Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0256
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
465

De obligationibus, &c. Titv.

ſenatuſeonſultm. in fin in Gl fin, ſecus ſi alterum eſſer de re fami-
liari:v Caquando ciui at crimi pra.l.j. Et ided ſi de iniuria atro-
ci actum eſt iniuriarum, nihilominus poreſt agi lege Aquilia ad
damnum, & econuersô Nec enim actione iniuriarum agitur ad

damnum vt ad damnuim, ſed vr ad contumeliam: ve ff-eodd...itema

apud Labeonem. ſi quis
ſeruo verberato.
a 5 Dictum eſt-vt ſupr.
eo.S pœna in fiS.
Pana. pecuniaria
ſcilicet actori danda.
c Extraordinaria. ſci-
tens extendl- liceta capitis, vel ſtatus,
tur. ſi iudici ſedeat, vel pe
In aliis vbi- cuniaria inferenda fi-
cumque poreſt ſco, non actori: ve ff.
imponi pa l. fin. ACCVRS. AD-
corp oon n rTT1o. Et ſic vbi pœ-
mairntogq u na eſt in arbitrio iu di-
agendo, neque cis, poreſt ſuum arbi-
defendédo,ſe- trium extendere vſque
cundum Bart- ad mortem: quod eſt
tdenee& verum penſata, & at-
S nunuſres tenta facti qualitate l
qui dicantur. Padius. S. j. ffde incen-
e vi per Gl dio, ruina, naufra. Item
& omnes doctin ex hac Gloſſa elici po-
ſttud ADg teſt, quod ſ ageretur de
eu atio proae ctimine ad poenam pe-
e Iniuriarum cuniariam fiſco appli-
actio diſſimu- candam, iudicium dici-
latione quen eur eſſe criminale.
admodum tol Conftitutio. vt Cod.
niurie re.
miſſa ſigna e Illuſtres. hib ſunt
nxc ſunt cum qui tantûm nomine il-
eo qui iniuria ſuſtres ſunt, & non di-
intulit, riſiſſe, gnitate. Illi autem ſunt
uſiſſe, come fuper eos qui dignita-
diſſe, ur hie ſuper cos qui dignita
quod veru in- tem, & adminiſtratio-
telligit Faber, nem habent, ſupra quos
ſ id mote p nemo eſt niſ Impera-
prio facti eſti tor c: quod dic vt no-

i neceſſi-. ...........1
ar eeoi era taui in Authen vt al.

tia, ſi in epulis luſtri, & qui ſup eos ſunt.
publicis, aut coll. v.

pœna arbi-
tratia ad mor-

quidem ciuiliter agatur, eſtima-
tione facta ſecundum quod di-
ctum eſt?, pena reo impo-
nitur: ſin autem criminaliter, of-
ficio iudicis extraordinarias
pena reo irrogatur: hoc videli-
cet obſeruando quod Zenonia-
na conſtitutio introduxit, vt
viri illuſtres a, quique ſuper
cos ſunt, & per procuratores
poſſint actionem t iniuriarum
criminaliter vel perſequi, vel
ſuſcipere, ſecundum eius teno-
rem, qui ex ipſa manifeſtius
apparet é.

Etiam qui curauit, ve cuipiam
per alium iniuria fieret, iniuria-
rum tenetur.

11. J Non ſolûm autem is
iniuriarum tenetur qui fecit in-
iuriam; id eſt, qui percuſſit: ve-
rûm ille quoque tenetur qui
dolo fecit ſ iniuriam, vel qui
procurauit, vt cui mala pu-
gno percuteretur .

Actio iniuriarum non naſcitur,
niſi ab initio iniuriatxs ad ani-
mum ſuum iniuriam reuocauerit.

Vel ſecundum Glo. Actio iniuria-

nuptialibus: a Viri illustres. Idem Valentin. dedit epiſcopis, & presbyteris

vtique inuita-
ti prope aſſide
re iuſſi ſunt à

in No.De epiſc iud. CVIAC.
fJ Actionem.id eſt, accuſationem. Et eſt ſpeciale in accuſatio-

communi do- ne, alias contrà: vt ffde procul. licet.S. ad actionem. & ff de pub.

mino, ſi teſſe-iudi l.pen ad crimen.

ra panis intgS Apparet. dic ergo hîe caſum eius legis.

plo, vtique da-
ia eſt à diuinæ

Non ſolum. lCASvS. Scire debes quod uon ſolûm tenetur
actione iniuriarum:qui fecit iniuriam: ſed & ille qui procura-

466

luntate tolli hanc action em. fde neg geſtl. Pomponius. ibi, nam

puomodo, &e. & tbi not. Gl nuda ſed certe ab initio tollitur nuda
Salmmeatez anplei a, & vnius tathmeſed ſi ſemel ad amimun
reuocauerit, non remittitur per nudam voluntatem: ſed per vo-
luntatem nudam, verbis vel pacto expre

rum iam nata tollitur diſſimula-
tione. ARET.

12. JHHç act io diſſimulatio-
ne! aboletur: & ided ſi quis
iniuriam dereliquerit; hoc eſt,
ſtatim vt paſſus ad animû ſuum
non reuocauerit , poſteà ex
pœnitentia remiſſam iniuriam
non poterit recolere.

DE OBLIGATIONIBVS

qu quaſi ex delicto na-
ſcuntur.

TITVLVS V.

Obligatio ex quaſi delicte oriri
dicitur, quando non ex dolo malo,
ſed magis imperitia quadam, &
minus prouide delinquitur: quo
pacto & iudex ſi per imprudẽtiam
perperam pronuciauit, facit litem
ſuamid eſt, damnum eius litis, vt
æquitati iudicantis videtur, laſo
reſtaurare compellitur.

Iiudex P litem ſuã9 4
feceritP, non proprie
ex maleficio obliga-
tus videtur: ſed quia
neque ex maleficio, neque ex
contractu obligatus eſt, &

1!
aQue caſupu
tant, remiſſa
iniuria, non
cenſeri inter-
eſſe ex iniuria
remiſſum.

teſſam, ſic etiam ipſo iu-
re, vt dictum eſt per lff.
de pactis. lſi tibi. S.qua-
dam.

A aA

DE OBLIGA-
tionibus, &c.

QuiaP de obligatio- b Cõtnuatio
nibus ex maleficio dixi-
mus, ſequitur de his que
ax quaſi maleficie ſunt.
AccvRS.

JI iudex. J Totus
9 iſte tit diuiditurs
in duas partes principa-
les. Primô ponit caſus
in quibus quis obliga-
tur ex quaſi maleficio.
Secundô qua actione
his caſibus agatur. Se-
cunda ibi; In his autem.
CASVS. In toto titul.
iſto nihil aliud dicitur,
niſi quod ponutur que-
dam exempla, in qui-
bus quidem exemplis
tenerur aliquis ex quaſi
delicto: & inter omnia
exempla primû exem , ....
iun lſ leiuhe, qui t lon ia na-
cognoſcens inter me, le faciente in-
& aduerſarium meum, ſtrumentum,
per ſuã imprudentiam, ſecundum Nic.
vel imperitiam contra de Neape.
iuſtitiam meam pro-
nutauit, credẽs æquum
de me facere. Iſte enim
iudex dicitur litem fa-

e Diuiſio.

cere ſuamhoc eſt, damnum alterius in ſe transferre. In id etiam
mihi tenetur, in quo per imperitiam ſuam me laſir. Sed quo ge-
nere dicemus ipſum mihi obligatum? Reſpond. vt ſuperius di-
ctum eſt, quod cûm non ſit obligatus ex contractu, nec ex qua-
ſi contractu, eo quod neque contraxit, neque quaſi contraxit:
neque maleficio, quia credebat bene facere, ex quaſi delicto o¬
bligatur. Sed pro Deo, in quantum ſuſtinebit iudex iſte imperi-
tus poenam? Reſpondequôd in quantum æquum viſum fuerit
iudici maiori: hoc eſt, ſecundûm quod plus, vel minus iudex

legis miniſtro. etuu .
iniuanudo uit vt a alio fieret had Frane. de Aret.

etia pacto tol¬J Qui dolo fecit. Legendum, ne idem repeti videatur, qui dole
litur ipſo iure fecit, vel qui curauit. quod & vet. lib.confirmant. CviAC.
hiuurie actio h t’euui id eſt, alicui, vel cuius, id eſt,alicuius.
IcSumrli id Mala id eſt, maxila.
nõ ex reuoes, S Percuteretur. Sed videtur quod ex tali conſilio non tenea-
tione ad ani- tur:vt ſupr. de obliga, qua ex delict. naſcuntur. S.ope.in fin. 5. Sed dic
mum iniuria, vt ibi diximus. Item argu. contrà, ſupr man. . tua tantm, ibi,
aul PPae* quuta nemo ex conſilio. Ln t marr tuee, tor,
tione vindi Hac atiil CCas vs. Si aliquis fecerit mihi iniuriam, & ego
i iniuriam ns diſſimulauerim: ſi peniteam poſteà, & velim agere iniuria-
reuocare ad a- rum, non poſſumh. d. Franc.
nimum quis, l Diſſimulatione. Vt ſi f riſi, vel luſi, vel comedi cum eo poſteà.
& quando di- Item tollitur etiam nudos pacto ipſo iure: vt ff de pactisllſi tibi.
l Die ur f. de Squadam actiones. Sed nunquid eſt nata h etiam ſtatim facta
adi leg. IſiluS. intur aan ita demum ſi dicat, ad animu reuoco? Quod vltimum
Seia & vide l, dixit B-vt dicunt.Sed certé imô eſt nata ſtatimenec enim ex re-
S fabi Bart eod uocatione ad ammum, vel ex verbis talibus naſcitur hc actio,
tit Angel. ſed ex contumeliavv de pactl, ſi vnuss pactus ltem quomodo
IInluria in ar aboleretur hc, niſi eſſet nata?certé nullo modo: vt f de iniusto

i nlo mortis,... ¬
uitemione rupto teſta l nam &ſi Spoſt defectum, & ſ de ver oblig lducem.
Etalquallsen m Non reuocauerit id eſt, i aboleuerit. Non enim oportet di-
eſt, qua fit co- cere, ad animum reuoco:ſed ſufficit ſi remaneat iratus, & ei non
an, ecietur le T Sed quid lſ ſi vdrina voluntace in eeniten.
ſtieiaperſoil tia remitit quaſi coactus morte & poſtea conualetnuquid re-
leſcente egro, naſcitur? Videtur quod ſicvvt arg de dona S mortis cauſa. lté quia
toneq; tacite, coactus remiſit, vnde prætor ratum non habet:vt ff quod me-
nen; expreſse tus cauſa l. Sed cõtradico:quia fuit ſemel extincta:vnde in per-
reuoeatipuo etuun reſuſcitari non poreſtvtſfde ſoll qui res Saream ibit in
n Coatx te pepetuum Ité prſumo, quod perpetuô voluerit remittere, ſiue
miſſiones tate conualuerit, ſiue non nam alias non poruit bené penitere:pra-
non halenenr ſumam ergo, eum non fuiſſe immemorem ſu ſalutis:vr C.ad
à prtore. leg ul epel in.lren eſt contra ad id, quod hic dicit, nuda vo-
Inſtitut.

maior viderit ipſum erraſſe. Secus enim eſt, ſi circa certa,
& communia aliquis iudex errauit: & ſecus ſi errauerit cirea
occulta huius philoſophiæ, hoc dicit. Franc.
n J Iudex. ſiue d ſit paterfamiliàs iuder, ſiue filiusfamiliàs, ſed ſot.:
quinde eſt fluufamilas puarer de peruio tenterur in quanrun à tui ſ ii
tuit in peculio, cum filiusfamilias lité ſuà fecerit, vt ita ſint duo raengni
ſpecialia, & quia datur de peculio, licét ſit quaſi maleficiõ, quod e De peculio,
non eſt aliàs: vt ffde his qui deice vel effu jjS, ſi filiuufa. Itẽ quia um pater cõ-
inſpicitur tempus, quo fecit litem ſuam in condemnandolicét ſueuit conue-
aliàs rei iudicatæ tẽpus ſpectetur:vt ſfde pecul.lque tum & pro s Liten ſuam
bantur hæc, ſ.de iudi-l. ſi filiuafamilias. 2. Vel dic quod filius cõ- facere quid ſit.
uenitur , vt no.in d ſi filiufamiliàs.ACCVRS. ADDITIO. g Litem ſuam
5Not quod iſte titulus non habet locum quãdo iudex per do¬ iudex facit per
lum, vel corruptela tulit ſententiam, quia tune tenetur propri uetirianon
ex delictorvt ttiamnot. Bart in d.Sſi filiusfamilias. Angel. Aret. pet oouun iu-
Litem ſuamid eſt, l controuerſiam, vel litigium:vt in id te¬ luder doio
neatur ipſe, in quo laſit aliquem:& hoc quando 8 per ignoran iudicãs ex ma
tiam, vel imperitian, vt infrſequitur. Nam ſi dolo;tune non ha¬ lefcio tene-
bet locum hic titulus ſed l ex maleficio tenetur, & fit infamis: tur, & fit infa-
vt C.de pena iudicis que male iudiea lfinal q Sednunquidi hae i Arbiter ſi fa-
omnia in arbitiro locum habent? Dicit loan, quod ſic l:vr C.de cit litemſuam
pac.l ſi quis in conſcribendo. Alij cõtrà, cum poſſit pena peti tan- an ſit punien-
tûm;nec ſententia valeat vr Cod, de arbit. l. j.& ij. & maximé ſe¬ dus ſicur iu-
cundum noua iura:que loquutur cum eſt iuratum ab arbitto, ſLitem ſu
vel à partibus lecundim que nihil eis erit prater ſacrametum: altenſuant
vt in Aut. de iud.SSquia vero verſſi autã ex ignorantia coll xi Sed etx ſ i iueatr
certé ſentẽtia prima vera eſt.nec obſtat hæc Aut quia nihil erit ſit à partibus.
ei,id eſt, arbitro, prater ſacramẽtum, &e ſcilicet vt poſſit coge-adde Gloſſ. No-
re partes ſuo ſtare iudicioivel eis-id eſt, partibus Na vocabit al vel de iudie aa.
teram partem per iuramentum ſed & contra arbitrium nihilor eu ſinls eſtci
minus aget, vt dictum eſt, & per actionẽ in factum, ve jeoSfi. nol i r
p Fecerit.id eſt, male iudicauerit.
qEx contractu. vel quaſi.9
PPP 5

a d Simin eſt Gr

de variis & ex-
tracogni.

a 5 Quaſi
 
Annotationen