DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.53639#0275
ANNO
CHRISTI
occulto ssamma lateret, repente majore impetu
erupit , majusque incendium excitavit . Cum
enim Gregorius & Benedidus Synodo parere, se-
que pontificatu abdicare nollent , statim illud,
in controversiam venit : Nam Synodus Pisana
in illos animadvertere potuerit, praesertim cum
eorum alteruter verus esset pontifex , tametsi
utris esset, non plane corsstaret. Itaque cum hoc
schisma duo .tantum capita haberet initio, Sy-
nodusque utrumque vellet abscindere, tria simul
eodem tempore subito exritere. Nam praeter A-
lexandrum, qui in Concilio pontifex fuerat consti-
tutus, retinebat adhuc Gregorius nomen pon-
tificis , eumque nonnullae Italiae civitates tan-
dus, paulo pofl: morbo extinftus est, cum de-
cem menses pontificatum gessisset. Successit in
ejus locum Joannes XXIII. qui de transferen-
do Concilio Pisano in commodiorem aliquem
locum, ad quem tutus omnibus pateret acces-
sus, aede restituenda ecclesia in pristinum fla-
tum serio cogitare coepit.
Incitabat illum, praeter negotium schismatis, vvalsingJjj
aliud maximum ecclesias detrimeutum , quod Eduardoin.
eodem tempore impendebat. Cum enim Joan- & Ricardo
nesWicleffus c Anglus, homo sceleratus, mul-
tas hacreses disseminasset , easque variis libris s£ss, 8.
cona-
tur etiam Benedidus pontifex, eamque maxi-
ma Hispaniae ^>ars , & nonnulli Galliae proce-
res sequebantur . Erant denique tres nomine
pontifices, ipsaque ecclesia, quae induas partes
antea fuerat divisa , tunc in tres partes quo-
dammodo diflrahebatur . Sed opem tulit ali-
quando tantis malis Deus optimus maximus ,
poflque turbulentas adeo tempestates , quibus
ecclesia jadata fuerat, sedatis ssudibus , attu-
lit tranquillitatem . Alexander igitur Pisis de-
ledus , cum Concilium ipsum ad negotia ec-
clesiae conflituenda maxime necessarium arbi-
traretur , noluit illud dissblvere : attamen gra-
vissimas ob causas in tempus magis opportu-
teclarissimi cum ipso &Benedido, ut jam tan-E num reservavit : atque inde Bononiam profe-
dem hoc summum ecclesiae detrimentum dele-
rent : quod si id necessarium esset ad schisma re-
flinguendum, uterque de suo jure cederet, alius-
que tandem verus ac certus pontifex deligere-
tur. Cardinales in primis tum Gregorii , tum
Benedidi totis viribus utrumque ad concordiam
hortabantur , dabantqiie in primis operam , ut
ambo convenirent, simulque communem illam
perniciem depellerent: ac si res poflulare vide-
retur , uterque se pontificatu abdicaret . Assen-
serunt pontifices Gregorius & Benedictus, am-
boque quasi desiderio prospiciendi laboranti ec-
septi , iter ingressi sunt : sed paulo antequam
accederent, cum uterque alterius in sidi as time-
ret , aut se timere certe simularet, neuter, quan-
tumvis cardinales animos darent, ad locum de-
flinatum voluit pervenire. Id vero molestissime
ferentes utriusque pontificis cardinales, cumin-
sidias illas fidas & commentitias existimarent,
ac tum Gregorium , tum Benedidum ecclesiae
dignitati suam utilitatem anteponere arbitra-
rentur , continuo ab ipsis discedentes, h Pisas & Thomas
advolant, Concilium congregant, accedunt mul- in
ti episeopi, quibus ecclesiae salus cara in primis Blond. ioc.
erat, eamque tam gravi ac diuturnoschismatis cit. & alii .
morbo tot annos laborare periniquo animo patie-
jn wAxxin. CONSTANTIENSE. sigismundus
beat, re vera a Bartholomseus pontifex confli-Aclesiae ssagrarent , illico cardinalium comitatu
tutus est, & Urbanus VI. appellatus. Quocirca
magno apparatu, Romanorumque laetitia insi-
a. Biondus gnia pontificatus accepit. Sed cum postea ni-
'^'miam ejusdem severitatem improbarent cardi-
nales, omnes, uno excepto, per speciem vitan-
hist. t. An-di caloris aestivi primo Anagniam, deinde Fun-
£,:' n: ' ‘ -
cardo sedun-
do, Bapti-
sta Flatilia
in Urbano
VI. & alii.
teterrimum, totaque Europa in contrarias par-
tes distrada . Urbanus se jure , atque aliorum
pontificum more creatum esse asfirmabat , ne-
que posse cardinales timoris excusationem prae-
texere, cum etiam aliquot pofl eledionem men-
sibus Romae commorati, libere adis pontificiis
adfuerint , ipsumque tanquam verum pontifi-
cem saepe venerati sint. Contra , Clemens po-
puli Romani minas in medium proferebat , &
cardinales nonsponte, sed metu coados ad Ur-
banum inclinasse, eumque verbo dumtaxat, non
re ipsa pontificem creatum essedicebat. His igi-
tur rationibus uterque pontifex addudus, alte-
rum contemnebat , ac tum ipsum , tum ejus
ANNO
CHRISTI
1414.
t
decad.i. lib.
10. Thom.
Wasslng.
A’* ^os secesserunt. Ibi, cum se timoris causa Ur-
bano pontificatum detulisse affirmarent , ejus
eledionem irritam esse declararunt , cundisque
suffragiis Robertum Gebennensem, qui Clemens
VII. didus est, pontificem , designarunt : qui
mox in Galliam recedens cum cardinalium col-
legio, moresuperiorum pontificum, Avenione,
quae urbs sita est in Provincia, sui pontificatus
sedem collocavit . Hinc igitur ortum schismaBbantur. Defertur hoc negotium gravissimumad
Concilium, vocantur in jus Gregorius & Bene-
didus , examinatur causa: ad extremum cum il-
li adesse nollent, summa totius Synodi approba-
tione utrique pontificatusabrogatur. Acne am-
plius ecclesia certo pontifice essetorbata,statim
a cardinalibus, Petrus Philaretus Cretensis vir
optimus atque dodissimus renunciatur, qui A-
lexander V. vocatus, summa bonorum omnium
gratulatione in sandi Petri sede collocatur. His
peraftis cum omnes gaudio exultarent, cum car-
dinales & Synodus se jam ecclesise dignitati opti-
me consuluisse, i psique ecclesiae sanitatem omni-
no attulisse existimarent, revixit continuo schis-
ma, quod extindum putabatur: immo vero non
cardinales exeerabatur . Cum autem reges &C revixit (neque enim erat extinftum) sed cum in
provincias non aperte intelligerent , uter verus
esset pontifex, alii hunc , alii illum variis ra-
tionibus permoti sequebantur . Et quamvis mul-
ti , temporis decursu , sententiam mutaverint,
tamen principio Italia tota ( regno Neapolita-
no excepto ) Germania , Hungaria , Anglia ,
Polonia , & aliae provinciae Urbanum secutas
sunt, eumque tanquam verum pontificem sum-
ma observantia coluerunt. At vero partes Cle-
mentis amplexa est Gallia , & fere Hispania
tota , item Scotia , regnum Neapolitanum,
multae praeterea provinciae , ac principes viri .
Uterque pontifex in eo maxime elaboravit, ut
omnes ad se alliceret. Urbanus vero, quia reli-
dus fuerat a cardinalijbus ( uno excepto ) no-Dquam verum pontificem colebant : nominaba-
vum collegium instituit , multosque viros vir-
tute & eruditione praestantes in cardinalium nu-
merum cooptavit. Verum, quia hoc loco non
agitur de rebus ipsorum pontificum gestis , sed
tantum de schismatis causis, illud commemora-
re sit satis , in locum Urbani, qui annos fere
duodecim vixit, Bonifacium IX. successisse; &
in locum Clementis Benedidum HispanumXIII.
qui triginta & eo amplius annos pontificis no-
men apud suos retinuit. Bonifacio successitln-
Doccritius VII. & Innocentio Gregorius XII. Is
cum pontificatum gereret , jamque Christiani
omnes hoc schisma egerrime ferrent, egerunt sas-
pe nonnulli viri generis nobilitate & audorita-
CHRISTI
occulto ssamma lateret, repente majore impetu
erupit , majusque incendium excitavit . Cum
enim Gregorius & Benedidus Synodo parere, se-
que pontificatu abdicare nollent , statim illud,
in controversiam venit : Nam Synodus Pisana
in illos animadvertere potuerit, praesertim cum
eorum alteruter verus esset pontifex , tametsi
utris esset, non plane corsstaret. Itaque cum hoc
schisma duo .tantum capita haberet initio, Sy-
nodusque utrumque vellet abscindere, tria simul
eodem tempore subito exritere. Nam praeter A-
lexandrum, qui in Concilio pontifex fuerat consti-
tutus, retinebat adhuc Gregorius nomen pon-
tificis , eumque nonnullae Italiae civitates tan-
dus, paulo pofl: morbo extinftus est, cum de-
cem menses pontificatum gessisset. Successit in
ejus locum Joannes XXIII. qui de transferen-
do Concilio Pisano in commodiorem aliquem
locum, ad quem tutus omnibus pateret acces-
sus, aede restituenda ecclesia in pristinum fla-
tum serio cogitare coepit.
Incitabat illum, praeter negotium schismatis, vvalsingJjj
aliud maximum ecclesias detrimeutum , quod Eduardoin.
eodem tempore impendebat. Cum enim Joan- & Ricardo
nesWicleffus c Anglus, homo sceleratus, mul-
tas hacreses disseminasset , easque variis libris s£ss, 8.
cona-
tur etiam Benedidus pontifex, eamque maxi-
ma Hispaniae ^>ars , & nonnulli Galliae proce-
res sequebantur . Erant denique tres nomine
pontifices, ipsaque ecclesia, quae induas partes
antea fuerat divisa , tunc in tres partes quo-
dammodo diflrahebatur . Sed opem tulit ali-
quando tantis malis Deus optimus maximus ,
poflque turbulentas adeo tempestates , quibus
ecclesia jadata fuerat, sedatis ssudibus , attu-
lit tranquillitatem . Alexander igitur Pisis de-
ledus , cum Concilium ipsum ad negotia ec-
clesiae conflituenda maxime necessarium arbi-
traretur , noluit illud dissblvere : attamen gra-
vissimas ob causas in tempus magis opportu-
teclarissimi cum ipso &Benedido, ut jam tan-E num reservavit : atque inde Bononiam profe-
dem hoc summum ecclesiae detrimentum dele-
rent : quod si id necessarium esset ad schisma re-
flinguendum, uterque de suo jure cederet, alius-
que tandem verus ac certus pontifex deligere-
tur. Cardinales in primis tum Gregorii , tum
Benedidi totis viribus utrumque ad concordiam
hortabantur , dabantqiie in primis operam , ut
ambo convenirent, simulque communem illam
perniciem depellerent: ac si res poflulare vide-
retur , uterque se pontificatu abdicaret . Assen-
serunt pontifices Gregorius & Benedictus, am-
boque quasi desiderio prospiciendi laboranti ec-
septi , iter ingressi sunt : sed paulo antequam
accederent, cum uterque alterius in sidi as time-
ret , aut se timere certe simularet, neuter, quan-
tumvis cardinales animos darent, ad locum de-
flinatum voluit pervenire. Id vero molestissime
ferentes utriusque pontificis cardinales, cumin-
sidias illas fidas & commentitias existimarent,
ac tum Gregorium , tum Benedidum ecclesiae
dignitati suam utilitatem anteponere arbitra-
rentur , continuo ab ipsis discedentes, h Pisas & Thomas
advolant, Concilium congregant, accedunt mul- in
ti episeopi, quibus ecclesiae salus cara in primis Blond. ioc.
erat, eamque tam gravi ac diuturnoschismatis cit. & alii .
morbo tot annos laborare periniquo animo patie-
jn wAxxin. CONSTANTIENSE. sigismundus
beat, re vera a Bartholomseus pontifex confli-Aclesiae ssagrarent , illico cardinalium comitatu
tutus est, & Urbanus VI. appellatus. Quocirca
magno apparatu, Romanorumque laetitia insi-
a. Biondus gnia pontificatus accepit. Sed cum postea ni-
'^'miam ejusdem severitatem improbarent cardi-
nales, omnes, uno excepto, per speciem vitan-
hist. t. An-di caloris aestivi primo Anagniam, deinde Fun-
£,:' n: ' ‘ -
cardo sedun-
do, Bapti-
sta Flatilia
in Urbano
VI. & alii.
teterrimum, totaque Europa in contrarias par-
tes distrada . Urbanus se jure , atque aliorum
pontificum more creatum esse asfirmabat , ne-
que posse cardinales timoris excusationem prae-
texere, cum etiam aliquot pofl eledionem men-
sibus Romae commorati, libere adis pontificiis
adfuerint , ipsumque tanquam verum pontifi-
cem saepe venerati sint. Contra , Clemens po-
puli Romani minas in medium proferebat , &
cardinales nonsponte, sed metu coados ad Ur-
banum inclinasse, eumque verbo dumtaxat, non
re ipsa pontificem creatum essedicebat. His igi-
tur rationibus uterque pontifex addudus, alte-
rum contemnebat , ac tum ipsum , tum ejus
ANNO
CHRISTI
1414.
t
decad.i. lib.
10. Thom.
Wasslng.
A’* ^os secesserunt. Ibi, cum se timoris causa Ur-
bano pontificatum detulisse affirmarent , ejus
eledionem irritam esse declararunt , cundisque
suffragiis Robertum Gebennensem, qui Clemens
VII. didus est, pontificem , designarunt : qui
mox in Galliam recedens cum cardinalium col-
legio, moresuperiorum pontificum, Avenione,
quae urbs sita est in Provincia, sui pontificatus
sedem collocavit . Hinc igitur ortum schismaBbantur. Defertur hoc negotium gravissimumad
Concilium, vocantur in jus Gregorius & Bene-
didus , examinatur causa: ad extremum cum il-
li adesse nollent, summa totius Synodi approba-
tione utrique pontificatusabrogatur. Acne am-
plius ecclesia certo pontifice essetorbata,statim
a cardinalibus, Petrus Philaretus Cretensis vir
optimus atque dodissimus renunciatur, qui A-
lexander V. vocatus, summa bonorum omnium
gratulatione in sandi Petri sede collocatur. His
peraftis cum omnes gaudio exultarent, cum car-
dinales & Synodus se jam ecclesise dignitati opti-
me consuluisse, i psique ecclesiae sanitatem omni-
no attulisse existimarent, revixit continuo schis-
ma, quod extindum putabatur: immo vero non
cardinales exeerabatur . Cum autem reges &C revixit (neque enim erat extinftum) sed cum in
provincias non aperte intelligerent , uter verus
esset pontifex, alii hunc , alii illum variis ra-
tionibus permoti sequebantur . Et quamvis mul-
ti , temporis decursu , sententiam mutaverint,
tamen principio Italia tota ( regno Neapolita-
no excepto ) Germania , Hungaria , Anglia ,
Polonia , & aliae provinciae Urbanum secutas
sunt, eumque tanquam verum pontificem sum-
ma observantia coluerunt. At vero partes Cle-
mentis amplexa est Gallia , & fere Hispania
tota , item Scotia , regnum Neapolitanum,
multae praeterea provinciae , ac principes viri .
Uterque pontifex in eo maxime elaboravit, ut
omnes ad se alliceret. Urbanus vero, quia reli-
dus fuerat a cardinalijbus ( uno excepto ) no-Dquam verum pontificem colebant : nominaba-
vum collegium instituit , multosque viros vir-
tute & eruditione praestantes in cardinalium nu-
merum cooptavit. Verum, quia hoc loco non
agitur de rebus ipsorum pontificum gestis , sed
tantum de schismatis causis, illud commemora-
re sit satis , in locum Urbani, qui annos fere
duodecim vixit, Bonifacium IX. successisse; &
in locum Clementis Benedidum HispanumXIII.
qui triginta & eo amplius annos pontificis no-
men apud suos retinuit. Bonifacio successitln-
Doccritius VII. & Innocentio Gregorius XII. Is
cum pontificatum gereret , jamque Christiani
omnes hoc schisma egerrime ferrent, egerunt sas-
pe nonnulli viri generis nobilitate & audorita-