Miziołek, Jerzy [Hrsg.]; Kowalski, Hubert [Hrsg.]: Fidiasz, Michał Anioł i inni: królewska i uniwersytecka kolekcja odlewów gipsowych w Warszawie (Warszawa, 2012)

Jerzy Miziołek
Wstęp

il. 1. Marcello Bacciarelli,
Portret Stanisława Augusta
w mundurze kadeckim, olej
na płótnie, ok. 1 770, Zamek
Królewski w Warszawie

słynnych dzieł antycznych, które służyły młodym artystom w opa-
nowywaniu sztuki rysowania i malowania. Ten uniwersytecki
zbiór, od lat sześćdziesiątych XX wieku przechowywany w Oran-
żerii w Królewskich Łazienkach, jest w znacznym stopniu dzie-
łem jednego człowieka - króla Stanisława Augusta (il. i). W czasie
swoich rządów zgromadził on ponad 500 odlewów gipsowych naj-
słynniejszych dzieł antycznych, zakupionych następnie, w latach
1809-1815, do tworzonego wówczas Uniwersytetu Warszawskiego.
W jego murach odlewy te znalazły pomieszczenie w monumental-
nej Sali Kolumnowej, w budynku uniwersyteckiego Oddziału Sztuk
Pięknych. Dzięki Stanisławowi Kostce Potockiemu (il. 2) i kon-
tynuatorom jego dzieła zbiór ten powiększono do przeszło 750
obiektów. Odegrały one ogromną rolę w nauczaniu artystycznym,
tworzeniu kultury narodowej i szerzeniu wiedzy o antyku. Groma-
dzenie odlewów gipsowych było fenomenem ogólnoeuropejskim
i dotyczyło w XIX i na początku XX wieku również muzeów. Także
w Warszawie w tworzenie zbioru odlewów włączyło się powstałe

8