Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0232
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
415

deceſſerit, diſſoluitur ſocietas inter omnes, niſi aliter conuẽtum
fuerit inter eos. In Stem ſi alicuius roi, &c dicit Imperator, quod
nõ ſolûm duobus modis ſupradictis diſſoluitur ſocietas:imô &
tertio modo: ſcilicet quando finis impoſitus eſt negotio propter
quod contraxerunt adinuicem ſocietatẽ. In S publicatione. caſus

Inſtitutionum Imperialium Lib. iij. 416

O J Paſſus eſt, qui de * ſolo dolo tenetur, & lata culpa
repreſentattvr ff depoſilquod Nerua. & ſre qut n pa quae dol
t’ nntriur ſldepoſi l quod Nerua, & ſfſi quis teſt li eſeiuſfus.
p Tenoriniſi alter tantam culpam præſtiterit,,

juãtam & r
& afferret per damnum: quo caſu compenſrtrteuatam & iſte,

talis eſt: Iam vidiſtis
tres modos ſoluẽdi ſo-
cietatem, mod ponitur
hic quartus modus quo
ſoluitur ſocietas: putà
per publicationem om-
nium bonorum ſuorum
in fiſcum propter ſuum
delictum. Quãdo enim
fiſeus in loc ſuo ſuc-
cedit, pro mortuo habe-
tur.
Item ſi quis. Iam vi-
diſtis quatuor modos
quibus ſoluitur ſocie-
tas. Item quinto modo
ſoluitur ſocietas: veluti
ſi vnus ex ſociis ceſſerit
bonis, ne in carcerẽ de-
trudatur. ſi tamen adhue
alter in ipſum conſen-
ſerit, noua videtur con-
trahi ſocieras.
a Morte. idem eſt in
tutela: ſecus in depoſi-
to, & mandato :ui ff.
de his, qui not. infa l fur-
ti. S.illud.
bJ Eſi id eſt, quamuis.
AccVRS.
c (Conuenerit. ſcilic. vt
duret inter ſuperſtites
etiam vno moriente: nõ
autem ad hœredem trã-
a Ratio, quia ſit? etiam ex pacto: vt
in ſocietate e-ffaodé l.ade. & lanemo.
liglur indu- niſi in ſocietate vectiga-
ſria perſond lirvr ſ codem l verum.
& licet hares eL...¬ L1-.:
non fit ſocius: Sain haredem-& ladeoj.
tenetur tamen reſponſ. & niſi denuô
inchoata à de couſentiant:vt ff eod. l.
functo peiſi plane. ADDITIO.
cere ſs lte niſiuramento hiue
yfed oid inde appoitorquia for-
te de iure canonico te-
neret etiam in perſona
hœredis, nec morte v¬
nius ex ſociis ſoluere-

Adiiciuntur quatuor modi, qui-
bus finitur ſociotas: ſcilicet morte
ſoci, negotio finito, publicatione, &
bonorum ceſſione.
5. 5 Soluitur adhuc ſocietas
etiam morte? ſocij: quia qui
ſocietatem contrahit, certam
perſonam ſibi eligit. Sed & ſi
conſenſu plurium ſocietas con-
tracta ſit, morte vnius ſocij ſol-
uitur, etſi b plures ſuperſint, niſi
in coëunda ſocietate aliter con-
uenerits.
6. J Item ſi alicuius rei d
contracta ſocietas ſit, & finis
negotio impoſitus eſt, finitur
ſocietas.
7. 5 Publicatione quoque
diſtrahi ſocietatem manifeſtum
eſt; ſcilicet ſi vniuerſa bona ſo-
cij publicentur. nam cûm in e¬
ius locum alius f ſuccedat, pro
mortuo s habeturh.
8. J Item ſi quis ex ſociis mo-
le debiti prægrauatus bonis
ſuis ceſſeriti, & ided propter
publica, aut priuata debita
ſubſtantia eius vœneat l, ſolui-
tur ſocietas. Sed hoc caſu ſi
adhuc conſentiant in ſocieta-
tem, noua videtur incipere ſo-
cietas.

Socium in communi re tantam
adhibere diligentiam:quantã in re
propria, ſufficit:ideo eo nomine tãti
tenetur ſi quid in cõmunibus rebus

tur, per ca. cum contingat extrà de iureiuran ſecundum Ioan. Fab.

hic.

foro.

dItem ſi alicuius rei. vt duo tabernarij de vendendo vinum in

ſegnius egerit, quam in ſuis.
9. J Socius ſocio vtrum eo
nomine tantûm teneatur pro
ſocio actione n, ſi quid dolo
commiſerit, ſicut is qui deponi
apud ſe paſſus eſt e, an etiam
culpa, id eſt, deſidiæ, atque ne-
gligẽtia nomine, quſitum eſt:
prœualuit tamen etiam culpæ
nomine teneriP eum. Culpa au-
tem non ad exactiſſimam dili-
gentiam dirigenda eſt. Sufficit

enim talem diligentiam com-

munibus rebus adhibere ſociú,
qualem ſuis rebus adhibere ſo-
let d. Nam qui parum diligen-
temt ſocium ſibiaſſumit, de ſe
queri, ſibique hoc imputare de-
bet.

DE MANDATO .
TITVLVS XXVIT.
Mandatum obligatorium con-

trabitur pluribus modis: nec obli-
gatur quis, ſi mandatari gratia
tantum mandet.

Andatum s con-
trahitur quinque
modist: ſiue ſua
tantûm gratia ali-
quis tibi mandet, ſiue ſua &
tua, ſiue aliena tantûm, ſi-
ue ſua & aliena, ſiue tua &
aliena. At ſi tua tantum gratia
tbi mandarun ſit, ſupgoa-
cuum eſt mandatum: e id

nulla ex eo obligatio, nec

culpa. Item do-
lus cum dolo: vt ff a.
compon. leſi ambo in prin.
& de dolo l ſi duo.
qJ Solet. ante contra-
ctam ſociotatem . &
in hoc diſcrepat à de-
poſirario, qui vein pra-
ſenti tenetur: ſie ffdepo.
l quod Nerua. ſic eſt;
co cum quo habeo rem
communem ſine ſocie-
tate: vtf famil erciſe.t.
haredes. non tantum.
r Qui parum diligen-
tem. ſie . quib. modis re
contraob. pratereà.

- auee,

reieit,,
DE MANDATO.

Obligationum alis
re contrahtur, alie ver-
bis, alia literis, alit con-
ſenſu, vt ſupra de oblig.
Item earum qua ex con-
ſenſu,alia per emptionem
& venditionom, alia per
locationem & conductio-
nem, alia per ſocietatem,
alia per mandatum: vt
ſupra, de obliga ex con-
ſenſuin princip. De tri-
bus primis dixitenune de
quarta, ſcil. de mandato.
ACCVuS.
Andatum. To-
tus iſte ttt diuidi-
tur! in quatuor partes.
Primô ponit quot mo-
dis mandatum coutra-
hatur, & illud per exem-
pla declarat. Secundô,
quod fines madati non
unt prætereundi. Ter-
tiô, quomodo manda-
tum finiatur, & quando
mandato poſſit renun-
tiari. Quartô, quod

mandatum debet eſſe gratuitum. Secunda ibi;Is qui. Tertia ibi:

dato

Recte. Quarta ibi;In ſumma.CASVS. Quſiui à luſti de man-
uot modis contrahitur: & ipſe conſiderans reſpondet

e (Publieatine, qu publicatio fit propter delicta: ve ffde bon.
dam. l j. j-reſpon.
f (Alius alias, alter. ſcilicet fiſcus.
EJ Hre muru ief’avoû lactione S publieatiomeeACVES.
Habetur. ſed quid ſi hic ſocius, cuius bona publicata ſunt, ra-
tione operæ ſocius erat, non rerum, quod eſſe poteſt: vt ſuprà.
codS de illa verſi nam & ita? Reſpondidem, cuin libertatem, vel

vitam, vel ciuitatem amittat: vt ff.de bon dam. Lj, & infrà, proxim.
S- innuitur. in fin.

b Ceſſio bo¬ i Bonis ſuis ceſſerit quod facere poteſt, ne Pin carcerem decru-
norun nt cat, datur c: vt infide a Sſt & Cod de cſiu bolj.
ceris euitandi J Debita. quia fiſco, vel priuatis debebat: vr ffeolactioneS. j.

cauſa.
e Cedens ta-
men non libe-
tatur à credi-
toribus;ſed in
oſteà quaſi-
tis habet bene
iciune ſ
ueniatur niſi

lJ Vancatid eſt, vendatur.
m S Sed hoc caſu, quaſi dicat non ſieut ſuperiori proximo:ſcilicet
uando bona fuerunt publicata. nam hic viuens, & in ciuitate
exiſtens ſibi poſtea acquirere poreſt: vr ffide ceſſio bol v.
Socius ſocioCCASVS. Dixi Imperatori: Domine, iam vidi
luinque modos, quibus ſocietas ſoluitur: modô quero, vtrum
ſocius ſocio ſuo tencatur propter dolun, vel etiam propter cul-

in quitum fa- pavel eriam ex negligentia teneatur? Et reſpond. Impera quod
cere poreſt l nmon ſolun ex dolo tenetur, ſed etian ex neguigentia Sed domi
fde cſſ. bon ne, quà diligentiam debet preſtare ſocius: Et reſpõdet quod non

eractiſimanſedeandent quain in rebus ſuis ſoiet praeitare vn-
de ſi in rebus ſuis ſolet eſſe negligens:quanquam in omnibus re-
bus ſit diligens, non tenetur: ſed debet de ſe conqueri, qui pa-

run dligentenſocian ſibiaſſunpſi hhd.

n Pro ſocio actione. quæ eſt direct:

quol ſex modis, pit enin quod mandatum quinque modis
obligatoriis contrahitur. Aut enim tua gratia coutrahitur, &c.
aut aliis quatuor modis enumoratis in litera. Sextus autem
modus non eſt obligatorius, quia quando aliquis tua gratia
tantum mandat, nullum eſt mandatum, nec aliqua naſcitur
obligatio: ſed quinque modis prcedentibus obligatio con-
trahitur: & ex his mandati actio naſcitur.
ſ Mandatum. Mandatumt eſt officium gratuitum abeo qui
ſuſceperit exhibendum. niſi enim fiat gratis, incipit eſſe loca-
tio, ſi non erat facturus allas tale factum, ideõque conſueuit:vt
J.eod.Sfin & per verbum rogo, volo, mando, ſupplico, & ſimi-
lia:vt ffeod l.j.S.j.
t( Quinque modis. Inô videtur quod ſex, vt ſequitur Seddieſ,
quinque ſelicer bligatoris vlimon oin ſqpando rantuin
tua gratia non eſt obligatorium:vt ffeo.ti. l..S,fi-Itẽ ſecundûm
Ioan. eſt quoddam aliud ſextum obligatorium, vt cum ſua gra-
tia, & tua, & aliena aliquis tibi mandat, vt emas fundum pro
me & te, & Titio. AcCVRS. ADDITI0. Et exemplifica: vt
ffeodl ſi procuratorem. S. ſi tutores. vbi tutor mandat conturori
tuo, vt ſeruum neceſſarium emat pupillo, & ſic gratia mandan-
tis, & mandatarij, & pupilli coutrahitur mandatum.
u J Obligatio niſi dolus, & calliditas intercedant tvt ffde reg.
iur. l conſilu.
x5 Mandantis tantum.JCASVS. Quſiui à Iuſti.Domine, qua-
liter poteſt interuenire mandatú gratia mandantis tantum? Et
reſpon, quod tune mandantis gratia interuenit mandatum, cum
mandat tibi aliquis, vt negotia eius

à Depoſitrt-
ſofn tentius
de dolo, & la-
ta culpa.

b Sefite
une eutuii.
peuion, ais

bia.

tCõtinuatio.

t Sieſ. aa-
uie mus.

à Diuiſie

e Mandati de-
finitio.

t Mandatum
ſex modis con
trahur.

Intellige ſi
tl tonſiun
rei honeſta,
nec eſſer aliàs
faturus: Et
tamen qui ex

eras, aut fundum ei emas, hue damnu

ta ab vtraque parte: vt j. de

At-. . I.I. .. Aanſei. cenerit, idi-
aue parte: vey.de aut pro eo fideiubeas. & ſi tale mandatum ſuſceperis, de neceſſi- ceperit, i
& finita ſocietate naſcitur: vtCodeod.

i.E . LAALLI.ELeLI Er ſi ſinere ſtiné tene
tate obligaueris: quanquam ab initio tibi liberum ſit ſuſeipere biur quiton-

pnte. lit. S ex quibuſdam..
lamdiu, niſi in caſu: veffood, hactione, S

nquam.

ſi communis, verſie. non-

em

mandatu vel non ſuſcipere & hoc dicit, & ſuper illa gl. & tune ſlii dedit, ve
quia ſuſcepit, & intellige, ſi bené iuſſiſſet, non eſſes obligatus. per Ant-he,
tem
 
Annotationen