Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Kałamajska-Saeed, Maria
Polskie pasy kontuszowe — Warszawa, 1987

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.29143#0023
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
cowywaniu nowych wzorów. Wy-
daje się jednak, że nie dysponuje-
my dostateczną ilością danych,
które pozwalałyby w sposób pew-
ny rozróżnić projekty obu Ma-
dżarskich - ojca i syna. Nie wia-
domo czy i jaki mógi być udział
Leona w opracowywaniu projek-
tów wzorów w czasie, gdy fabryką
kierowałjego ojciec.

Pasy sygnowane nazwiskiem Le-
ona Madżarskiego pochodzą ze
schyłkowego okresu działalności
manufaktury słuckiej, kiedy ugrun-
towana renoma niejako zmuszała
producenta do pewnej rutyny i
powtarzania wzorów, które cie-
szyły się największą popularnością
wśród nabywców. Inicjatywie
Leona Madżarskiego przypisuje
się wprowadzenie większego zró-
żnicowania formy pólek we wcią-
żu pasów słuckich. Ich regularny
rytm został zachowany, ale w bar-
dziej zróżnicowanym układzie
węższych i szerszych, co pociągało
też za sobą wprowadzenie w
miejsce dwóch rodzajów orna-
mentu - trzy jego typy (dwa różne
rodzaje w szerszychpólkach i trze-
ci, jeszcze inny w wąskich). W
głowach tego typu pasów występu-
ją często dwa owalne medaliony
obwiedzione ramką z cienkich zę-
batych listków. We wnętrzu meda-
lionu romboidalna gwiaździsta
rozeta otoczona jest wieńcem
kwiatów margaretek, które na
cienkich szypułkach „wyrastają” z

trójkątnych szpiców rozety (s. 18).
W grupie pasów sygnowanych sa-
mym tylko napisem SŁUCK spo-
tyka się jeszcze inne motywy w de-
koracji zakończeń, jak np. taki
(s. 19), który nosił nazwę sucharek
(z tureckiego sukarik-sadzonka).
Jest to pokazany wraz z korzenia-
mi, symetrycznie rozgałęziony krza-
czek z niewielkimi kwiatkami, któ-
re nie przeciążają cienkich szypu-
łek; kwiatowe piętra rośliny prze-
dzielają długie wąskie liście, mięk-
ko wygięte w lekko esowatą linię.
Odmiana tego wzoru polega na
zastąpieniu małego kwiatka na
czubku rośliny dużym, mięsistym
kwiatem goździka, bławatka, cza-
sem piwonii, pokazanym tak, jak-
by to był pionowy przekrój kwiatu

(s* 20).

Na zakończenie przeglądu wzor-
nictwa pasów słuckich warto je-
szcze pokazać motyw bardzo od-
biegający od zaprezentowanego
repertuaru form. Różni się on za-
równo samym pomysłem, jak i sty-
lem rysunku (s. 22), który jest
dość sztywny i prymitywny. Ory-
ginalne jest natomiast wprowa-
dzenie charakterystycznego ele-
mentu, który wyglądajak wykar-
czowany pień ściętego drzewa z
„zaszczepioną” na nim ukwieconą
gałązką. Dużymi walorami deko-
racyjnymi odznacza się wariant
tego wzoru, w którym z dwóch su-
chych pieńków wyrastają splata-

21
 
Annotationen