DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53643#0742
ΜΗ
PAULUS
Ρ. HI.
Concilium Tr.bvsr.ensb IL
carolus v.
IMPER.
145*
ANNO conscrvarc debeant , & praelati ecclesiarum » ac
CHRISTI alji, quibus id muneris ex officio incumbit, so-
> 5>s>· Jeiter providere , ut paedagogi & magistri ido-
lei sint & probi atque vit® omnino inculpa-
xae : qui ea praelegant, quae puerorum seu ado-
lesccntum aetati conveniunt j dummodo non
sint obscoena , suspeda aut contagiosa . Simili
ratione haec observanda suntin scholis parochia-
libus opidorutn & ateorum locorum dicecesis
provinciae hostr® Trevcrcniis. In quibus curent
parochiales sacerdotps , si in praemissis defedus
aut negligentia suboriatur, quod ordinariis lo-
corum denuntient t quibus injungimus, ut dili-
genter circumspiciant , ne quid in iis quae ad
veram eruditionem, aut ad pietatem & cultum
Dei attinet, negligatur. Praeterea, quocollegia
dodis & bonis viris ornentur & illuftrcntur ,
praelati ecclesiarum & capitula, canonicos sijos,
id petentes , tribus annis expedantiarum fini-
tis, ( quorum primus nobis , secundus pr®sen-
tiarum augmento , tertius ccclcsiarym fabricis
debetur, non obstantibuS aliis expedantiarum,
aut primae residentiae annis t ex statutis vel con-
suetudinibus debitis , quae & quas ad effedum
prasentem studiorum obtinendum, revocamus &
cassamus, sed quae tamen ad alios , ad studia
non destinatos, illibata esse volumus ) si in la-
ccis majoribus ordinibus fuerint, & studiisapti
extiterint, ad universitates catholicas , arbitrio
capituli, nec non sufficienti tempore eis deter-
minato, ac praebenda debita eiidem assignata , ’
salvo tamen & dedudo consueto onere, mitte-
re debent . Ipsis vero in minoribus ordinibus
$xistentibus , de praebenda , quae gis dedudo
onere , si residerent, deberetur in absentia res·»
pondere tenebuntur: data tamen prius susficicn-
li cautione , de perceptis simpliciter ecclesiae
restituendis, si finitis annis pro studio conces-
sis , mox tunc intra proximum annum sacris
majoribus ordinibus initiari , & apud easdem
ecclcsias residere distulerint t non obstanribus
quibuseumque ssaturis vel consuetudinibus eccle-
siarum , quibus au^orkate nostra de consensu
hujus synodi nostrae provincialis, quatenus prae-
miisis contraria fuerint , praesentium tenore de-
rogamus , & pro iify p^rte tojlimns » cassa- 1
mus , annuhamus ,
tum & molestiam infert aut prociirat, quo trts* ANNO
nus ecclcsiasticae per ion se , in foro ecclesiastico CHRISTI
libere agere & defendere possint, ipsofadosen-
tentiam excommunicationis incurrat $ a qua non
debet absoivi , nisi prius omni damno & inte-
resse, ut vocamys , restituto , prout latius in
prioribus statutis praedecessorum nostrorum or-
dinatum repetitur . At sub similibus pcenis ju-
dex saecularis clericos reos non compellat , sed
& eis agentibus in foro saeculari justitiam dene
garp non praesumat ,
pe immunitate ecclesiarum ,
XVII,
Praeterea statinmus, quod nullus a personjs
ccclcsiasticis , seu eorum bonis , contra liberta-
tem ecclesiasticam pedagia, telonia , angarias,
parangarias, colledas , aut exadiones , extor-
quere aut imponere praesumat, quinimo ad ab-
stinendum , ab iis & similibus, & ad resiituen-
dum , si quis aliquid extorserit , canonica mo-
nitione praemissa, per ordinarios locorum» jux-
ta ecclesiasticam censuram , cogatur.
y«rr aliqua statuta contra libertatem ecclesia
sacere prasumat ,
XVIII.
Vetera statuta praedecessbrum nostrorum in-
novando & extendendo , praesente nostra ordi-
natione cassamus & irritamus omnia statuta &
consuetudines , qua: & quas civitates» commu-
nitates & loca, praesides , potestates , redores
& consides, & quarcumque aliae personae, con-
tra libertatem ecclesiae edere vel servarc prae-
sumpscrint , & si aliqui secundum statuta vel
consuetudines memoratas judicaverint , judica-
tum vigore careat , & ipsi judicantes vel cxc-
quentes , ipso fado inhabiles sint ad omnem
legitimum adum in ecclesia : [alvis nihilo mi-
nus aliis poenis contra tales in concilio gene-»
rali promulgatis ,
Pe v/tss CT bonestate clericorum r
Ut nemo clericot vel ecclesia/iicas fersionas a/
judicium saculare trahere frasumat,
XVI»
Magnum abutum , & canonibus & imperia·»
libus legibus contrarium, omnino tollere & abo-
lere afledantos, vetera statuta provincialia prae-
decessbrum nostrorum innovamus & distride
praecipiendo mandamus, quod nullus ecclesiasti-»
eam personam trahere ad judicium («culare
prariumat ,
Et si Jaicus ador hoc fecerit , a jure suo ca^ £
dat, & judicatum non teneat , & judex extunc
omni potestate judicandi sit privatus,
Clericus vero ador alium clericum trahens
ultra praemissa, ipso fado sentpntiam excommu-
nicationis incurrat ,
Clericus vero reus sub simili pcena , praeter
alias pernas juris » in judicium laicale non
conlentiat .
Et quicumque judex saecularis dirc&e vel in-
direde , per se vel alium , clericum coram se
litigare attt respondere compellit , aut cantio-
nem vel fidpjitssionem exigit , aut impedimen-
XIX,
iit si sacrc Caela reae majcstatis Augustanam
reformationem nobis & aliis archiepiscopis ,
episeopis , & ecclesiarutss praelatis , ad delibe-
randum traditam , & eam quali sacris canoni-
bus consonam & convenientem, sine omni san-
d® fedis apostolic® praejudicio probatam rece-
perimus , & in nostra dioecesi Trevcrensi so-
lenniter publicari & exequi , quantum in nobis
fuit, curaverimus, atque nonnulla statuta mo-
rum corredionem concernentia , in nostra epis-
copali synodo edi & publicari mandaverimus t
in quibus abunde & susficienter contra simonia-
Cos , concubinarios, sortilegos, ebriosos, usu-
rarios » & alios criminosos provisum existit ;
nos tamen nunc audoritate metropolitica , ea
omnia innovando , hortamur & monemus om-
nes & singulos nostra? civitatis , dicecesis
provinciae praelatos & subditos, quatenus quem-
libet concernit , ut Dei timore reverentia
habitis , omni pravo affedu semoto 2 cum sa-
cr® Caesareae reformationis intuitu, tum nostra
metropolitica audoritate , ex sacrorum cano--
num Sc generalium conciliorum pnefcripto,
san*
PAULUS
Ρ. HI.
Concilium Tr.bvsr.ensb IL
carolus v.
IMPER.
145*
ANNO conscrvarc debeant , & praelati ecclesiarum » ac
CHRISTI alji, quibus id muneris ex officio incumbit, so-
> 5>s>· Jeiter providere , ut paedagogi & magistri ido-
lei sint & probi atque vit® omnino inculpa-
xae : qui ea praelegant, quae puerorum seu ado-
lesccntum aetati conveniunt j dummodo non
sint obscoena , suspeda aut contagiosa . Simili
ratione haec observanda suntin scholis parochia-
libus opidorutn & ateorum locorum dicecesis
provinciae hostr® Trevcrcniis. In quibus curent
parochiales sacerdotps , si in praemissis defedus
aut negligentia suboriatur, quod ordinariis lo-
corum denuntient t quibus injungimus, ut dili-
genter circumspiciant , ne quid in iis quae ad
veram eruditionem, aut ad pietatem & cultum
Dei attinet, negligatur. Praeterea, quocollegia
dodis & bonis viris ornentur & illuftrcntur ,
praelati ecclesiarum & capitula, canonicos sijos,
id petentes , tribus annis expedantiarum fini-
tis, ( quorum primus nobis , secundus pr®sen-
tiarum augmento , tertius ccclcsiarym fabricis
debetur, non obstantibuS aliis expedantiarum,
aut primae residentiae annis t ex statutis vel con-
suetudinibus debitis , quae & quas ad effedum
prasentem studiorum obtinendum, revocamus &
cassamus, sed quae tamen ad alios , ad studia
non destinatos, illibata esse volumus ) si in la-
ccis majoribus ordinibus fuerint, & studiisapti
extiterint, ad universitates catholicas , arbitrio
capituli, nec non sufficienti tempore eis deter-
minato, ac praebenda debita eiidem assignata , ’
salvo tamen & dedudo consueto onere, mitte-
re debent . Ipsis vero in minoribus ordinibus
$xistentibus , de praebenda , quae gis dedudo
onere , si residerent, deberetur in absentia res·»
pondere tenebuntur: data tamen prius susficicn-
li cautione , de perceptis simpliciter ecclesiae
restituendis, si finitis annis pro studio conces-
sis , mox tunc intra proximum annum sacris
majoribus ordinibus initiari , & apud easdem
ecclcsias residere distulerint t non obstanribus
quibuseumque ssaturis vel consuetudinibus eccle-
siarum , quibus au^orkate nostra de consensu
hujus synodi nostrae provincialis, quatenus prae-
miisis contraria fuerint , praesentium tenore de-
rogamus , & pro iify p^rte tojlimns » cassa- 1
mus , annuhamus ,
tum & molestiam infert aut prociirat, quo trts* ANNO
nus ecclcsiasticae per ion se , in foro ecclesiastico CHRISTI
libere agere & defendere possint, ipsofadosen-
tentiam excommunicationis incurrat $ a qua non
debet absoivi , nisi prius omni damno & inte-
resse, ut vocamys , restituto , prout latius in
prioribus statutis praedecessorum nostrorum or-
dinatum repetitur . At sub similibus pcenis ju-
dex saecularis clericos reos non compellat , sed
& eis agentibus in foro saeculari justitiam dene
garp non praesumat ,
pe immunitate ecclesiarum ,
XVII,
Praeterea statinmus, quod nullus a personjs
ccclcsiasticis , seu eorum bonis , contra liberta-
tem ecclesiasticam pedagia, telonia , angarias,
parangarias, colledas , aut exadiones , extor-
quere aut imponere praesumat, quinimo ad ab-
stinendum , ab iis & similibus, & ad resiituen-
dum , si quis aliquid extorserit , canonica mo-
nitione praemissa, per ordinarios locorum» jux-
ta ecclesiasticam censuram , cogatur.
y«rr aliqua statuta contra libertatem ecclesia
sacere prasumat ,
XVIII.
Vetera statuta praedecessbrum nostrorum in-
novando & extendendo , praesente nostra ordi-
natione cassamus & irritamus omnia statuta &
consuetudines , qua: & quas civitates» commu-
nitates & loca, praesides , potestates , redores
& consides, & quarcumque aliae personae, con-
tra libertatem ecclesiae edere vel servarc prae-
sumpscrint , & si aliqui secundum statuta vel
consuetudines memoratas judicaverint , judica-
tum vigore careat , & ipsi judicantes vel cxc-
quentes , ipso fado inhabiles sint ad omnem
legitimum adum in ecclesia : [alvis nihilo mi-
nus aliis poenis contra tales in concilio gene-»
rali promulgatis ,
Pe v/tss CT bonestate clericorum r
Ut nemo clericot vel ecclesia/iicas fersionas a/
judicium saculare trahere frasumat,
XVI»
Magnum abutum , & canonibus & imperia·»
libus legibus contrarium, omnino tollere & abo-
lere afledantos, vetera statuta provincialia prae-
decessbrum nostrorum innovamus & distride
praecipiendo mandamus, quod nullus ecclesiasti-»
eam personam trahere ad judicium («culare
prariumat ,
Et si Jaicus ador hoc fecerit , a jure suo ca^ £
dat, & judicatum non teneat , & judex extunc
omni potestate judicandi sit privatus,
Clericus vero ador alium clericum trahens
ultra praemissa, ipso fado sentpntiam excommu-
nicationis incurrat ,
Clericus vero reus sub simili pcena , praeter
alias pernas juris » in judicium laicale non
conlentiat .
Et quicumque judex saecularis dirc&e vel in-
direde , per se vel alium , clericum coram se
litigare attt respondere compellit , aut cantio-
nem vel fidpjitssionem exigit , aut impedimen-
XIX,
iit si sacrc Caela reae majcstatis Augustanam
reformationem nobis & aliis archiepiscopis ,
episeopis , & ecclesiarutss praelatis , ad delibe-
randum traditam , & eam quali sacris canoni-
bus consonam & convenientem, sine omni san-
d® fedis apostolic® praejudicio probatam rece-
perimus , & in nostra dioecesi Trevcrensi so-
lenniter publicari & exequi , quantum in nobis
fuit, curaverimus, atque nonnulla statuta mo-
rum corredionem concernentia , in nostra epis-
copali synodo edi & publicari mandaverimus t
in quibus abunde & susficienter contra simonia-
Cos , concubinarios, sortilegos, ebriosos, usu-
rarios » & alios criminosos provisum existit ;
nos tamen nunc audoritate metropolitica , ea
omnia innovando , hortamur & monemus om-
nes & singulos nostra? civitatis , dicecesis
provinciae praelatos & subditos, quatenus quem-
libet concernit , ut Dei timore reverentia
habitis , omni pravo affedu semoto 2 cum sa-
cr® Caesareae reformationis intuitu, tum nostra
metropolitica audoritate , ex sacrorum cano--
num Sc generalium conciliorum pnefcripto,
san*