Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0245
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
441 De obligation quæ ex delic naſc. Titj. 442

furtum abſque affectu:vt hic ſubiicit, & ſupr. de vſuca Sitt ſi i.
& facit, ff-da furt linter omnes S refe Sed actione ex co cõtractu:
vt commodati vel ſimili, benë tenetur: vt ffeodem.l qui re ſibicõ-
modata. Secûs ſi ſtulte opinor, te permiſſurum rem tuam accipe-
re:vt ffde furt.l. qui vasS, vetere.ACCVRS.ADDITIO. Quid

2 Requiſitio a Non fiat,imo a fit, vtff. de ſer fugil. j. 5. hoe autem Sed illud
furti an hodie eſt ſpeciale in perſona ſerui.
ſt invſu, ’Olſeruationem non fiat. Furtorum quaſtiones cum lance, &
licio euanuerunt. Gel. lib. 16. cap. Io In vre. autem libris hoc
in loco ſcriptum eſt. non fit. CVtA c.

bEx conſequentia hc
n Solennitate non b eſt ſemper bona
ſublata non conſequentia, vt ſubla-
ſemper id odlr ra ſolennitate, ide id
liud ſà tolatur quod cun ſes
fit: atque ita lennitate fit, vt ſupra.
ceſſante cauſa de verboblig. S ſed hac.
olemniennan ; Cod de formuilis, 6&
non ceſſat id, impet. ſub.l. i. ij. A c¬
quod ſolenn crper ſubl j & AC
ter factum eſt. L-.na-
t a manife. c PPna manifeſti. qua
ſiſſimum ſir eſt de iure pratorio: vt
t Sie Luce 19 infr de perpet & tempor.
Si aliquem de- actio. 5. j. ACCVR.
fraudaui, quasIVS.
druplun red di Ex ſerui hoc tamen
Si quis futatus caſu ſeruus pro noxa
ſit bouem, aut dari porerit:vt infrà, de
ouẽ, quinque noxa. act. in principio.
boues e qut t aan ’r ſrntquui-
oues pro vna, ex liberi. In ciuilibus a¬
reſtituit: ſi non ctionibus furti manife-
habuerit quod ſti liberi ſeparantur à
pro furto red- ſeruis, ve auctor eſt Au.
dat, ipſe venu-Gelllii Ir. non tamen
dabitur. Et no¬:. 1.:
ta, quod pro in pretoris. Vrimur au-
furto queitis tem hodie pratoriis,
non debet fie- non ciuilibus. CVrAc.
ri eleemoſyna: e JNec manifeſti. ſcili-
eremple, at cet quae deſcendit ex
ius reddi o lege rij, tabul, vr infrà,
mino cû qua- de noxa S. ſunt autem.
druployut c. ſ. TSed quare minor pe-
u uuſts E na iure legis xij. tabula.
gid. Per. imponitur, quam per
prtorem:reſpond. quia
ePoœne augen maius delictum eſt:
ur vbi maiu? vt infrà, titul. proxi. in
eſt delictum. . iri arn...
princip. Pretereà tempo-
re l-rij.tab. pauperiores
d Pœnx pecu¬ d erant homines: vnde
niariz minuſ- minores pene impone-
tur pro inopia bantur: vt infrà, de in-
& paupertat iur. S. pœna. ACCVR-
jemporis, & re . 8. pœna.
tionisSIVS.
fy Dupli, niſi in caſu: vr
C. de ſer fugil mancipia.
ACCVRS.
Furtum autem fit,
&c.ICASVS. Quæ-
ſiui à Iuſtinian. quali-
ter fieret furtum. Re-
ſponder dicens, quod
non ſolûm fit furtum,
quando animo interci-
piendi, id eſt, intrandi

nationem non fiat ? , meritô
ex conſequentia etiam præ-
fatæ actiones ab vſu communi
receſſerunt: cum manifeſtum
ſit , quod omnes, qui ſcientes
rem furtiuam ſuſceperint, &
celauerint, furti nec manifeſti
obnoxij ſunt.
5 Pœna manifeſti c furti,
quadrupli y eſt tam ex ſeruid,
quam ex liberi perſona: nec
manifeſti, duplif.

Quauis indebita alienæ rei con-
trectatio inuito domino facta,
fiirti alligat contrectantem: qua-
propter qui re aliena abutitur,
furtum committit.

6. 5 Furtum autem fit non
ſolûm cum quis intercipiendi
cauſa rem alienam amouet, ſed
generaliter cûm quis alienam
rem inuito domino contre-
ctat. Itaque ſiue creditor pigno-
re, ſiue is apud quem res depoſi-
ta eſt, ea re vtatur, ſiue is qui
rem vtendam accepit, in alium
vſum eam transferat, quam cu-
ius gratia ei data eſt, furtum
committit: veluti ſi quis argen-
tum vtendum acceperit quaſi
amicos ad cœnam inuitaturus,
& id peregrè ſecum tulerit, aut
ſi quis equum geſtandi cauſa?
commodatum ſibi, longius ali-
quô duxerit. quod veteres ſcri-
pſerunt de eo, qui in aciem e¬
quum perduxiſſeti.

Contrectans rem quam contre-
ctare credit probabiliter domini
voluntate, furti non tenetur.

proprietatem aliquis quippiam amouerit: ſed etiã cûm aliquis
rem inuito domino contrectat. vnde ſi creditor pignore vtatur,
vel depoſitarius re depoſita penes ipſum, vel res qua ad vnum
vſum conceditur, in alium transferatur, quam cuius gratia data
eſt: omnibus his caſibus furtum fit: Vnde ſcire debes, quôd illi
ui habent rem ſibi ad vnum vſum commodatam: ſi in aliu v¬
um conuertant, ita demûm furtum committut, ſi ſe intelligant
inuito domino hoc facere. Sed pone: quid ſi credant ſe inuito
domino hoc facere, ſed dominus hoe ratum habeat, fitne fur-
tum in hoc caſu? Reſp. quod non. Vnde ad hoc quod commo-
datarius conuertens rem ſibi commodatam in alium vſum,
quam in eum, ad quẽ accommodata erat, furtú faciat, duo exi-
guntur, videlicet quôd credat ſe inuito domino hoc facere, &
credat, eum non permiſſurumh. d vſque ad S. ſed & ſi. Franc.
g SInuito domino. & quandoque volente:vt infrà. eod.5. vnde

illud. ACCVRSIVS.

h Geſtandi cauſa id eſt, ducendi.ADDITIO. No-contra

e Furtum fa-
cit, qui de alie.
no largitur.
i Volntas di-
ſtinguit male-
ficia.
Hoc non eſt
Accur. Agid.
n Furtum non

ſiclj.

de ſenten excommun.

illos qui accipiunt in commodatum equum vſque ad villam,
& poſteà ducunt eum Bononiã:quia furtum cõmittunt. Angel.
i J Perduxiſſet. idem eſt & ſi alii commodauit. ſpeciese enim
furti eſt de alieno largirivt ffeol ſi pignore.S.
Intelligant. & eſt ratio, quia voluntas
cia: vt ff eol qui iniuria in fi. j. respon. & facitC ad leg. Corn. de
ff. ſi cer. pet. l quod te. gpatet in cum voluntate. extra

fdiſtinguit malefi-

tit ſine efectu.lſ Permiſſurum. Quid ſi hoc credidit: ſcilicet dominũ permiſ-
luru, ſed ſtulté credebat? Reſp furti non tenetur: cum l non fiat

7. Placuit tamen, eos qui
rebus commodatis aliter vte-
rentur, quam vtendas accepe-
rint, ita furtum committere, ſi
ſe intelligant id inuito domi-
no facere: eumque, ſi intellexiſ-
ſet, non permiſſurum!. at ſi
permiſſurum credant, extra cri-
men videri; oprima ſane diſtin-
ctione: quia furtum ſine affectu
furandi non committiturm.

Pui etiam inuito domino contre-
ctre falsô credit, ſi id volente do-
mino faciat, furti reus non eſt:exci-
pe alieni ſerui improbum ſolicitu-
torem, quippe qui, etiam ſi domini
applauſu eius rẽ aſſequutus fuerit,
furti obnoxius eſtenihilominus ſer-
ui corrupti iudicium ſubiturus.

8. Sed & ſi credat aliquis,
inuito domino ſe rem commo-
datam ſibi contrectare, domi-
no autem volente id fiat: dicitur
furtuml’ non fieri. Vnde illud
quaſitum eſt, cûm Titius ſer-
uum Muij ſolicitauerit, vt
quaſdam res domino o ſurripe-
ret, & ad eumP perferret , &
ſeruus id ad Mœuium pertule-
rit a, Mœuius aurem dum vult
Titium in ipſo delicto depre-
hendere, permiſerit ſeruo quaſ-
dam res ad eum perferre, vtrûm
furti, an ſerui corrupti iudicio
teneatur Titius, an neutro? Et
cum nobis ſuper hac dubitatio-
ne ſuggeſtu eſt, & antiquorum
prudentum ſuper hoc alterca-
tiones perſpeximus, quibuſdam
neque furti, neque ſerui corru-
pti actionem preſtantibus, qui-

autem in filiofamiliàs,
vxore, viro, vel mona-
cho corruptis: an ha-
beat locum pœna iſtius
5. dic vt per Angelum
hic.
m Non committitur.
niſi in duobus caſibus.
vt dixi ſuprà, eodem.S.j.
ACCVRS.
Sed & ſi CASVS.
Suprà dictum eſt quod
furtum non fit niſi con-
trectatione rei alienæ,
& domino inuito. & ita
neceſſe eſt, quod du9
cõcurrant, ſcilicet quod
contrectans credat, ſe
inuito domino contre-
ctare: & quod domino
inuito cõtrecter. & qula
ita eſt, ideo quaritur,v¬
trûm verum eſſet fur-
tum commiſſum in talj
aſun Titius aeceſtr ad
ſeruum meum, & eum
ſolicitauit hoc modo;
Serue nequam vade fu-
rari domino tuo res
iſtas; & cum eis venias
ad me ad caſtru meum,
& ego benè defendam
te contra dominun
tuum. Seruus autem il-
le acceſſit ad me domi-
num ſuum, & intima-
uit mihi omnia hec. e¬
go autem volẽs Titium

in furto deprehendere,

dixi illi ſeruo meo: Ser-
ue bone, & fidelis, ſuper
multa te conſtituam.

vnde volo quod res il-

las capias, & fugias ad
Titium ſolicitatorem.

ſeruus autem ille de vo-
lutate mea res illas de-

tulit ad Titium: veni
poſteà, & res meas fur-
tiuas, ſeu furatas ſimul
cû ſeruo meo inueni
apud Titiũ: facio eum
in iudicium conueniri;
& intento contra eum

tam actionẽ furti quam

ſerui corrupti. Ex ad-

uerſo aduocati Titij ipſum viriliter defendentes dicunt ſe pa-
ratos eſle oſtendere, quod neurra iſtarum actione teneatur. in-
notuit enim iam nobis tota veritas. Actione enim ſerui corru-
pti non tenetur, dicunt ipſi, quia ſeruus non eſt cortuptus:quia
non habet res illas te inuitoiſed magis te volente: & iuſſu tuo
fuerunt ſibi deportate. Super iſta quaſtione olim fuit magna
dubitatio: conſtitutio tamen domini Iuſtiniani ſtatuit, quod
teneatur actionibus ambabus:quia quantum in co fuit, ipſe res
illas inuito domino contrectauit, & étian ſeruun corrupit Et
propter hoc ſtatuit luſtinianus, quod pradictis duabus actio-
nibus reneatur, vt auferatur occaſio delinquendi: ne forte ſi in
caſtu iſto impunitus remaneret, ex huius impunitate alij ten-
tarent ſeruos alienos corrumpere, qui de facili poſſent corrum-
pi: quanquam iſte bonus non fuit corruptus hd, & litera pla-
na eſt vſque ads interdun quoque furti Frane.
n JFurtum, vt furti actio naſcatur-futtum a tamen fit ſecun-
dûm quoſdam. Sed certe imô nec furtum fit, vt ffaodemdliiter

omnes. S. penult.
o DominoſMœuio. AcCVRS.

p 5 Et ad eum.ſ. Titium.
JSue.
perferat,&

Subriperet, & ad eum perferret. Vet cod ſubripiat,& ad eum
ſer. id ad Ma pert. (Mauius dum vult Titii in ip.delde.

permiſit ſer. quaſdam res ad eum perferre) vtrum, rc. In hac verô

ſpecie nec

furtum commiſſum videtur, nec ſeruus corruptus eſt;

furti tamen, & ſerui corrupti actio competit. CvIAe ,e..
qq Pertulerit. domino hoc renunciauerit; vt C.de furth ſi quis

ſeruo alieno perſuaſerit.

a G Deciſionsm.

a Furtum in-
terdum com-
mittitur etiaſi
inde furti a¬
ctio non naſca
tur. vide Gloſſin
S.aliquando.10.
infr eod.
b’Illam lege
Gloſſa ibidem
extendit ad fi-
liumfamilias,
qué alius cor-
rumpere vo-
luit.
 
Annotationen