DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45263#0008
* Z wywiadu udzielonego Wojciechowi Adamieckiemu w 1979 r. Ar-
tykuł pt. „Rozbić bryłę”, Literatura 13 września s. 1 i 3.
BOHDAN LACHERT
WSPOMNIENIE
O JÓZEFIE
SZANAJCY
Tworzyliśmy z Józefem Szanajcą całkowitą
wspólnotę. Była to największa, niepowtarzalna
przyjaźń mego życia. Myślę, że taka przyjaźń
należy do najlepszych wydarzeń, jakie czło-
wieka mogą spotkać.*
Bohdan Lachert
Józef Szanajca poległ 24 września 1939 roku w Płazowie, koło Toma-
szowa Lubelskiego, biorąc udział w nocnym patrolu wojska polskie-
go. Zginął na wiejskiej drodze, za kierownicą swego sportowego sa-
mochodu Tatra, trafiony w czoło kulą z serii karabinu maszynowego.
Pochowano go na miejscowym cmentarzu, a wieści o ostatnich chwi-
lach jego życia dotarły do mnie po upływie prawie dwu lat. Infor-
macje te uzyskałem w Płazowie w 1941 roku przy odbiorze dokumen-
tów i przedmiotów osobistego użytku poległego przyjaciela. Odnala-
złem również współtowarzysza nocnego patrolu i pasażera Tatry,
rotmistrza Deżakowskiego.
W poszukiwaniu utraconej obecności przyjaciela i poczuciu nieu-
chronnego zapadania w przeszłość obrazu jego osoby sięgnąłem do
warsztatu rzeźbiarskiego, by po raz pierwszy i jedyny odtworzyć ry-
sy i wyraz twarzy oglądane w ciągu siedemnastu lat obcowania z nim
i wspólnej pracy. Około dwu tysięcy godzin wyrwanych zostało po-
nurej okupacji hitlerowskiej. Pracowałem pod urokiem pogłosu prze-
szłości. Były to lata 1943—1944.
Józef Szanajca urodzony w Lublinie 17 marca 1902 roku żył za-
ledwie trzydzieści siedem lat. Okres dojrzałości jego krótkiego życia
wypełniała intensywna praca twórcza. W ciągu siedemnastu lat sta-
łej naszej współpracy oraz dorywczej z Włodzimierzem Winklerem
(piętnaście prac), Lechem Niemojewskim (trzynaście prac), Anatolią
i Romanem Piotrowskimi (sześć prac), Barbarą i Stanisławem Brukal-
skimi (pięć prac), Stanisławem Hemplem (cztery prace), grupą Prae-
sens i Prodar (Producenci i Architekci) szereg projektów, ze Zbignie-
wem Wasiutyńskim i Franciszkiem Szelągowskim (dwie prace), Ste-
fanem Sienickim (dwie prace), Janem Redą (jedna praca) — powstało
około stu pięćdziesięciu projektów różnej skali i różnego zasięgu oprą-
tykuł pt. „Rozbić bryłę”, Literatura 13 września s. 1 i 3.
BOHDAN LACHERT
WSPOMNIENIE
O JÓZEFIE
SZANAJCY
Tworzyliśmy z Józefem Szanajcą całkowitą
wspólnotę. Była to największa, niepowtarzalna
przyjaźń mego życia. Myślę, że taka przyjaźń
należy do najlepszych wydarzeń, jakie czło-
wieka mogą spotkać.*
Bohdan Lachert
Józef Szanajca poległ 24 września 1939 roku w Płazowie, koło Toma-
szowa Lubelskiego, biorąc udział w nocnym patrolu wojska polskie-
go. Zginął na wiejskiej drodze, za kierownicą swego sportowego sa-
mochodu Tatra, trafiony w czoło kulą z serii karabinu maszynowego.
Pochowano go na miejscowym cmentarzu, a wieści o ostatnich chwi-
lach jego życia dotarły do mnie po upływie prawie dwu lat. Infor-
macje te uzyskałem w Płazowie w 1941 roku przy odbiorze dokumen-
tów i przedmiotów osobistego użytku poległego przyjaciela. Odnala-
złem również współtowarzysza nocnego patrolu i pasażera Tatry,
rotmistrza Deżakowskiego.
W poszukiwaniu utraconej obecności przyjaciela i poczuciu nieu-
chronnego zapadania w przeszłość obrazu jego osoby sięgnąłem do
warsztatu rzeźbiarskiego, by po raz pierwszy i jedyny odtworzyć ry-
sy i wyraz twarzy oglądane w ciągu siedemnastu lat obcowania z nim
i wspólnej pracy. Około dwu tysięcy godzin wyrwanych zostało po-
nurej okupacji hitlerowskiej. Pracowałem pod urokiem pogłosu prze-
szłości. Były to lata 1943—1944.
Józef Szanajca urodzony w Lublinie 17 marca 1902 roku żył za-
ledwie trzydzieści siedem lat. Okres dojrzałości jego krótkiego życia
wypełniała intensywna praca twórcza. W ciągu siedemnastu lat sta-
łej naszej współpracy oraz dorywczej z Włodzimierzem Winklerem
(piętnaście prac), Lechem Niemojewskim (trzynaście prac), Anatolią
i Romanem Piotrowskimi (sześć prac), Barbarą i Stanisławem Brukal-
skimi (pięć prac), Stanisławem Hemplem (cztery prace), grupą Prae-
sens i Prodar (Producenci i Architekci) szereg projektów, ze Zbignie-
wem Wasiutyńskim i Franciszkiem Szelągowskim (dwie prace), Ste-
fanem Sienickim (dwie prace), Janem Redą (jedna praca) — powstało
około stu pięćdziesięciu projektów różnej skali i różnego zasięgu oprą-