Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0209
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
369 De diuiſione ſtipulationum. Tit xix. 370

de lib prateril. & iiffſi certum peta.lcertum. AccvRS.
S S Stipulatus eſt. hoc diſiunctim, id eſt, diuiſim exaudi.T Sed

Item quia vox filij,

domni intelligiturvr j.

vox patris intelligitur: & vox ſerui, vox
.de mut ſtip. S-ei vero, qui. & S poſt mortë.

25 Conſeru. Poterit etiam frater fratri, ſi ambo in ciuſdem

patris poteſtate ſint. CVIA12A -.I.-:4
a J Imperſonaliter nullius facta mentione, id eſt, vel propriô no-

mine, vel appellatiuo.
vel facta mentione de
nomine appellatiuo,
ſed non proprio: vtS.
de exhared. lib.S. j. AccV.
ADDITIO. Idem per
omnia dici põt in mo-
nacho ſtipulante. Ang.
b Acquirere. vt ex
cauſa profectitia, & ad-
uentitia iſto iure quod
dic. vt ſuprà, per quas
perſo no acqui.Sj.
Sed cum fatum, &c.J
CASVS. Suprà dictum
eſt quod quocumque
modo ſeruus ſtipule-
tur, quod domino ac-
quirit: ſed hoc eſt veru, ſi
ipſe ſtipuletur aliquid
quod conſiſtat in dan-
do. Sed pone quod ſer-
uus aliquid factum ſti-
puletur, puta vt liceat
ei ire agere, tunc ſeruus
per hanc ſtipulationem
domino uihil acquirit,
ſed ſibi ſoli. vnde ſi do

minus vellet ire agere,

ſiue conſeruo ſuo, ſiue imper-
ſonaliter? ſeruus ſtipuletur: do-
mino acquirit. Idem iuris eſt &
in liberis qui in poreſtate parris
ſunt, ex quibus cauſis acquire-
re b poſſunt.
Seruus factum, ſuam ipſius per-
ſonam reſpiciens ſtipulando, ſibi,
non domino, quarit.
2. q Sed cûm factum e in
ſtipulatione continebitur, om-
nimodo d perſona ſtipulantis
continetur veluti ſi ſeruus
ſtipuletur, vt ſibi ire agerel li-
ceat: ipſe enim tantum prohi-
beri non debet, non etiam do-
minus seius.

Ex communis ſerui ſtipulatio-
ne vnicuique dominorum pro por-
tione ſcilicet dominica acquiritur:
nmſi vnius domini iuſſu, aut nomi-
ne ſtipulatus ſit. quod autem vni

bene poſſer prohiberi-
ne iret, vel ageret. Franc, de Aret.
c Cum factum. ſed ſi ſtipulatur ſeruus ſibi ſcribi librum, &
ſic factum: nonne acquirit domino? Reſp.ſie, & quod lîc dici-
tur, ſed cum factum, &c. id eſt, à ſeruo faciendum, & non ab
alio, vel etiam a domino.ADIT 10. Tu dic ſecundûm Angel.
uod factum ſi perſone ſerui inhreat, à quocumque ſiue ipſi
ſeue ſoiaaalno ſit preſtandun, non acquiritur domino.
alias ſecûs. Ioan. Fab.
(Sed cum factum. Qu iuris ſunt, ad dominum tranſeunt;
quæ facti ſunt, non tranſeunt. In his qu iuris ſunt, nihil inter-
eſt vrrûm ſibi, an domno, vel imperſonaliter ſtipulentur. In his
quæ facti ſunt, contrà, nam ſi factum ſibi ſtipuletur, perſona do
mini ſtipulatione non comprehenditur, acquiritur tamen do-
mino obligatio Factuin in ſtipulatione comprehenditur, ſi vr
ſibi fiat, ſi vt ſibi facere liceat ſtipulerur. Exempli gratia, vt ſi-
bi ire, vel agere liceat, vt ſibi habere, ſibi poſſidere liceat, id eſt,
tenere l ſtipulatio iſta S hi qui ſunt. & S.hac quoque, de verb. obli. at
ſi ſtipuletur ſibi operas officiales, inutilis eſt ſtipulatio, quoniã
ſoli patrono hoc factum praeſtari poteſt, neque vlla interpreta-
ione talis ſtipularie conſeruar puteſt, ſſ opera de ſ opera deſii ſſr aa
dem ratione ſi ipſe ſibi ſe ſtipuletur ab vno ex dominis, inuti-
lis eſt ſtipulatio atque ita legendum eſt in l j ff de ſtip. ſer.
d5 Omnimodo ſic ff.de vſu, & habi. l. plenum. S ſi vſus.
e J Continetur. ic ffade condit & demonl qui haredi.
F ſ Ire agere hc verba expone vt ſuprà, de ſer in prine. & ff de
ſerui ruſtt praio.q Et not. quia hic per verba loquitur, aliud
ſi per nomen, putà iter-tunc enim domino acquiritur, vt ffeod.
l. ſi communis.
g Non etiam dominus ſubaudi, prohiberi non debet, quaſi di-
ceret, debet prohiberi. Sed contrà s. per quas perſo. no acqui. non
ſolum. & S.de his, qui ſunt ſui, vel alie. iur.Sj.Sed non eſt contrà
quia & hic acquiritur domino commodum nam ad ſui domini
vtilitatem ibit ſeruus.
Seruus commanis, c. J CASVs. Suprà dictum eſt quando
ſeruus vnius ſtipulatur, ſed domine, quid iuris eſt, ſi ſeruus com-
munis ſtipuletur? Et reſpon. Iuſti quod ſeruus communis ſti-
puletur aliquid ſibi dari imperſonaliter, vel domiuis ſub nomi-
ne appellatiuo, acquirit vnicuique domino pro portione domi-
nij, & non pro portione viriliniſi vnus ex dominis iuſſerit eum
ſtpulari tunc enim iubenti acquiritur: vel ſi nullus corum iuſ-
ſerit ei, ipſe tamen alterum nominauerit, purà ſtipulatns eſt Pe-
tro domino ſuo: tune per hanc ſtipulationemacquiritur no
minato. Si autem vnus iuſſerit, & ipſe alium nominauerit, quid
iuris ſit, habes in glo. Frane.re AAa aautaucnie
h JSeruus communis ſtipulando. imperſonaliter, vel ſibi, vel do-
minis ſuis ſub nomine appellatiuo, aliud ſi propria nomina ex-
preſſerit, nam tune acquirit pro virili, non pro portione domi
nij. J Sed quid ſi proprium * nomen, & appellatiuum? Reſpon.
ſi prponat proprium, pro virilieſi appellatiuum præponat, pro
dominica: ut ffde ſtipula ſeru l ſi communu ſeruus ita ſtipuletur
Lucio Titio. & fde ſtatuliber. Laita. S.j. A ce , s-ppauxrur,
i5 Nominatim, proprio nomine:vt S. de oxharedlib.S.j. vel ap-
pellatiuo: dummodô intelligatur de quo domino dicat: veC.

quid ſi vnus iuſſit ſeruo, & ipſe alteri

ſlipulatus eſt nomina-

tim? Diſtingue, ex cuins re, vt ſi ex re iubentis, ſibi quaratur:
aliàs nominato: ve Cper quas perſomobis acqui-l fis ſi &fſeol.

dominorum quari non poteſt, alteri
accreſcit.
3. J Seruus communis ſtipu-
lando P, vnicuique dominorum
pro portione dominij T acqui-
rit: niſi iuſſu vnius eorum,
aut nominatim alicui eorum
ſtipulatus eſt : tunc enim ſoli
ei y acquiritur.
Seruus cõmunis ſtipulando rem
quæ nõ poteſt vni ex dominis acqui-
ri acquirit in ſolidu alteriARET.
Quod ſeruus cõmunis ſtipu-
latur, ſi alteri ex dominis acqui-
ri non poreſt, ſolidum alteri ac-
quiritur: veluti ſi res quam dari
ſtipulatus eſt, vnius domini ſitl.

DE DIVISIONE
ſtipulationum.
TITVLVS XIX.
Pratoria ſtipulatio eſt, quæ eſt in-
ducta ab edicto prætoris: iudicialis

proinde Sfi & l ſeq licét
antiqui aliter diſtin-
guebant.
2Tune enim ſoli ei-
Cum ſeruum commu-
nem vnus ex dominis
ſuo nomine iuber ſti¬ tFallit primm
pulari, plus valet iuſ- quando ſtipu-
ſum quam nomé. Cunm dominis noni
verô ſeruuim commu- natim Secudo
nem ſimpliciter iubet ſi iuſſus vniys
ſtipulari, plus valet no¬ pracedit Ter-
men, quam iuſlum at- puſ fa nes e¬
que ira recte Ao ac le arqui ai-
cipiendam cenſet l’vlt. teri ex domi-
C per quas perſon. nobis nss gd.Per.
acquir. CviAc.
uod ſeruus commu-
ay le s Iupra
dictum eſt, quid iuris
ſit quando ſeruus com-
munis ſtipulatur ſibi
dari aliquid: & dictum
eſt quod vtrique do-
minorum poteſt ac-
quiri. Sed domine, quid
iuris eſt, ſi ſeruus com-
munis ſtipuletur ali-
quid quod alteri do-

minorum acquiri non
poteſt, veluti ſi res, quam ſeruus ſtipulatus eſt, ſit alterius do-
minorum, cum res ſua ſibi acquiri nou poſſit? Et reſpondet
Iuſtinianus, quod tunc neceſſarium eſt quod alteri acquiratur.
hoc dicit. Franc.
l Vnius domini ſit. nam cûm ſua ſit, amplius ei quri non po-
teſt:t S.de leg. ſed ſi rem.& j.de actioS, ſie itaque. reſtat ergo
vt ſoli alteri quratur. Aliud ſi ex re vnius ſtipuletur, quia tunc
omnibus quœrtur: ſed communi diuidundo iuicio reddetur,
id eſt, cûm aget communi diuidundo pro iſto ſeruo, poteſt
etiam deducere, quod ſocins ſuus lucratus erat ex ſtipulatione
facta ex rebus ſuis, & redditur illi ex cuius re quaritur: vt ff.
eodl.ſi ex re S.j.

DE DIVISIONE STIPVLATIONVM.
Suprà à dictum eſt de ſtipulationum materia: verum quia carum
multiplex eſt ſpecies: ideo ſubdit de iuijione ſtipulationum. Porcus.
Tipulationum. Totus iſte tituius diuditur in duas par-
tes principales. Primô ponit diuiſionem ſtipulationis.
Secundô illam per exempla declarat. Secunda ibi, Iudiciales.
CASvS. Tradidit Iuſtinianus diuiſionem ſtipulationum: mo-
dô ſingula membra diuiſionis per exempla declarat. Et primô
ponit, qua ſunt iudiciales, dicens, quod illa ſunt iudiciales ſti-
pulationes, qu à mero iudicis officio proficiſcuntur, quod ſie
intellige, ſcilicet quæ proficiſeuntur ab officio iudicis merce-
nario. & appellatur iudicis officium mercenarium, quando ali-
quid expeditur per iudicem, propter quod iudex principaliter
non aditur: Verbi gratia, aliquis vſucepit tem meam quam à
non domino emit bona fide, ego egi contra eum rei vendica-
tione, & litem cum eo ſum conteſtatus, lite conteſtata compler
uit vſucapionem. non obeſt ei litis conteſtatio quo ad curſum
vſucapionis complend. Sed ſecus eſt in præſcriptione, quia ſi
tantum completa vſucapione probem illam rem meam eſſe,
tenetur illam mihi reſtituere: & ita licèt quoad curſum non
noceat ſibi litis conteſtatio, tamen quoad effectum vſucapio-
nis ei obeſt: & debet iudex ipſum facere cauere, quod nõ com-
miſit dolum in re illa, ſeruuim forſan petitum alienando, vel
manumittendo, vel aliquo alio modo: vt ff de rei vindil. ſi poſt
acceptum. Et illam cautionem debet iudex facere interponi per
officium mercenarium:& fic accipe quod litera dicit, mero quia
nunquam prætor viuus, vel mortuus de hoc ſe intromiſit: ſed
lege iubente interponitur huiuſmodi cautio: ve in cautione de
dolo, per legem prius allegatamff-de rei vindie l ſi poſt, & ſubdit
exempla duoprimum eſt veluti de dolo cautio: Secundum di-
citur eſſe quadam ſtipulatio iudicialis. Si enim ago contra ali-
quen pignoratitia actione, debet iudex ex officio ſuo facere
reo interponere cautionem quod in re pignorata non cõmiſit
dolú, ſeruitutes amittendo vnde aliquo modo ius laſerit: vel de
perſequendo ſeruo. Si enim aliquis metu abſtulit à me ſeruum
meum, & illum poſteà perdiderit, debet iudex facere cauere de
perſequendo ſeruo illo, & de reſtituendo eius pretio. Pratoria
autem proprie eſt illa ſtipulatio, propter quam aditur iudex
viuus ad hoc quod illud exequatur quod mortuus iudex pro-
MMM 5 niſit

a Cõtinuatio.

Diuiſio.
 
Annotationen