DOI Artikel:
Blaschke, Kinga; Kurzej, Michał: Obrazy w kru̇zganku klasztoru Dominikanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.31348#0101
Ferreriusza w trakcie wygłaszania kazania dla
tłumu łudzi różnych stanów i wyznań (ił. 15),
co jest częstym motywem w jego ikonogra-
fii^. Scena ma charakter raczej symboliczny
niż historyczny, wśród słuchaczy ukazano
bowiem przedstawicieli różnych religii: Ży-
dów o karykaturalnych rysach twarzy, muzuł-
manów w turbanach, a nawet Murzyna i In-
dian, których obecność na kazaniu zmarłego
w roku 1419 świętego nie była możliwa. Ta
różnorodność podkreśla cudowny charak-
ter sceny, gdyż święty miał być rozumiany
przez wszystkich słuchaczy, bez względu na
ich język^. Tematem jego kazania jest Sąd
Ostateczny, ukazany na obrazie po lewej, do
którego odnosi się też karta z napisem: TIME-
TE DEUM IUDICEM, rozłożona na ambonie.
W tłe ukazano Wincentego wypędzającego
diabła z kobiety.
Kolejny cud miał się wydarzyć podczas
misji św. Ludwika Bertranda, który uniknął
śmierci, rozpoznając truciznę w podanym mu
napoju (ił. 16). Symbolizujący ją wąż, który
wychodzi z kielicha trzymanego przez święte-
go, w konwencji znanej z ikonografii św. jana
Ewangelisty stał się powszechnie stosowa-
nym atrybutem Ludwika. Na drugim planie,
za tłumem Indian, namalowano inny epizod
z działalności misyjnej dominikanina.
Następny obraz również ukazuje cud dokonany przez dominikanina wobec
pogan, ale w sytuacji skrajnie odmiennej od pokojowych misji kaznodziejskich.
Przedstawiono na nim najbardziej znany epizod z żywota bł. Czesława, czyli
odpędzenie Tatarów od murów Wrocławia w roku 1241 za pomocą ognistych
kul, które stały się jego atrybutem^ (ił. 17).
Kolejny obraz jest drugim zachowanym na swoim pierwotnym miejscu.
Przedstawia on św. Rajmunda z Pennafort (Penyafort) płynącego na płasz-
czu z Majorki do Barcelony (ił. 18,19) - cud mający odpowiednik w żywocie
św. Jacka, który w podobny sposób przeprawił się przez Dniepr. Kompozycja
sceny powstała na podstawie ryciny Raphaela Sadelera z roku 1601 (ił. 20),
którą malarz wzbogacił o sceny drugoplanowe, osadzone w rozległym pejzażu,
oraz o wizerunki groteskowych potworów morskich (ił. 21), zaczerpnięte z ry-
ciny Philipsa Gallego w serii Wnahones Eemrnw, Piscnw, wykonanej
według rysunku Jana van der Straeta (ił. 22).
14. Św/ęty/infon/n wypędza
ypcy służbę, obraz w krużgan
ku ktasztoru Dominikanów
w Krakowie (422 * 264 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
15. Kazan/e św. M//ncenfepo
Ferreriasza, obraz w krużgan
ku ktasztoru Dominikanów
w Krakowie (468 x 264 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
16. Cud św. Łudw/ka Ber-
tranda, obraz w krużganku
ktasztoru Dominikanów
E
45 Przedstawiono ją m.in. na fresku Santiego di Tito w jednym z przęseł Wielkiego Wirydarza
klasztoru Santa Maria Novella we Florencji.
46 Acta sanctorum Aprilis, 1.1, Antverpiae 1675, s. s. 494-495.
47 Na temat bł. Czesława zob. Tutełaris Siiesiae. Błogosławiony Czesław we Wrocławiu, red. E. Kli-
mek, Wrocław 2006.
w Krakowie (452 x 264 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
Obrazy w krużganku ktasztoru Dominikanów w Krakowie
99
tłumu łudzi różnych stanów i wyznań (ił. 15),
co jest częstym motywem w jego ikonogra-
fii^. Scena ma charakter raczej symboliczny
niż historyczny, wśród słuchaczy ukazano
bowiem przedstawicieli różnych religii: Ży-
dów o karykaturalnych rysach twarzy, muzuł-
manów w turbanach, a nawet Murzyna i In-
dian, których obecność na kazaniu zmarłego
w roku 1419 świętego nie była możliwa. Ta
różnorodność podkreśla cudowny charak-
ter sceny, gdyż święty miał być rozumiany
przez wszystkich słuchaczy, bez względu na
ich język^. Tematem jego kazania jest Sąd
Ostateczny, ukazany na obrazie po lewej, do
którego odnosi się też karta z napisem: TIME-
TE DEUM IUDICEM, rozłożona na ambonie.
W tłe ukazano Wincentego wypędzającego
diabła z kobiety.
Kolejny cud miał się wydarzyć podczas
misji św. Ludwika Bertranda, który uniknął
śmierci, rozpoznając truciznę w podanym mu
napoju (ił. 16). Symbolizujący ją wąż, który
wychodzi z kielicha trzymanego przez święte-
go, w konwencji znanej z ikonografii św. jana
Ewangelisty stał się powszechnie stosowa-
nym atrybutem Ludwika. Na drugim planie,
za tłumem Indian, namalowano inny epizod
z działalności misyjnej dominikanina.
Następny obraz również ukazuje cud dokonany przez dominikanina wobec
pogan, ale w sytuacji skrajnie odmiennej od pokojowych misji kaznodziejskich.
Przedstawiono na nim najbardziej znany epizod z żywota bł. Czesława, czyli
odpędzenie Tatarów od murów Wrocławia w roku 1241 za pomocą ognistych
kul, które stały się jego atrybutem^ (ił. 17).
Kolejny obraz jest drugim zachowanym na swoim pierwotnym miejscu.
Przedstawia on św. Rajmunda z Pennafort (Penyafort) płynącego na płasz-
czu z Majorki do Barcelony (ił. 18,19) - cud mający odpowiednik w żywocie
św. Jacka, który w podobny sposób przeprawił się przez Dniepr. Kompozycja
sceny powstała na podstawie ryciny Raphaela Sadelera z roku 1601 (ił. 20),
którą malarz wzbogacił o sceny drugoplanowe, osadzone w rozległym pejzażu,
oraz o wizerunki groteskowych potworów morskich (ił. 21), zaczerpnięte z ry-
ciny Philipsa Gallego w serii Wnahones Eemrnw, Piscnw, wykonanej
według rysunku Jana van der Straeta (ił. 22).
14. Św/ęty/infon/n wypędza
ypcy służbę, obraz w krużgan
ku ktasztoru Dominikanów
w Krakowie (422 * 264 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
15. Kazan/e św. M//ncenfepo
Ferreriasza, obraz w krużgan
ku ktasztoru Dominikanów
w Krakowie (468 x 264 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
16. Cud św. Łudw/ka Ber-
tranda, obraz w krużganku
ktasztoru Dominikanów
E
45 Przedstawiono ją m.in. na fresku Santiego di Tito w jednym z przęseł Wielkiego Wirydarza
klasztoru Santa Maria Novella we Florencji.
46 Acta sanctorum Aprilis, 1.1, Antverpiae 1675, s. s. 494-495.
47 Na temat bł. Czesława zob. Tutełaris Siiesiae. Błogosławiony Czesław we Wrocławiu, red. E. Kli-
mek, Wrocław 2006.
w Krakowie (452 x 264 cm),
warstwa matarska Kazimie-
rza Cisowskiego, stan po
konserwacji w t. 2012-2013.
Fot. Marcin Ciba
Obrazy w krużganku ktasztoru Dominikanów w Krakowie
99