DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0333
471 Inſtitutionum Imperialium Lib.
acias magnam vim ibi: quia eum multas habeat ſiguiſicatio-
neshhe dictio, jusive ffds iuſtitia & iur lpeniyfihoc eſtetiam
vnum de ſignifcatis eius, vedicatur ius agendi, vel perſequédi.
nAAis cur di Sed a tdeuius diférétam ponitur in definitione ius, cm ſin-
eaturiu, gula membra poſita in definitione habeat ſuum miniſterium?
eſp ſecudum M quod
ad differentia rerum
corporalium hic poni-
tur: ve det intelligere r tma..¬ ....
.Mi..a. t Prima actionum diuiſio hac e
quod actio ſicres ineor. Prima actionum diuiſio has eſt,
oralis: quod vérum vt quadam reales ſint, quadã per-
eſt:vr infr.de rebus corpe ſonales. Perſonalibus etenim cum
ralibus, & incorpori o experimur, qui nobis aut ex cõ-
l el melis diea tractu-aut quaſivel ex delicto aut
aicis an it ludieis, quod non ..... cEa E......
atioe eſt actiovrffde minoripus lquod ſi minor S filict Mdicat, quod.
e Probatur la¬ officium indicis eſt actio: & eſt pro eo quod dicitur lex in actio-
ſoni. né iniuriarum fieri ſtimationem iudicis officio: ve ſupr. de in-
A deſt, exer uus S. pona autem,& S. in ſumma. Sed certé actio iniuriarum
eet ne on- eſt actio eui inharee ooficiu iudicis non tamen illud ufficiun
tun idiudieis eſtactio, ſed in facto d potius hoe conſiſtit ius enim petendi
non eſt fati; per actionom mihi competir. quod per hoc officium iudieis mi-
ſed conſtit, tigatur, Sed quid petam? Reſpond. quod ſtimauero. nam
in fato; pu debeo aſtimare, licet iudex poſſit refranare Eſt tamen quod-
in exercit, dam aliud officium, quod vicem ſuſtinet, & obtinet actionis, ve
tdn Aas & dieemne:
I... dicemus -e,. Lai.AL .-. . a.m¬.
E’Ati diei a S Puſuandi. Hoc dieitur ad t differentiam exceptionum,
aur perſeeuis qua dantur reis per quas deferuntur, Sieur enim actlones ſunt
ad differenti ama actorum, ita exceptiones ſunt arma reorurm, vrſfds excep.
exceptionu. j in prin.& illud.
a S Ius perſequendi. Ius formulain iudicio, apud Pedaneos iu-
dices. In iure actione non vtimur. Debetur autem, quodeumque
pei poteſt quin erian debetur ſunt paria dſſ ſippiila.
tus. in fi.l. ita ſtipulatusde vorb. obli, Hæc igitur definitio omnem
n Atiodiei-ationem comprehendit. CVRact.. .. A... lia. i.
ur ius perſe-bS Iniudicio h.d addifferentiam eorum qua fiunt, licét etiam
uendi in-iu- extra iudiciumnon tamen ſunt actiones, vr ſi nocturnum, vel
ieicio;ad diffe-diurnum furem vel militem deſerentem militiam quis capiat:
rentiame vf.ad leg. Aquil-l.iiu, & Cod quando liceat vnicuique ſine iu. ſe
udieruim, vindi& & Item & propter debitorem fugituum, quem capere
Petroat poſfumus vn ſ ds hu qua in fiaud eredi lait prator s ſi debitorem.
z licet quidam exponant lillam, ibi; quod captus fuit auctori-
tare iudicis. ACCVRS. ADDITIO. Die idem in omnibus
perſonis, quæ pertinẽt ad obedientiam perpetuam, de quo non
Et urſtis veien nonacho fratre, vel vxorerqula ſi aufugiant.
poterunt capi propria auctoritate: vt per Baldin l.j-C vbi quis
t Aaje, qua de euris aliive condi-cenunit ſecus ſi eſſet quaeſtio laſon.
Aeedieitur eſſe c J Quooſibi debetur, Hoc l duobus modis erponitur: vel ad
ebiti perſeeu differentiam realis actionis, ſecundûm Azo. & ita ſtricte l ac-
to, tru a cipitur hac definitio pro perſonali actione tantûm, ſieut acci-
iones in re pitur ffaod. L atio in perſonam. 2. Vel largius m, vretiam realem
mopuliee, & coneaitanenorenniumdieisru fan d oonun mr.
nile oot quandoque largiſſimé, ve etiam iudicis officium contineat-illud
quoque qua , e.a..
cõprehendat. ſeilicet, quod eſt loco actionis:vt per quod reſtitutio minorum
INota pro ſta- petitur, vt ff.l.actionis verbo.3. Vel ponuntur hæc verba ad dif-
tutis, in quir ferentiam criminalium actionum, per quas non perſequor mi-
ous, eoa ait hi debitum,ſed ad vindictam agoi& ſecundum hoc etiam rea-
rma lem actionem dieas definiri hie. lictt enim non ſit obligatus,
hae verba. ſf de qui realiter tenetur:vt infr eodem Sj.ibi, aut cum eo agit qui nul
neg geſt & lo e verum eſt perſonaliter groſsé n tamen poreſt dici, qud
quiquid f de ſit realiter obligatus. Et facit pro hoc, vt etiam realis hie definia-
uaannſ n uurquia vetbum dubere, & ad actionem in rem, & ad actionenm
n onm d du in perſonam referturavr fde verb ſigni l petuii. dſn Item facit
ſper ver. quan quod eſt in definitione verbum perſequendi, quod eſt commu-
uis ſuper eoS ne tam ad realem, quam ad perſonalem actionem: vt f-eodl.
n cioſſe mo aio in paſonmnm len faititfe eljs l inptrinp v oliatis réalis
aoleiut e ſpees e t aſtionis ſieut perſoninz lta lage ceipiu le ver
tot yniaan bun, debeur ſed inſtricta ſignificatione verbihuius debrr, tan-
tatutirum in tum alienum, & non meum mihi debetur, vnde perſonalis a¬
terpretari poſ¬ ctio tantûm definiri videtur:vt ff-eod , ſic itaque.& ſup.de leg5.
ſe hine coli ſed & ſirem. Sedcert quandoque ago etiam ad id quod mihi
teert non debeturvo colde paut l panm nam ibi ago ad
ePa vil id quod non eſt debitum: ſedad id quod ex nudo pactou-
S Im etam uenit Sed certéillud naturaliter erat debitum quod nudo pa-
realis ſecundu cto debebatur P vt ff de fideiuſſor. lfideiuſſor. . fideiuſſor. Vel
communiter non agltur ibi ad id quod nudo pacto debetur, ſed ad id quod
dochle. vere debetur, ſed pratetu eius conſequitur etiam quod nu
nHae ſoldo pacto debetur: ur ffde vurborunſſnniſieaaiio lſieuio. ſtenm
euunop dt oppono de popularibus actionibus Nam in eis non dicitur de-
ctores ſi mate bitum: & tamen petitur:vr ffds popul atl penult. Sed non obſt.
rià textus no- quia ſaltem poſt litem conteſtatam debetur. 2. Vel die, quia
ſtri inſpicias, & ſibi debitum perſequitur. nam cum toti populo ſit debitum:
qrobatur do ergo & ſibi lrem F’op de actione iniuriarum: quia non di-
ns repro citur eſſe in bonis: ve ffde iniu l iniuriarum Item non ad de-
batur coun bituu, ſed ad vindictam competit:vt ffde coll bo.S. omanci-
niter per dot. patus. & tamen eſt actio. Reſp. non eſt in bonis vt tranſeat ad
hie. hredes: vr ffad legem Falcidiaml, poonalis. Item licet detur ad
perſequendi* a in iudicio b
quod ſibi debetur.
Bffcium iu-
j. 472
vindictam, tamen poteſt deberi mihi propter id quod eſt in ¬
ſtimatione vindict, vel propter id quod eſt in alterum, ve vin-
dicta Item oppono de petitione hœreditatis. Item de actione
de peculio. Nam in his agitur etiam, autequam ſit penes poſ-
eſſore vel antequin ſir ia peculiorur le peaiuiaii.
a.. Aiu d&ra-
eeu quaſitum. in prin-
Pati a il dſe, a vir.
ſeete ſubandien Mle, pouurtn
vil deberi ſperatur ſilil . runde
Vel dic, quôd quando fetu.
fuit actio propoſita,
fuit efficax tantum pro
eo quod tune erat pe-
nes poſſeſſorem, vel in
peculio: & poſteà cum augebatur, eatenûs & actionis efficacia
creſcebat, eum vniuerſalis, vel in aliquo vniuerſo fuit petitio:ve
ffde iudil ſolemus. Item opponitur de actionibus, quas inten-
dunt aliqui pro aliis, vt procurator, & tutor, & prlatus, & ſi-
miles, nam agunt, & tamen non ſibi debitum petunt. Sed die
quod quaſi domini ſunt: vt ffpro empt. l qui fundum.S. ſi tutor.
Vel dic ſibi, id eſt, ei cui actio competit, que intenditur. Vel
ſubaudi, quod ſibi debetur, vel ei cuius nomine agitur. huius
alternatiuz ſecunda pars eſt vera.....
Omuium autem.Iſta pars diuiditur b in ſex partes, pront in bDiniſio.
hoc titul-ponuntur, ſcilicet diuiſiones actionum, quas enume-
rat per ordinem Gloſſ.magiſtralis in s ſunt pratre. nmraod. Et
ibi Gloſſaddit alias ſer diuiſiones, qu ponuntur in aliis locie
extrà hunc titulum. Prima diuiſio actionum eſt, quæ reſpicit
cauſam materialem; quia quædam actiones ſunt reales, que-
dam perſonales, quadam canſam mixtam habentes. Et iſta pars
durat vſque ad sſid iſte. Secunda diuiſio eſt que reſpicit cau-
ſam efficientem, quia quadam ciuiles, queda prtori. Et
durat vſque ad s ſaqums Tertia eſt reſpiens cauſam finalem,
quia quadam ſunt rei perſecurori, qudam penalen, quadam
mixte rei, & pœnæ. Et durat vſque ad5. Omnes. Quarta eſt re-
ſpiciens cauſam formalem, quia quadam daneur ad ſimplum,
quedam ad duplum, qudam ad triplum, quadam ad quadru-
plum, vſque ad actionum. Quinta eſt reſpiciens canſam ſub-
ſtantialem, quia quadam ſunt bonæ fidei, quadam ſtricti iuris:
ibi vſque ad 5. ſunt pratreà. Sexta eſt reſpiciens perſecutionis
effectum, quia quadam ſunt perſecutorie ſolidi, qudam non,
vſque ad finem, vt ſequitur Bald. hic. Item prima ſubdiuiditur
in duas partes. Primô diuidit. Secundo membra declarat. Se-
cunda ibi, Namque. nam totus iſte titulus procedit per diuiſio-
nes actionum. CASVS. Acceſſi ad Iuſtinianum, & ita propo-
ſui coram eo: Domine, ego ſatis bene video, quid eſt actio: pro
Deo dicatis mihi, ſi placet, aliquam compendioſam viam, vel
diuiſionem actionis.llt ad hoc reſponder Iuſtinia. Amice, liben-
ter dico tibisquia omnium actionum, quibus inter aliquos liti-
gatores apud iudices ordinarios, vel delegatos, vel etiam apud
arbitros compromiſſarios, de quacumque re corporali, vel in-
corporali agieur, ſumma diuitoiin duo genera deducitur, aut
enim omnes actiones ſunt in rem, aut in perſonam. Et quod
iſta diuiſio ſit bona, liquet tali ratione. Nam quicumque in iu-
dicio experitur, aut agit cum eo qui obligatus eſt ex contractu,
vel quaſi: aut ex maleficio, vel quaſi: aut aliis quibuſdam: id
eſt, ex variis cauſarum figuris. & in hoc caſu quando agitur
contra eu qui aliquo pradictorum modorum obligatus el
prodita ſunt actiones in perſonam, per quas actor intendit,
aduerſarium ſuum aliquid ei dare, aut facere oportere. Aut agit
cumeo qui nullo iure ſibi eſt obligatus: mouet tamen ei con-
trouerſiam de aliqua re, & in hoc caſu proditz ſunt actiones in
quaſi obnoxius eſt: realibus verà
quotieſcumque cum eo agimus, qui
nullo iure nobis obligatur: rei ta-
men nostra poſſeſſor eſt.
1. J Omnii autem actionum
quibus inter aliquos apud iu-
ies t, atbitrſue s, de qua-
rem. Cûmergo quicumque agit, aut agit contra eum qui ſibi
obligatus eſt: & tunc contra eum habet locumact in perſonau:
aut contra eum qui nullo iure eſt ſibi obligatus, & tune habet
locum actio in rem: & pluribus modis agi non poreſt. liquet
igitur manifte, qud lupradieca diui ona ſit Seddomine,
iam video quia diuiſionem veſtram ſatis probabili ratone cõ-
firmaſtis, pro Deo, ſi placet, ponatis mibi familiare exemplum
quahieer ajitur cun eo qui nullo iure et obligatus nd hoere-
ſpond. Imperat. Amice, ponamus quod aliquis poſſideat ali-
quam rem corporalem, quam Titius affirmat eſſe ſuam: & ille
qui poſſidet, dieat remillam ſuameſſe. Namin caſuiſtoſi e Quit rdatl-
tius rem illam ſuam eſſe intendat, & à poſſeſſore iure dominil uu quis, vl
eam vindicet, tune actio in rem locum haber. Et hac dicuntur qua adiuctu
vſque ad iſlum S fi agut. Fraue.- licu gena-
d j Imtr aliquos videtur innuere quod aliz actiones ſunt qua au re-
coram alis proponuntur eſed non eſt veri Aec. ADITI0. p¬
Solutio dic, quod hic relatiuum ſtat declaratiué, quia adiicitur
qualitati conuenienti vnicuique contento ſub genere. de lega-
e 6 Iudices ordinarios, vel delegatos. n dIdem Ioann.
f Arbitrõſue ſcompromiſſarios. Nam & apud eos actiones d Fabrlat Ang.
propouenda ſunteur hie fd rbiru i Ac. Aor roo eſt tie epuur
ctia libellus offerendus r de reep-ard leunm antsà saxeptit eur na¬.
vidaliçet in gl-conuentum eirea finé. Sed contrà ſecundum PlaC. Paul daurh
de epiſcopi, & cleris. Authent gunraliter. Ad quod reſpon,e qula rouralitr.
il
ringit Leata-
men diectia. f
acias magnam vim ibi: quia eum multas habeat ſiguiſicatio-
neshhe dictio, jusive ffds iuſtitia & iur lpeniyfihoc eſtetiam
vnum de ſignifcatis eius, vedicatur ius agendi, vel perſequédi.
nAAis cur di Sed a tdeuius diférétam ponitur in definitione ius, cm ſin-
eaturiu, gula membra poſita in definitione habeat ſuum miniſterium?
eſp ſecudum M quod
ad differentia rerum
corporalium hic poni-
tur: ve det intelligere r tma..¬ ....
.Mi..a. t Prima actionum diuiſio hac e
quod actio ſicres ineor. Prima actionum diuiſio has eſt,
oralis: quod vérum vt quadam reales ſint, quadã per-
eſt:vr infr.de rebus corpe ſonales. Perſonalibus etenim cum
ralibus, & incorpori o experimur, qui nobis aut ex cõ-
l el melis diea tractu-aut quaſivel ex delicto aut
aicis an it ludieis, quod non ..... cEa E......
atioe eſt actiovrffde minoripus lquod ſi minor S filict Mdicat, quod.
e Probatur la¬ officium indicis eſt actio: & eſt pro eo quod dicitur lex in actio-
ſoni. né iniuriarum fieri ſtimationem iudicis officio: ve ſupr. de in-
A deſt, exer uus S. pona autem,& S. in ſumma. Sed certé actio iniuriarum
eet ne on- eſt actio eui inharee ooficiu iudicis non tamen illud ufficiun
tun idiudieis eſtactio, ſed in facto d potius hoe conſiſtit ius enim petendi
non eſt fati; per actionom mihi competir. quod per hoc officium iudieis mi-
ſed conſtit, tigatur, Sed quid petam? Reſpond. quod ſtimauero. nam
in fato; pu debeo aſtimare, licet iudex poſſit refranare Eſt tamen quod-
in exercit, dam aliud officium, quod vicem ſuſtinet, & obtinet actionis, ve
tdn Aas & dieemne:
I... dicemus -e,. Lai.AL .-. . a.m¬.
E’Ati diei a S Puſuandi. Hoc dieitur ad t differentiam exceptionum,
aur perſeeuis qua dantur reis per quas deferuntur, Sieur enim actlones ſunt
ad differenti ama actorum, ita exceptiones ſunt arma reorurm, vrſfds excep.
exceptionu. j in prin.& illud.
a S Ius perſequendi. Ius formulain iudicio, apud Pedaneos iu-
dices. In iure actione non vtimur. Debetur autem, quodeumque
pei poteſt quin erian debetur ſunt paria dſſ ſippiila.
tus. in fi.l. ita ſtipulatusde vorb. obli, Hæc igitur definitio omnem
n Atiodiei-ationem comprehendit. CVRact.. .. A... lia. i.
ur ius perſe-bS Iniudicio h.d addifferentiam eorum qua fiunt, licét etiam
uendi in-iu- extra iudiciumnon tamen ſunt actiones, vr ſi nocturnum, vel
ieicio;ad diffe-diurnum furem vel militem deſerentem militiam quis capiat:
rentiame vf.ad leg. Aquil-l.iiu, & Cod quando liceat vnicuique ſine iu. ſe
udieruim, vindi& & Item & propter debitorem fugituum, quem capere
Petroat poſfumus vn ſ ds hu qua in fiaud eredi lait prator s ſi debitorem.
z licet quidam exponant lillam, ibi; quod captus fuit auctori-
tare iudicis. ACCVRS. ADDITIO. Die idem in omnibus
perſonis, quæ pertinẽt ad obedientiam perpetuam, de quo non
Et urſtis veien nonacho fratre, vel vxorerqula ſi aufugiant.
poterunt capi propria auctoritate: vt per Baldin l.j-C vbi quis
t Aaje, qua de euris aliive condi-cenunit ſecus ſi eſſet quaeſtio laſon.
Aeedieitur eſſe c J Quooſibi debetur, Hoc l duobus modis erponitur: vel ad
ebiti perſeeu differentiam realis actionis, ſecundûm Azo. & ita ſtricte l ac-
to, tru a cipitur hac definitio pro perſonali actione tantûm, ſieut acci-
iones in re pitur ffaod. L atio in perſonam. 2. Vel largius m, vretiam realem
mopuliee, & coneaitanenorenniumdieisru fan d oonun mr.
nile oot quandoque largiſſimé, ve etiam iudicis officium contineat-illud
quoque qua , e.a..
cõprehendat. ſeilicet, quod eſt loco actionis:vt per quod reſtitutio minorum
INota pro ſta- petitur, vt ff.l.actionis verbo.3. Vel ponuntur hæc verba ad dif-
tutis, in quir ferentiam criminalium actionum, per quas non perſequor mi-
ous, eoa ait hi debitum,ſed ad vindictam agoi& ſecundum hoc etiam rea-
rma lem actionem dieas definiri hie. lictt enim non ſit obligatus,
hae verba. ſf de qui realiter tenetur:vt infr eodem Sj.ibi, aut cum eo agit qui nul
neg geſt & lo e verum eſt perſonaliter groſsé n tamen poreſt dici, qud
quiquid f de ſit realiter obligatus. Et facit pro hoc, vt etiam realis hie definia-
uaannſ n uurquia vetbum dubere, & ad actionem in rem, & ad actionenm
n onm d du in perſonam referturavr fde verb ſigni l petuii. dſn Item facit
ſper ver. quan quod eſt in definitione verbum perſequendi, quod eſt commu-
uis ſuper eoS ne tam ad realem, quam ad perſonalem actionem: vt f-eodl.
n cioſſe mo aio in paſonmnm len faititfe eljs l inptrinp v oliatis réalis
aoleiut e ſpees e t aſtionis ſieut perſoninz lta lage ceipiu le ver
tot yniaan bun, debeur ſed inſtricta ſignificatione verbihuius debrr, tan-
tatutirum in tum alienum, & non meum mihi debetur, vnde perſonalis a¬
terpretari poſ¬ ctio tantûm definiri videtur:vt ff-eod , ſic itaque.& ſup.de leg5.
ſe hine coli ſed & ſirem. Sedcert quandoque ago etiam ad id quod mihi
teert non debeturvo colde paut l panm nam ibi ago ad
ePa vil id quod non eſt debitum: ſedad id quod ex nudo pactou-
S Im etam uenit Sed certéillud naturaliter erat debitum quod nudo pa-
realis ſecundu cto debebatur P vt ff de fideiuſſor. lfideiuſſor. . fideiuſſor. Vel
communiter non agltur ibi ad id quod nudo pacto debetur, ſed ad id quod
dochle. vere debetur, ſed pratetu eius conſequitur etiam quod nu
nHae ſoldo pacto debetur: ur ffde vurborunſſnniſieaaiio lſieuio. ſtenm
euunop dt oppono de popularibus actionibus Nam in eis non dicitur de-
ctores ſi mate bitum: & tamen petitur:vr ffds popul atl penult. Sed non obſt.
rià textus no- quia ſaltem poſt litem conteſtatam debetur. 2. Vel die, quia
ſtri inſpicias, & ſibi debitum perſequitur. nam cum toti populo ſit debitum:
qrobatur do ergo & ſibi lrem F’op de actione iniuriarum: quia non di-
ns repro citur eſſe in bonis: ve ffde iniu l iniuriarum Item non ad de-
batur coun bituu, ſed ad vindictam competit:vt ffde coll bo.S. omanci-
niter per dot. patus. & tamen eſt actio. Reſp. non eſt in bonis vt tranſeat ad
hie. hredes: vr ffad legem Falcidiaml, poonalis. Item licet detur ad
perſequendi* a in iudicio b
quod ſibi debetur.
Bffcium iu-
j. 472
vindictam, tamen poteſt deberi mihi propter id quod eſt in ¬
ſtimatione vindict, vel propter id quod eſt in alterum, ve vin-
dicta Item oppono de petitione hœreditatis. Item de actione
de peculio. Nam in his agitur etiam, autequam ſit penes poſ-
eſſore vel antequin ſir ia peculiorur le peaiuiaii.
a.. Aiu d&ra-
eeu quaſitum. in prin-
Pati a il dſe, a vir.
ſeete ſubandien Mle, pouurtn
vil deberi ſperatur ſilil . runde
Vel dic, quôd quando fetu.
fuit actio propoſita,
fuit efficax tantum pro
eo quod tune erat pe-
nes poſſeſſorem, vel in
peculio: & poſteà cum augebatur, eatenûs & actionis efficacia
creſcebat, eum vniuerſalis, vel in aliquo vniuerſo fuit petitio:ve
ffde iudil ſolemus. Item opponitur de actionibus, quas inten-
dunt aliqui pro aliis, vt procurator, & tutor, & prlatus, & ſi-
miles, nam agunt, & tamen non ſibi debitum petunt. Sed die
quod quaſi domini ſunt: vt ffpro empt. l qui fundum.S. ſi tutor.
Vel dic ſibi, id eſt, ei cui actio competit, que intenditur. Vel
ſubaudi, quod ſibi debetur, vel ei cuius nomine agitur. huius
alternatiuz ſecunda pars eſt vera.....
Omuium autem.Iſta pars diuiditur b in ſex partes, pront in bDiniſio.
hoc titul-ponuntur, ſcilicet diuiſiones actionum, quas enume-
rat per ordinem Gloſſ.magiſtralis in s ſunt pratre. nmraod. Et
ibi Gloſſaddit alias ſer diuiſiones, qu ponuntur in aliis locie
extrà hunc titulum. Prima diuiſio actionum eſt, quæ reſpicit
cauſam materialem; quia quædam actiones ſunt reales, que-
dam perſonales, quadam canſam mixtam habentes. Et iſta pars
durat vſque ad sſid iſte. Secunda diuiſio eſt que reſpicit cau-
ſam efficientem, quia quadam ciuiles, queda prtori. Et
durat vſque ad s ſaqums Tertia eſt reſpiens cauſam finalem,
quia quadam ſunt rei perſecurori, qudam penalen, quadam
mixte rei, & pœnæ. Et durat vſque ad5. Omnes. Quarta eſt re-
ſpiciens cauſam formalem, quia quadam daneur ad ſimplum,
quedam ad duplum, qudam ad triplum, quadam ad quadru-
plum, vſque ad actionum. Quinta eſt reſpiciens canſam ſub-
ſtantialem, quia quadam ſunt bonæ fidei, quadam ſtricti iuris:
ibi vſque ad 5. ſunt pratreà. Sexta eſt reſpiciens perſecutionis
effectum, quia quadam ſunt perſecutorie ſolidi, qudam non,
vſque ad finem, vt ſequitur Bald. hic. Item prima ſubdiuiditur
in duas partes. Primô diuidit. Secundo membra declarat. Se-
cunda ibi, Namque. nam totus iſte titulus procedit per diuiſio-
nes actionum. CASVS. Acceſſi ad Iuſtinianum, & ita propo-
ſui coram eo: Domine, ego ſatis bene video, quid eſt actio: pro
Deo dicatis mihi, ſi placet, aliquam compendioſam viam, vel
diuiſionem actionis.llt ad hoc reſponder Iuſtinia. Amice, liben-
ter dico tibisquia omnium actionum, quibus inter aliquos liti-
gatores apud iudices ordinarios, vel delegatos, vel etiam apud
arbitros compromiſſarios, de quacumque re corporali, vel in-
corporali agieur, ſumma diuitoiin duo genera deducitur, aut
enim omnes actiones ſunt in rem, aut in perſonam. Et quod
iſta diuiſio ſit bona, liquet tali ratione. Nam quicumque in iu-
dicio experitur, aut agit cum eo qui obligatus eſt ex contractu,
vel quaſi: aut ex maleficio, vel quaſi: aut aliis quibuſdam: id
eſt, ex variis cauſarum figuris. & in hoc caſu quando agitur
contra eu qui aliquo pradictorum modorum obligatus el
prodita ſunt actiones in perſonam, per quas actor intendit,
aduerſarium ſuum aliquid ei dare, aut facere oportere. Aut agit
cumeo qui nullo iure ſibi eſt obligatus: mouet tamen ei con-
trouerſiam de aliqua re, & in hoc caſu proditz ſunt actiones in
quaſi obnoxius eſt: realibus verà
quotieſcumque cum eo agimus, qui
nullo iure nobis obligatur: rei ta-
men nostra poſſeſſor eſt.
1. J Omnii autem actionum
quibus inter aliquos apud iu-
ies t, atbitrſue s, de qua-
rem. Cûmergo quicumque agit, aut agit contra eum qui ſibi
obligatus eſt: & tunc contra eum habet locumact in perſonau:
aut contra eum qui nullo iure eſt ſibi obligatus, & tune habet
locum actio in rem: & pluribus modis agi non poreſt. liquet
igitur manifte, qud lupradieca diui ona ſit Seddomine,
iam video quia diuiſionem veſtram ſatis probabili ratone cõ-
firmaſtis, pro Deo, ſi placet, ponatis mibi familiare exemplum
quahieer ajitur cun eo qui nullo iure et obligatus nd hoere-
ſpond. Imperat. Amice, ponamus quod aliquis poſſideat ali-
quam rem corporalem, quam Titius affirmat eſſe ſuam: & ille
qui poſſidet, dieat remillam ſuameſſe. Namin caſuiſtoſi e Quit rdatl-
tius rem illam ſuam eſſe intendat, & à poſſeſſore iure dominil uu quis, vl
eam vindicet, tune actio in rem locum haber. Et hac dicuntur qua adiuctu
vſque ad iſlum S fi agut. Fraue.- licu gena-
d j Imtr aliquos videtur innuere quod aliz actiones ſunt qua au re-
coram alis proponuntur eſed non eſt veri Aec. ADITI0. p¬
Solutio dic, quod hic relatiuum ſtat declaratiué, quia adiicitur
qualitati conuenienti vnicuique contento ſub genere. de lega-
e 6 Iudices ordinarios, vel delegatos. n dIdem Ioann.
f Arbitrõſue ſcompromiſſarios. Nam & apud eos actiones d Fabrlat Ang.
propouenda ſunteur hie fd rbiru i Ac. Aor roo eſt tie epuur
ctia libellus offerendus r de reep-ard leunm antsà saxeptit eur na¬.
vidaliçet in gl-conuentum eirea finé. Sed contrà ſecundum PlaC. Paul daurh
de epiſcopi, & cleris. Authent gunraliter. Ad quod reſpon,e qula rouralitr.
il
ringit Leata-
men diectia. f