DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0227
405 De emptione, & vendi. Tit xxiij.
culpa venditoris fugerit, vel ſurreptus fuerit, animaduerten-
dum eſt primô verûm venditor aliquod fecerit pactun cum
emptore, per quod in ſe recepit periculum fuga, vel ſurreptio-
nis, veluti ſi cuſtodiam ſerui venditi in ſe ſuſceperit vſque ad
rraditionem: tunc enim periculum tam fug, quam ſurre-
ptionis ad venditorem
pertinebit; & de omni
periculo contingente
tenebitur. Aliqui autem
dicunt, quod eriam ad-
ſtringitur per illud ad
pretium generale, ſi pe-
riculum contingat. Si
autem nihil conuenerit
inter emptorem, & vẽ-
ditorem:tunc erit peri-
culum emptoris. Sed
qualiter poterit ei ſub-
ueniri, cum non ſit do-
minus ſerui, eô quod
ſeruus non erat tradi-
tus, ſed magis ſeruum
illum à venditore poſ-
ſit petere, vel rei vendi.
vel condictione furti-
ua?Et reſponderi poreſt
ad hoc, quôd empror
aget contra venditorem
ad hoc, quod venditor
cedat ei tam vindica-
tionem, quam condi-
ctionem furtiuã. Idem
dicit, ſi damqum datum
fuerit in ſeruo vendito
poſt contractum perfe-
ctum, quia actionem
legis Aquiliæ ſibi com-
petentem propter dam-
num in re datum poſt
contractum, tenetur
venditor cedere em-
prorih. d Franciſcus.
a Veniit.id eſt, ven-
ditus eſt.
E Neque culpa. etiam
talis qualis in commo-
dato gratia vtriuſque
partis contracto venit,
vl ff de perie. & commo.
fugerit homo qui vniit?, aut
ſurreptus fuerit, ita vr neque
dolus, neque culpa b vendito-
ris interueneritanimaduerten-
du erit, an cuſtodiam eius vſ-
que ad traditionem vẽditor ſu-
ſceperitd. Sane enim ſi ſuſce-
perit, ad ipſius periculum is ca-
ſuse pertinet: ſi non ſuſceperit,
ſecurus eſt. Idem & in cteris
animalibus, cæteriſque rebus
intelligimus.
Annota: Quotiens quis ide te-
netur quia actionem habet, eam ce-
dendo liberatur: alioqui ſecus.
Vtique tamen vindicationem
rei, & condictionem exhibe-
re b debebit emptori:quia ſane
qui rem nondum emptori tra-
didit, adhuc ipſe dominus eſt.
Idem etiam eſt de furti, & de
damni h iniuriæ actione.
Etiam ſub conditione poteſt em-
ptio celebrari: & accidentalia con-
tractus poſſunt in alterutrum ex
contrahentibus celebrari. ARET.
4. JEmptio tam ſub condi-
tione, quam purè contrahi po-
teſt. Sub conditione, veluti, Si
rei vendit L euſtodiam & f commohlſi vt certo. J-interdum.
c q Animaduertendum id eſt, diſtinguendum.
dJ Suſceperit. quod pactum valet: vt hic, & ffeod de contrah.
emp. l. quod ſape. S ſi res. & ff.de perie. com. rei vond.l. j. S. j.
ACCVRSIVS.
le JIs etiam ? leuiſſima culpa contingens, ſecundûm
Ioann, non ver fortuitô:licêt Mart. contra: t C. de pig.actl qua
fortuitis.
f J Condictionem ſcilicet furtiuam, qu ſcilicet ſoli domino da-
t batur:vt hic, & ffde condit fur.l.j.
gJ Exhibere ſcilicet cedendo actiones iſtas, & hoc quando non
fuit in culpa, aliàs non liberatur cedẽdo:vt ff.pro ſociol. de illo in
princip que eſt contrà.
hJ Et de damni putà ſi fuerit res vendita venditori ſubtracta,
vel in ea datun ſit damnum vt in princip-huius snam haee actio
damni iniuriæ, domino daturevt ffaad leg. Aquil l. item Mela.
legs. .
Emptio tam ICAsvs. Queſiui à legiſlatore: Domine, vultiſ-
ne plura dicere de emptione, & venditione? Et ipſe reſp dicens:
Frater adhue prater pradicta ſeire debes quod emptio tan pu-
ré quainſub conditione ctrahi poreſt Et ponit eenpul n de
amptione facta ſub cõditione:quia pura emptio omnibus ma-
nifeſta eſt Et eſt exemplum ſuum tale, ſi emptori dicat véditor
in hune modû: Si Stichus intra certû diem, veluti hine ad quin-
decimdies tibiplaruerite erit tbieeeus ppeodeecen lee eſt ern-
ptio ſub cõditionehd i-Et nora ad intelectum huius S quod
cûm tria ſint in emptione, ſeilicét commerciu, pretiun, & res:
duo prima non poſſunt conferrin arbitriu alterius contrahe-
tium: hoc eſt, emproris; veluti ſi dicat venditor emptori ſic: Ven-
do tibi rem pro quato volueris ſecus autem eſt quando daturà
venditore emptori optio in re ipſa: veluti cûm conuentum eſt
de pretio: & dicit venditor emptori ſie, Si res tibi placeat hine
ad dies octo ſit tibi empta pro tot. Sed dicet aliquis, ſemper in-
tra terminum illum poteſt emptor dicere quôd res ſibi non pla-
cet: & ita in poteſtate emptoris erit vtrûm contractus valeat,
néene. Certe verum eſt quod per obliquum, & implieit eſt
hoc in poreſtate ſua: ſed directe non, neque expreſse. Expreſſa
cuim nocent, non expreſſa non nocent. Franciſe.
l
4o6
i 5 Placuerit. Sed * videtur quod in alterius contrahentium a in arbitriu
arbitrium conferatur emptio, quod eſſe non poreſtrvt Codeod alterius cotra-
de contrahen emptio lin vandentus vel ementi &ſfau de contra. hentiun e
Iauod ſapaS. qua ſunt contrariz. Sed die, rem ipſam hie conferi poſt
mptio l quod ſapeS. qua ſunt contraris. Sed die, rem ipſam hie emptio.
conferri in arbitrium emptoris. Aliud ſi commercium, vt ſit tibi
Stichus intra certam diem tibi
placuerit i, ſit tibi emptus au-
reis tot .
Emens ignoranter rem quæ non
eſt in commercio, habet contra
venditorem actionem ex empto ad
intereſſe. ARET.
5. JLoca t ſacral, vel reli-
gioſa, item publica (veluti fo-
rum, baſilicam) fruſtrà quis
ſciens f emit: qua tamen ſi pro
prophanis, vel priuatis m dece-
ptus à venditore quis emerit,
habebit actionem ex empto,
quod non habere ei liceat, vt
conſequatur quod ſua intereſt
eum deceptum non eſſe. Idem
iuris eſt, ſi hominem liberum
pro ſeruo emerito.
DE LOCATIONE, ET
conductione J .
TITVLVS XXV.
Sicut emptio, & venditio ſo-
lo conſenſu, ſimul atque de pre-
tio conuenit, perficitur: ita loca-
tio, & conductio, quum primum
merces conſtituta eſt: qua vſque
adeo emptioni ſimilis eſt vt eiſdem
regulis constet: idcirco ſi locatio-
ni incerta merces interuenerit,
empta, ſi vis, vel pretiu
pro quando voles; vt di-
ctis legibus contarib. burdiiequod
J Item opponiturhac pmnia iſta
vendio qua hie ſir, ſaii eonſta-
non videtur conditio¬ us que in vo
nalis: ve ff-eodemde con- luntatem alte
trahend emptio. lLiij. qua rius cõtrahen-
eſt aora, Seil cert tonis
uir empra puré ſed re. erin r te.
ſolutio debebat ſub cõ¬ ba importatia
ditione fieri- at hie ſub arbitrium bo-
conditione facta fuit. ni viri:hic au-
vnde non poteſt imple- n non ſub-
ri niſi impleta condiio.antia ſed ae-
ne, u ſiuzlue vunlt luls ueliuit.
tio. in princip. titur.Angel
l J Aureis tot putàx. t Fait ad hune
Loca ſacra.JCAsSVS. iſtum S. de iure
Queſiui à luſtin vtrum e e vtater
poſim emere loca ſa Silde rea
cra, vel religioſa? Et re-t Secus ſiigno
ſpõdit, quod loca ſacra, rans: quia te-
& religioſa, cuiuſmodi net contractus
ſunt iter, forum, & ba¬ nonvt conſe-
ilica, fruſtrà quis emit. qur ſ feeeu
, led in-
& hoc verum eſt de pu¬ tereſſeL & li-
blicis quæ publico vſui berif t & t
deſtinata ſunt, cuiuſ- venditor igne
modi ſunt forum, & rat ſoluit pre-
baſilica:ſecus autem eſt t entun
in rebus qua ſunt in inrerere tot-
patrimonio publico, vt le lamptorem in
cœmeterium. Et hoc eſt fi& Glo fiſf. de
verum, ſi ſciens quis petemip..
huiuſmodi res emerit ſi SSt i leut.
autem quis ignorans V conducti.
merit deceptus à vendi-
tore, credens ea profa-
na, vel priuata:tunc ſibi
competit act. cõtra ven-
ditorem ad intereſſe.
Idem iuris eſt, ſi homi-
nem liberum deceptus
à venditore pro ſeruo emerit.h. d. Franc.
l Loca ſacra quæ ſunt iſta, habes S. de rerum diui. flumina.
& Snullius. & S. religioſum.. ee.
m J Priuatus redde ſingula t ſingulis. nam priuata d contraria e Singula ſin-
ſunt publicis profana e ſacris, & religioſis & fatit ſ tod de cone guis tededa
trahen empt. lliberi & lqquid & lliberi-Accvns. u
n S Quod-id eſt, quia. IIL.: L... verbo petere. c.
JEmerit. ignorans: vt ffade contrahon emp. l. liberi hominis. de appel. Nouel.
74. 4. in verbo,
perſerutamur.
d Priuata, &
publica diffe.
runt.
Textus continuat rubricam. Quia locatio eſt ſimilis emptioni. e Prophana à
vt in textu, & ff.codem.l. ideo poſt emptionem ſequitur videre de ſacris, & reli-
2. 2 a.--T gioſis diſte-
locatione. Aret. oſis diſte
DE LOCATIONE, ET CONDVCTIONE.
a C De locatione, & condutione. Locare eſt dare aliquid vten-
dum, vel faciendum: Conducere eſt accipere aliquid vtendum,
vel faciendum. Cvrac.
Ocatio.J Totus iſte tit. diuiditur in quinque partes. Pri-
u mô ponit quod iſte contractus habet ſimilitudinem cum
contractu empt Secundo, illud per exempla declarat. Terti,
quid veniat in iſto contractu. Quartô, ad quid tenetur con-
ductor. Quintô, an iſte contractus tranſeat ad haredem. Se-
cunda ibi; Nam vt emptio. Tertia ibi in S. Conductor. Quarta
ibi; Qui pro vſu. Quinta ibi in fin. Mortuo. CASS. Quaſiui
à Iuſtinia que eſſet natura locationis, & conduct. Et reſpon.
dicens, quod prorima eſt emptioni, & venditioni. Eiſdem
enim regulis conſiſtunt iſti duo contractus nam ſicut emptio,
& venditio contrahuntur ſimul atque de pretio conuenerit;
ita locatio & conductio, cum certa merces, id eſt, pretium
fuerit inter eos conſtitutum, contrahitur. & ſieut in praceden-
ti contractu actio ex empto datur emptori, & actio ex vendi-
to datur venditori, ſic in iſto contractu actio ex locato da-
tur locatori, & actio ex conducto datur conductori. & dicit,
quod locatio, & conductio proxima eſt emptioni- id eſt, vicina
quoad tractatum, & quoad ſententiam. Sed domine, ſatis vidi
quod
culpa venditoris fugerit, vel ſurreptus fuerit, animaduerten-
dum eſt primô verûm venditor aliquod fecerit pactun cum
emptore, per quod in ſe recepit periculum fuga, vel ſurreptio-
nis, veluti ſi cuſtodiam ſerui venditi in ſe ſuſceperit vſque ad
rraditionem: tunc enim periculum tam fug, quam ſurre-
ptionis ad venditorem
pertinebit; & de omni
periculo contingente
tenebitur. Aliqui autem
dicunt, quod eriam ad-
ſtringitur per illud ad
pretium generale, ſi pe-
riculum contingat. Si
autem nihil conuenerit
inter emptorem, & vẽ-
ditorem:tunc erit peri-
culum emptoris. Sed
qualiter poterit ei ſub-
ueniri, cum non ſit do-
minus ſerui, eô quod
ſeruus non erat tradi-
tus, ſed magis ſeruum
illum à venditore poſ-
ſit petere, vel rei vendi.
vel condictione furti-
ua?Et reſponderi poreſt
ad hoc, quôd empror
aget contra venditorem
ad hoc, quod venditor
cedat ei tam vindica-
tionem, quam condi-
ctionem furtiuã. Idem
dicit, ſi damqum datum
fuerit in ſeruo vendito
poſt contractum perfe-
ctum, quia actionem
legis Aquiliæ ſibi com-
petentem propter dam-
num in re datum poſt
contractum, tenetur
venditor cedere em-
prorih. d Franciſcus.
a Veniit.id eſt, ven-
ditus eſt.
E Neque culpa. etiam
talis qualis in commo-
dato gratia vtriuſque
partis contracto venit,
vl ff de perie. & commo.
fugerit homo qui vniit?, aut
ſurreptus fuerit, ita vr neque
dolus, neque culpa b vendito-
ris interueneritanimaduerten-
du erit, an cuſtodiam eius vſ-
que ad traditionem vẽditor ſu-
ſceperitd. Sane enim ſi ſuſce-
perit, ad ipſius periculum is ca-
ſuse pertinet: ſi non ſuſceperit,
ſecurus eſt. Idem & in cteris
animalibus, cæteriſque rebus
intelligimus.
Annota: Quotiens quis ide te-
netur quia actionem habet, eam ce-
dendo liberatur: alioqui ſecus.
Vtique tamen vindicationem
rei, & condictionem exhibe-
re b debebit emptori:quia ſane
qui rem nondum emptori tra-
didit, adhuc ipſe dominus eſt.
Idem etiam eſt de furti, & de
damni h iniuriæ actione.
Etiam ſub conditione poteſt em-
ptio celebrari: & accidentalia con-
tractus poſſunt in alterutrum ex
contrahentibus celebrari. ARET.
4. JEmptio tam ſub condi-
tione, quam purè contrahi po-
teſt. Sub conditione, veluti, Si
rei vendit L euſtodiam & f commohlſi vt certo. J-interdum.
c q Animaduertendum id eſt, diſtinguendum.
dJ Suſceperit. quod pactum valet: vt hic, & ffeod de contrah.
emp. l. quod ſape. S ſi res. & ff.de perie. com. rei vond.l. j. S. j.
ACCVRSIVS.
le JIs etiam ? leuiſſima culpa contingens, ſecundûm
Ioann, non ver fortuitô:licêt Mart. contra: t C. de pig.actl qua
fortuitis.
f J Condictionem ſcilicet furtiuam, qu ſcilicet ſoli domino da-
t batur:vt hic, & ffde condit fur.l.j.
gJ Exhibere ſcilicet cedendo actiones iſtas, & hoc quando non
fuit in culpa, aliàs non liberatur cedẽdo:vt ff.pro ſociol. de illo in
princip que eſt contrà.
hJ Et de damni putà ſi fuerit res vendita venditori ſubtracta,
vel in ea datun ſit damnum vt in princip-huius snam haee actio
damni iniuriæ, domino daturevt ffaad leg. Aquil l. item Mela.
legs. .
Emptio tam ICAsvs. Queſiui à legiſlatore: Domine, vultiſ-
ne plura dicere de emptione, & venditione? Et ipſe reſp dicens:
Frater adhue prater pradicta ſeire debes quod emptio tan pu-
ré quainſub conditione ctrahi poreſt Et ponit eenpul n de
amptione facta ſub cõditione:quia pura emptio omnibus ma-
nifeſta eſt Et eſt exemplum ſuum tale, ſi emptori dicat véditor
in hune modû: Si Stichus intra certû diem, veluti hine ad quin-
decimdies tibiplaruerite erit tbieeeus ppeodeecen lee eſt ern-
ptio ſub cõditionehd i-Et nora ad intelectum huius S quod
cûm tria ſint in emptione, ſeilicét commerciu, pretiun, & res:
duo prima non poſſunt conferrin arbitriu alterius contrahe-
tium: hoc eſt, emproris; veluti ſi dicat venditor emptori ſic: Ven-
do tibi rem pro quato volueris ſecus autem eſt quando daturà
venditore emptori optio in re ipſa: veluti cûm conuentum eſt
de pretio: & dicit venditor emptori ſie, Si res tibi placeat hine
ad dies octo ſit tibi empta pro tot. Sed dicet aliquis, ſemper in-
tra terminum illum poteſt emptor dicere quôd res ſibi non pla-
cet: & ita in poteſtate emptoris erit vtrûm contractus valeat,
néene. Certe verum eſt quod per obliquum, & implieit eſt
hoc in poreſtate ſua: ſed directe non, neque expreſse. Expreſſa
cuim nocent, non expreſſa non nocent. Franciſe.
l
4o6
i 5 Placuerit. Sed * videtur quod in alterius contrahentium a in arbitriu
arbitrium conferatur emptio, quod eſſe non poreſtrvt Codeod alterius cotra-
de contrahen emptio lin vandentus vel ementi &ſfau de contra. hentiun e
Iauod ſapaS. qua ſunt contrariz. Sed die, rem ipſam hie conferi poſt
mptio l quod ſapeS. qua ſunt contraris. Sed die, rem ipſam hie emptio.
conferri in arbitrium emptoris. Aliud ſi commercium, vt ſit tibi
Stichus intra certam diem tibi
placuerit i, ſit tibi emptus au-
reis tot .
Emens ignoranter rem quæ non
eſt in commercio, habet contra
venditorem actionem ex empto ad
intereſſe. ARET.
5. JLoca t ſacral, vel reli-
gioſa, item publica (veluti fo-
rum, baſilicam) fruſtrà quis
ſciens f emit: qua tamen ſi pro
prophanis, vel priuatis m dece-
ptus à venditore quis emerit,
habebit actionem ex empto,
quod non habere ei liceat, vt
conſequatur quod ſua intereſt
eum deceptum non eſſe. Idem
iuris eſt, ſi hominem liberum
pro ſeruo emerito.
DE LOCATIONE, ET
conductione J .
TITVLVS XXV.
Sicut emptio, & venditio ſo-
lo conſenſu, ſimul atque de pre-
tio conuenit, perficitur: ita loca-
tio, & conductio, quum primum
merces conſtituta eſt: qua vſque
adeo emptioni ſimilis eſt vt eiſdem
regulis constet: idcirco ſi locatio-
ni incerta merces interuenerit,
empta, ſi vis, vel pretiu
pro quando voles; vt di-
ctis legibus contarib. burdiiequod
J Item opponiturhac pmnia iſta
vendio qua hie ſir, ſaii eonſta-
non videtur conditio¬ us que in vo
nalis: ve ff-eodemde con- luntatem alte
trahend emptio. lLiij. qua rius cõtrahen-
eſt aora, Seil cert tonis
uir empra puré ſed re. erin r te.
ſolutio debebat ſub cõ¬ ba importatia
ditione fieri- at hie ſub arbitrium bo-
conditione facta fuit. ni viri:hic au-
vnde non poteſt imple- n non ſub-
ri niſi impleta condiio.antia ſed ae-
ne, u ſiuzlue vunlt luls ueliuit.
tio. in princip. titur.Angel
l J Aureis tot putàx. t Fait ad hune
Loca ſacra.JCAsSVS. iſtum S. de iure
Queſiui à luſtin vtrum e e vtater
poſim emere loca ſa Silde rea
cra, vel religioſa? Et re-t Secus ſiigno
ſpõdit, quod loca ſacra, rans: quia te-
& religioſa, cuiuſmodi net contractus
ſunt iter, forum, & ba¬ nonvt conſe-
ilica, fruſtrà quis emit. qur ſ feeeu
, led in-
& hoc verum eſt de pu¬ tereſſeL & li-
blicis quæ publico vſui berif t & t
deſtinata ſunt, cuiuſ- venditor igne
modi ſunt forum, & rat ſoluit pre-
baſilica:ſecus autem eſt t entun
in rebus qua ſunt in inrerere tot-
patrimonio publico, vt le lamptorem in
cœmeterium. Et hoc eſt fi& Glo fiſf. de
verum, ſi ſciens quis petemip..
huiuſmodi res emerit ſi SSt i leut.
autem quis ignorans V conducti.
merit deceptus à vendi-
tore, credens ea profa-
na, vel priuata:tunc ſibi
competit act. cõtra ven-
ditorem ad intereſſe.
Idem iuris eſt, ſi homi-
nem liberum deceptus
à venditore pro ſeruo emerit.h. d. Franc.
l Loca ſacra quæ ſunt iſta, habes S. de rerum diui. flumina.
& Snullius. & S. religioſum.. ee.
m J Priuatus redde ſingula t ſingulis. nam priuata d contraria e Singula ſin-
ſunt publicis profana e ſacris, & religioſis & fatit ſ tod de cone guis tededa
trahen empt. lliberi & lqquid & lliberi-Accvns. u
n S Quod-id eſt, quia. IIL.: L... verbo petere. c.
JEmerit. ignorans: vt ffade contrahon emp. l. liberi hominis. de appel. Nouel.
74. 4. in verbo,
perſerutamur.
d Priuata, &
publica diffe.
runt.
Textus continuat rubricam. Quia locatio eſt ſimilis emptioni. e Prophana à
vt in textu, & ff.codem.l. ideo poſt emptionem ſequitur videre de ſacris, & reli-
2. 2 a.--T gioſis diſte-
locatione. Aret. oſis diſte
DE LOCATIONE, ET CONDVCTIONE.
a C De locatione, & condutione. Locare eſt dare aliquid vten-
dum, vel faciendum: Conducere eſt accipere aliquid vtendum,
vel faciendum. Cvrac.
Ocatio.J Totus iſte tit. diuiditur in quinque partes. Pri-
u mô ponit quod iſte contractus habet ſimilitudinem cum
contractu empt Secundo, illud per exempla declarat. Terti,
quid veniat in iſto contractu. Quartô, ad quid tenetur con-
ductor. Quintô, an iſte contractus tranſeat ad haredem. Se-
cunda ibi; Nam vt emptio. Tertia ibi in S. Conductor. Quarta
ibi; Qui pro vſu. Quinta ibi in fin. Mortuo. CASS. Quaſiui
à Iuſtinia que eſſet natura locationis, & conduct. Et reſpon.
dicens, quod prorima eſt emptioni, & venditioni. Eiſdem
enim regulis conſiſtunt iſti duo contractus nam ſicut emptio,
& venditio contrahuntur ſimul atque de pretio conuenerit;
ita locatio & conductio, cum certa merces, id eſt, pretium
fuerit inter eos conſtitutum, contrahitur. & ſieut in praceden-
ti contractu actio ex empto datur emptori, & actio ex vendi-
to datur venditori, ſic in iſto contractu actio ex locato da-
tur locatori, & actio ex conducto datur conductori. & dicit,
quod locatio, & conductio proxima eſt emptioni- id eſt, vicina
quoad tractatum, & quoad ſententiam. Sed domine, ſatis vidi
quod