Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0250
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
451 Inſtitutionum Imperialium Lib. iiij. 452

aJInueniatur via ſic S.tit.j S vnde illud.

b Gonſtitutionibus. vt Co. vnde vil ſi quis in tantam. & in aliis

leſl a uans neau,,

ſequentibus vſque in finem tit. Sed hie proſequitur tantûm teno-
rem illius l ſi quis in tantã. Super qua materia longum eſſet hie
dicere, cum plures quſtiones ibi notentur ſuper prdicta.

a Rei quidem ſue.
Qui rem ſuam rapit,
nec vi bo, raptorum te-
netur. l.ij. . hac actione
is demum. ff. eod, nec le-
ge Iulia lſi quis ad fun-
dum. Cod. au leg. Iul. de
vi ſed dominio rei ſux
mulctatur exl. ſi quis in
tantam. C vnde vi qua
abrogatur s vlt. l.i C.
Th. ad leg. Iulia. de vi.
CVIAC.
b Hc Gloſ. Cadere. repete,
nõ eſt Aceur, proſpectum eſt, & ibi
etiam praſtare: nec eſt
neceſſe ponere cogi-
tur, vel deber: qu vor
ba non inuenies in li-
bris emendatis.
e Occupantur d Res ſoli propriet:
mobilia: inua- quandoque tamen im-
duntur immo- proprie: vt Cod. de at.
biia. mt. l. ij ſed rei mo-
bilis dicitur occupatio:
licèt etiam quandoque
immobilia dicantur oc-
cupari: vt Cod de roi
vindi. l domum. in gloſſ-j.
Sane in hac. CA-
SVS. Dixi Iuſtiniano,
Domine, cõpetitne mi-
hi hec actio ita demûm,
ſi dominus fuero rei?
Reſpondetur, quod imô
ſiue in bonis eins fuerit
res rapta, ſiue in bonis
videlicet eius qui ius
aliquod habuerit in re:
vt quia ſibi ſit commo-
data, vel impignora-
ta, ſiue locata, vel de-
poſita, vel aliquid iu-
ris habeat in ea, ita
quod eius interſit mo-
lô non rapi. Semper
enim competit iſta a¬
ctio, non vt dominium
roi captæ accipiatur, ſed

aRaplens rem
ſuã, dominio
rei ſux mul-
ctatur.

inueniatur via?, per quam ra-
ptores impunè ſuam exerceant
auaritiã: melius diualibus con-
ſtitutionib. pro hac parte pro-
ſpectum eſt, vt nemini liceat vi
rapere vel rem mobilem, vel ſe
mouentem, licèt ſuam eandem
rem eſſe exiſtimet: ſed ſi quis
contra ſtatuta principum fece-
rit, rei quidem ſuæ a dominio
cadere S: ſin autem aliena res
ſit, poſt reſtitutionem eius,
etiam eſtimationem eiuſdem rei
præſtare. Quod non ſolum in
mobilibus rebus qua rapi poſ-
ſunt, conſtitutiones obtinere
cenſuerunt: ſed etiam in inua-
ſionibus qu circa res ſoli d
fiunt, vt ex hac cauſa ab omni
rapina homines abſtineant.

Is cuius intereſt rapina factm
non fuiſſe, quanquam dominus non
ſit, vi bonorum raptorum actionem
mouere poteſt: vt id ſcilicet conſe-
quatur quod ſibi abeſſe docuerit.
2. J Sané in hac actione non
vtique ſpectatur, rẽ in bonisf
actoris eſſe. Nam ſiue in bonis
ſit, ſiue non, ſi tamen ex bonis
ſit , locum hœc actio l habe-
bit. Quare ſiue locata, ſiue cõ-
modata, ſiue etiam pignorata,
ſiue depoſita! ſit res apud Titiũ,
ſic ve interſit eius eam rem per
vim non auferi a l veluti a’in
depoſita re culpam quoque pro-
miſit) ſiue bona fide poſſideat,

quod res ſibi rapta reſtituatur. Et vt breuiter me expediam: ex
qunounque caiſa porſt comperere alieui acio fuuti proprer
furtum datum in re; ex omni conſimili cauſa poreſt dari acti

vi bonorum raptorum
Franc.

propter rapinam in re factam. d. h.

e In hac actione. ſcilicet vi bonorum raptorum.
f In bonisid eſt, in dominio: vt ffde acquiren. re domi. lLrem in

bonis. & l. ſtatuas. & ffde verb. ſignifi. l. bonorum appellatio. Vel ſi
etiam bona fide poſſdeantur ilSRlbonorum apr

gEx bonis ſit. vt aliquod ius habeat: vt ſtatim per exempla

prooat

JHac actioſcilicet vi bonorum raptorum.
i J Depoſita promiſſa cuſtodia à depoſitario: vt ſuprà titulo j.
d Die, quia ſi S penultimo. Vel etiam commiſit culpam, vt ſequitur. Vel

cõmiſiſſet do-
Ium, nõ habe-
ret actionẽ fur
ti, nec aliam
actioné, nec ex

etiam ſi pretium acceperit depoſitionis: non tamen quaſi mer
cedem, tenetur eidem: vt ff eodem. l. ij-S. dicit aliquis: alio-
qui eſſet locatio: vt ſuprà manda. S. finali.ADDITIO. Dic
vt habetur in l. naturalis. S. ij. in gloſſ- ſi res ff de praſcript. ver-

improbitate borum. & facit l. Se ſi quis ſeruum. in glo. non datur. ff. depo.

ſua cõſequitur Angel.
actionẽ ut nor.
in dSpe, & ſe
cit l. itaqu .
de fur, Ang.

ſiſſimaCVIAC.

a Domlniu Dominium-id eſt, S dominij aeſtim.

pro dominij

ſtimatione. CVRSIVS.

Per vim non auforri. Vet. non habent, per vim. Quod autem
ſequitur, vnum caſum exprimit quo depoſitarius & furti, &
bon. rapt. actionem habet. Eſt & alius, ſi pretium depoſitionis
non quaſi mercedem accepit. & hoc Vlp. explicat inl 2S. &
genraliter.ff od.titul nam, inquit,
poſita culpam quoque repromiſi
mercedem accepi. Vtilius, &c.
meum retuli, quod vulgô ſui

& furtiact. habeo, ſi inre de-
, vel pretium depoſitionu non quaſt
qu verba ideô contra morem
nt ab interpunctionibus mendo-

ationem: vt ff quod met.

l ſi mulier.S qui poſſeſſionem, & ff vti poſſi.l penult. ſinal.Ac-

l Hanc actionem. facit ff. vl bonorum raptorum. l. j. S. & gene-

raliter.

DE LEGE AQVILIA.

Aquiliam punitur. ACCVRS.

Poſt* maleficium rapina ſequitur de damno quod per lagem a egt
Otlumuu.

ſiue vſumfructum quis habeat
in ea, vel quid aliud iuris, vt
interſit eius non rapi, dicen-
dum eſt, ei comperere hanc
actionem, non vt dominium l
accipiat, ſed illud ſolum quod
ex bonis eius qui rapinam paſ-
ſus eſt, id eſt, quod ex ſubſtan-
tia eius ablatum eſſe propona-
tur. Et generaliter dicendum
eſt, ex quibus cauſis furti actio
competit in re clàm facta, ex
eiſdem cauſis omnes habere
hanc actioneml.

DELEGE T AQVILIAJ.
TITVLVS III.

Primo legis Aquiliæ capite cau-
tum eſt, vt qui alienum ſeruum, aut
quadrupedem quæ corum numero
eſt, que gregatim paſci conſueue-
runt, iniuria occiderit, quanti
ea res eo ann retrorſum plurimi
fuerit, tantum domino praſtare
cogatur.

Amni iniuriæ y a¬
ctio m conſtituitur
per legeim Aqui-
liam; cuius primo
capite n cautum
eſt, vt ſi quis alienu hominem,
alienamve quadrupedé que pe-
cudû numero ſit, iniuriaP occi-
derit , quãti ea res im eo anno2

ſ Aoni l Torus
iſte titulus diuidi-
turP in duas partes.
pri mô tractat de primo.
capite leg. Aquil. Se-
cundô tractat de tertio
capite. Secuda ibi; Capi-
te tertio. Itẽ prima ſub-
diuiditur, quia prim
ponit verba primi capi-
tis legis Aquiliæ. Secu-
dô illa interpretatur. Se-
cunda ibi; Quod autem
non pracis?. Item ſecun-
da principalis ſubdiui-
ditur in duas partes.
Nam prim ponit ver-
ba, ſecundô interpre-
tatur. Secunda ibi; Ita-

que ſi quis. CASVS. Si

aliquis dederit mihi
damnum per iniuriam:
ad damnû iſtud puniẽ-
dum conſtituitur acti
per leg. Aquil. Et ſcien-

Et bDiuiſe.

tielue ſu-
mitur ler pro

plebiſcito:
quia Aquilius

tribunus ple-

dum eſt, quod legis bis hancrrga-
Aquil. tria ſunt capita. it ii enr.

videndum eſt ergo de
primo capite. In primo
autem capite eſt cau-
tum, vt ſi aliquis ſeruõ
alien, alienamve qua-
drupedem qua in pe-
cudum numero ſit, in-
iuria occiderit, quanti
pretij ea res in anno
proximo præterito fue-
rit, tantum domino da-
re cõdemnetur. In ver-
ſic. quod autem. dic ca-
ſum. Poſitis materiali-
ter verbis Galli Aquilij,
qu aliquantulum ſunt
obſcura, intendit Im-
perat. verba illa per or-
dinem exponere: & pri-
mo exponit quare non
ſufficit ſibi dicere præ-
cise, ſi quis hominẽ alie-

num, alienamve quadrupedem occiderit. ſed adiecit, qua in pecu-
dum numero ſit, hoc enim adiecit, ad ſignificandum, quod ſi ali-
uis occiderit vrſum meum, vel leonem, vel aliam feram be-
ſtiam, quod non debeat puniri per primum caput leg. Aquil. e0
quod non ſunt de numero pecudum illarum qua gregatim paſ-
cuntur, id eſt, in paſcuis cuſtodiuntur, ſicut equi, muli, oues, &
boues, capræ, & ſimilia Sed domine, de ſuibus quid dicemus?
continentûrne ſub pecudum numero? Et reſpõdi, quod ſie, quia
gregatim paſcuntur. & hoc confirmarur per auctoritatem anti-
quorum, dicens quod ſic voluerunt Homerus, & lius Mar-

tianus. Franc, de Aretio.

Damni iniuria. Videtur legendum, damni iniuriavt in lim-
puberem de furt l quemadmod. S idémque Laboo l. ſi ſeruus ſerui.

sſi furnun S Proeulus ſi caliten ad le ſp
Lite conteſtata iudicio damni iniuria conſ

Cicero pro Flacco.
tituto. Sed veteres

etiam dicebant, damui iniuriæ, genitiuum pro ablatiuo vſurpã-
tes, vt in lſape. de verb ſign pecunis, tutelave ſententie. inly
leg Corn.de ſicar. pene. & in conſtit. Iuſtiniani de confir. Pãdect.
S hoc autem, quod & ab initio. voce Romane. CVIA.
m ( Iniuria actie. id eſt, actio legis Aquilia quæ competit pro
damno dato, id eſt, deſtructione alicuius rei facta c. Nam ſie quando ten
dicitur damuum à, deminutio patrimonij: viff. de dam. infet.

li, ſiautem reu alterius ſurriperes, licét videaris damin ſer
ferre: tamen non infers tale, quodper hunc titu, tencaris: ſes
actione furti:vt ffeodl ſi ſeruus ſeruumS ſi oliuam. &S. idem &

in ſylua.

n Primo capite habebat enim hæc tria capita, ſiue capitula, & de
primo capite dicitur hic. Secundum autem non eſt in v

ſu. De

tertio dicitur infrà eo. Scaput ſecundum. & S. capite tertio. &f¬

eo. l.ACCVRS.

OSIniuria id eſt, non iure: vt infrà, o , iniuri...
p Oecidrit. nota, occiderit:namm ſi alio modo laſerit

capite agitur:vt je0. S. capite tertio. AcCVRS.

qJ In eo avno. ſcilicet prterito.

Pluri

it, ex tertipl

tSie ff ad lu.

Aqui.

c Notadiferé.
ti inter actio-
nem furti, vel
bonorû rapto-
ru, & hãcquia
actio furti vel
bonori rapto-
rum competit,

meam tecun
aſportus: ſeus

d quando oti-

dis, vel de
truis:quia tis
competit hae
actio, licet t¬
troqne mode
ſit danuim,
ſie deminuie

parrimoni,

uod bené no.
Damni pr
timouij e:
ſtruſtio-
 
Annotationen