ſirmut pai brti
n Hareditati ſief de iniur lj. Squotiens autet. . ainnna ſi s eevder ti-
Siue autem, &eICASVS. Dixi Iuſtin Domine vidiquod ſi ſr ſipulati,
ſeruus ſtipuletur aliquid dari domino ſuo, quod illud domin quia cdmper-
ſuo acquiriturſed ponamus quod non domino ſuo, ſed ſbi ſti- ſoe eudreat
puletur aliquid dari-acquiriene domino ſuo?Et reſp luſt diens, de peſonaſer-
uod ſiue ſeruus ſtipuletur domino ſuo, ſiue ſibi, ſiue conſero iſte dopnr
ſueimeerronieerà eſt perſonanon adiecda, om aibus ſaui mauis
iſtis modis quatuor domino acquirit. Idem iuris eſt & in filio, operas nemo
qui qualitercumque ſtipuletur, patri ſuo acquirit ex his cauſis, nii dominus
per quas pater per filium acquirere poteſt Fran, tinnlatione: lerent taen,
o5 Siue ſbi. niſi in caſbus, vt cum factum eſt in ſtipulatione lerent e in
quo caſu domino non acquiritur; vv j proxiS & cum operasà perſonaiter,
liberto ſtipulatur :vt ffeo lantep. & in aliis caſibus quos nOſ pel domino
al frauet poteſt ſtipulur far tuo in eue dulrtius,
dem poreſtate exiſtenti. Die quod ſie, quia ſeruus conſeruo ſuo vi pe uul

ſtipulari poteſt, vt herigitur frater fratriarg. Cde diuer reſetl ie

ditione,
edio tempore

ab eo qui purè obligatus eſt,
petatur.

DE STIPVLATIONE
ſeruorum.

TITVLVS XVIII.

e d
.... c , & quemlioer in ſo & quanod
Si quid hareditarius ſeruus ia-¬ lidum conueniri ue poant eonu.
cente adhuc hereditate ſtipuletur, ohj. Hodie cong niri-
futuro hæredi acquiritur. Item vt-
cumque concepta fuerit ſerui, aut
fili ſtipulatio, domino, aut patri
protinus quarttur.

C Hane
mirabile quſ
at, atque ex-
tutit laſ quem
vide hit cu

Eruus ex perſona
domini ius ſtipu-
ll landi haber. Sed &
El haereditas in pleriſ-
quel perſonæ defuncti vi-
cem ſuſtinet: idebque f quod
ſeruus hœreditarius ante adi-
tam hœreditatem ſtipulatur,
acquirit hareditatin, ac per
hoc etiam hœredi poſteà facto
acquiritur.
Seruus, ſiue filiusfamiliàs à quo-
cique ſtipuletur, & in cuiuſcüque
perſona ſtipulationem cõcipiat:ac-
quirit domino, & patri. ARET.
1.JSiue auté dno, ſiue ſibie,

S. om- d Dominus eſt
caput ſerui.
 
Annotationen